• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Rrënjët shekullore të Kombit Shqiptar në Evropë duhen promovuar më shumë

October 27, 2023 by s p

Marrë nga: https://shqiptaretezares.wordpress.com/2023/10/27/rrenjet-shekullore-te-kombit-shqiptar-ne-evrope-duhen-promovuar-me-shume/

Nga biseda e Konsullit të Nderit z. Anton Dedaj me shkrimtarin e madh Ismail Kadare.

Tiranë, më 17 Tetor 2023.

Konsulli i Nderit i Republikës së Shqipërisë për qytetin dhe prefekturën e Zarës në Kroaci, z. Anton Dedaj, u takua në Tiranë me shkrimtarin e madh Ismail Kadare.

Ata zhvilluan një bisedë të ngrohtë dhe miqësore.

Kjo bisedë përfshinte shumë tema lidhur çështje të aktualitetit mbarëshqiptar.

Zoti Kadare tha se Shqipëria është pjesë e krijimit te Evropës, dhe përjetësisht i përket rrënjëve mijëvjeçare të Evropës.

Ai theksoi gjatë kësaj bisede se: “Natyrisht shqiptarët kanë qënë dhe janë në qendër të vemendjes së historisë dhe zhvillimeve evropianë për shekuj me radhë. Dhe mund të them se akoma deri në ditët e sotme shqiptarët dhe Shqipëria nuk e kanë humbur këtë pozicion, pavarsisht zhvillimeve tragjike, si dhe luftrave e fatkeqësive që i kanë ndodhur kombit shqiptar. Rrënjët dhe arsyet e këtyre fatkeqësive ende nuk janë sqaruar mirë. Shqipëria është kombi i shqiptarëve. Një komb jashtëzakonisht i vetmuar, por që ne duhet me patjetër të shpëtojmë nga kjo vetmi pasi ne nuk e meritojmë një gjë të tillë. Kjo pasi shqiptarët në thelb janë Evropjanë dhe madje evropjanë shumë të mirë dhe jo barbarë siç mundohen t’i paraqesin disa qarqe jo dashamirëse kundrejt shqiptarëve në Evropë. Shqiptarët duhet të jenë të privilegjuarit e kësaj pjese të rajonit, i cili i përket dhe është pjesë integrale e Evropës së civilizuar. Pra, Shqipëria në vetvete është Evropjane, është pjesë origjinale dhe e përjetshme e rrënjëve mijëvjecare të Evropës. Këto rrënjë Evropiane të saj nuk janë shkëputur asnjëherë, por i janë mohuar asaj në një mënyrë apo në një tjetër, ose dhe janë anashkaluar.”

Gjatë kësaj bisede shkrimtari i madh Kadare u shpreh se: “Ky vend shpesh është trajtuar pa seriozitet. Shqipëria është një vend serioz. Vetë vendosja e saj gjeografike, po ta shikosh me sy të parë, flet për atë që ajo është në të vërtetë, në qendër të Evropës. Mosha e saj mijëra vjecare, pesha e saj historike flet më së miri për këtë fakt. Por kjo gjë nuk i është njohur. Pra i është mohuar. Dhe shqiptarët sot në hapësirën mbarëshqiptare po e vuajnë këtë mosnjohje, këtë mohim. Nuk di cfarë të them më tepër, pasi bisedat rreth këtyre çështjeve janë mjaft të komplikuara dhe të vështira për t’u trajtuar. Dhe për më tepër, në momentin aktual unë nuk kam të dhënat e mjaftueshme për t’i shpjeguar më tej dhe për të dhënë përgjigje të hollësishme rreth këtyre çështjeve. Kjo pasi një pjesë e tyre dalin përtej kufijve të artit dhe letërsisë. Por, natyrshëm këto çështje rikthehen tek arti në mënyrën e tyre, ashtu si përgjithësisht rikthehen gjërat e përjetshme. Kjo pasi arti dhe letërsia në vetvete janë sfera që kanë lidhje me themelet e jetës dhe vdekjes së një kombi. Prandaj të flasësh për to duhet ta vrasësh mendjen thellë, në mënyrë që të mos japësh mendime të gabuara, të ngutura, të papërgjegjshme. E them këtë, pasi kjo ka ndodhur dhe ndodh shpesh me punët e shqiptarëve. Kjo është një temë mjaft e vështirë për t’u trajtuar dhe nuk mund të analizohet në mënyrë të hollësishme dhe në detaje brenda kornizave të një bisede. Për këto çështje unë kam shkruar shumë. Kam një jetë të tërë që shkruaj dhe përpiqem t’i trajtoj me objektivitet këto çështje. Kjo pasi këto janë çështje shumë të vështira, janë çështje që lidhen me jetën e vetë kombit shqiptar. Dhe gjërat që lidhen me jetën e kombit shqiptar kanë lidhje gjithashtu me vdekjen e tij të mundshme. Një komb i braktisur, i lënë mënjanë, rrezikon vdekjen e vet. Prandaj ne s’duhet kurrë ta lëmë Shqipërinë mënjanë, s’duhet të jemi të papërgjegjshëm me fatin e saj. Por, për fat të keq mund të them se ne nuk po bëjmë aq sa duhet për të.”

