Prof. Dr. Sylë Ukshini/
Shumica e historianëve dhe ekspertëve të drejtës ndërkombëtare mendojnë se Traktati Bazë dhe Letra për Bashkimin e Gjermanisë janë dy dokumente që i hapën rrugën bashkimit paqësor të Republikës Federale të Gjermanisë në vitin 1990. Ky fakt vetë tregon se, jo vetëm përmbajtja që i dallon këto dy marrëveshje, por edhe synimi i Gjermanisë Perëndimore, i shprehur përmes letrës së unitetit, dëshmon qartë se këto dy marrëveshje as nuk mund të krahasohen dhe as nuk bëhen të krahasohen, e lëre më të zbatohen njëanshëm. Letra e Bërnabiqit është më e rrezikshme sesa është interpretuar deri më tani. Megjithatë, ajo ndjek një shembull dhe model të caktuar.
Pas përfundimit të procesit të ratifikimit në Bonn dhe Berlinin Lindor dhe shkëmbimit përkatës të notave, Traktati Bazë hyri në fuqi më 21 qershor 1973. Kur Gjykata Kushtetuese Federale, e thirrur nga Qeveria e Shtetit të Bavarisë, në 31 korrik, “në emër të popullit”, vendosi se ligji i traktatit për Traktatin Bazë “ishte në përputhje me Kushtetutën”, u kalua edhe pengesa e fundit.
Ndërkaq, Kosova pas Ohrit u sulmua ushtarakisht nga Serbia (rasti Banjska) dhe iu mundësua anëtarësimi në Këshillin e Evropës dhe as nuk ndodhi ndjonjë njohje prej 5 vendeve mosnjohëse të BE-së!
Foto: Të paktën njëri e kishte në mendje bashkimin gjerman: Egon Bahr (RFGJ) dhe Michael Kohl (RDGJ) gjatë konferencës për shtyp pas nënshkrimit të Traktatit Bazë midis Republikës Federale të Gjermanisë dhe RDGJ-së në Berlinin Lindor.