Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

DEMOKRACIA NUK HAHET ME “GISHTA” !

by

Nga Fritz RADOVANI/

Në 70 vjetorin e permbytjes së Shqipnisë…/

 “Historia asht mësuesja e jetës!” Asht një thanje e vështirë me u kuptue kur një popull nuk ka histori të shkrueme, ose edhe ma keq kur asht e shtrembnueme. Kishe marrë maturen në shkollen Pedagogjike në Shkoder, në vitin 1956 jo, nga mësues të pa aftë, por me libra të shkruem me ngjarje të shtrembnueme e ma shpeshë, të paverteta. As nuk diskutohej vertetësia, kur diktatura ishte në kulmin e shkatrrimit.

Në vitin 1961, nga Prof. Gasper Ugashi, pata fatin me u njohë me gazeten “Ora e Maleve” (1923 – 1924), dhe autorët ma të mëdhej të Demokracisë në Shqipni, në 1924.

Më shtynte me dijtë truni im bosh per ngjarjet e viteve 1911, me të Madhin Dedë Gjo’ Luli dhe arritja e Pavarsisë së Shqipnisë në 1912, per të cilen punova një grafikë me bojë kine, një pasion që sa vinte tue më pushtue mendjen dhe zemren.

Fjala Demokraci, shtjellohej nga Don Lazer Shantoja, At Gjergj Fishta, At Anton Harapi, Luigj Gurakuqi, dhe vinte e plotsohej perkufizimi me “poziten dhe opoziten”, dy terme që nuk ekzistonin në “Shqipninë Republikë Demokratike as Socialiste”…

Shqipnia e vitit 1924, kishte fillue me shkrue “historinë”, të cilen shumë shpejtë shovenistët sllav e fshine me veglat e veta anadollake A. Zogun (1925) dhe E. Hoxhen, në vitin 1944, kur Shqipnia kaloi nen pushtimin sllavo komunist të Titos dhe të Stalinit, dhe kur mbetëm “jetimë” në 1961, na mori në kopshtin e tij zoologjik Mao Ce Duni. Edhe këte periudhë, “historianët” tanë e quejnë “Shqipëria e çliruar nga komunistët e orëve të para…”. Edhe pse Shqipnia ishte e pushtueme nga diktatorët fashistë e nazistë, duhet pranue se “Tokat Shqiptare të lirueme në vitin 1941, nga fashistët e të tjerat ma vonë nga nazistët…”, në vitin 1944 të gjitha ata Troje dhe Shqipnia Nanë, u pushtuen nga sllavët e Titos, të mbështetun nga bolsheviku Stalin, presidenti Rusvelt dhe firmëtari i tretë Çërçill i “Vendimeve të Konferencës së Jaltës, së Shkurtit 1945”…që mbeti në fuqi deri në vitin 1989, kur ra “Muri i Berlinit”…bashkë me mbeturinat e komunizmit bolshevik.

Stalini i çoi kufinjtë e Bashkimit Sovjetik deri në lumin Elba…në saje të Rusveltit  presidentit paralitik në trup dhe në tru, që jo vetem simpatizonte sistemin komunist, po edhe e ndihmonte até si e si me shkatrrue Europen, vetem nga dominimi mendor dhe shndetsor i diktatorit ma të madh të shek. XX, bolshevikut Stalin kundrejt tij. Miljona e miljona njerëz kaluene ma shumë se një gjysë shekulli nen diktaturen komuniste, dhe disa qinda miljonë tjerë të vramë e masakruem nga diktaturat barbare skllavnuese.

Pa vdekë mirë Rusvelti, mbaroi edhe miqësia “komuniste” nga vetë Stalini.

Deri në vitin 1961, që erdhi në fuqi Presidenti Xhon Kenedi, mardhanjet në mes të amerikanëve e sovjetikëve mbaheshin pa u “qelbë” me kallepë akulli, gjoja lufta e ftohët.

Per me ruejtë interesat e veta të paprekuna, u vra Presidenti Kenedi. Mbeti gati edhe 30 vjet të tjera Bota aty ku ishte. Presidenti Reagan kje i vetmi pasues i Kenedit.

Mos të kishim fat me ardhë si Presidentë Reagan, Xhorxh Bush e Bushi Jr., ne edhe sot, do të vazhdonim me kenë të rrethuem me tela me ferra në burgun komunist.

Gjithnjë sovjetikët edhe pse ishin të shkallmuem ekonomikisht, qendronin me armë në dorë, tue vra popujt e robnuem prej tyne dhe tue i shitë “sherbesllek” ShBA.

Asnjëherë shtetet Perëndimore “nuk deshten me e kuptue” (edhe ky një shans tjeter per sunduesit diktatorë); se kasta drejtuese komuniste punon per me sigurue sundimin dhe pasunimin e vet dhe të trashigimtarëve, edhe pse Populli ngordhë urije!

Asnjëherë një qeveri komuniste nuk ka dhanë dorheqje se asht keqsue gjendja ekonomike ase Populli asht i paknaqun nga ajo qeveri. Sa ma keq të shkojnë zhvillimi ekonomik aq ma e rrebtë bahet diktatura. Shpresat per Liri veniten dhe Populli pranon prangat e robnisë komuniste vetem me mbijetue edhe pse diktatura shkon në ekstrem.