Kaq mund të them rreth këtyre çështjeve në këtë takim me ju, tha shkrimtari i madh Ismail Kadare.

Ne fund bisedës Zoti Dedaj tha se e falenderon nga zemra për mundësimin e këtij takimi dhe për këtë bisedë të çmuar. Ai i tha zotit Kadare se: “E gjithë krijimtaria juaj si shkrimtar është e nivelit botëror dhe ka nje frymë të theksuar pro-perëndimore. E për rrjedhojë, kjo krijimtari na ka inspiruar në gjithë veprimtaritë tona për çeshtjen kombëtare”.

Konsulli i Nderit Dedaj e uroi shkrimtarin e madh Ismail Kadare për titullin e lartë “Oficer i Madh i Legjionit të Nderit” që Presidenti Francez, Emmanuel Macron i akordoi atij vetëm pak ditë më parë. Dedaj u shpreh se ky titull i lartë është një vlerësim i merituar që i bëhet atij dhe që bën krenar çdo shqiptar në mbarë botën.

Filed Under: Sociale

A ka nevojë OKB-ja për reforma?

October 26, 2023 by s p

Emir KURTISHI (Jurist)/

U shënua 78 vjetori i Kartës së OKB-së që ndryshe njihet edhe si Dita e OKB-së. Çfarë parasheh kjo Kartë dhe cili ka qenë qëllimi i krijimit të OKB-së duke pasur parasysh se deri atëherë ekzistonte Lidhja e Kombeve që kishte për detyrë ruajtjen e sigurisë dhe paqes botërore!? Meqenëse fillimi i Luftës së Dytë Botërore, u bë shkas për dështimin e kësaj lidhjeje, natyrshëm erdhi nevoja për krijimin e një organizate tjetër të ardhshme, që do t’i plotësonte mangësitë e shfaqura me lidhjen paraprake dhe që njëherë e përgjithmonë do të parandalonte konflikte dhe luftëra të mëdha.

Por, çfarë mund të themi sot prej vitit 1945, a ka arritur OKB-ja ta arsyetojë qenësinë e saj dhe a ka nevojë që një organizatë e tillë të përjetojë reforma qenësore në strukturat e saja!?

Një organizatë, padyshim që duhet ta arysetojë qenësinë e saj dhe ajo arrihet poqese arrinë që t’i përmbush qëllimet e paracaktuara me aktin e themelimit. 

Çfarë parasheh Karta e OKB-së, le të shohim si fillim për t’i rikthyer më pas pyetjes më lartë.

Preambula e kësaj Karte, tingëllon kështu:

“NE, POPUJT E KOMBEVE TË BASHKUARA,

të vendosur të mbrojmë brezat e ardhshëm nga kamxhiku i luftës, i cili në ditët tona ka sjellë dy herë vuajtje të pathëna mbi njerëzimin,

të forcojmë sërish besimin tonë në të drejtat themelore të njeriut, në dinjitetin dhe vlerat e personalitetit njerëzor, në barazinë mes burrit dhe gruas si dhe mes gjithë kombeve, qofshin këto të mëdha a të vogla,

DHE PËR KËTË QËLLIM

të ushtrojmë durimin dhe të jetojmë në paqe si fqinjë të mirë,

Të bashkojmë forcat tona, në mënyrë që të ruajmë paqen në botë dhe sigurinë ndërkombëtare,

të pranojmë parimet dhe të fusim procedurat, që garantojnë përdorimin e armëve vetëm për interesin e përgjithshëm, dhe

të marrim në konsideratë institucione ndërkombëtare me qëllim, që të mbështesim përparimin ekonomik dhe social të të gjithë popujve .

VENDOSËM TË PËRPIQEMI BASHKARISHT PËR ARRITJEN E KËTYRE QËLLIMEVE.

Në këtë mënyrë qeveritë tona, përmes përfaqësuesve të tyre, mbledhur në San Francisko, të cilët kanë paraqitur plotfuqitë e tyre në formën përkatëse, kanë pranuar Kartën e Kombeve të Bashkuara duke krijuar kështu një organizatë ndërkombëtare nën emërtimin “Kombet e Bashkuara”.”

Le të vazhdojmë më tutje.

Kapitulli I përmbanë qëllimet dhe parimet e kësaj organizate, ku në mënyrë eksplicite theksohet ruajtja e paqes botërore dhe sigurisë ndërkombëtare dhe për këtë qëllim marrin masa kolektive të efektshme për të parandaluar dhe mënjanuar kërcënimet e paqes, për të mposhtur veprimet mësymëse dhe shkeljet e tjera të paqes, si dhe për të zgjidhur me mjete paqësore sipas parimeve të drejtësisë dhe të drejtës ndërkombëtare konflikte ndërkombëtare apo situata, që do të mund të çonin në shkelje të paqes; të zhvillojnë marrëdhënie miqësore mes kombeve, të cilat bazohen në parimet e barazisë dhe të vetëvendosjes së popujve si dhe të marrin masa të tjera të përshtatshme për konsolidimin e paqes; të ngrenë në këmbë një bashkëpunim ndërkombëtar për të zgjidhur probleme ndërkombëtare të natyrës ekonomike, sociale, kulturore dhe humanitare si dhe për të mbështetur dhe forcuar respektimin e të drejtave dhe lirive themelore të njeriut për të gjithë, pa dallim race, seksi, gjuhe apo besimi fetar; dhe të jenë qendra, në të cilën koordinohen me njëra-tjetrën përpjekjet e kombeve për të realizuar këto qëllime të përbashkëta.

