Grupi i Grave Deputete të Kuvendit të Republikës së Kosovës mbajti sot takim me ish-deputetet e legjislaturave të mëparshme të Kuvendit të Republikës së Kosovës, me temën “Historia e deputeteve në Kuvendin e Kosovës – përparim dhe proces”.

Takimin e hapi kryetarja e Grupit të Grave Deputete, deputetja Tinka Kurti, e cila njëherësh edhe e drejtoi këtë ngjarje. Në fjalën e saj deputetja Kurti vlerësoi kontributin e të gjitha deputeteve të Kuvendit ndër vite, duke konsideruar se takimi i sotëm është pikërisht përpjekje për të shpërfaqur edhe njëherë këtë kontribut.

“Sot jemi këtu, me mes të muajit mars, i cili u kushtohet grave. Jemi bashkë, pavarësisht partive politike dhe pavarësisht legjislaturave. Sot janë ftuar të gjitha gratë që kanë qenë pjesë e këtij Kuvendi, që prej përfundimit të luftës në Kosovë. Secila ka lënë gjurmë dhe është në nderin tonë që të mos i mbulojmë ato gjurmë, por t’i bëjmë të dukshme. Është në solidaritetin e kauzës që të mos mendojmë se gjithçka filloi këtu, tash kur disa pengesa janë tejkaluar. Kuota tashmë po sfidohet dhe po tejkalohet. Ajo nuk është e panevojshme, por është e pamjaftueshme”, theksoi deputetja Kurti, duke kujtuar se këtë vit bëhen 20 vjet që prej miratimit të Ligjit për barazi gjinore dhe se rrugëtimi për barazi ende vazhdon.

Kryetarja e GGD-së shtoi se këtu janë të gjitha biografitë e pasura të cilat ato ia ofruan Kuvendit të Republikës, si mjeke, aktiviste, gazetare, poete, arsimtare, artiste, inxhiniere, akademike.

“Ato deputete kanë arritur të bëhen presidente, ministre, zv/kryeministre e ambasadore dhe janë në tavolina të rëndësishme politike, në kryesitë e partive dhe janë në terren. Por, ndoshta disa nuk janë fare në skenën publike. Dhe kjo është një humbje. Ato mund të jenë mentoret e vajzave të reja. T’u thonë të mos dorëzohen dhe të angazhohen shumë”, tha kryetarja e GGD-së, Tinka Kurti, e cila në nderim të këtij kontributi përmendi emrat e secilës që ka ushtruar mandatin e deputetes, duke ftuar të pranishmet që të mbajnë një minutë heshtje për ish-deputetet që kanë ndërruar jetë.

Kryetari i Kuvendit të Republikës së Kosovës, Glauk Konjufca tha se në historinë e krijimit dhe konsolidimit të shtetit të Kosovës si shtet sovran e demokratik janë të gravuar emrat e shumë grave që përgjatë etapave të ndryshme dhanë kontribut të jashtëzakonshëm e të pashembullt, duke rikujtuar në vijim pikënisjen e proceseve madhore që sollën deri këtu.

“Nuk mund të mos e kujtojmë vitin 1990, datën 2 korrik, kur 114 delegatët e Kuvendit të Kosovës, në mesin e tyre 18 gra deputete, si përfaqësues të vullnetit të popullit, para dyerve të ndërtesës së Kuvendit dhe të rrethuar nga forcat ushtarako-policore të regjimit të atëhershëm serb miratuan Deklaratën e lavdishme kushtetuese dhe e shpallën Kosovën Republikë”, tha kryetari Konjufca.

Në vazhdim të fjalës së tij, kryetari i Kuvendit kujtoi edhe shumë gra të tjera intelektuale, aktiviste të palodhshme që ishin aktive si në lëvizjen për liri, ashtu edhe në pavarësinë dhe zhvillimin e shtetit të Kosovës, e që nuk janë më në mesin tonë.

“Kujtojmë dhe nderojmë kontributin dhe rolin e shquar të ish-deputetes Nekibe Kelmendi, një veprimtare dhe aktiviste politike e cila punoi me devotshmëri në ndërtimin e shtetit të së drejtës. Kujtojmë dhe nderojmë figurën e intelektuales, ish-deputetes dhe akademikes Edi Shukriu, gjurmët e së cilës nuk i gjejmë vetëm në fushën e shkencës, kulturës e arkeologjisë”, theksoi kryetari Konjufca, duke shtuar se numri i grave të angazhuara aktivisht e politikisht është i madh. Me këtë rast ai përmendi presidenten Vjosa Osmani e ish-presidenten Atifete Jahjaga.