Nëse para 1989 ishin burgjet e kampet mbushë me njerëz skllav antikomunistë, mbas vitit 1990 të gjithë ata të “paknaqun”, ikën jashta atyne shteteve komuniste, dhe tue mos u dënue as sistemi as kriminelët, sunduesëve të djeshem dhe bijve të tyne, iu dha edhe njëherë e drejta me vazhdue prap qeverisjen komuniste si perpara, nder shumë prej atyne shteteve. Pra, edhe vetë “hapja” e kufinjëve, ishte një favor per sunduesit, të cilëve nuk ua preku kush as postin dhe as pasuninë e grabitun dhe të pervetsueme.

Rasti konkret asht presidenti Putin. Disa herë persëritet se ishte njeriu i KGB…

Po cili nga drejtuesit e shtetit Shqiptar, tash 24 vjet nuk ishte njeriu i besueshem i “sigurimit të shtetit” dhe zbatues i perpiktë i udhzimeve të Nexhmije Hoxhës?

Rreshtoni presidentat dhe kryeministrat, dhe do të shihni cili asht “pa dosje”?

Presidenti amerikan Obama, mendon se duhen rishikue “masat” ndaj Rusëve!

E mandej, kur të ngjasin kjo, presidenti Putin “me siguri do të japi dorheqjen!?”

Perveç, keqsimit gjendjes së Popujve të robnuem nga neokomunistët, asgja tjeter!

Né që kemi mbijetue nga diktatura komuniste, dhe vetem NE, mund të dijmë dhe kuptojmë sa perqind e Popullit Rus apo Shqiptar e don “komunizmin”, ndersa, një amerikan apo Perëndimorë, komunizmin e ka pa nder filma tue pi wisky…

Masat e Perëndimit perplasen vetem per Popujt nen robninë komuniste! Masat e para duhen marrë ndaj atyne që lejojnë me u rifuqizue diktaturat komuniste!

Pasojat e mosdënimit të diktatorëve komunistë, agjentëve dhe bashkpuntorëve të tyne, mos hapja e dosjeve të kriminelëve dhe e ideatorëve të krimit, shumë shpejtë ka me sjellë pasojat e veta rrenuese dhe vrasëse ndaj Demokracisë dhe Europës Perparimtare!

Demokracia duhet të perfaqsohet nga Idealet ma të nalta të njerzimit Perparimtar dhe, kurrë, nuk duhet lejue të drejtohet dhe të shperdorohet nga vrasësit e djeshem apo hajdutët e sotëm, si tash 25 vjetë…

***

Po ua rikujtoj Shqiptarëve një “porosi” nga Don Ndre Mjedja:

***

E pasha, ndêjun mbi thasê t’ florive

Nder valle jevkash, n’ lodrë dudumash,

Tallet i knaqun prei zanit t’ flive

Si qen mbas trumash.

 

O pjellë e keqe! O dhun’, o kore!

Qé shtojzavallet, pa dijt’, po kcejnë

Me ty e zgerdhihen, e ‘j kangë mortore

Nen za shperthejnë.

***

Dhe e mbyllë me thirrjen:

Del, mizuer, këndenaj, del; prej merzijet,

Zgaq i perbuzshem, Shqipnia t’ volli:

Ty shpina e detit, ty, vend robnijet,

T’ pret Anadolli.

(D.Nd. Mjedja, “Mustafa Pasha në Babune”)

 

Melbourne, Mars 2014.

“MIRËKUPTIMI” ME GANI MEHMETAJ DHE KËRCËNIMET “VLLAZËRORE”!

by

 NGA   K R I S T O   Z H A R K A L L I U/

Kur  riprodhova e fjalët  për demokracinë të mendimtarit të shquar francez, Volterit, se  do të “jap dhe pikën e fundit të gjakut që ti të kesh të drejtë të thuash mendimin tend “ ndonse kundërshtari i tij e shante egërsisht, kisha besuar se me këto fjalë do t’i jipej fund polemikës “armiqësore” ndaj meje nga “vëllezërit” kosovarë, megjithëse kisha pasur një përvojë të hidhur se si e konceptojnë lirine e fjalës dhe demokracinë disa “pseudodemokratë”  shqiptarë të kohës sonë. Kjo,sigurisht, nuk ndodh vetëm në truallin  arbëror  Para se të arratisesha në Greqi më 24 mars 1961, në shtypin komunist shqiptar bëhej zhurmë e madhe për proçesin gjyqësor që zhvillohej në Athinë kundër një gazetarit dhe “heroit” grek, Manolis Glezos. Sigurisht se nuk dija hollësira as saktësi pse po bëhej ai gjyq, por kisha bindjen se në një vend demoktratik nuk duhej të dënoheshin  njerëzit për bindjet e tyre politike si ngjiste në diktaturën komuniste.  Prandaj kur kalova kufirin besova se kisha kjaluar në botën e lire perendimore. Veçse në Greqinë e asaj kohe demokracia ishte e mangët, e çalë. Ishte një demokracia ballkanase. Në Janinë ku na mbanin disa muaj në hetime- atje u njoha  me mikun tim të pare verior, Kamber Merdinin nga Sohodolli i Peshkopisë- na bënin lloj lloj pyetjesh gjë që nuk na habiste për natyrën e marrëdhenieve të të dy vendeve dhe të të dy botëve të asaj kohe. NJë ditë pra një officer fanatik më pyeti: “Ç’mendim ke ti për gjyqin që bëhet kundër Manolis Glezosit?” U befasova dhe në fillim nuk dija si t’i përgjigjesha. Si u mendova pakëz u përgjigja: “Nuk e di pse po gjykohet Glezoja, dhe nuk mund të kem një mendim të prerë” Ai më vështroi i habitur dhe tha:”Por ai është komunist! Nuk mjafton kjo?” Dhe unë duke qënë i ri dhe naiv i u përgjigja : “Po është se dënohet për bindjet e tij politike, nuk pajtohem me këtë gjyq. Gjyqe të tilla bëhen në diktaturat komuniste dhe jo në vendet demokratike. Po të bëjmë dhe ne kështu, ç’ndryshim do të kemi nga ata,komunistët?!!  Afërmëndsh se për demokracinë e cunguar greke të asaj kohe-të mos harrojmë se Greqia kishte dale nga një luftë e përgjakëshme vëllavrasëse vetëm dhjet vjet më pare- fjalët e mia u keqkuptuan dhe oficeri fanatik shkrojti në dosjen time se qënkesha komunist, thua se komunistët mbronin idetë pluraliste! Sigurisht ky mallkim më ndoqi se atëhere çdo mendim që nuk pajtohej me qeverinë në pushtet ishte…komunist. Më vonë u njoha nga afër me Glezon, madje se bashku u gjëndëm të internuar nga junda fashiste më ishullin e vdekjes të Jaros. Miqësia jonë mbajti mjaft vite deri kur, para 15 vjet NATO filloi ndëshkimin e Sërbisë për çlirimin e Kosovës. E majta greke aso kohe përkrahte Sërbinë  e Milosheviçit dhe akuzonte kosoavarët dhe UÇK-në si agjentë të imperializmit amerikan. Në një takim pra me  Glezon- i cili edhe sot në moshën 90 vjeçare është deputet tepër aktiv në parlamentin grek- u grindëm keq për çështjen e Kosovës…Megjithatë ai nuk më kërcënoi, nuk më kërkoi ta mbyllja gojën, thjesht më kundërshtoi

