Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

SHËNIM NGA NJË VIZITË NË ZËRIN E AMERIKËS DHE NË AMBASADËN E REPUBLIKËS SË KOSOVËS NË WASHIGTON

by

Nga Frank Shkreli

A person standing at a podium with a flag behind him Description automatically generated with medium confidence
See related image detail
May be an image of text that says 'Embassy of the Republic of Kosovo in the United States Washington, D.C.'

Të vizitosh Washingtonin, kryqytetin e Shteteve të Bashkuara, që disa e cilësojnë edhe si kryeqytetin e botës – megjithëse atje kam jetuar dhe punuar disa dekada — është vërtetë kënaqësi dhe një përvojë e veçant, kurdoherë që këthehem atje. Tani është koha më e mirë për të vizituar kryqytetin amerikan, për të shijuar bukuritë natyrore, sidomos në fillim të pranverës.  Por, natyrisht, gjithmonë Washingtoni është impresionues me madhështinë e tij historiko-politike, për lirinë dhe demokracinë që ky kryeqytet pasqyron dhe ndriçon Amerikën dhe botën, në kohë të mira dhe në periudha të vështira, ndoshta si asnjë kryeqytet tjetër në botë. 

See related image detail

 Zëri i Amerikës, po – por edhe zëri i Lirisë, Demokracisë dhe i të Drejtave të Njeriut për 80-vjet – që është dëgjuar dhe dëgjihet rregullisht dhe me besnikëri në Shqipëri, në Kosovë dhe anë e mbanë trojeve shqiptare në Ballkanin Perëndimor!

Unë shkoj shpesh në Washington, për arsye familjare e shoqërore, por të ënjtën që kaloi, me ftesë të Kryetarit të Federatës Pan-Shqiptare Vatra, Dr Elmi Berisha dhe Dr. Pashko Camaj, Shef i Kabinetit të Vatrës, më ftuan tu bashkohesha — si mik i vjetër i Vatrës — në udhëtimin e tyre për në Washington, ku ishin ftuar nga Ambasada e Kosovës për tu takuar me Kryeparlamentarin e Republikës së Kosovës, Glauk Konjufca. Ndërkaq, dëshira e tyre ishte që gjatë kësaj vizite të ndaloheshin edhe tek Zëri i Amerikës.

E mbaj mend mirë kohën kur Zëri i Amerikës në kulmin e Luftës së Ftohtë dhe të luftërave në ish-Jugosllavi – Zëri i Amerikës, ndonëse i njohur si një ent ndërkombëtar lajmesh dhe informacionesh ndërkombëtare, shërbente gjithashtu edhe si një “ambasadë” për shqiptarët, kur as Shqipëria as Kosova nuk kishin, për një gjysëm shekulli ose më shumë, asnjë përfaqësi diplomatike në Washington. Por, megjithëse sot dy shtetet shqiptare kanë ambasadat e tyre në kryeqytetin amerikan, kjo traditë vazhdon.  Zëri i Amerikës, as tashti nuk anashkalohet nga vizitorë të njohur dhe jo aq të njohur, por mbetet ende një ndalesë dhe një vizitë që duhet bërë patjetër. Në të vërtetë, janë të paka rastet që delegacione politiko-shtetërore që vizitojnë, zyrtarisht, Washingtonin, nga Shqipëria, nga Kosova dhe nga viset e tjera shqiptare, që në shumicën e rasteve të mos ndalen për një vizitë apo intervistë tek Zëri i Amerikës, mu në zemër të ndërtesave qeveritare të Washingtonit, jo më larg se disa qindra metra nga ndërtesa impozante e Kongresit të Shteteve të Bashkuara.

Ishte në këtë frymë pra që gjatë vizitës së të tyre në Washington, krerët aktualë Vatrës dëshironin të vizitonin Zërin e Amerikës, ku na priti Shefi i Drejtorisë së Zërit të Amerikës për Euro-Azinë, Dr. Elez Biberaj me kënaqësinë dhe mikpritjen e zakonshme të tij për grupe zyrtare e jo-zyrtare të shqiptarëve që e ka dalluar atë për dekada si Shef i Shërbimit shqip dikur ashtu edhe sot si Drejtor i Drejtorisë së Zërit të Amerikës për Euroazinë. Gazeta Dielli, organ i Federatës Pan-Shqiptare Vatra botoi këtë lajm rreth vizitës së përfaqësuesve të saj në Zërin e Amerikës: 

 “Federata Pan-Shqiptare e Amerikës VATRA vizitoi “Zërin e Amerikës. Kryetari i Vatrës z. Elmi Berisha i shoqëruar nga Shefi i Kabinetit Dr. Pashko Camaj dhe ish-drejtori i VOA-s për Euro-Azinë z. Frank Shkreli, mik i Vatrës, u mikpritën vëllazërisht nga Dr. Elez Biberaj, Drejtor i Drejtorisë së VOA-s për Euro-Azinë. Në takimin e ngrohtë e vëllazëror, kryetari i Vatrës z. Berisha i shprehu vlerësimet më të larta Drejtorit Dr. Biberaj për punën e shkëlqyer në mbi 4 dekada në “Zërin e Amerikës”. Në takim u fol për rolin e Zërit të Amerikës në 80 vite histori, u shkëmbyen mendime rreth gjendjes aktuale të shqiptarëve të trojet e tyre etnike dhe mërgatës në Shtetet e Bashkuara të Amerikës”, ishte ky lajmi i dhënë nga gazeta Dielli mbi vizitën e krerëve të Vatrës në kryeqendrën e Zërit të Amerikës dhe në zyrat e VOA-s në Washington.