Kryetari Konjufca tha se përmirësim të dukshëm të pjesëmarrjes së grave në kuadër të legjislativit ka pasur edhe në funksionet udhëheqëse brenda Kuvendit, mirëpo sipas tij nuk mund të ndihemi komodë me progresin e dukshëm që kemi arritur, sepse, siç tha ai, barazia ende ka punë.

I pari i legjislativit tha se Kuvendi u është gjithmonë mirënjohës të gjitha grave, ish-deputeteve e deputeteve aktuale për gjithë kontributin që kanë dhënë, ngase secila gjeneratë e re e grave politikane që do të vijë pas tyre do ta ketë më të lehtë rrugën për të triumfuar kundrejt pabarazisë.

Ish-deputetja e Kuvendit nga radhët e Lëvizjes Vetëvendosje, Albana Gashi, gjatë adresimit të saj përmendi kontributin e Grupit të Grave Deputete, duke potencuar se gratë duhet të angazhohen maksimalisht për arritje tjera. Duke risjell në vëmendje kontributin e tyre të para 10 viteve, Gashi përmendi me theks të veçantë Ligjin për viktimat e dhunës seksuale gjatë luftës, për të cilin ligj tha se ndjehet krenare, ngase, siç tha ajo, ka dhënë kontribut direkt në hartimin e tij.

Mirëpo, sipas saj stigma vazhdon të mbetet problem kryesor.

“Për të qenë grua e suksesshme duhet të punosh dyfishin e një burri. Kërkoj nga të gjitha që të vazhdoni të luftoni për të drejtat e grave dhe vajzave, atyre që kanë nevojë për mbështetje”, tha ish-deputetja Gashi.

Flora Brovina, ish-deputete nga radhët e PDK-së, fillimisht tha se rruga në këto ulëse për deputetet gra nuk ka qenë aspak e lehtë.

“Askush nuk na dhuroi ulëset, as ne nuk i kemi pranuar falas, se pse jemi gra”, tha ajo duke përmendur tutje kontributin e të gjitha grave në të kaluarën, në kohën para luftës në Kosovë, si dhe të pasluftës: aktivisteve politike, humanisteve, ish të burgosurave politike, ushtaret e UÇK-së e veprimtareve të tjera.

Brovina vlerësoi se ligji i parë, i cili bëri bashkë gratë deputete, ishte Ligji për barazi gjinore, duke përmendur tutje edhe asokohe themelimin e Grupit të Grave Deputete, për të cilën falënderoi ish-sekretaren amerikane të shtetit, Medlin Olbrajt, për inicimin dhe bashkëpunimin.

“Olbrajt na mësoi që ta themelojmë këtë grup të grave, në mënyrë që të jemi bashkë më të forta, dhe ia arritëm”, tha ish-deputetja Brovina.

Në vijim, Besa Gaxherri, ish-deputete nga radhët e LDK-së shpalosi disa nga sfidat që ajo ka pasur për gjashtë mandate sa ishte në ulësen e deputetes.

“Të flasësh për historinë e gruas në politikë kërkon shume kohë. Udhëtimi i grave në politikë është i dhimbshëm, sfidues dhe krenar”, tha Gaxherri, duke përmendur faktin se janë pjesë e shumë etapave historike. Pasi kujtoi kontributin e zonjës Olbrajt në themelimin e GGD-së, Gaxherri tha se rrugëtimi dhe puna e grave deputete tashmë i ka rezultatet e veta dhe se tashmë janë thyer të gjitha barrierat politike.

Mes tjerash, ajo foli për kontributin e grave deputete në hartimin e shumë ligjeve, duke i përmendur të gjitha me radhë, për të cilat tha se kanë qenë drejtpërdrejtë të iniciuara e hartuara nga Grupi i Grave Deputete.

Tutje nga një fjalë rasti mbajtën edhe ish-deputetet e legjislaturave të kaluara, Teuta Haxhiu (AAK) dhe Müfera Srbica-Şinik (Grupi Multietnik), duke potencuar mes tjerash sfidat dhe të arriturat e tyre gjatë ushtrimit të mandatit të tyre si deputete.

“Kur ne dimë, duam dhe kur ne si gra bëhemi bashkë, atëherë vërtet çojmë një mesazh përtej partive politike. Mënyrën dhe rrugën si është trasuar ky grup mbetet mesazh për cilindo”, tha ish deputetja Teuta Haxhiu, duke përmendur po ashtu mes tjerash Ligjin kundër dhunës ndaj gruas.

Në vijim ajo ngriti si shqetësim dukurinë e cila po shënon rritje, atë të dhunës ndaj gruas, të cilën sipas saj duhet ta luftojmë me çdo mjet, duke kërkuar angazhim të përbashkët në këtë angazhim.