Në nenin 2 parashihet që: organizata dhe anëtarët e saj veprojnë në zbatimin e qëllimeve të përcaktuara në nenin 1 sipas parimeve të mëposhtme:

Organizata bazohet në parimin e barazisë sovrane të të gjithë anëtarëve të saj; Të gjithë anëtarët përmbushin në mirëbesim të gjitha detyrimet, që ata marrin përsipër me anë të Kartës, me qëllim që të sigurojnë të drejtat dhe privilegjet, që u takojnë nga anëtarësia; Të gjithë anëtarët i zgjidhin konfliktet e tyre me mjete paqësore, në mënyrë të tillë që paqja botërore, siguria ndërkombëtare dhe drejtësia të mos rrezikohen; Të gjithë anëtarët ndalojnë në marrëdhëniet e tyre ndërkombëtare çdo kërcënim apo përdorim dhune, që drejtohet kundër paprekshmërisë territoriale apo pavarësisë politike të një shteti ose që bie ndesh me qëllimet e Kombeve të Bashkuara e shumë fjali të tjera, që tingëllojnë bukur për veshin e njeriut!

Botën në 78 vjetorin e OKB-së, po e gjen në luftë! Për atë çka është e thirrur ajo, për paqe, sot e njëjta përballet me plot problematika dhe sfida të natyrave të ndryshme brenda saj, dhe e njëjta si organizatë nuk po arrinë që ta siguron paqen dhe sigurinë botërore. 

Njëherë e përgjithmonë, kjo organizatë duhet t’i nënshtrohet një rishikimi serioz të funksionimit të saj dhe të detektohen mangësitë për të përjetuar reforma të qenësishme, edhe atë duke filluar në Këshillin e Sigurimit, sepse jo më larg se më 16 tetor, Këshilli i Sigurimit e hodhi poshtë një projekt-rezolutë të paraqitur nga Rusia për një armëpushim mes Izraelit dhe Gazës, pasi SHBA, Britania, Franca dhe Japonia votuan kundër propozimit, sepse siç duhet këto vende janë mbështetëse të njohura të Izraelit, andaj pas votimit, Rusia deklaroi se OKB-ja mbahet “peng” nga Perëndimi.

Nga ana tjetër, mos të harrojmë, edhe atëherë kur Këshilli i Sigurimit duhej të ndërhynte në luftën e zhvilluar në Bosnje dhe Hercegovinë dhe në Kosovë, Rusia fuqimisht e përdori të drejtën e vetos dhe mundohej me çdo kusht, të parandalonte një ndërhyrje për vendosjen e paqes në këtë shtete. Mangësitë dhe problemet juridike shpeshherë kanë ditur që ta paralizojnë në arritjen e qëllimeve për çka është krijuar OKB-ja.

Debatet brenda saj dhe akuzat në adresë të saj, thuajse janë të përditshme edhe nga ana e anëtarëve të saj. Presidenti i Turqisë, Erdogan, jo njëherë akuzon se Këshilli i Sigurimit nuk punon më për të garantuar sigurinë globale, përkundrazi ajo është bërë një arenë për pesë vendet anëtare të përhershme për t’u përfshirë në konfrontime strategjike. Ai gjithmonë, brenda në OKB e përsërit sloganin e tij për nevojën e reformave në OKB-së, duke thënë se: “Bota është më e madhe se pesë”, duke i referuar natyrës jopërfaqësuese të pesë anëtarëve të përhershëm të Këshillit të Sigurimit të OKB-së, me veto.

Sot mund të thuhet se gjetja e paqes kudo në botë, përfshirë Izraelin me Palestinën dhe Ukrainën me Rusinë është tejet e vështirë. OKB, dukshëm shihet se ka humbur kredibilitetin e saj edhe si ndërmjetësuese në zonat e luftës. Aq më tepër, që pas përfundimit të Luftës së Ftohtë 1990 dhe në luftërat e sotme, OKB-ja ka pasur pak autoritet dhe nuk është gjithaq efikase në gjetjen e zgjidhjeve që do të garantonte paqen dhe sigurinë botërore, andaj e ka humbur relevancën e saj edhe midis anëtarëve të saj. Kjo futje në qorrsokak, e bënë të vështirë gjetjen e rrugëdaljes, nëse nuk ka strategji për reformimin e saj si dhe gjetjen e një marrëveshjeje të re ndërkombëtare që do t’i rregullonte marrëdhëniet mes shteteve dhe kombeve.