Nuk e them unë këtë si një ish-punonjës dhe ish-zyrtar i këtij enti të madh ndërkombëtar lajmesh i financuar nga kongresi amerikan, por duhet thenë edhe njëherë në këtë 80-vjetor të VOA-s shqip që po afrohet, ashtu siç është pranuar shpesh edhe nga persona asnjanës, se roli që ka luajtur Zëri i Amerikës në shembjen e komunizmit në Shqipëri dhe në çlirimin dhe pavarësinë e Kosovës, ka qenë i konsiderueshëm. VOA gjatë 8-dekadave të kaluara, u ka sjellur shqiptarëve lajmet objektive, të vërtetën dhe faktet për zhvillimet e mbrendshme dhe të jashtme në trojet shqiptare – si mjete dhe instrumente të nevojshme për të vlerësuar dhe gjykuar drejtë – duke shërbyer sidomos dhe, njëkohësisht, si një lidhje e pa-ndërprerë komunikimi midis Kombit amerikan dhe Kombit shqiptar, në ditë të mira dhe në ditë të vështira për të, sidomos gjatë periudhës së zezë diktatoriale komuniste gjysëm shekullore.

May be an image of 4 people and people sitting

Të ëntjën që kaloi në zyrën e Drejtorit të VOA-s për Euro-Azinë, Dr. Elez Biberaj – Washington D.C.  – Kryetari i Vatrës, Dr. Elmi Berisha me Shefin e Kabinetit të Vatrës, Dr.Pashko Camaj.

Me kolegun dhe mikun prej më shumë se gjysëm shekulli, Drejtorin e VOA-s për Euro-Azinë, Dr. Elez Biberaj gjithmonë kënaqësi për të kujtuar ditët dhe vitet më të mira të jetës tonë në Zërin e Amerikës. 

Muajin që vjen Zëri i Amerikës shënon 80-vjetorin e themelimit. Në zyrën e kolegut tim, Dr. Elez Biberaj, Drejtorit të Drejtorisë të VOA-s për Euro-Azinë, të ënjtën që kaloi – Së bashku për 73-vjet, në shërbim të Lirisë së Fjalës, Demokracisë së Vërtetë, në mbrojtje të të Drejtave të Njeriut në trojet shqiptare dhe anë e mbanë botës! Në këtë 80-vjetor të Zërit të Amerikës, urimet e mia Dr. Elez Biberajt për shërbimin e tij shembullor prej dekadash në shërbim të fjalës së lirë, si edhe shumë gazetarëve shqiptaro-amerikanë, kolegë tanë sot dhe atyre që kanë shkuar në amshim e të cilët kanë punuar, me përkushtim, me ne gjatë këtyre dekadave. Ka qenë dhe është një nder për mua të kem punuar gjatë dekadave me një grup gazetarësh aq të talentuar dhe të dedikuar dhe të zotët, por njëkohësisht, edhe dashmirës dhe mbështetës të lirisë e demokracisë në trojet shqiptare dhe anë e mbanë botës. 

Gjatë 80-vjet histori të VOA-s, dyzina gazetarë shqiptaro-amerikanë kanë punuar në Zërin e Amerikës me shpresën se një ditë në Shqipëri do shembej komunizmi enverist dhe se midis një Shqipërie demokratike dhe Shteteve të Bashkuara të Amerikës do rivendoseshin marrëdhëniet diplomatike midis dy vendeve tona. Dhe se Shqipëria do të integrohej plotësisht me botën euroatlantike, siç ka ndodhur me shumicën e vendeve ish-komuniste evropiane. Por për fat të keq, gjithnjë presim për një Shqipëri vërtetë të lirë dhe demokratike, pro-perëndimore, në kuptimin e vërtetë të fjalës!  

A group of people posing for a photo Description automatically generated

“Burri i mirë me shokë shumë” — Foto e disa prej stafit të VOA-s shqip ndër vite, pjesëmarrës në ceremoninë e zhvilluar me rastin e 70-vjetorit të Zërit të Amerikës në gjuhën shqipe. (Maj, 2013)  

Pas vizitës dhe pritjes vëllazërore në Zërin e Amerikës, iu drejtuam Ambasadës së Republikës së Kosovës, ku Vatra ishte ftuar të merrte pjesë në një takim të Kryeparlamentarit të Kosovës, z. Glauk Konjufca, me mërgatën shqiptare në Washington, në përmbyllje të vizitës së tij në kryeqytetin amerikan, ku mori pjesë në mbledhjen e demokracive botërore, organizuar nga Shtëpia e Bardhë.  Kryetari i Kuvendit të Kosovës zhvilloi një takim shumë miqësor me vatranët dhe të tjerë — “një moment i paharrueshëm”, e ka cilësuar ai në faqen e tij të fejsbuk, takimin me përfaqsues të komunitetit shqiptaro-amerikan të Washingtonit. Konjufca ka pasqyruar takimin me bashkatdhetarët e vet në Washigton dhe me ish-ambasadorin William Walker, mikun e madh të Kosovës dhe të gjithë shqiptarëve: “Takimi permbyllës me mërgatën tonë në Uashington ishte një moment i paharrueshëm, i cili u mbajt me nderin e veçantë të pranisë së mysafirit special, ish ambasadorit William Walker, mbështetësi i madh i Kosovës, i cili na ka ndihmuar gjithmonë në nivele ndërkombëtare.  Ambasadori Walker inkurajoi Kosovën të vazhdojë rrugën e reformave dhe modernizimit të shoqërisë së saj”, ka shkruar z. Konjufca. “Mërgata kosovare ishte e përfaqësuar nga një grup i përzgjedhur i biznesmenëve, profesionistëve dhe aktivistëve të shoqërisë civile.  U tregova nga afër për situatën aktuale në Kosovë dhe për progresin e arritur në luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar dhe theksova rëndësinë e zhvillimit të ekonomisë dhe të investimeve, si dhe nevojën për të punuar për integrimin e Kosovës në familjen e BE-së”, ka shkruar në faqen e tij elektronike, Kryeparlamentari i Republikës së Kosovës.