Në Institutin e Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore të Shqiptarëve në Shkup u mbajt një akademi solemne -përkujtimore për shënimin e 26-vjetorit të Epopesë së UÇK-së dhe rënien heroike të familjes Jashari në Prekaz, tashmë një aktivitet tradicional i Institutit, që i bashkohet nderimeve që i bëhen kësaj dite në mënyrë institucionale edhe në Tiranë dhe Prishtinë.
Me prezencën e tyre përkujtimin e kësaj ngjarjeje historike kombëtare e pasuruan ambasadori i Republikës së Kosovës – Florian Qehaja, pjesëtarë të familjeve të dëshmorëve, si dhe bashkëluftëtarë të Adem Jasharit nga Maqedonia, gjegjësisht nga grupi i parë i stërvitjes në Shqipëri në vitin 1991, si: Femi Beqiri, Qenan Haziri e Nuri Bexheti nga Tetova, Halil Palloshi, Jakup Limani e Fatmir Stavileci nga Shkupi.
Pas hapjes solemne, nën medolinë e këngës së Adem Jasharit tashmë e kthyer në një himn mbarëkombëtar, mori fjalën drejtori i ITShKSh-së, Skender Asani, i cili bëri një retrospektivë të ngjarjeve historike që sollën 5, 6 dhe 7 marsin 1998, si data të përkujtimit të sakrificës për lirinë e kombit.
“Adem Jashari është edhe i Shkupit, është edhe i shqiptarëve të Maqedonisë. Në Tiranë ai ka shkuar me grupin përmes aeroportit të Shkupit, dhe jo rastësisht edhe komunikata e parë e UÇK-së doli nga Shkupi, që do të thotë se këto tri shkronja ndryshuan rrjedhën edhe falë kontributit të qytetit tonë”, u shpreh Asani.
Në vazhdim fjalën mori ambasadori Qehaja, i cili nisur nga konteksti historik iu referua së ardhmes, duke thënë se pikënisja e çdo oficeri të ri të ushtrisë së Republikës së Kosovës është UÇK-ja, sepse ideja e sakrificës që dhanë luftëtarët e kombit është frymëzim për të pasur një forcë sigurie që sot po konsolidohet gjithnjë e më tepër dhe përpiqet në sigurimin e paqes sa herë që Kosovës i kanoset rreziku.
Ndërkaq, kësaj ngjarjeje i dhanë një shije të veçantë fjalimet e Femi Beqirit dhe Jakup Limanit në emër të bashkëluftëtarëve të orëve të para të UÇK-së, duke përcjellë emocione, kujtime dhe mesazhin e vlefshëm që të ruajmë atë çka u arrit me shumë sakrificë nga Adem Jashari dhe dëshmorët e kombit.
Në këtë manifestim mori pjesë dhe veprimtarja Halide Palloshi, si dhe njëri nga ushtarët më të rinj nga Maqedonia në luftën e UÇK-së, Izmit Nura.

Prof.Muhamed Mufaku/

Në fund të vitit 2023, Instituti për Trashëgiminë Shpirtërore dhe Kulturore të Shqiptarëve në Shkup nxori librin “Hasan Kaleshi: Studime filologjike dhe kulturore të shqiptarëve”, që e përgatitën dy filologët tanë të njohur, Qemal Murati dhe Feti Mehdiu. Shumica e punimeve në këtë libër me 475 faqe botohen për herë të parë, kurse disa prej tyre u botuan në veprat të zgjedhura të Hasan Kaleshit (1-10) që dolën me rastin e 100-vjetorit të lindjes, përkatësisht gjatë viteve 2022-2023 në botim të shtëpisë botuese “Dija” në Prishtinë.

Ky botim që e nxori një institucion shkencor me peshë në Shkup, dallohet me dy parathënie, të Qemal Muratit dhe Feti Mehdiut, që kanë një frymë kritike dhe një porosi ndaj atyre që morën vendimin për “anashkalimin” e Hasan Kaleshit në Kosovë: mendimin për Kaleshin si shkencëtar e japin vetëm filologët dhe historianët e jo kryetari i Akademisë së Shkencave dhe Arteve të Kosovës Mehmet Kraja “i cili nuk është as historian as filolog i mirëfilltë” (fq.12).

Kaleshi si “shkencëtar me akribi të rrallë dhe albanolog i rendit të parë”, sipas Q.Muratit, paraqiti teza të reja që ngjallën interesim e reagime të ndryshme në nivel evropian, jugosllav dhe shqiptar. Kuptohet, mund të diskutohet ose të kontestohet ndonjë tezë a ndonjë mendim i Kaleshit, por nuk mund të “anashkalohet” tërë opusi i tij që ka nja 400 njësi bibliografike të paraqitura në konferenca ndërkombëtare dhe të botuara në revista të njohura shkencore.