Filed Under: Sociale

Fuqitë Europiane, Nacionalizmi Arab dhe krijimi i shteteve arabe

October 25, 2023 by s p

Prof.Asc.Dr.Gëzim MUSTAFAJ/

Kriza Lindore që u karakterizua nga dobësimi i Perandorisë Osmane, në shekullin e 18-të dhe fuqizimi i fuqive të reja europiane si Franca dhe Britania e Madhe shtojë interesimin e këtyre ndaj zonës së Lindjes së Mesme. Britania e Madhe, nga ana e saj, për realizimin e planeve të veta, përkrahu lëvizjen fetare dhe politike të Vehabizmit, lëvizje e themeluar nga Muhamed Abdul Vehabi(1703-1791), për dy arsye:
Se pari, duke qenë se kjo ishte një lëvizje fetare me mendime ekstremiste dhe radikale, solli përçarje në mes myslimanëve arabë.
Se dyti, kjo lëvizje synonte shkëputjen nga Perandoria Osmane dhe krijimin e shtetit islamik, Saudit.
Krahas lakmisë Britanike, nga ana tjetër, në vitin 1798 Napolon Bonapardi ndërmori një ekspeditë në Egjipt, ku nuk arriti asnjë rezultat dhe u detyrua të kapitullonte përpara sulmeve të forcave të përbashkëta Anglo-Osmane në gusht të vitit 1801. Pavarësisht se në Francë ai e paraqiti veten si triumfator, vetëm për imazhe.
Në qershor të vitit 1802 u nënshkrua Traktati i Amienit, në të cilin u vendos që Egjiptit ti rikthehej sovranitetit Osman. Britania e Madhe, nga ana e saj, në vitin 1807 pushtoi përkohësisht Aleksandrinë, por dështoi në pushtimin e Egjiptit.
Pas Kongresit të Vjenës (1815), filloi një bashkëpunim në politikën ndërkombëtare ndërmjet Francës, Britanisë së Madhe dhe Fuqive të tjera Evropiane në kuadër të Koncertit të Evropës. Rezultat i këtij bashkëpunimi ishte angazhimi sidomos i Francës dhe Britanisë në problemin e pavarësisë së Greqisë dhe në pranimin e pushtimit të Algjerisë nga Franca në vitin 1830. Gjithashtu Franca në vitin 1881 pushtoi Tunizinë dhe Marokun.
Britania e Madhe, nga ana tjetër, në vitin 1840 nënshkroi me Turqinë “Traktatin e Londrës”, në bazë të cilit Jemeni kalonte nën kontrollin e saj. Ky traktat i dha dorë Britanisë për të zgjeruar zonën e influencës së saj në Gadishullin Arabik.
Në vitin 1880 u vu nën kontrollin britanik edhe Bahrejni. Dy vite më vonë, 1892 sunduesi i Abu Dhabit firmosi një marrëveshje me Britaninë, në të cilën u vendos që ai nuk do të hynte në marrëdhënie me shtetet e tjera pa marrë pëlqimin e saj. Britania, nga ana tjetër e ndihmoi për zgjerimin e sundimit të tij me Dubain dhe disa vende të tjera. Të njëjtën marrëveshje, Britania e Madhe nënshkroi, në Janar të vitit 1899 dhe me Sheikun e Kuvajtit.
Britania në rivalitet me Francën për kontrollin e Kanalit të Suezit në 13 gusht të vitit 1882, zbarkuan në Egjipt me kërkesën e mbretit Teufik. Por, pavarësisht se ishin të pushtuara, shumica e territoreve arabe vazhdonin të qëndronin nën sovranitetin e Perandorisë Osmane, si pjesë e Khalifatit Islam.
Gjatë Luftës së Parë Botërore, kërcënuar nga ambicia Ruse dhe Gjermane për Mesdheun, Britania e Madhe preferoi si zgjidhje më oportune të përkrahte dhe të mbronte lëvizjen e nacionalizmit arab. Qëllimi ishte që të ruante interesat e veta, duke treguar gadishmërinë e saj për njohjen e pavarësisë së arabëve.
Themeluesi i lëvizjes nacionaliste arabe ishte Nexhib Azuri. Në vitin 1904 në Paris ai botoi librin me titull “Lindja e Nacionalitetit Arab”. Më tej formoi edhe një shoqatë nën emrin “Liga Arabe”. “Liga Arabe” botoi revistën mujore të quajtur “Pavarësia Arabe”. Botimin e kësaj reviste ai e bënte në bashkëpunim të ngushtë me francezin, Eugene Jung, i cili shkruajti dhe librin, “Revolta Arabe”. Në këtë libër ai nënvizonte: dallimet racore, politike dhe kulturore ndërmjet arabëve dhe turqve; ngjarjet që kishin të bëjnë me superioritetin e arabëve ndaj turqve dhe nevojen për ndarjen e arabëve nga Perandoria Osmane.