Duke vazhduar se, “Së bashku diskutuam për proceset aktuale në Kosovë dhe për sfidat e ardhshme që pritet të ballafaqohemi. Gjithashtu u dakorduam se marrëdhëniet midis dy vendeve (Shteteve të Bashkuara dhe Republikës së Kosovës), duhet të forcohen edhe më shumë, duke përfshirë bashkëpunimin në fusha si ekonomia, arsimi, kultura dhe siguria.  Mërgata, e gatshme si gjithmonë, u shpreh se ata kanë shumë interes dhe dëshirë për të ndihmuar në zhvillimin e Kosovës, veçanërisht në fushat e arsimit dhe zhvillimit ekonomik”, është sbhprehur ai. “Vlerësova përpjekjet dhe ndihmën e diasporës kosovare dhe ritheksova se ne jemi të hapur për të dëgjuar mendimet dhe sugjerimet e tyre në çështjet që kanë të bëjnë me Kosovën dhe se dyert e investimeve në vendlindjen e tyre janë të hapura sot më shumë se kurdoherë më parë. Takimi u mbyll me premtimet që të punojmë së bashku në interes të Kosovës dhe të mërgatës”, ka përfunduar ai mesazhin e tij.

Ishte ky vlersimi nga Kryetari i Kuvendit të Kosovës Z. Konjufca për takimin e tij me përfaqsues të komunitetit shqiptaro-amerikan në Washington. Një bashkbisedim dhe shkëmbim mendimesh i sinqert për aktualitetin e gjëndjes në Kosovë, për marrëdhëniet e Shteteve të Bashkuara me Republikën e Kosovës dhe për rolin e komunitetit shqiptaro-amerikan në avancimin e mëtejshëm të këtyre marrëdhënieve, në të ardhmen, midis dy popujve tanë.

Në këtë takim mori pjesë edh ish-Ambasadori amerikan William Walker Walker. Në fjalën e tij përshëndetse ish-diplomati amerikan tha se Kosova është vend i lirë, i pavarur, dhe demokratik si dhe pjesë e vlefshme e Evropës moderne, dhe se duhet ta njohin edhe vendet që nuk e kanë bërë deri më tash, një gjë të tillë. Ai u tha të pranishëmve se Kosova është ndër vendet më demokratike në Evropë, për të mos thenë në botë.  Njëkohësisht, Ambasadori Walker u bëri thirrje politikanëve të Kosovës,  të kalojnë më shumë kohë duke u përpjekur ta bëjnë këtë, një vend më të mirë, duke u përpjekur ta bëjnë botën të kuptojë se çfarë është Kosova, dhe më pak

të luftojnë për politikë, kush ka më shumë vota, kush ka më shumë vende në parlament, kush do të jetë ministër”, ka thekësuar William Walker.  

Një porosi kjo me vend e Ambasadorit Walker për klasën politike shqiptare dhe miqësore, për të gjithë politikanët e trojeve shqiptare nga njëri prej miqëve më të mirë e më të sinqert të shqiptarëve.

A group of people standing in a room Description automatically generated with medium confidence

Kryeparlamenari i Republikës së Kosovës, Dr. Glauk Konjufca në Ambasadën e Kosovës në Washington

May be an image of 6 people and people standing

Ish-Diplomati amerikan, William Walker duke folur në Ambasadën e Republikës së Kosovës në Washington — në takimin e Kryeparlamentarit të Kosovës me diasporën.                        

Frank Shkreli

Presidentja Osmani vizitoi Shtabin e Përgjithshëm të FSK-së

by

Pjesëmarrja në “Defender- Europe’23” konfirmon besimin e fuqishëm të partnerëve strategjik në ushtrinë tonë.

Me qëllim të informimit me përgatitjet finale për ekzekutimin e stërvitjes fushore” Defender-Europe’23”, Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, njëherësh Komandante Supreme, vizitoi Shtabin e Përgjithshëm të FSK-së në Kazermën” Adem Jashari” në Prishtinë, ku u prit nga Komandanti gjenerallejtënant Bashkim Jashari me gjeneralë dhe oficerë të FSK-së. Me këtë rast, Presidentja Osmani u njoftua nga gjeneral Jashari dhe stafi i tij me zhvillimet aktuale në FSK dhe aktivitetet në proces, me theks të veçantë në përgatitjet finale para ekzekutimit të stërvitjes fushore të forcave amerikane me forcat tjera partnere “Defender –Europe’23”. Nga ana e saj, Presidentja Osmani, përgëzoi FSK-në, për procesin e suksesshëm të planifikimit dhe përgatitjeve të duhura për Stërvitjen “Defender-Europe’23”.
“Pjesëmarrja e mbi 1300 trupave të FSK-së në stërvitjen fushore “Defender- Europe’23”, përkrah forcave amerikane dhe aleatëve tjerë, si dhe statusi i Republikës së Kosovës në cilësi të vendit pritës, konfirmon besimin e fuqishëm të partnerëve tanë strategjik në profesionalizmin e FSK-së, si dhe besimin në vendin dhe popullin tonë në mbrojtjen e vlerave euroatlantike të lirisë dhe paqes rajonale e globale”, theksoi ndër të tjera Presidentja Osmani.

Në cilësi të Komandantes Supreme të FSK-së, Presidentja Osmani shprehu mbështetjen e plotë për zhvillimin dhe avancimin e FSK-së, si dhe mbarëvajtjen e Stërvitjes, si një ndër ngjarjet më të rëndësishme jo vetëm për FSK-në, por edhe për Republikën e Kosovës dhe vizionin euroatlantik.