Me gjithë vendimin e pashkruar deri më 2022 për “anashkalimin” e tij, punimet e Kaleshit inspiruan gjeneratën e re të historianëve në Kosovë e në Shqipëri, të cilët shkuan shumë më larg se Kaleshi. Si shembull mjafton të vështrohet një libër me peshë shkencore që u botua në Tiranë nga Instituti i Historisë më 2019.

Autori i këtij libri është Ardian Muhaj, kurse vetë titulli – “Nga Ballkani në Mesdhe: Shqiptarët prej mesjetës në agimin e kohës së re” – tregon risinë që na solli në historiografinë shqiptare. Ky, në të vërtetë, është një version shumë i zgjeruar i punimeve të Kaleshit, të cituara në këtë libër, për shtrirjen e shqiptarëve në kohën e sundimit osman. Kështu, Kaleshi u përqendrua më shumë në Ballkan e Anadolli, në sajë të burimeve që i kishte në dispozicion, kurse tani me Muhajin na del se shtrirja e shqiptarëve në kohën osmane është shumë më gjerë sa kap një hapësirë të madhe prej Oqeanit Atlantik deri tek Oqeani Indian.

Sikurse Kaleshi që kaloi postdoktoratën në Gjermani dhe u kthye si përfaqësues i Shkollës filologjike gjermane me metodologji të bazuar në arkivat e ndryshme dhe na solli kontribute të reja për çka u zgjodh anëtar i Akademisë Shkencore Arabe më në Kajro 1967, Muhaj magjistroi dhe doktoroi në Universitetin e Lisbonës, duke lëvruar në disa arkiva e duke sjellë kontribute të reja, për çka u zgjodh anëtar i Akademisë se Shkencave të Portugalisë më 2008. Ndaj, ç’na solli Muhaj në këtë libër me teza e të dhëna të reja na kujton Kaleshin e ri kur erdhi në Institutin Albanologjik të Prishtinës më 1967, pra nuk do të mund të na sillte ato teza e të dhëna të reja po të kryente studimet në Prishtinë dhe t’i besonte fjalët e disa profesorëve se Kaleshi “mbronte tezat serbe për shqiptarët”.

Shqiptarët midis dy fuqive botërore

Me zgjerimin e Mbretërisë Serbe të Dushanit në Ballkan deri në Vlorë dhe kurorëzimin e tij në Shkup më 1348 si “Perandor i serbëve, bullgarëve, grekëve dhe shqiptarëve” – perandori kjo që u shpartallua pas vdekjes së tij më 1355 – filloi konkurrenca për dominim në këtë rajon midis Sultanatit osman dhe Republikës Veneciane. Kështu, kur forcat osmane kaluan Bosforin dhe me përparimin e tyre në Ballkan, me çka Edereneja u bë më 1371 kryeqytet i ri i Perandorisë Osmane, Republika e Venedikut shtronte dominimin e saj në Adriatik dhe në Mesdhe duke krijuar një perandori tregtare-ushtarake që shtrihej prej Venedikut deri në Qipro. Kështu, mu në kohën kur forcat osmane arritën në Kosovë dhe në Shqipërinë e jugut, Venediku krijoi “Albaninë veneciane” në Shqipërinë veriore më 1396. Me këtë zhvillim paralel, shqiptarët u gjetën nën sundimin e dy fuqive botërore të asaj kohe, por me dy politika të ndryshme ndaj popullsisë shqiptare: politika koloniale dhe politika perandorake.

Politika koloniale ishte ajo që e ndiqte Republika e Venedikut, jo vetëm në “Albaninë Veneciane”, por në të gjitha kolonitë e saj në Adriatik dhe në Mesdhe, që ishte “tipar thelbësor i politikës venedikase për shekuj të terë”. A. Muhaj e sqaron këtë politikë kështu: “Venediku nuk njihte asnjë autoritet lokal në kolonitë që pushtonte dhe krejt zinxhiri i pushtetit i takonte vetëm qytetarëve të Venedikut, ndërsa popullsitë lokale përjashtoheshin nga çdo hallkë e pushtetit” (fq. 77). Pra, kjo “politikë përjashtuese” e popullsisë vendase nuk praktikohej vetëm ndaj shqiptarëve në “Albaninë Veneciane”, por në të gjitha kolonitë e Venecias.