Ndoshta këto  që po shkruaj këtu të duken të pakuptimta. Kohët e fundit nëpërmjet shtypit elektronik patëm një “polemikë” me zotin Gani Mehmetaj, kryesisht për mendimet e mia për Ibrahim Rugovën dhe Rexhep Qosjen. Në shkrimin e fundit-për barrikadat- zoti Gani, megjithse nuk pajtohej me mendimet e mia- e drejta e tij- më shtrin dorën dhe më konsideron mik, çka më bëri të besoja se polemika midis nesh kishte marrë fund, madje më pëlqeu dhe shkrimi i tij i fundit për ilirët…(Duket se ky shkrim është  shkruar në kohën e Jugosllavisë, prandaj ka disa mangësi dhe më lindi dëshira t’ja vija në dukje…Ai flet për personalitetet e shquar ilirë që kishin lindur në Dalmaci dhe ka harruar-ka të ngjarë që të mos e dinte se  në atë kohë njohuritë tona ishin tejet të kufizuara- figurën më të madhe ilire  që kishte lindur në Dalmaci. Fjala është për Konstandinin e Madh, ose “Shën Konstandini” i cili konsidetrohet  Perandori që u dha lirine të krishterëve të cilët deri atëhere ndiqeshin si armiq të perandosrisë dhe, kryesorja i dha emrin e tij  qytetit më të bukur e të famëshëm të lindjes. Konstandinopojës, Stambollit të sotëm) Edhe tani besoj se mospajtimi politik dhe kulturor nuk i bën dy njerëz armiq, dhe kjo është bukuria e demokracisë. Veçse andej nga Kosova- dhe nga Shqipëria- demokracinë e kuptojnë në mënyrë të njëanëshme dhe kjo tregon se kanë akoma mbeturina të diktaturës komuniste, ose fashiste në konceptet e tyre. Nuk e kam fjalën për intelektualin Gani Mehmetaj. Ai përpiqet të argumentojë kundërshtimet e tija dhe kjo është e pranueshme. (U brengosa pak se vë në të njëjtin kandar(si do të thoshte dhe Arshi Pipa!) Fan Nolin me Ahmet Zogun se si erdhën këta të dy në pushtet. Dihet se Noli nuk pati asnjë ushtri të huaj, as bëri pazarllëqe me fqinjët për ta sjellë në pushtet, por kjo është diçka që duhet ta bisedojmë më gjatë dhe me gjakftohtësi!)

Nuk e kam pasur zakon t’u përgjigjem “komentuesve” të ndryshëm që, falë internetit, mund të shprehin mendimet e tyre, akuzat dhe sharjet e tyre ndaj shkrimeve që nuk janë të pëlqimit të tyre .Fanatizmi i tyre shumë here kapërrcen etikën e mirësjelljes,duke arritur në skajin e verbër të gjakmarjes! Deri tani janë katër mbrojtës të Ganiut tone-thua se ai nuk mund të mbrojë veten- por edhe të Rugovës  dhe domosdo shares të ulët të Rexhep Qosjes. Por, më e keqja, arrijinë në skajin ekstremist të kërcënimeve ndaj meje! Vetëm në kohën e diktaturës më kishin kërcënuar të mbyllja gojën, si më kishin kërcënuar fashistët dhe shovinistët e të gjitha ngjyrave! Dhe ja tani erdhi koha që të më kërcënojnë “vëllezërit” tanë kosovarë…