“4 Prilli, data që i bën nder anëtarësimit të RSh në NATO”!

by

Gjeneral ® Piro Ahmetaj/

Si ndër pjesëmarrësit teknik në datën që Republika e Shqipërisë u ul me të drejta të plota në tavolinën e 28 vëndeve të NATO-s (Samiti i Këln/Strasbourg), sigurisht që e di fort mirë që data zyrtare e pranimit të RSh është data 1 Prilli 2009 ! Gjithësesi, në 14 vite rresht, vijoj të insistoj për ti “zhvendosur celebrimet protokollare nga data 1 në 4 Prill” duke e bashkuar anëtarësimin e RSh me atë të themelimit të NATO-s [4 Prill 1949/2009]. Thënë këtë, shpresoj të adresohej/t si: “gjetje e mënçur, pasi jo vetëm kapërcen perceptimin rreth 1 Prillit (ditën e gënjeshtrave) por konfirmon një ngjarje të madhe, i bën nder dhe jep vlera shtesë kësaj të vërtete historike për kombin”.Duke e parë kështu, data 4 Prilli 2023 shënon 14 vjetorin e anëtarësimit të Shqipërisë si dhe përvjetorin e 74-ërt të themelimit të Aleancës Ushtarake më të fuqishme të historise së njerëzimit, e cila ka luajtur dhe vijon të mbajë peshë kritike për paqen, sigurinë, mbrojtjen e vlerave tē demokracisë si dhe interesat gjeopolitike jo vetëm në hapësirën Euroatlantike.Kur 74 vjet më parë, “Babai-themelues dhe Komandanti i parë i NATO-s, Dwight D. Eisenhower, e projektoi Aleancën e Atlantikut të Veriut si një instrument politiko – ushtarak për mbrojtjen e tërësisë territoriale (artikulli 5) në rast sulmi nga kampi Stalinist, ndoshta askush nuk e kishte imagjinuar se Gjenerali brilant kishte projektuar themelimin e Aleancës më të suksesshme të sigurisë globale. Mbas 74 vitesh, mund të thuhet me bindje se NATO e ka përmbushur misionin në mbrojtjen e tërësisë teritoriale të vendeve anëtare si dhe ka shërbyer si një mekanizëm shprese për paqen dhe sigurinë në botë. Edhe pas viteve 1990, përveç misionit bazë (artikulit 5) NATO: “ka dominuar tregun e mjedisit të Ri të sigurisë globale” nëpërmjet një procesi të gjithanshëm reformimi dhe modernizimi të konceptit strategjik, strukturave, arnatimit, pajisjeve, planifikimit dhe kultures së bashkëpunimit mes vëndeve anëtare.Një ndër shtyllat e këtij suksesi mbetet politika e “Dyerve të Hapura/Open Door Policy”, që NATO e lançoi mba viteve 90’, e cila ka shërbyer edhe si mekanizëm për reformat e sigurisë dhe mbrojtjes dhe si shkollë e demokracisë për vendet e lindjes komuniste. Fal këtij mekanizni nga 16 vende para 1990 (për punë ditësh Filanda), NATO përbëhet nga 31 anëtarë, ndërsa me firmosjen e ratifikimit nga Turqia të Marrëveshjes së Washingtonit Suedinë, arrin në 32, ose dyfishin e vëndeve që kishte në 1990!Në hapësirën Euroatlantike/NATOs jeton një popullsi rreth 1 miliard banor, zotëron me shumë se gjysmën e ekonomisë botërore ndërsa personeli aktive arrin në 3.5 milionë. SHBA, Franca dhe Anglia zotërojnë armë bërthamore, për misionin e shkurajimit të kundërshtarëve potencial [deterrence].Për fatin e kombit tonë, historia me e sukseshme e angazhimeve të NATO-s mbetet operaconi ushtarak në Kosovë (1999), që edhe pse jashte artikullit 5, demostroi fuqinë ushtarake të Aleancës si: “shpresë e paqes, të drejtave të njeriut dhe stabilitetit demokratik”.Do ishte e padrejtë, nëse në çdo 4 Prill të mos e përsërisim rolin jetik të SHBA-së në Aleancën e Atlantikut të Veriut, pasi ajo mban barrën kryesore të fuqisë dhe shpenzimeve ushtarake. Mjafton të përmendim shpenzimet e mbrojtjes rreth 1 Trilion USD (për vitin 2023) ose mbi dy herë më shume se 29 vendet e tjera të NATO-s të mara së bashku. Shkurt për qasjen e NATO-s ndaj kërcënimeve dhe sfidave aktuale. Agresioni ushtarak i Rusisë, nuk ishte as është vetëm kundër sovranitetit të Ukrainës por edhe: “kërcenim serioz ndaj rendit global të sigurisë si dhe interesave të Aleancës Euroatlantike (USA/NATO)”.Ndërsa, Krimea, Bosnja, Kosova, etj, kanë treguar se kërcënimet ushtarake po sofistikohen nëpërmjet përdorimit të formave të reja, si referendumet e mbështetura nga jashtë, fondamentalizmit fetar, krimit të organizuar, axhendës së politikanëve të korruptuar, qeverisjet e dështuara, etj.Në këto rrethana, përveç misionit madhor për mbrojtjen e tërësisë teritoriale të 30/+2 vendeve anëtare, NATO i duhet mbaje përsëri barrën kryesore. E pamundur për të ndaluar ambicjet e Rusisë në “aneksinit te Krimesë me tanke dhe marreveshje+”, prej vitit 2014, NATO ka dislokuar Forca të Gatishmërisë Shumë të Lartë në vendet Balltike, Europën Qëndrore dhe Juglindore. Mbas 13 muaj luftime, mund të themi se Rusia-Putiniste i ka (keq)humbur betejat për të testuar kohezionin mes vendeve të NATO-s, qoftë edhe duke kërcënuar me gazin si armë gjeopolitike si dhe me pëdorimin e fuqisë bërthamore. Në të kundërt, rreth 100 miliard € armatim dhe pajisje ushtarake moderne, përfshi Tanke Leopard, sistemet Patriot, etj, janë prova të forta për kohezionin dhe vendosmërinë e përforcuar të Alancës Transatlantike, për ta mbështetur Ukrainën