Politika perandorake ishte ajo e Perandorisë Osmane, e cila ishte “përfshirëse”. Me fjalë të tjera, me përjashtim të postit të sulltanit, të gjitha postet e tjera administrative dhe ushtarake ishin të hapura ndaj popullsisë vendëse. Kështu, shumë shpejt, u paraqit një elitë ushtarake-administrative shqiptare në postet më të larta të Perandorisë Osmane qoftë në qendrën e re (Stambolli) ose në vilajetet me shumicë shqiptare. Kuptohet, përveç shqiptarëve në këto pozita u paraqitën atëherë serbët, grekët e të tjerë. Kjo politikë u praktikua po në atë kohë “kur venedikasit i kishin përjashtuar shqiptarët nga çdo lloj pjesëmarrjeje në administrimin e zotërimeve të tyre në Shqipëri dhe i kishin zhveshur tërësisht familjet fisnike vendase nga çdo lloj pushteti”(f.80).

Kjo politikë perandorake ose përfshirëse u duk qartë në shekullin XVI kur shqiptarët u ngritën në pozita më të larta sikurse me Ahmet pashë Dukagjinin, i cili i u bë dhëndër i sulltan Selimit I dhe sedriazëm- kryeministër gjatë viteve 1512-1515, duke hapur rrugën për djalin e tij Mehmet pashë Dukagjinin që të bëhet vali i Egjiptit dhe i Halepit,pra dy vialete me dalje në Mesdhe. Më vonë u paraqit Ibrahim pasha Pargaliu në postin e sadriazemit-kryeministrit më 1522-1536.

A. Muhaj vëren dhe përcjell rivalitetin midis shqiptarëve dhe serbëve që kulmoi në emërimin e sedriazemit ose kryeministrit, i cili ushtronte ndikimin e vet për emërimin e njerëzve të vet në pozita të larta ushtarake-administrative në qendër dhe në vilajetet osmane. Kështu, me vrasjen e Ibrahim pashë Pargës më 1536 forcohet shumë lobi serb me ngritjen e Rrustem pashës, i cili futi njerëz të vet në funksione të larta dhe vetë u bë sadriazemi-kryeministri gjatë 1544-1553 dhe 1555-1561. Pas tij erdhi në këtë post Mehmet pashë Sokoloviq 1565-1579 që kishte ndikim të madh sa që sulltan Sulejmani I e përtëriu Patrikanën serbe në Pejë më 1557 duke emëruar vëllain e tij Makarius në krye të saj (fq.254). Por, megjithatë, lobi shqiptar përsëri paraqitet në pushtet në fund të shekullit XVI dhe në fillim të shekullit XVII me Sinan pashë Topajanin, i cili zuri postin e sedriazemit-kryeministrit pesë herë, kurse me vonë u paraqit edhe dinastia e qyprilinjve.

Me këtë politikë përfshirëse, elita shqiptare zinte pozita në trevat shqiptare, kurse të tjerët që kishin pozita në qendër të Perandorisë ktheheshin në vendlindje duke ngritur objekte të ndryshme fetare dhe ekonomiko-shoqërore. Me këto ndërtime do të ngrihen bërthama të qyteteve të reja si Korça, Gjakova, Kaçaniku e të tjera dhe zhvillohen qytetet Shkodra, Berati, Vlora, Ulqini dhe të tjera qendra tregtare me qasje në tregtinë ndërkombëtare.

Hovi i shqiptarëve deri në letërsinë spanjolle

Me këtë zhvillim të hovshëm, A. Muhaj përqendrohet në bregun e Adriatikut, ku do të paraqitet Vlora si porti kryesor kurse më vonë, edhe me Ulqinin që të bëhen dy qendra të mëdha shqiptare për detari e tregti ndërkombëtare. Në këtë pjesë të librit kemi të dhëna interesante për shtrirje të madhe të shqiptare në Mesdhe, duke pasur flota që shkonin deri në Tripol, Tunizi e Algjeri, kurse më vonë kemi detarë shqiptarë që në kuadër të flotës osmane arritën në Oqeanin Atlantik për zbulimet e reja gjeografike, si dhe në Detin e Kuq dhe në Oqeanin Indian në luftë për dominim me Portugalinë. Prania shqiptare bëhet aq e dukshme në Mesdhe sa që A. Muhaj ia kushtoi një pjesë të librit për “Personazhet shqiptare në letërsinë spanjolle të shekullit të artë” (fq. 113-123).

Kuptohet, sikurse Kaleshi, A. Muhaj na solli një kontribut origjinal në bazë të arkivave evropiane e osmane dhe burime të kohës. Mund të diskutohet ndonjë qasje a mendim i tij në ndonjë revistë shkencore, por mbetet për habi fakti se si kaloi në heshtje, në Kosovë, një libër i tillë deri më tani?