Por le t’i zëmë me radhë.Njëfarë çami më akuzon pse nuk shaj Janullaton për kishën autoqefale shqiptare. Kryesisht besoj se ky nuk e ke lexuar shkrimin tim përsa i përket Nolit tone. Por përse duhet të akuzoj Anastas Janullatosin unë? Ç’faj ka ai? Ai e ktryen më së miri punën e tij, madje mund të them se si i huaj, nuk i ka shfrytëzuar të gjitha mundësitë që i ka dhënë shteti shqiptar-Berisha- që i dha kishën ortodokse shqiptare në pjatë. Ç’faj ka pra kryepeshkopi Janullatos? Pse nuk shikojmë verbërinë tone, marrëzinë shqiptare por dime vetëm të  shajmë dhe të akuzojmë të huajt se bëjnë punën e tyre? Nëqoftëse nuk do të bëhemi të vetëdijëshëm se të huajt punën e tyre bëjnë dhe se ne duhet të bëjmë tonën, në se ngahera do të presim nga të huajt të na ndihmojnë dhe të na përkëdhelin, do të mbetemi përherë nëç errësirën shekullore…Pastaj na vjen dikush që nuk din se emrat shkruhen me shkronja të mëdha, madje  quan veten…leka-duket është pasardhës i të ndierit Leka, prandaj nuk ka mësuar të shkruajë dhe të flasë shqip, por nuk mungon të më kërcënojë se po guxova here tjetër të akuzoj Rugovën dhe të mbroja Qosjen ai… Nuk e di se  ç’do të bëjë…Do të vijë në Athinë dhe të më gjejë? Thua të kem rënë në gjak me të? Sadik Elsani merr në mbrojtje Ganiun, sikur ky nuk di të mbrojë veten dhe na numëron veprat që ky ka botuar,kur ai nuk ka parasysh asnjë libërin tim…Do ta ftoja të vinte të banonte në Athinë 53 vjet dhe të botonte disa libra shqip këtu dhe jo tani në kushtet e demokracisë, por  në kohën e diktaturës.. Por duke pasur ngrohtësinë familjare, duke pasur përreth njerëzit e një gjaku e një gjuhe, bëhet kushdo trim dhe, kur i ka xhepi mund të bëhet edhe intelektual, edhe shkrimtar dhe, pse jo, Akademik!!!… Atëhere do ta shikoja se sa  do t’i vlente lëkura se në vendin e tij dhe në anonimi bëhet kushdo trim, madje….intelektual! Nga ana tjetër unë nuk “u mburra” asgjëkundi se qënkam “shkrimtar i madh” “Intelektual” as….akademik! Hodha në letër vetëm mendimet e mia , sa më thjesh kisha mundësi! Fazli Hajdari më informon se e njeh nga afër familisht Rexhep Qosjen (bravo i qoftë se unë nuk e njoh!) dhe e di fort mire sa i poshtër është (!!!)dhe këtu hedh dhe  shigjetat e tij helmuese…Më shan për komunist, për admirues i Enver Hoxhës(sic!) e të tjera, pa munguar dhe ky të më thotë se andej nga malet e tyre nuk i falin njerëz si unë dhe ka mundësi-mendova unë- të marrë koburen dhe të vijë të më bëjë atë që dikur i bënë Hasan Prishtinës në Selanik! Në këtë mënyrë të gjithë këta trehgojnë se sa demokratë na qënkan!

Por le të  flasim seriozisht. E them edhe njëherë se nuk jam marrë as do të mirrem here tjetër me “komentues” injorantë që nuk dine çdo të thotë të kuvendohet qetësisht, me argument, bindëshëm. Kam mendimin dhe dëshirën se me Gani Mehmetaj mund të mirremi vesh dhe t’i japim dorën njeri tjetrit. Askujt nuk i hyjnë në punë grindjet, urrejtjet dhe hakërrimet. Prandaj e përsëris se më pëlqeu shkrimi i tij i krijuar në rrethana tejet të disfavorëshme për shqiptarët e ish Jugosllavisë. Jam i vetëdijëshëm se ëndrra ime që dikur të shkoja në Kosovën e çliruar, nuk ka për t’u realizuar kurrë, sidomos  tani me kushtet e disfavorëshme që janë krijuar për mua. Prandaj dua ta mbyll këtë shkrim duke I shtrirë dorën miqësisht zotit Gani Mehmetaj, pa i kërkuar kurrë të ndryshojë qëndrim dhe të pajtohet me mua por edhe ai të mos besojë se unë, në këto rrethana mund të bëhem admirues, ose ithtar të disa figurave që nuk më kanë pëlqyer. A nuk është kjo e drejta ime, kur, tekefundit, nuk dëmtoj njeri? Mjafton që Kosova shqiptare të ecë përpara dhe të mos harrohet e të vonohet bashkimi kombëtar gjë që duhet të jetë në mëndjet dhe zëmrat e shqiptarëve kudoqfshin, akoma dhe në megrim ose në diasporë si quhen vitet e fundit..

Kristo Zharkalli, Athinë 25 mars 2014.

Konferenca e donatorëve dhe zona e lire ekonomike në Gjakovë

by

Konferenca e donatorëve dhe zona e lire ekonomike në Gjakovë,në prizmin e planifikimit hapësinor dhe urban*/

Shkruan: arch.Ylber Vokshi-Ylli/

Shoqëria jonë ka kaluar nëpër ndryshime të mëdha ekonomike,sociale dhe kulturore. Si rezultat i dhunës shtetërore (lufta e vitit 1999),si dhe ndryshimeve rrënjësore të sistemit ekonomik dhe politik në erën e globalizmit. Ekonomia e tregut, prona private dhe procesi i decentralizimit janë sfidat ma të mëdha në fushën e planifikimit hapësinor dhe urbanistik. Ky trekëndësh magjik konsiderohet si gurë themel i një shoqërie te hapur demokratike.

Gjakova edhe tani mbetet një nga komunat ma të varfra në Kosovë,nga një komunë dikur e zhvilluar,me punësim të madh në nivelin federal,me aftësi prodhues e çka është ma kryesore me njerëz të vyeshëm dhe punëtor. Me një qasje tërësisht të gabueshme dhe tendencioze për 15 vite,çuditërisht u arrit të shkatërrohet e tërë infrastruktura zhvillimore e Komunës,e krijuar me mund të madh me dekada,thua se ajo nuk ishte pjesë integrale e Kosovës.

Konferenca e donatorëve që u organizua këto ditë ka rëndësi të veçante që organizohet edhe në nivelin komunal,është ky një kualitet i ri,që do të ndihmojë stabilitetin e shtetit,por duhet të jemi realist për kërkesat tona dhe atë çka na afrohet. Nga një angazhim i madh i të gjithë faktorëve komunal,edhe me angazhimin pothuaj se vullnetar të ekspertëve të shumtë gjakovar,u arri që me sukses për dy ditë të kemi shumë prezantime të projekteve të ndryshme dhe kërkesave reale për financim të tyre. Kishte shumë premtime nga donatorët prezent ato dy ditë,ishte kjo një ndodhi që efektet e veta do ti ketë afatgjate,për atë duhet përgëzuar ideatorët dhe të gjithë të tjerët që ndihmuan që kjo konferencë me sukses të realizohet.

Konferenca e donatorëve që u mbajt tregoi një interesim të dukshëm të donatorëve që veprojnë në Kosove. Kjo është inkurajuese për iniciatorët që e organizuan ketë ndodhi në Gjakovë,që edhe ne të ardhmen të prezantojnë projekte tjera të cilët i plotësojnë kriteret e një konkurrence të madhe në rajonin e Ballkanit. Çdo donacion-ndihmë e ardhshme është e mirëseardhur për ne duhet pasur dituri dhe kujdes nga ana e jonë për realizimin e tyre,e mos të lejojmë keqpërdorimet ashtu si ka ngjarë me shumicën e projekteve në vitet e pas luftës.

Kjo fazë kaloi,tek tani fillon faza thelbësore,puna e madhe që i pret gjakovarët për të filluar me i materializuar këto projekte,që direkt apo indirekt do të ndikojnë në punësim si dhe rritjen ekonomike. I tërë ky proces do të jetë i realizueshëm nëse është në përputhje me dokumentet hapësinore ekzistuese , të reviduara apo të reja,duke ia përshtatur kërkesave të reja në përputhje me direktivat,rregullat dhe normat e standardet e Planifikimit Hapësinorë dhe Urban.

Në mungesë të dokumenteve REALISTE të planifikimit hapësinor dhe urban ( PZhK. PZhU dhe PRrU),shumë investime janë humbur e shumë të tjera kanë dështuar,nga puna jo serioze e organeve përgjegjëse në tërë Kosovën. Nuk mjaftojnë vetëm “dëshirat”,e në disa raste edhe projekte ekzekutive pa koncepte realiste zhvillimore komunale,e ma gjerë në nivelin e Kosovës dhe regjionit. Sektori i prodhimit,si esencial në zhvillimin e Gjakovës,duhet përkrahur edhe me mjete tjera stimuluese si janë kredit e buta me kushte të volitshme apo subvencione tjera, e jo të lihet vetëm në iniciativa private.

Punimi dhe aprovimi i disa dokumenteve të planifikimit hapësinor dhe urban në komunën e Gjakovës në vitin 2007,ka qenë jo serioz dhe ka pasur efekte negative te faktori ndërkombëtar e posaçërisht te donatorët kryesor. Është punuar në mënyrë stihike për të plotësuar vetëm kërkesat e një grupi të caktuar të njerëzve,pa pjesëmarrjen në vendimmarrje të atyre për të cilët punohen këto dokumente,për atë kanë mbetur ne sirtarët e komunës,nuk janë zbatuar. Trajtimi i hapësirës  urbane në Komunën  e Gjakovës në vitet e fundit ka qenë skandaloze,pasi në emër të “forcës” kanë vepruar shumë “patriot”.Askush nuk do të jep donacione për të korrigjuar gabimet e qëllimshme hapësinore dhe urbane të jona.

Një sfidë e madhe është edhe shpallja e Gjakovës dhe Mitrovicës si Zona     të Lira Ekonomike nga ana e Qeveris së Kosovës. Natyrisht për ketë është punuar intensivisht në vitet e fundit,nuk është kjo dhuratë nga zoti si dëshiron dikush ta thekson,kjo është e bazuar në shpirtin progresiv që e karakterizon Gjakovën me shekuj,ku moto kryesore ka qenë dhe është PUNA dhe vetëm puna,për të pasur mirëqenie dhe progres individual dhe shoqëror të Komunës dhe Shtetit të Kosovës.

Se sa është i rëndësishëm ky veprim i Qeverisë është e tepërt për të shpjeguar,është kjo një dritë që shihet në fund të tunelit në Gjakovë. Lehtësitë e mëdha që Komuna i ka me shfrytëzimin e infrastrukturës ekzistuese industriale,e ngërthyer me kapacitetet e vjetra prodhuese,me fuqinë punëtore të edukuar me dekada dhe me traditë industriale,janë garanci për funksionimin e kapaciteteve të reja dhe joshjen e investitorëve të huaj për eksportimin e prodhimeve tona,e çka është ma kryesore me rritjen e punësimit në ekonomin konkurrente të tregut botëror. Natyrisht duke respektuar të gjitha rregullat (ligjet) vendore dhe ndërkombëtare,me një përgjegjësi individuale dhe kolektive,në tërësi sipas normave dhe standardeve ndërkombëtare të Planifikimit Hapësinor dhe Urban. Tek tani kërkohet një angazhim maksimal i tërë faktorëve relevant të kyçur në ketë proces e posaçërisht të stafit menaxhues profesional që do të udhëheq procesin e ri-ndërtimit të Gjakovës.

Pas zgjedhjeve lokale të vitit 2013, po vërehet një fryme e re demokratike e pa ditur në Kosovë,ku për të gjitha problemet madhore të cilat i shqetësojnë qytetarët e Gjakovës organizohen takime dhe “debate publike”,për tu dëgjuar edhe zëri i qytetarëve ose të banorëve të zonave të caktuara të qytetit. Natyrisht se ekziston një skepticizëm real,por uroj që se shpejti të tejkalohet atëherë kur dëgjohet zëri i qytetarit. Vetëm atëherë kur do të krijohet bindja-ndjenja së jemi pjesëmarrës dhe kontribuues direkt për zhvillimin dhe planifikimin e hapësirës ku jetojmë dhe veprojmë,do të kemi rezultate pozitive.

Me siguri do të ketë edhe kërkesa tjera për reparte prodhimi,lokacionet e reja duhet përcaktuar me disiplinë në përputhje me dokumentet hapësinore ekzistuese komunale,me revidimin ose punimin e ri të tyre, në tërësi sipas Ligjit të ri të Planifikimit Hapësinor,në frymën e ekonomisë globale të tregut,duke i respektuar dhe mbrojtur interesat e komunitetit,posaçërisht në aspektin e mbrojtjes së mjedisit dhe direktivave mjedisore ndërkombëtare.

Do të ishte ky një kontribut për të mos përsëritur gabimet e të së kaluarës. Vetëm puna e përkushtuar profesionale dhe menaxhimi adekuat i pavarur,e i pasuruar me dituri të reja do ta shpie Gjakovën dhe Kosovën përpara.

Prishtinë,   arch.Ylber Vokshi-Ylli- ylberv1@yahoo.com

*Ne Foto: Pamje nga Gjakova

 

 

 

 

 

 

 

 

NJË “KUSHT” PER TITULL AKADEMIK…

by

Nga Fritz RADOVANI/

Në 70 vjetorin e permbytjes së Shqipnisë…/

Shqiptarët kjoftë këndej apo andej kufinit të vitit 1913, pothuej, të gjithë ishin nen po të njajtin sistem qeverisje mbas vitit 1944, sigurisht, me ndryshim ndrydhje diktature komuniste. Ndersa, mbrenda kufinjve shtetnor diktatura e proletariatit që në dukje komandohej nga Tirana e tiranisë komuniste, kishte ndryshimet e tonacioneve të veta me pak ndryshime në disa qytete. Nuk kam nder mend me ba analizë se kush qeveriste apo kush shtypej ma pak ose ma shumë, mbasi fjala shtypje asht cilsi e vetë sistemit komunist, po nuk besoj se shtypja e Shqiptarëve nder tokat e mbetuna nen qeverisjet e shteteve fqinjë, mund të krahasohet ose afrohet me né që ishim nën thundrat e diktatorit Enver Hoxha dhe pasuesit tij Ramiz Alia per 47 vjetë.

E them me sigurinë ma të madhe se Shkodra e 1944 – 1991, asht e pakrahasueshme dhe e papersëritëshme në të gjitha qytetet e Europës, që kanë provue diktaturen komuniste barbare. Edhe komunistët e parë në Shkoder tue fillue nga Zef Mala, të gjithë kishin kalue nder bankat e shkollave të qytetit ose në shkollat Perëndimore të Europës. Komunistët e Veriut nuk e pranonin ideologjinë “sllave” në drejtimin e PKSH, se nuk pajtohej me formimin kulturor të Veriut dhe shitjen e Kosovës, si pasojë, në 1941 PKSH, u ba pronë e injorantëve të Jugut, tue zhdukë të gjithë Veriorët deri në 1952 me Tuk Jakoven në krye edhe se ishte marangoz i pashkollë.

Shkodra e kater Gjimnazëve të para në Shqipni, në fund të vitit 1945 kishte vetem një nga këta gjimnaze, Gjimnazin “29 Nandori”, per të cilin kryetari terrorist i degës së mbrendshme të Shkodres, i porsa ardhuni në vitin 1950 Hilmi Seiti, i shkruen ministrisë së mbrendshme në Tiranë, që aso kohe drejtohej nga krimineli Mehmet Shehu: “Në gjimnazin e Shkodres vlon propaganda antikomuniste, na dërgoni sa më parë 100  (njëqint) konviktorë nga Jugu.”(Arkivi)

Me arrestimet e studentëve fillon edhe zhdukja e inteligjencës shkodrane, dhe me këte zhdukje fillon edhe zevendsimi i saj me kuadrin e “rinjë”, i cili, jo vetem, ka dhanë prova në të gjitha hallkat e sigurimit shtetit komunist, por edhe ka trashigue veprat kriminale tek të gjithë trashigimtarët e vet, po edhe ua ka “sigurue” të ardhmen per sot edhe pse ishin pa shkollë.