deri në fitoren ndaj të keqes së përbashkët.Rusia gjendet më e izoluar se kurrë nga bota e qytetëruar: “nga 193 vetëm 4 shtete terroriste e njohën këtë aventurë neo-naziste”; rrezikon seriozisht përjashtimin nga 5-shja vendimmarrëse e Këshillit të Sigurimit/OKB dhe besoj, jo shumë vonë, Putini dhe Gjeneralët gjakatarë do të përgjigjen për krime kundër njerëzimit në Gjykatën e Hagës.Përkundër panikut dhe (del)elekuencës së analistëve të gjithëditur dhe strategëve të vetë(de)graduar, përsëris bindjen strategjike se: “falë rezistencës stoike të Ukrainës dhe vendosmërisë së NATO-s, Rusia – Putiniste do ta humbasë me turp luftën, si dhe do të gjunjëzohet nē përballjen fuqinë ushtarake, kohezionin e përforcuar dhe interesat gjeopolitike të Aleancës Euroatlantike (SHBA/NATO)!****Besoj nuk ka askush mëdyshje, Anëtarësimi i RSh në Aleancën e fuqisë Euratlantike dhe vlerave perëndimore, meriton të skalititet në memorjen e historisë sonë kombëtare si: “arritja e dytë gjeopolitike mbas shpalljes së pamvarësisë në 28 Nëntor 1912”. Kjo jo vetëm të paprekshmërisë teritoriale që garantohet nga NATO, por me së shumti për shkak të konflikteve shekullore, pozitës gjeografike, interesave dhe përcaktimit të shqiptarëve ndaj vlerave perëndimore. Edhe duke përsëritur mirënjohjen ndaj SHBA-ve, vijoj të refuzoj “tallavanë populiste” se anëtarësimi i RSh në NATO, ishte dhuratë. Kjo pasi si dëshmimtar/ekspert i këtij udhëtimi jam shumë i bindur që kjo arritje (4 Prill 2009) ishte meritë e përpjekjeve të shqiptarëve në aspiratën drejt perëndimit, e reformave të thella në fushën e mbrojtjes (p.sh, nga 115 mijë ushtri aktiv që trashëguam para 1990, sot FA kanë më pak se 9 mijë), por edhe e vizionit dhe konsensusit të gjerë politik, si dhe e mbështetjes dhe e kohezionit kombëtar. Në të njëjtën kohë, Tirana zyrtare në 14 vite rresht ka konfirmuar se anëtarësimi nuk është stacion i fundit për Shqipërinë, por një Fazë e Re, me përfitime, me sfida dhe me përgjegjësi shtesë. Prandaj Shqipëria në NATO, respektohet si “aktore më shumë se modeste”, pasi ajo mbetet e përkushtuar si “vënd Leader” për ta çliruar Rajonin nga historia e përgjakshme shekullore si dhe për ta jetësuar axhendën e udhëtimit Euroatlantike (NATO/BE) të 6 vendeve të Ballkanit Perëndimor.Në këtë udhëtim 30 dhjetëvjeçar drejt/mbas anëtarësimit në Aleancë, nga një vend që mbarte/krijonte probleme me sigurinë [konsumator] Shqipëria është shndërruar në një vend që kontribuon për sigurinë në rajon, mesdhe dhe më gjerë. Si p.sh, mund të përmendim faktin që prej vitit 1996 në operacionet e NATO/BE në Bosnjë, Irak, Afganistan, Kosovë, Gjeorgji, Ukrainë, Mali, etj, kanë kontribuar rreth 9.000 burra dhe gra me uniformë. Me këtë rast, përshëndesim rolin aktiv të RSh, rrjedhojë e përfaqësimit dinjitoz krah SHBA-ve në Këshillin e Sigurimit të OKB; për mbështetjen e pakushtëzuar të vendimarrjeve në NATO-s, arritjen e Buxhetit të Mbrojtjes në 2% të GDP-së për 2024 si dhe kontributeve më shumë se modeste që vijon t’i jap Ukrainës.Ndërkohë, 14 vjet pas anëtarësimit, Shqiptarët e kanë tejkaluar perceptimin e NATO-s si “xhandarë/e” që garanton falas paprekshmërinë teritoriale të 30 anëtarëve (përfshi RSh). Për më tepër që, RSh mbetet e përkushtuar në përmbushjen e detyrimeve ndaj NATO-s si dhe forcimin e parneritetit Strategjik me Washingtonin. Shqipëria po ashtu ka demostruar vullnet konstant për të zhvilluar projekte të përbashkëta me Kosovën si dhe me 4 vendet e tjera të ballkanit perëndimor (përfshi Serbinë), për t’u përballur bashkërisht me kërcënimet asimetrike si ne rastet renegate, rreziqet kibernetike, ekstremizmi, krimi i organizuar, trafiqet e paligjshme, emergjencat civile, etj.Në shtesë, aktorët shtetërorë të Tiranës zyrtare, do t’i ri-Këshilloja mbi domosdoshmërinë për të zhvilluar një Strategji afatgjatë, që përfshin sovranitetin territorial në kuadēr tē NATO, por që fokusohet në Mbrojtjen dhe Zhvillimin e Interesave mbarë-Kombëtar (SMZhIK/2035) në Rajon, Mesdhe dhe më gjerë. Po ashtu, e çmoj kritike për të modernizuar strukturat përgjegjëse dhe kapacitetet operacionale duke reflektuar ndryshimet e Konceptit të Ri Strategjik të Aleancës si dhe përmbushur detyrimet në kuadër të NATO, EU, etj. E fundit por jo nga rëndësia, në shkollat perëndimore të NATO-s kemi mësuar se në reformat e sigurisë dhe mbrojtjes, kurresesi nuk vlejnë politizimi, privatizimi, protagonizmi si dhe delekuentët; por dashuria për vendin, gjithëpërfshirja, përkushtimi, përulësia dhe përgjegjësia e lartë shtetërore; besimi në vlerat demokratike si dhe “bekimi” nga/ndaj partneritetit strategjik me SHBA, NATO-n, etj.*Gjeneral ® Piro Ahmetaj, Senior Expert për SK, Rajonin dhe NATO-n,Zv/President i Këshillit të Atlantikut,Anëtar i Bordit të “Izraleli House”; si dhe Ish:Këshilltar Ushtarak i Presidentit të RSh,Zv/ShShPFA & Përfaqësues në SHAPE/NATO