Nën organizim të Komisionit për Punë të Jashtme dhe Diasporë dhe me mbështetje të organizatës Friedrich-Ebert-Stiftung (FES), filloi sot në Prishtinë Konferenca ”Urëzimi i Ballkanit Perëndimor: Diplomacia Parlamentare për Sigurinë Rajonale dhe Integrimin Euro-Atlantik”.

Në këtë konferencë po marrin pjesë kryetari i Kuvendit, Glauk Konjufca, kryeministri i Republikës së Kosovës, Albin Kurti, deputetë të Kuvendit të Kosovës, diplomatë të huaj, përfaqësues nga shoqëria civile etj.

Kryetarja e Komisionit për Punë të Jashtme dhe Diasporë, Arbëreshë Kryeziu-Hyseni, në cilësi të nikoqires gjatë ceremonisë së hapjes theksoi se në këtë konferencë, e cila po organizohet për herë të parë në Kosovë, do të diskutohet për Ballkanin Perëndimor dhe zgjerimin e Bashkimit Evropian, si dhe për tema të tjera që lidhen me bashkëpunimin dhe zhvillimin e demokracisë.

“Po ashtu do të diskutohet për sigurinë në një kohë kur konfliktet janë aktuale në disa vende të botës, për rolin dhe ndikimin e shoqërisë civile dhe mediave në demokratizimin e shoqërisë tonë dhe të ardhmen, që sigurisht është synim i të gjithëve, një përpjekje që të kemi një të ardhme sa më të ndritur për vendin tonë”, tha Kryeziu-Hyseni.

Kryetari i Kuvendit, Glauk Konjufca, tha se diplomacia parlamentare është një nga mjetet më të fuqishme për të ndërtuar marrëdhënie bilaterale dhe bashkëpunim të qëndrueshëm.

“Diplomaci parlamentare për ne do të thotë forcim i miqësive me parlamentet e vendeve mike, por edhe krijimi i miqësive të reja me deputetë dhe përfaqësues të vendeve që ende se kanë njohur Kosovën”, tha kryetari Konjufca.

Sipas tij edhe vet shtetësia e Republikës së Kosovës ka kaluar nëpër procese diplomatike.

“Vetëkrijimi i shtetit të Kosovës ka marrë shumë përpjekje diplomatike dhe ka kaluar në shumë faza të trajtimit diplomatik”, tha kryetari Konjufca.

Kreu i legjislativit përmendi disa institucione të rëndësishme evropiane, pjesë e së cilave është Kuvendi i Kosovës, ndërsa shtoi se po punohet për forcim të bashkëpunimit diplomatik.

“Jemi pjesë e Këshillit të Evropës, Kuvendi e ka një delegacion atje, i cili vërtet bën një punë të mirë. Jemi pjesë e Asamblesë Parlamentare të NATO-s, e Asamblesë Parlamentare për Procesin e bashkëpunimit të Evropës Juglindore, e po ashtu edhe pjesë e Frankofonisë dhe shumë trupave të rëndësishëm në botë, në të cilët Kosova jep kontributin nëpërmjet pranisë së përfaqësuesve të saj”, tha kryetari Konjufca.

Kryeministri Albin Kurti tha se diplomacia parlamentare është e rëndësishme për të ndihmuar Evropën në navigimin e kompleksiviteteve dhe përballjen me narrativat e vjetra.

“Ka ende historikisht dallime politike dhe pabarazi socio-ekonomike, të cilat kërcënojnë të na ndajnë në vend që të bashkohen. Kjo është arsyeja pse duhet të promovojmë principet e dialogut dhe gjithpërfshirjes, të cilat janë esenciale për të krijuar ura ndërmjet njerëzve dhe shteteve”, tha kryeministri Kurti.

Sipas tij në rajonin e Ballkanit Perëndimor shihet se si regjimi në Serbi është nxitur nga pushtimi i Ukrainës nga ana e Rusisë.

Kreu i Qeverisë tha se në dy vitet e para të qeverisjes Serbia ka sjellë katër herë ushtrinë te kufiri, ka sponsorizuar terrorizmin, ka shpërndarë gënjeshtra dhe narrativa të rrejshme për të përligjur veprat e saj ndaj Kosovës dhe rajonit.

Drejtori i Friedrich-Ebert-Stiftung për Kosovë, Peter Hurrelbrink, ndërkaq tha se anëtarësimi në Bashkimin Evropian dhe bashkëpunimi rajonal është shumë me rëndësi, por kjo kërkon një numër të madh reformash në vendet e rajonit.

“Është e rëndësishme që të diskutohet për sfidat në siguri, luftimin e krimit dhe korrupsionit, përfshirjen e shoqërisë civil dhe mediave në rolin primar dhe shumë reforma tjera që duhet të bëhen për të përmirësuar jetën e qytetarëve”, tha Hurrelbrink.