Revolta e Sherif Huseinit, kundër turqve ishte pasojë e mbeshtetjes së drejtpërdrejtë të Britanisë. Ndërmjet Huseinit dhe gjeneralit anglez Kichner u vendos një komunikim i drejtperdrejte. Ai i premtoi mbështetje të plotë përpjekjeve arabe për pavarësi, si dhe u angazhua që khalifati i muslimanëve të transferohet prej turqve tek arabët. Ndërsa Sherifi Huseini u zgjodh në postin e Khalifit të ri. Gjenerali anglez Mc Mahon i dërgoi një letër Sherif Huseinit, ku theksonte se: “Sherifi Husein është faktori vendimtar në luftën për pavarësi të popullit trim arab”. Më 10 qershor 1916 nën udhëheqjen e Sherif Huseinit, filloi kryengritja kombëtare arabe e ndihmuar me armatim, municion, si dhe me përkrahjen e gjerë politike të Britanisë. Këshilltari kryesore i kryengritësve, të cilët i udhëhiqte djali i Sherifit, Feisali Huseini ishte guvernatori anglez, T. E. Lawrence, i njohur ndryshe dhe si ”Lorenci i Arabisë”. Kështu përfundoi lufta e arabëve për pavarësi, që u nxit nga nacionalizmi, e që ishte nën mbrojtjen ushtarake të Britanisë.
Ndërsa Franca dhe Britania e Madhe i nxitnin arabët në luftë për pavarësi, ato përgatitën terrenin për ndarjen e territoreve arabe dhe për krijimin e Izraelit, me marrëveshjen e Sykes-Picot dhe me deklaratën e Balfourit.
Konferenca e San Remos, e mbajtur në prill të vitit 1920, vendosi:
Të kalonte nën mandatin e Francës, Algjerin, Tunizin, Marokun, Sirinë dhe Libanin,
Të kalonte nën mandatin e Britanisë së Madhe, Egjiptin, Sheikatet e Gjirit Persik, dhe Irakun.
Të kalonte nënë mandatin e Italise, Libinë.
Mirpo ngjarjet rrodhen shumë shpejtë. Vetëm dy vjet më vonë, në 28 shkurt të vitit 1922, Britania, nënshkroi me nacionalistët egjiptianë pavarësinë e Egjiptit. Sipas marreveshjes dypaleshe mbrojtja e Egjiptit do të vazhdonte të ishte nën Britaninë. Ajo nga ana e saj do të vazhdonte të kontrollonte rrugët e komunikimit, në veçanti Kanalin e Suezit.
Në vitin 1930 u nënshkrua traktati Anglo-Irakian, ku Britania e njihte pavarësinë e Irakut, duke ruajtur praninë e trupave britanike. Ndërkohë që u shpall e pavarur dhe Arabia Saudite. Kurse Franca njohu shtetin e Sirisë, dhe në rajonet bregdetare të tij, ku jetonte shumica kristiane, krijoi shtetin e Libanit. Algjeria, Maroku dhe Tunizia ishin koloni pa të drejta.
Pas luftes së Dytë Botërore, SHBA-ja kishte interesat e saj në zonën aziatike, BS në Europën Lindore. Kështu zona arabe u la nën influencën e Britanisë së Madhe dhe Francës të cilat kishin eksperiencë të gjatë në çeshtjen arabe, por që dalngadalë po e humbisnin ndikimin e tyre në këto vënde, të cilat filluan të kërkojnë pavarësine nga fuqitë koloniale.
Popujt Arabë u hodhën në revolta, të cilat morën herë forma kulturore e herë forma politike-luftarake. Qëllimi i këtyre lëvizjeve ishte krijimi i shteteve të tyre dhe shkëputja nga sistemi protektorial, në të cilin i kishin vënë Britania dhe Franca. Me këto levizje të fuqishme popujt Arabë ia arritën qëllimit.
Përveç Arabisë Saudite, në shumicën e vendeve arabe dhe të disa shteteve të tjera të Gadishullit Arabik, të cilat ishin të mbështetur në fuqitë perëndimore qeverisja ra në duart e nacionalistëve. Shumë herë këto grupe u përplasën me njëri-tjetrin. Këto përplasje u shfrytezonin nga vënde të tjera për pasuritë natyrore të Lindjes së Mesme. Në atë rajon ndodhet rreth 68% e sasisë nëntokësore të naftes për të gjithë botën.
Pavarësin nga Perëndimi arabët e njësojn me problemin e Izraelit, duke marrë pamje antisemite. Për Arabet, Izraeli është “sateliti i SHBA-s” në Lindjen e Mesme. Kështu, në botën arabe fryma antiperëndimore njësohet me frymën anti’isrealite. Pothuajse në të gjitha shtetet arabe të Lindjes së Mesme zgjidhja e çështjes së Palestinës përbën qëllimin kryesor të politikës së tyre të jashtme. Palestina është kauza e përbashkët e arabëve.
Që në muajin e parë të krijimit të Shtetit të Izraelit (1948), arabët jo vetëm nuk e mirëpirtën atë, por i shpallën luftë. Izraelitët nga ana e tyre tejkaluan vendimin e OKB-së për krijimin e tij vetëm në ½ e territorit të Palestinës, ndërkohë ata okupuan mbi 2/3 e territoreve palestineze.
Konflikti arabo-Izraelit mund të përmblidhet në katër luftra kryesore të mëdha:
Lufta e viteve 1948-1949. Në atë luftë arabët e Lindjes së Mesme sulmuan Izraelin dhe dështuan sepse Izraeli kishte armatim më të modernizuar se arabët.