Qëndrimi i deputetëve shqiptarë në Parlamentin e Stambollit për çështjen shqiptare dhe sfidat për Pavarësinë e Shqipërisë

by

Një kujtesë historike kur deputetë shqiptarë 115-vite më parë kërkonin votën e sovranit për të mbrojtur interesat kombëtare në Parlament në Stamboll, ndërsa deputetët sot kërkojnë votën e popullit për të mbrojtur interesat personale e familjare në Parlamentin e Shqipërisë.

Dr. Paulin Marku/

Në vitin 1908 ndodhen ndryshime të rëndësishme në Perandorinë Osmane. Ashtu si turqit edhe popujt me kombësi të ndryshme nën sundim perandorak, përfshirë edhe 4-vilajetet me shumicë shqiptare e mirëpriten shpalljen e kushtetutës dhe zgjedhjet parlamentare të vitit 1908 si dhe amnistinë politike. Kushtetuta perandorake ishte shpallur tre dekada më parë por ajo nuk ishte zbatur. Në vitin 1908 u shpall zyrtarisht aplikimi i kushtetutës, ndryshimet e legjislacionit, amnistitë politike, hapjen e fushatës elektorale dhe zgjedhjet parlamentare. Studimi do të trajtojë qasjen e qeverisë xhonturke dhe qëndrimin e disa prej deputetëve shqiptarë në seancat parlamentare 1908-1912. Fushata elektorale dhe qasja elitës politike, ndiqej me interes nga diplomacia e huaj dhe nga fqinjët ballkanik. Komiteti “Bashkim e Përparim” apo siç njihet edhe ndryshe me emrin lëvizja xhonturke zhvilloi takime në të gjithë perandorinë dhe shikohej si zgjedhja e duhur për të sjellë ndryshimet e shumëpritura. Fale programit politik dhe premtimeve të shumta, mori mbështetje të madhe në popull dhe fitoi shumicën parlamentare. Pjese e listës që kandiduan me siglën xhonturke apo të mbështetur drejt për drejt prej tyre për mandatin e deputetit ishin dhe disa deputet shqiptar. Ndryshimet kushtetuese dhe platforma politike xhonturke në vitin 1908 u mirëprit dhe mori mbështetje të gjerë. Shqiptarët mirëpriten ndryshimet për fakti se shqiptarëve iu lindi e drejta të votonin dhe të votoheshin për ne parlamentin e Stambollit. Po në gusht të vitit 1908, u shpall amnisti e përgjithshme për të burgosurit politik dhe të dënuarit në mungese për veprimtarinë e tyre politike. Nder shqiptarët që përfituan nga amnistia ishin, Ismail Qemali, Ibrahim Temo, Dervish Hima, etj,,, . Shqiptarët i mbështetën anëtaret e Lëvizjen Xhonturke për disa arsye: a) i bashkonte opozitarizmi kundër regjimit Hamidian; b) premtimet e shumta që morën për përmirësim të situatës administrative, ekonomike e shoqërore në viset shqiptare; c) të kishin përfaqësues, deputet shqiptar në parlamentin e Stambollit për të mbrojtur interesat dhe kërkesat në parlament dhe synonin të arrinin të kishin vet-administrim të vilajeteve shqiptare me drejtues që gëzonin mbështetje në popull dhe për të arritur aspiratat shekullore për të patur një far autonomie.Zgjedhjet parlamentare të zhvilluara gjatë periudhës, nëntor-dhjetor 1908 nxorën fitues “Bashkim e Përparim” dhe xhonturqit fituan shumicën parlamentare. Ne këto zgjedhje parlamentare dolën fitues emra të njohur, si: Ismail Qemali*, Nexhip Draga, Hasan Prishtina, Azis pashë Vrioni, Shahin Ypi Kolonja, Esat Pashë Toptani dhe disa hoxhallarë shqiptar. Vetëm disa prej tyre përfaqësonin forcat patriotike shqiptare, të cilët edhe shfaqen hapur kundërshtitë e tyre dhe qëndruan në opozitë ndaj politikës xhonturke.Hapja e parlamentit dhe reformat e qeverisë për shqiptarëtHapja e parlamentit ne Stamboll me 17 dhjetor 1908, me një shumice te konsideruar deputetesh shqiptar dhe me premtime te shumta elektorale, ngjallte shpresat ne popullate se gjendja e tyre do te përmirësohej. Sapo u formua Kabineti i ri qeverisës, ndërmori disa reforma të rëndësishme dhe mjaft të debatueshme, te cilat ishin: administrative; ekonomike; taksa dhe tatime të reja të shtuara; kthimi i detyrueshëm i shërbimit ushtarak; çarmatimi i popullsisë, si dhe për ata që nuk pranonin të dorëzojnë armët e municionet me vullnet të lirë duhej të përdorej forca për çarmatimin e tyre. Pikërisht, për këto arsye reformuese, të cilat shkonin kundra interesave të shqiptareve, një grup deputetesh, kryesuar nga Ismail Qemali, Nexhip Draga, Hasan Prishtina kundërshtuan reformat dhe akuzuan qeverinë se nuk iu përmbanin premtimeve dhe programit elektoral xhonturk. Një tjetër ngjarje që thellonte pakënaqësinë ishte çështja e alfabetit për gjuhën shqipe, nëse do të përdoreshin germat arabe ose latine. Porta e Lartë bëri përpjekje të ndryshme për të imponuar alfabeti turko-arab në katër vilajetet me shumicë shqiptare duke e lidhur edhe me besimin fetar islam, me arsyetimin se, meqë shumica e shqiptarëve janë të besimit mysliman duhet të mbështesin propozimin e tyre. Këto veprime preknin sedrën kombëtare në të gjithë viset shqiptare, ndaj edhe qëndrimi i deputetëve opozitar shqiptar, bashkë me popullatën shqiptare, te cilët u bashkuan pa dallim feje e krahine për të vendosur për të ardhmen e alfabetit. Hasan Prishtina i kërkonte me këmbëngulje ministrit të Brendshëm, Talat Beu që t’u ndalohej ndërhyrja nëpunësve të qeverisë në çështjen e alfabetit.Ky qëndrim u mbështet fuqishëm nga intelektualët shqiptar në “Kongresin e Alfabetit” në nëntor të vitit 1908, në Manastir. Vendosja e alfabetit me germa latine shkaktoi pakënaqësi të madhe tek xhonturqit. Po ashtu, u aplikuan disa reforma centralizuese që u kundërshtuan në parlament nga deputet shqiptar dhe nga popullata në viset shqiptare duke u organizuar në protesta, rebelime e kryengritje, gjate vitit 1910 në vilajetin e Kosovës, në 1911 në atë të Shkodrës dhe 1912 në kryengritje të përgjithshme. Reagimet e deputetëve opozitar shqiptar në mbrojtje të interesave të bashkëkombësve ishin të vazhdueshme dhe pati debate të forta parlamentare me kabinetin qeverisës. Qeveria u përball me reagim të menjëhershëm të trembëdhjetë deputetë shqiptarë, te cilët kundërshtonin ekspedita ndëshkimore ushtarake ndaj shqiptareve. Nexhip Draga e quante të padrejtë dhe dënonte vendimin e Portës së Lartë për shpalljen e gjendjes së jashtëzakonshme në vilajetin e Kosovës. Ismail Qemali akuzonte qeverinë se po iu mohonte të drejtat kushtetuese dhe cenohen të drejtat e shqiptarëve. Deputetet pohonin nga foltorja e parlamentit se nuk janë gegët që nuk po mbajnë fjalën por janë xhonturqit që nuk zbatojnë premtimet. Deputetet shqiptar vunë në dijeni edhe diplomacitë e huaj. Opozitarizmi parlamentar shqiptar dhe betejat e përgjakshme të popullatës rriten ndjenjat e nacionalizmit shqiptar dhe shtuan protestat dhe rebelimet e shqiptareve, kryesish në vilajetin e Kosovës dhe të Shkodrës. Xhonturqit kishin siguruar një numër të madh deputetesh në zgjedhjet e vitit 1908 por pozitat e