Ambasada e Republikës së Kosovës në Itali festoi 16 vjetorin e Pavarësisë në sallonet e Pallatit Brancaccio në Romë, në një atmosferë festive dhe të ngrohtë së bashku me përfaqësues të institucioneve italiane, politikanë e parlamentarë të nderuar, ambasadorë dhe anëtarë të korit diplomatik, dashamirës, artistë e miq e studentë, përfaqësues të diasporës sonë kosovare në Itali dhe asaj historike të Arbëreshëve.

Në fjalën e saj, Ambasadorja Lendita Haxhitasim pasi përkujtoi me lavdi heroin e rënë në detyrë të Policisë së Kosovës, rreshterin Afrim Bunjaku, vijoi me rëndësinë e arritjes së lëvizjes së lirë dhe pa viza në Zonën Schengen për popullin e Republikës së Kosovës. “Viti i ri nisi me optimizëm sepse nga 1 janari 2024, qytetarët tanë po udhëtojnë lirshëm në dhe përmes Evropës, ashtu si të gjithë shtetasit e tjerë të familjes evropiane. Lëvizja e lirë pa viza do të na afrojë edhe më shumë me Bashkimin Evropian sepse është një tjetër hap drejt integrimit të plotë në BE të Kosovës, si i vetmi objektiv strategjik i vendit tonë për të cilin të gjitha institucionet tona punojnë me përkushtim të plotë për ta realizuar sa më parë. Kjo dëshmohet qartë nga sukseset e njohura ndërkombëtarisht që Kosova ka arritur për progresin e bërë fushën e drejtave politike dhe liritë civile, për rritjen e ekonomike, si dhe për ngjarjen e rëndësishme sportive të “Lojërave Mesdhetare 2030”, të cilat do të organizohen në Prishtinë, por edhe sukseset e tjera sportive të kampioneve dhe kampionëve tanë olimpik në xhudo”, theksoi ajo.

Më pas, Ambasadorja u përqendrua ne marrëdhëniet e shkëlqyera dypalëshe Kosovë-Itali, Maltë dhe San Marino, ku u veçuan momentet më të rëndësishme që përgjatë vitit të kaluar janë ndërmarrë për të forcuar marrëdhëniet diplomatike me vendet tona mike dhe partnere. Me Italinë u veçuan vizitat e nivelit të lartë si ajo në Romë dhe te Arbëreshet në Kalabri e Presidentes Vjosa Osmani-Sadriu, ajo e Kryeministrit Albin Kurti në Bienalen e Kinemasë në Vedenik, si dhe vizitat e ndryshme në Itali të Zëvendëskryeministres dhe Ministres së Punëve të Jashtme dhe Diasporës Donika Gërvalla-Schwarz. Po ashtu, nder aktivitetet e realizuara ishte edhe “Kosova Country Presentation”, që u zhvillua në Romë gjatë vitit të kaluar me objektivin për të forcuar bashkëpunimin dhe promovimin e mundësive të reja drejt partneritet të ardhshëm politik dhe ekonomik bilateral. I tillë do të jetë edhe Forumi i Biznesit Itali-Kosovë që do të organizohet bashkërisht në Prishtinë. U nënvizua gjithashtu rëndësia protokolleve të miqësisë dhe krijimi i partneriteteve midis qyteteve, të cilat përveç memorandumeve të ndryshme të mirëkuptimit, forcojnë miqësinë midis popujve. I tillë ishte edhe ai i nënshkruar mes Komunës së Pejës dhe Provincë së Kozencës në Kalabri. U përkujtua po ashtu puna dhe kontributi në përfundimin e procesit të negocimit të marrëveshjeve dypalëshe si ajo për njohjen e Patentë Shoferëve dhe ajo për shkëmbimin kulturor, të cilat priten të nënshkruhen tashmë në vijim. U nënvizua gjithashtu edhe rëndësia e angazhimit për marrëveshje të reja që rrisin zhvillimin e potencialit të lartë që ekziston mes Kosovës dhe Italisë.

Ambasadorja Haxhitasim lartësoi më pas kontributin e rëndësishëm të diasporës tonë në Itali, e cila ka qenë dhe mbetet pasqyra më e çmuar e vendit tonë. Me angazhimin e tyre të përkushtuar si heronj të heshtur të vërtetë ata kontribuojnë çdo ditë me veprat e tyre me modesti absolute, si shembulli i zotit Bujar Buçaj i cili ishte i pranishëm në Festë, që me gjestin e tij guximtar dhe human shpëtoi dy fëmijë gjatë një aksidenti tragjik autobusët e Mestres.