Asnjë president apo kryeminister deri sot, mbas vitit 1991, nuk ka tregue biografinë e vet tue e vertetue até me “dosjen” e vet familjare që ka zyra e kuadrit e Ministrisë së Mbrendshme, ose arkivi i KQ të PPSH në Tiranë. Pse? – Se deri tek gjyshi i vet, të gjithë ishin agjenta sigurimi. E per pasojë, ishin agjenta të UDB, KGB… dhe me “pasaporten” e vet mund të shkojnë deri në Vladivostok per sherbimet që i kanë ba dhe vazhdojnë me i ba spijunazhit dhe organeve të tjera të diktaturës komuniste të të gjitha atyne shteteve, ku ruhen me fanatizem fotot e tyne. Nëse ndonjë “ambasador” i atyne shteteve që u jep vizat këtyne agjentave në Tiranë, “nuk asht i një mendimi me mue”… të tregojnë botnisht se, “sa agjenta të sigurimit komunist terrorist shqiptar” ka në oborrin e Ambasadës së vet në Tiranë, dhe sa u paguen çdo muej atyne kriminelë?

Një nder “reformat” e para të komunistëve menjëherë mbas ardhjes në pushtet në 1944, ishte reforma arsimore, per formimin e “njeriut të rinj”… me të gjitha tiparet e injektueme nga këshilltarët jugosllavë, rus e ma vonë kinezë, ose me t’ ashtuquejtunin “Revolucion ideologjik kulturor” me të cilin u bame “flamurtarë të marksizem – leninizmit” në gjithë Boten, tue u njohë edhe me Kushtetuten e RPSSh, “shteti i parë ateist” në Botë. Gjurmët e këtij “Revolucioni” i kishim në Shkoder tek “Muzeu ateist” (edhe ky i vetmi në Botë), per të cilin disa spijunë me aq paturpësi si vepronin kur ishte tue u pergatitë, me aq paftyrësi më akuzojnë se kam punue aty.

Po të kishe punue aty, sot unë nuk do të mujshe me shkrue e as me folë Gegënisht!

Edhe mjaft malësorë që janë nga krahinat e nderueme dhe të thella të Alpeve tona, meqë fatkeqsisht nuk mujten me ruejtë “identitetin” e vet e të karakterit të Maleve tona, vrej me një keqardhje të madhe se shkruejnë e flasin “gjuhën e kongresit të 1972”, që terroristi Enver Hoxha ua imponoi të gjithë “atyne” që i premtuen bashkpunimin deri në vdekje të tij e të veten.

Letersia e Veriut u zhduk! Tashti piksynimi i mercenarëve asht në drejtim të fushës së Historisë së Shqipnisë, ku fallsifikimi dhe gënjeshtra mbizotnojnë në sejcilin rresht e kapitull.

Askush nuk ka turp me rrejtë!

Flitet per Gjergj Kastriotin pa asnjë pergjegjësi as historike as morale. E ka edhe prej disa krahinave që e ndjejnë veten ma të sigurt nen çadren anadollake!

Flitet per shkollat e para Shqipe dhe vazhdohet mos me u zanë me gojë shkolla laike e Shirokës, e hapun në vitin 1874 nga Don Zef Ashta. Ndoshta, per me u konsiderue e tillë, do të duhej me ia shkrue emnin e themeluesit saj “Hafiz Xhep Ashtasori”…

Nga Lidhja e Prizrenit…shkapercen historia pa pikë turpi Trimin e Malësisë, Heroin e Hotit Dedë Gjo’ Lulin, bashkë me të gjithë Burrat e Maleve dhe far’ e fisin e Tij, që sllavët e tradhëtarët e Atdheut i vranë mbas kaçubash nga 1913 e deri në 1946, me Heroin e fundit që njoh unë Gjelosh Lulin e “Beslidhjes së Veriut”… Harrohet Hoti, Gruda e Tivari…vetem per mos me zanë në gojë Masakren e kryeme në vitin 1945, nga Ramiz Alia ndaj 12000 kosovarëve…

Flitet per vendosjen e Flamurit në 1912 në Vlonë, dhe, as nuk zehet me gojë as Don Nikollë Kaçorri, as Luigj Gurakuqi, as Mark Kakarriqi…e bashkë me ta as Mustafa Kruja…

Flitet per Kongresin e Manastirit të vitit 1908 dhe as nuk të bahet me besue se krejt ai kongres do t’ ishte harrue me kohë po mos të ishte Grupi i Shkodres, dhe i Shoqnisë “Bashkimi” i themeluem nga Abati i Mirditës Imz. Preng Doçi, mbrenda së cilës bante pjesë ajka e kulturës Shqiptare tue fillue nga At Gjergj Fishta që perpiloi dhe paraqiti në Manastir Alfabetin Shqip, të cilin kishte 6 vjet që e perdorte në shkollen Françeskane të Shkodres…dhe nuk zehet me gojë!