tyre po lëkundeshin për çështjen e luftës së Tripolit dhe pakënaqësitë ndaj qeverise shtoheshin gjithnjë e më tepër për shkak të reformave imponuese duke përdorur forma të ndryshme për zbatimin e tyre, si dhe për problemet që shfaqeshin në radhët e ushtrisë. Opozita e bashkuar përbëhej me deputet me kombësi të ndryshme, shqiptar, maqedonas, grek, arab, armen etj, që u përkrah edhe nga disa deputetë osman. Në fund të vitit 1911 kriza në qeveri ishte në rritje për shkak të akumulimit të pakënaqësive tek popujt e shtypur. Deputet të vilajetit të Kosovës, Shkodrës e të Manastirit që kishin qenë deri në atë periudhë anëtarë të Komitetit “Bashkim e Përparim” i paraqiten komitetit Qendror Xhonturk një deklaratë të hapur me nënshkrimet e tyre se hiqnin dorë nga qenia e tyre në lëvizjen e Turqve të Rinj me motivacioni se kishin shpresuar që Komiteti do të sillte drejtësi por mosinteresimi i qeverisë në zgjidhjen e plotë të problemeve të shqiptarëve, i detyronte ata të largohen nga lëvizja xhonturke. Në seancën parlamentare të sesionit të parë, janar 1912, fjalën e mori deputeti Hasan Prishtina, i cili shprehej se fliste në emrin e tij dhe të gjithë shqiptarëve që dëshironin të drejta sovrane. Deputetët shqiptarë kishin mbledhur fakte konkrete që t’i provonte Vezirit të Madh gjendjen e vështirë që përjetonin shqiptarët.Hasan Prishtina shprehej se: “Mjerisht, në këtë vendin tonë shpërdorimi i pushtetit është bërë një gjë e zakonshme; prandaj ndodhemi para një problemi të rëndësishëm; kësaj detyre, sado e vështirë qoftë, ne duhet t’i kushtojmë vëmendjen e duhur”. Kryetari i seancës Ahmet Riza beu i kërkoi deputetit H. Prishtina që të linte të tjerët në punën e vet dhe të mos hapte debate të tilla.Fjalimi i tij u kundërshtua dhe nga deputetë të tjerë që mbështesnin qeverinë xhonturke.Deputetët shqiptar, akuzuan qeverinë për mos mbajtje te premtimeve elektorale, mohimin të drejtave kombëtare nëpërmjet politikës shtypëse dhe centralizuese si dhe për dhunën e ushtruar ndaj bashkëkombësve të tyre duke u shkaktuar dëme të mëdha në ekonomi dhe kulturore.Përplasjet e qeverise me opozitën e bashkuar parlamentare dhe rritja e vazhdueshme e pakënaqësive në popull detyroi kabinetin xhonturk të reflektonte mbi situatën e krijuar. Para se të fillonte procedura për shpërndarjen e parlamentit, filluan procedurat për të ndryshuar nenin 35 të kushtetutës për shpërndarjen e parlamentit në interes të pushtetit. Propozimi i qeverise u kundërshtua nga deputetët opozitar, përfshirë edhe ata shqiptar kërkonin të respektohej afati i mbarimit të mandatit të deputetit, në vjeshtë të vitit 1912 dhe pastaj të zhvilloheshin zgjedhjet e tjera parlamentare. Qeveria përshpejtoi procedurat për miratimin e projekt ligjeve. Interesi i xhonturqve ishte që së bashku me projekt-ligjet të marrë miratimin në parlament edhe neni 35.Xhonturqit synonin që të mos i japin më kohë që të zgjerohej opozita në parlament dhe të përzgjidheshin kandidatë të bindur të Komitetit në mënyrë që të fitonte një mazhorancë të gjerë dhe të kishte sa më pak kundërshtarë në parlament. Po ashtu një tjetër arsye madhore pse qeveria insistoi me çdo kusht të shpërndante parlamentin ishte se ajo mund të përdorte në interesin e saj, ligjin mbi shtypin, mbi mbledhjet dhe shoqatat, si dhe kishte mundësinë që nëpërmjet pushtetit, mund të ushtronte presion dhe të përdorte forcat ushtarake.Në janar të vitit 1912 u miratua shpërndarja e parlamentit, u vendos për zgjedhje të parakohshme dhe parlamenti i ri duhet të mblidhej brenda 90 ditëve nga dita e shpërndarjes. Porta e larte tentonte të rifitonte besimin e shqiptarëve nëpërmjet ndonjë lëshimi në zona të caktuara dhe ju premtoi malësorëve se do të zbatonte marrëveshjen e gushtit të vitit 1911. Në gazetën “La nazione albanese” me datë 31 janar 1912 thuhej se Porta e Lartë i ndiqte me prioritet ngjarjet në viset shqiptare dhe po angazhohej në rrugë zyrtare që të shuante pakënaqësitë dhe të provonte nëse ia arrin qëllimit të rifitonte besimin e tyre.Pas shpërndarjes së parlamentit në janar të vitit 1912, Porta e Lartë evitonte përplasjet dhe tregohej më tolerante në disa aspekte si: në mbledhjen e taksave, përmbushjen e ndonjë premtimi, qeveria ndiqte nga afër organizimet e shqiptarëve dhe tentonte të shuante zemërimin e tyre. Turqit e Rinj shpresonin të shtypnin me çdo kusht trazirat e shqiptarëve dhe synonin që nëpërmjet lëshimeve të shmangnin përplasjet me shqiptarët. Shpërndarja e parlamentit të Stambollit në janar të vitit 1912, tentativa e qeverisë për bashkëpunim dhe as udhëtimi i ministrit të Brendshëm, Haxhi Adil beu, nuk arritën të parandalojnë rrjedhën e ngjarjeve në viset shqiptare. Pas shumë debatesh parlamentare, me në krye, Ismail Qemal beun, Hasan Prishtinën, Nexhip Dragën etj., me kabinetin e qeverisë xhonturke, ishin disa prej shkaqeve që acaroi më tepër gjendjen në viset shqiptare. Qëndrimi opozitar i elitës parlamentare shqiptare, shtonte bindjen se të drejtat e shqiptareve mund të fitoheshin vetëm me organizimin e popullit shqiptar në një kryengritje të përgjithshme. Si pasojë e një situate të rënduar politike, ekonomike e shoqërore që po përjetonte popullsia shqiptare, në janar të vitit 1912 u organizua takimi i një grupi intelektualesh shqiptarë në lagjen Taksim të Stambollit*. Ata vendosen unanimisht që populli shqiptar nuk kishte rrugë tjetër veçse atë për t’u organizuar në një kryengritje të përgjithshme (duke u iniciuar nga Vilajeti i Kosovës, pastaj në atë të Shkodrës, për t’u shtrire në Jug të viseve shqiptare) me qëllimin për të fituar të drejtat kombëtare, politike dhe ekonomike Lëvizja do të shpërthente fillimisht në Vilajetin e Kosovës dhe çetat kryengritëse do të organizoheshin nga Hasan Prishtina, për t’u shtrirë dhe për t’u bashkuar me Shkodrën, Mirditën dhe Shqipërinë e Mesme që do t’i organizonte Esat Pashë Toptani për të vazhduar me shqiptarët e Jugun, të cilët do t’i organizonin Myfit bej Libohova, Syrja bej Vlora e Aziz pashë Vrioni, ndërsa Ismail Qemali do të shkonte në Evropë për të siguruar mbështetjen e kancelarive diplomatike në çështjen shqiptare si dhe do të takonte kolonitë shqiptare për të iu kërkuar mbështetje dhe ndihma materiale e ekonomike. Në përfundim mund të thuhet se qëndrimi opozitar i deputeteve shqiptar në parlament në Stamboll, betejat e vazhdueshme të shqiptareve në kërkim të një Shqipërie të Lire e të Pavarur, me mbështetje të diasporës shqiptare dhe ndonjë aleati ndërkombëtar u arrit akti i shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë, më 28 nëntor 1912. Foto: Albanian Time

“Bashkë për Drejtësi”, në mbështetje të ish-krerëve të UÇK-së

by

Nga Beqir SINA

YONKERS – NY : Thirrja “Bashkë për Drejtësi” – UÇK aleate e Amerikës dhe Nato-s- UÇK themeli i Kosovës, bëri bashkë dhjetra shqiptar pjestar të komunitetit nga zona e Tri-Shteshit, në një homazh të shtunën 1 Prill në Varrezat e Vëllezërve Bytyqi, St.Mary’s Cementery – Yonkers. NY.Ideatorët dhe inicuesit e këtij manifestimi , Gani Shehu, Shefki Mexhuani dhe Uk Lushi, thanë se kësaj radhe po bëhemi “Bashkë për drejtësi”, për Vëllezërit Bytyqi dhe për një proces të drejtë të Gjykatës Speciale kundër çlirimitarve dhe themeluesve kryesorë të Shtetit të Kosovës në Hag.Folësit, Uk Lushi, Gani Shehu, Shefki Mexhuani, Gjek Gjonlekaj, Mark Gjonaj, Nikoll Junçaj, Shpend Gjocaj, Shpetim Qorraj, Marko Kepi, dhe ish ambasadori Frymëzim Isufaj, në fjalën e tyre u përqendruan në “rolin negativë” të Gjykatës së Hagës në gjykimin e ish komandateve të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovësdhe u solidarizuan duke dhënë një mbështetje tjetër të luftës së drejt të UÇK-së dhe ish-krerëve të saj, Hashim Thaçi, Kadri Veseli, Jakup Krasniqi, Rexhep Selimi dhe bashkëluftëtarët e tyre në Hagë.Në fund nga ky homazh u bë thirrje të gjithë shqiptarve për të “luftuar” dhe për të treguar edhe një herë se shqiptarët e amerikës duan vetëm drejtësi për Vëllezërit Bytyqi, dhe për të patur një proces të drejtë të Gjykatës Speciale kundër çlirimitarve dhe themeluesve kryesorë të Shtetit të Kosovës në Hag딓Të jemi bashkë për Drejtësi”