Kriza e Kanalit të Suezit, ku izarelitët u përfshinë kundër Egjiptit. Në këtë luftë doli fitimtar Egjipit i udhehqur nga Nasseri.
Lufta e Gjashtë Ditëve. Në 5 qershor të vitit 1967, Izraeli në befasi të plotë sulmoi Egjiptin, Sirinë dhe Jordaninë, gjatë së ciles Izraeli pushtoi gjithë Gadishullin e Sinait, Rripin e Gazës, lartësitë Golan, Bregun Perëndimor të lumit Jordan dhe pjesën lindore të Jeruzalemit. Kjo luftë solli si pasojë krizën ekonomike të vitit 1972 për Europën, pasi arabët disa muaj mbas kësaj lufte vendosën embargo në eksportin e naftës, për shkak se akuzonin perëndimin se nuk mori masa ndaj Izraelit.
Në vitin 1973 Egjipti me Sirinë sulmuan Izraelin, si hakmarrje për humbjen e vitit 1967, ku pati shume viktima nga të dy palët. Presidenti i Egjiptit, Sadati e kuptoi se nga luftrat me Izraelin, Egjipti nuk kishte asnjë përfitim dhe që atëherë vendosi të ndjekë politikën e bashkëpunimit dhe të mirëkuptimit. Kjo armiqësi me Perëndimin dhe Izraelin, por dhe fenomene të tjera shoqërore e historike, kishin si pasojë zhvillimin e fanatizimit antiperëndimor dhe anti`izraelit në vendet arabe, pasojat e të cilit nuk po i vuajnë vetëm ato, por dhe pjesa tjetër e globit.
Ndërkohë konfliktet dhe luftimet midis Izraelit dhe Palestinezëve, Izraelit dhe organizatave terroriste kanë vazhduar dhe po vazhdojnë. Ky konflikt vertitet rreth qarkut të mbullyr nga pikpmja negociatore. Palestinezët kërkojnë terriotre për të fituar siguri. Izraelitët kërkojnë garanci sigurie për të liruar territoret.
Në vitin 1990 me ndermjetësimin e Presidentit Klinton u arrit një marveshje ndërmjet Arafatit(Palestinë) dhe Rabin(Izrael), ku zona perendimore e Bregut të Gazës u njoh si zonë palestineze dhe do të vetadministrohej nga ata. Disa vite më vonë u krijua Hamasi, që në vitin 2006 do fitonte zgjedhjet në Gaza dhe në vitin 2007 do dëbonte me forcë përfaqësuesit palestinez.
Izraeli mban të pushtuar Bregun Perëndimor, megjithëse është tërhequr nga Gaza, OKB këtë zone e konsideron ende si territor të pushtuar. Izraeli pretendon se Jerusalemi është i gjithi kryeqyteti i tij, ndërsa palestinezët pretendojnë se, Jerusalemi Lindor është kryeqyteti i shtetit të ardhshëm palestinez. ShBA dhe një numër i vogël shtetesh, janë të vetmit që njohin pretendimet e Izraelit mbi qytetin e Jerusalemit. Palestinezët nga ana e tyre thonë se; në Gaza dhe Bregun Perëndimor po vuajnë për shkak të veprimeve të shtetit të Izraelit, ndërsa autoritetet e Tel-Aviv thonë se veprojnë vetëm për vetëmbrojtje. Tensionet mes palëve përshkallëzohen here pas here. Gaza drejtohet nga grupi militant palestinez, Hamas, i cili ka kryer disa herë luftime me shtetin e izraelit, siç ishte edhe sulmi i fundit. Izraeli dhe Egjipti kontrollojnë kufirin e Gazës për të mos lejuar që Hamasi të marrë armatime.
Procesi është acaruar në shkallën më të lartë, shpesh me aksione mjaft të rënda dhe përmasa tragjike në terrenin, me rrezikshmëri të lart dhe me tendënca të zgjerohet edhe më gjërë në botën arabe.
Ka disa çështje mbi të cilat Izraeli dhe Palestina nuk mund të jenë në një mendje. Ku ndër më kryesoret janë; e ardhmja e refugjatëve palestinezë, qëndrimi apo largimi i hebrenjve të vendosur në Bregun Perëndimor, ndarja e Jerusalemit dhe a duhet të kenë palestinezët shtetin e tyre, përkrah atij të Izraelit.
Plani më i fundit i paqes, i hartuar nga ishpresidenti Donald Trump dhe i quajtur prej kryeministrit izraelit Benyamin Netanyahu si “marrëveshja e shekullit”, është hedhur poshtë nga palestinezët si e njëanshme dhe nuk u vu kurrë në zbatim. Kjo zonë, sipas gjithë eksperteve të krizave dhe analisteve të çeshtjeve ndërkombëtare përbën një nga konfliktet rajonale me serioze dhe kërcënuese ndërkombëtare, nëse SHBA-ja dhe Perendimi nuk e marrin seriozisht zgjidhjen përfundimtare të sajë, me shumë gjasa, zgjidhja do të vonojë.
Çdo marrëveshje e ardhshme do të duhet të marrë pëlqimin e të dyja palëve dhe t’i japë zgjidhje disa çështjeve të ndërlikuara. Deri sa kjo të ndodhë, konflikti do të vijojë.