Çka nuk kanë shpikë pseudoprofesorët per Korçen e Gjinokastren, kur i mori greku dhe ua hoq atyne per thonjësh Imzot Luigj Bumçi, në Konferencen e Paqës në vitin 1920, mbasi u takue me Papen dhe Presidentin Willson…E kush nuk po i del zot pervetsimit vepres së Bumçit…

Flitet per “çlirimin” e Shqipnisë, në vitin 1944 dhe askush nuk tregon se në nandorin 1944 Tokat e lirueme në vitin 1941 bashkë me Shqipninë Nanë, u ripushtuene nga shtetet fqinjë dhe se, të gjithë bashkë kalueme nen okupacionin bolshevik komunist të diktatorit Stalin.

Flitet per “heroizma” dhe sakrifica e vetflijime në kohen e okupacionit…dhe askush as sot, nuk zenë me gojë shkollat Shqipe të hapuna nga Ernest Koliqi e Mustafa Kruja në të gjitha Trojet Shqiptare… Po, a thue, aq të padijtun ishin ata Burra, që nuk e kanë lanë asnjë rresht të veprave të veta atdhetare të shkrueme, per të tregue sesi ua shperblej Enver Hoxha me sllavë e tradhëtarë Vepren e Tyne Atdhetare të pakrahasueshme në Ballkanin e pergjakun?

Lè ti mbesin “hatri” kujtdo e cilitdo, per faktin që do të shkruej!

“Prej atij që e ka ba NANA dhe e thrret até NËNË…”, mos pritni as Burrni as Dituni!

Lè të kenë njëzetë tituj “prof…dr…akademik…asis…doç…”, po kje i paburrë e i pakarakter, nuk ka titull as epitet që i vé shkolla e akademia dhe e ban “Burrë me karakter e të dijtun”!

Asht vështirë me pritë një “qose” që ka lindë Nana, se mbasi të perfundojë shkollen e naltë apo universitetin, “një ditë Nëna” até do ta shoh me mjekerr se: flet gjuhën e “standardit”!

Çka do ti thonte Dedë Gjo’ Luli malësorit Kelmendit, po të fliste gjuhen e “standardit”?

Në vitin 1991, BSPSH e Shkodres më ngarkoi me një detyrë per të cilen shkova me u konsultue me Kryetarin e Komitetit të porsa emnuem z. Ali Spahia…Mbas pak minutash erdhi sekretari dhe e njoftoi se kerkon me u takue me Te urgjent një qytetar XY. Porsa hyni unë deshta me dalë tek paradhoma. Ai më kapi perkrahu dhe më uli ku ishe. Më tha: “Rri, rri, se nuk kam sekret që me u ruejt prej teje Fritz!…” Filloi me folë me za të naltë dhe mjaft i nervozuem: “A e di ti doktor Spahia, se nuk më japin pasaportë me ikë nga Shqipnia? E çka kam me ba këtu, kur më kanë tredhë e më kanë shkatrrue jeten e familjen? Po nuk më dhane pasaportë me ikë jashtë unë, do të gjejë armë dhe do të vras dy hetuesat që më kanë tredhë…Kaq kishe!” Na dha doren dhe doli nga zyra e Kryetarit Ali Spahia… Mbeta pak sekonda, dhe vrejta se isha topitë…

Pata një dhimje ndaj Atij Burri që në Dhjetorin e 1990, pat krye një veper heroike!

Të nesermën takova një mik që ka vuejtë 10 vjet burg në Spaç… Pa i tregue emnin… unë i tregova ngjarjen e një ditës perpara. Ai nuk u çudit aspak. Më tha se: “Në vitin 1974, kur jam dënue unë, nuk e pata rrezik me pasë hetues Abdullah Lahin, mbasi kur ishe në Spaç i dënuem kanë ardhë atje nga hetuesia e Shkodres, që i ka hetue krimineli Lahi, 13 persona që ky i ka tredhë… per me pranue procesin…Aso kohe të gjithë ata fatzezë ishin nen moshen 40 vjeç…”

Edhe stema e Akademisë ka vitin 1972…

 

Më ka shkue mendja tash vonë… Flitet se “ata që shkruejnë me gjuhën e Kongresit të 1972, kanë nenshkrue një dokument atëherë, se do të vazhdojnë me shkrue ashtu gjithmonë!”

Ma vonë, Prof. Kolë Ashta, më ka pohue se me vertetë të gjithë “kanë firmue”!..

Në fakt edhe ata që kanë marrë tituj “prof…dr…akademik…” etj., gjithnjë kanë vazhdue me shkrue me gjuhen e “ndyesueme” siç thonte i Ndjeri Prof. Arshi Pipa…edhe mbas 1991.

Po, t’ ishte vetem dokumenti i “Kongresit 1972”, gjysa e së keqes, por koha provoi se shumica e tyne i paskan firmat e veta edhe nder shumë skuta e labirinte të Ministrisë së Punëve të Mbrendshme në Tiranë, ku “rrodhet” e asaj humnerë u kacavaren sot per kostumin “’demokrat”.

Aty nga viti 1998, takova në Tiranë prap mikun që asht kenë i burgosun në Spaç… dhe kur u hap tema e vazhdimsisë së shkrimit edhe mbas vitit 1992…me “kongresin e 1972” …tue qeshë, më tha: “Po edhe titujt dr…prof… a kujton se, ua ka dhanë Enver Hoxha pa i tredhë?…”

Vonë e kam kuptue se kishte pasë edhe “tredhje” truni… E nuk janë pak edhe nga këta…

Madje, këta të fundit, janë ma shumë e gjinden kudo!..

Nuk ka ma turp se me mohue edhe sot… fjalen “NANË”…

Melbourne, 2014.