Performanca e shkëlqyer e muzikantëve të talentuar Adhurim Grezda, Dalvin Mamusha e Endrit Xerxa të Trio-s “Don’t listen to your neighbours” ka magjepsur të gjithë të pranishmit me tingujt e mrekullueshëm të melodive të njohura shqiptare dhe italiane.

Ministry of Foreign Affairs and Diaspora – Republic of Kosovo

…

#Kosovo16

L’Ambasciata della Repubblica del Kosovo in Italia ha celebrato il 16° anniversario dell’Indipendenza nei saloni del Palazzo Brancaccio a Roma, in un’atmosfera festiva e conviviale insieme a rappresentanti delle istituzioni italiane, onorevoli politici e parlamentari, ambasciatori e membri del corpo diplomatico, studiosi e amici del Kosovo, artisti, giovani e studenti, rappresentanti della nostra diaspora kosovara in Italia, e di quella storica degli Arbëreshë.

Nel suo discorso di benvenuto, l’Ambasciatrice Lendita Haxhitasim, dopo aver commemorato con onore l’eroe della Polizia del Kosovo caduto in servizio, il sergente Afrim Bunjaku, ha proseguito con l’importanza per il popolo della Repubblica del Kosovo della notizia della libera circolazione e senza visti nello spazio Schengen. “Il nuovo anno è iniziato con ottimismo perché dal 1° gennaio 2024 i nostri cittadini viaggiano liberamente nel e attraverso l’Europa, come tutti gli altri cittadini della famiglia europea. La libera circolazione senza visti ci avvicinerà ancora di più all’Unione Europea poiché è un ulteriore passo verso la piena integrazione del Kosovo nell’UE, come l’unico obiettivo strategico del nostro Paese per il quale tutte le nostre istituzioni lavorano con il massimo impegno per realizzarlo. Tutto ciò è chiaramente evidenziato dai successi internazionalmente riconosciuti che il Kosovo ha ottenuto per i progressi compiuti nel campo dei diritti politici e delle libertà civili, per la crescita economica, nonché per l’importante evento sportivo dei “Giochi del Mediterraneo 2030”, che si svolgeranno a Prishtina, ma anche gli altri successi sportivi delle nostre campionesse e campioni olimpici di judo”, ha affermato.

In seguito, l’Ambasciatrice si è poi soffermata sulle eccellenti relazioni bilaterali tra Kosovo-Italia, Malta e San Marino, dove sono stati evidenziati i momenti più importanti intrapresi lungo l’anno per rafforzare le relazioni diplomatiche con i paesi amici e partner del Kosovo. Con l’Italia, le visite di alto livello come quella a Roma e dagli Arbëreshë in Calabria della Presidente Vjosa Osmani-Sadriu, quella del Primo Ministro Albin Kurti alla Biennale del Cinema di Venezia, oltre alle diverse visite in Italia della Vice Premier e Ministra degli Affari Esteri e della Diaspora Donika Gërvalla-Schwarz. Tra le attività svolte anche l’evento “Kosova Country Presentation”, che si è svolto a Roma lo scorso anno con l’obiettivo di rafforzare la cooperazione e promuovere nuove opportunità verso il futuro partenariato politico ed economico bilaterale. Così sarà anche il Business Forum Italia-Kosovo che verrà organizzato insieme a Prishtina. È stata inoltre sottolineata l’importanza dei protocolli di amicizia e della realizzazione dei partenariati tra le città che, oltre a vari protocolli d’intesa, rafforzano l’amicizia tra i popoli, come quello siglato tra il Comune di Peja e la Provincia di Cosenza in Calabria. È stato poi ricordato l’impegno e il contributo per la conclusione del processo negoziale degli accordi bilaterali come il riconoscimento della Patente di Guida e lo scambio culturale, che verranno firmati in seguito. Inoltre, è stata sottolineata l’importanza dell’impegno per i nuovi accordi che mirano ad accrescere lo sviluppo del grande potenziale presente tra Kosovo e Italia.

L’Ambasciatrice Haxhitasim ha poi elogiato l’importante contributo della nostra diaspora in Italia, che è stata e rimane lo specchio più prezioso del nostro Paese. Con dedizione e impegno da veri eroi silenziosi, contribuiscono ogni giorno con le loro opere con assoluta modestia, come l’esempio del signor Bujar Buçaj presente alla Festa, che con il suo gesto innegabilmente coraggioso e civico ha salvato due bambini durante il tragico incidente dell’autobus a Mestre.

L’eccellente esibizione dei talentuosi musicisti Adhurim Grezda, Dalvin Mamusha ed Endri Xerxa del Trio “Don’t listening to your neighbors” ha incantato tutti i presenti con la meravigliosa musica di rinomate canzoni albanesi e italiane.