Photo by: https://www.cer.eu/insights/europe-and-gaza-conflict

New York, Tetor 2023

Filed Under: Sociale Tagged With: Gëzim MUSTAFAJ

Kongresi Klinik – Prishtina në qendër të ekspertizës kirurgjikale ndërkombëtare

October 19, 2023 by s p

Kolegji i Kirurgëve të Kosovës ka organizuar me sukses Kongresin e Tretë Klinik, një ngjarje e jashtëzakonshme që solli në Prishtinë ligjërues të nivelit të lartë nga e gjithë bota në Prishtinë.

Në këtë kongres të pranishëm ishin mbi 130 prezantues, prej tyre 56 ligjërues të ftuar ndërkombëtarë nga niveli më i lartë botëror, shkencor dhe klinik, së bashku me rreth 70 prezantues dhe ekspertë nga Kosova, Maqedonia e Veriut dhe Shqipëria.

Gjatë dy ditëve radhazi, kongresi priti 180 prezantime shkencore që përfshinin të gjitha disiplinat kirurgjikale. Më shumë se 700 pjesëmarrës nga vendet e rajonit morën pjesë në aktivitet, duke nxitur një mjedis shkëmbimi dhe bashkëpunimi njohurish.

Rifat Latifi ne pesë vjetorin e themelimit të Kolegjit të Kirurgëve foli për fillimet e themelimit të këtij kolegji.

“Do të duhej ky rrëfim, ky titull të pasqyroj edhe ata që nuk na besuan shumë dhe në një mënyrë aktive direkte ose indirekte e injoruan gjithë idenë e krijimit të Kolegjit të Kirurgëve të Kosovës, si të pamundur, si të pa bëshme dhe të panevojshme. Por, në këtë vjeshtë të bukur në Kosovën ne kirurgët kosovarë dhe miqtë tanë nga shumë vende të botës po festojmë pesë vjetorin e themelimit zyrtar të Kolegjit të Kirurgëve të Kosovës”, deklaroi kryetari i kolegjit.

Kryetari i Kongresit, Osman Zhuri, shprehu synimin e tyre parësor për ngritjen e kapaciteteve kërkimore dhe shkencore.

“Siç jeni duke parë Kolegji i Kirurgëve të Kosovës po mundohet të shndërrohet në një platformë të rëndësishme kirurgjike në Kosovë, në një fener të dijes. Fener ky i cili do ndriçoj edhe më shumë me përkrahjen dhe bashkëpunimin tonë me një qëllim. Qëllimin në realizimin e kapaciteteve profesionale dhe hulumtuese dhe me një shërbim sa më profesional për pacientët tonë.

Me praninë e tij ceremoninë e hapjes e ka nderuar Ministri i Shëndetësisë së Kosovës, Arben Vitia dhe ka pohuar se konkluzionet e nxjerra nga ky kongres do të miratohen dhe përkrahen nga ministria e tij.

Në kongres u ndanë edhe çmimet për arritje të jetës për Isuf Dedushaj, Arben Djata dhe Hasim Saliu për kontributin e tyre të rëndësishëm në fushën e kirurgjisë. Për më tepër, Instituti Standfort mori Çmimin për Partneritet në njohje të angazhimit të tij të jashtëzakonshëm për avancimin e njohurive kirurgjikale.

Përmes ngjarjeve si Kongresi Klinik, Kosova është duke u vendosur vazhdimisht si qendër për shkëmbimin e arritjeve shkencore dhe qendër për bashkëpunim në zhvillimet e fundit kirurgjikale. Ky takim i jashtëzakonshëm nënvizon përkushtimin e Kosovës për të ngritur aftësitë e saj mjekësore dhe për të nxitur partneritetet ndërkombëtare për përmirësimin e industrisë së kujdesit shëndetësor.

Filed Under: Sociale

Fjala e Kryeministrit Kurti në sesionin e parë të Samitit të Procesit të Berlinit

October 16, 2023 by s p

Tiranë, 16 tetor 2023/

Fjala e plotë e Kryeministrit të Republikës së Kosovës, Albin Kurti, në sesionin e parë të Samitit të Procesit të Berlinit në Tiranë, me temën “Integrimi i rajonit në Tregun Unik dhe përmirësimi i konvergjencës me BE”:

I dashur Kryeministër i Shqipërisë, Edi Rama,

I dashur Kancelari Scholz,

E dashur Presidente e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen

I dashur President i Këshillit Evropian, Charles Michel

Kolegë kryeministra dhe presidentë,

Është më vend që Samiti i Procesit të Berlinit, i themeluar për të rritur bashkëpunimin dhe për të krijuar marrëdhënie të mira fqinjësore mes shteteve të Ballkanit Perëndimor – po mbahet në Tiranë. Falënderoj kryeministrin Rama dhe kancelarin Scholz për organizimin e këtij samiti.

Në një sulm terrorist kundër Kosovës më 24 shtator, një nga zyrtarët tanë policorë u vra, por autorët akoma enden të lirë në Serbi edhe pse publikisht e pranuan përfshirjen e tyre. Ky ishte një akt i ligë sponsorizuar nga Serbia, siç tregojnë provat e pakundërshtueshme. Ne kemi konfiskuar mbi 5 milionë euro armatim të sofistikuar dhe municione të prodhuara në Kragujevc dhe Çaçak. Katër herë në dy vitet e fundit Serbia ka sjellë ushtrinë e saj në kufirin tonë.

Edhe njëzet e pesë vite pas fushatës gjenocidale, dhe pas kaq shumë raundeve të dialogut, Kosova ende kërcënohet me invazion nga Serbia. Ky moment na kërkon të reflektojmë dhe të mos e vazhdojmë punën si zakonisht. Një akt i tillë nuk duhet të kalojë pa u ndëshkuar.

Të dashur miq,

Qytetarët në Ballkanin Perëndimor sot nuk duhet të jetojnë nën frikën e një konflikti nesër, por të punojnë për një të ardhme së bashku. Ne si udhëheqës të tyre kemi përgjegjësinë për të ndërtuar atë të ardhme të përbashkët. Dhe si udhëheqës, ne duhet të përfshihemi në atë proces me mirëbesim. Kërkohet një angazhim me mirëbesim për të garantuar efektivitetin afatgjatë të marrëveshjeve tona dhe respektimin e të gjitha palëve të investuara në proces.

Vitin e kaluar, ne nënshkruam tre marrëveshje mobiliteti, një hap i rëndësishëm drejt rezultateve të prekshme. Përderisa që e vlerësoj progresin, ai do mund të ishte edhe më i shpejtë. Fatkeqësisht, mospërfillja e një marrëveshjeje kyçe për lirinë e lëvizjes nga ana e Bosnjës dhe Hercegovinës do të thotë se vazhdon kushti për viza ndërmjet Kosovës dhe Bosnjës.

E mirëpres marrëveshjen e re për profesionet e reja për infermierët, kirurgët veterinarë, mamitë dhe farmacistët, dhe mirëpres marrëveshjet e ardhshme që zgjerojnë edhe më tej gamën e profesioneve të përfshira.

Ne mbështesim “Planin me katër hapa” të rritjes së BE-së për Ballkanin Perëndimor nga Presidentja e Komisionit Evropian. BE-ja mund të reformohet dhe të zgjerohet. Unë gjithashtu besoj se përfitimet e Tregut Unik të BE-së duhet të lidhen me reformat ekonomike dhe demokratike. Nuk duhet të ketë përfitime të BE-së dhe as fonde të BE-së, pa vlerat të BE-së.

Ne jemi të vetëdijshëm për hendekun thelbësor të standardeve të jetesës me BE-në, i cili do të kërkojë kohë për t’u mbyllur. Së bashku, ne duhet të vazhdojmë të punojmë drejt rritjes së qëndrueshme për rajonin tonë. Kosova, një demokraci e gjallë, është e përgatitur të përballet me sfida të reja dhe të përqafojë një të ardhme më të ndritshme. Në këtë drejtim, ne jemi të kënaqur që kemi krijuar Observatorin e Konvergjencës.

Filed Under: Sociale

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 35
  • 36
  • 37
  • 38
  • 39
  • …
  • 74
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • DIAMANT HYSENAJ HAP FUSHATËN PËR KONGRESIN AMERIKAN – FJALA E MBAJTUR PARA KOMUNITETIT SHQIPTARO-AMERIKAN
  • Nga Besa në New York: Shoqata Besi organizoi një mbrëmje të veçantë për Festën e Flamurit
  • Në 90 vjetorin e lindjes së poetit Faslli Haliti
  • Dilemat e zgjedhjeve të parakohshme parlamentare në Kosovë
  • Nga Shkodra në Bejrut…
  • Faik Konica, fryma e pavdekshme e një atdhetari dhe dijetari shqiptar
  • Abetaret e para të shkrimit të shqipes, fillesa të letërsisë shqipe për fëmijë
  • Valon Nikçi, një shqiptar pjesë e ekipit të Kongresistit George Latimer në sektorin e Task-Forcës për Punësimin dhe Ekonominë
  • Dega e Vatrës në Boston shpalli kryesinë
  • VATRA NDEROI KRYETARIN E KOMUNËS SË PRISHTINËS Z. PËRPARIM RAMA
  • NDJESHMËRIA SI STRUKTURË – NGA PËRKORËSIA TE THELLËSIA
  • Si Fan Noli i takoi presidentët Wilson the T. Roosevelt për çështjen shqiptare
  • TRIDIMENSIONALJA NË KRIJIMTARINË E PREҪ ZOGAJT
  • Kosova dhe NATO: Një hap strategjik për stabilitet, siguri dhe legjitimitet ndërkombëtar
  • MEGASPEKTAKLI MË I MADH ARTISTIK PAS LUFTËS GJENOCIDIALE NË KOSOVË!

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT