DR. RUKI KONDAJ, SHPIRTI I BASHKËSISË SHQIPTARO-KANADEZE

Nga MARJANA BULKU/
Nuk është 8 Mars,por unë do të shkuaj për një GRUA të cilën nuk e njoh nga afër por përmes një interviste rutinë në televizion. Nuk e kam dëgjuar të flasë kurrë për vete,por e kam parë të jetë aktive dhe e palodhur në një komunitet shqiptarësh që jetojnë në Kanada ku ajo shërben si katalizator bashkimi, argëtimi, kauzash që mbartin ngjyrat e flamurit por edhe problematikën disangjyrëshe të kombit tonë.
Nuk ka nevojë të jetë 8 Mars kur duam që protagoniste të medias, festës,protestës të jetë një grua. A nuk janë ato protagoniste në jetët tona , duke filluar nga ajo familjare dhe më gjerë?!
Dhe ajo për të cilën dua të shkruaj është njëra që papritmas më ktheu pas në kohë, nëpër ato qindra faqe studimi ku unë si një Sizif përpiqesha të strukturoja ato ;gratë Lider, që mjedisi shoqëror,kulturor, politik, ekonomik, infrastrukturor i nxit dhe i frenon, i lind dhe i zhduk,,,duke i përplasur nëpër ”Glass Ceiling” si për t’ju thënë se aktiviteti juaj për shkak të gjinisë ka kufinj dhe barriera .
E ”takova ” atë nëpër kronikat e pafundme televizive , fliste për ”Bashkësinë shqiptaro-kanadeze ” që ajo drejtonte pa u lodhur, pa u ndalur, me një pasion që kishte rrënjë të thella në mirëarsimimin e saj por edhe në përkushtimin si prej nëne .Rrëfente sesi prezenca e një gruaje rrit pjesmarrjen sepse pas saj vijne të rinjtë, gratë të moshuarit…Kështu shpjegonte Ruki tërë modesti ,por unë thellë- thellë kuptoja dhe bindesha se nuk është gjinia e saj arsyje e gjithpërfshirjes, jo. Eshtë aftësia e saj për ti dëgjuar të gjithë, mjeshtëria e organizimit , komunikimit. Kur më fliste për promovimet e shumta të librave , më krijonte përshtypjen se kish studjuar me mua në filologjik për letërsi apo linguistikë,por jo , më vonë marr vesh se ajo ka studjuar Farmaci dhe kërkimi shkencor e udhëheq edhe në aktivitetin e saj njerëzor.
Ruki Kondaj, kishte thyer kështu një tabu nëse mund ta konsideroj të tillë faktin se si ajo është e para grua që drejton një organizatë 25-vjecare me shqiptarë në Kanada.Ndonëse thellë- thellë mendoj se tabutë nuk thyhen me prezencë,përqindje ,por me modele që realisht transformojnë mjediset politike, ekonomike,kulturore, infrastrukturore për mirë.
Kisha kërkuar gjatë studimit tim modele të tilla, kisha grumbulluar shifra, qasje, e situata ku gruaja nuk sillte dot asnjë ndryshim edhe pse ishte protagoniste e ekranit me fjalën ,prezencën, ngjyrat e veshjeve , krehjet e flokëve…natyrisht edhe këto janë pjesë e pushtetit të dominimit ,por përkohshëm ose më saktë të gjitha këto për shkak të detyrës.Ka dicka tjetër që i jep përmasën e vërtetë liderit , ajo fillon tek familja dhe përfundon tek mjedisi shoqëror .Dhe kur kjo trajektore ruan një balancë, kemi lider/lidere.
Ndoshta lideret lindin si të tilla dhe ndofta familja është mjedisi i parë që i identifikon dhe kur ato shfaqen në jetët tona , zhduken apo mbeten përjetësisht në kujtesë, e ke të vështirë ti zëvendesosh ,,,dhe kur vërtet kupton se modeli i tyre është i papërsëritshëm, atëherë ke zbuluar një GRUA -LIDER .
Pasi bisedova me Rukin ,,,u njoha me 25 vjetët e jetës së një bashkësie shqiptarësh në Kanada, por mbi të gjitha pashë se si shpirti i vullnetarizmit jeton ende në një botë kaq materiale.Më tregon pa u lodhur sesi në shoqatën që ajo drejton 50% janë gra , madje nuk nguron të krahasojë përqindjet në vite, sesi kjo përqindje është rritur progresivisht ,tregon pa u lodhur për veprimtaritë dhe unë edhe pse në distancë lexoj pasionin,,,vetëm pasioni i mban gjallë organizime të tilla e përmëtepër në emigracion. Ajo është shumë vlerësuese ndaj cdo kontributi madje më thotë dicka që ngulitet në mendjen time që ”gratë shqiptare në emigracion janë heroina”….Ka disa praktika pune që meritojnë vemendje të vecantë dhe ndoshta fjala është shumë pak për tjua dhënë përmasën dhe vlerën reale .Nuk foli asnjë fjalë për vete. Asnjë nga fjalitë e saj nuk fillonte me ”unë” .Nuk dija pothuajse asgjë për profesionin, dhe aftësitë e tjera për jetën pa të cilat nuk mund të mbijetosh në vende të tilla ku liri dhe të drejta për të qenë lider ka cdo njeri po ku jo gjithkush ia del të jetë. Dhe kjo nxiti tek unë kureshtjen për të kërkuar më thellë detajet që i japin punës së saj rezultatet.Ashtu e papërtueshme dhe aktive ajo më plotësoi në cast cdo kureshtje duke më dërguar vlerësime që natyrisht të falin krenari dhe e plotësojnë portretin moral dhe intelektual të një njeriu… M’u duk sikur ia kisha dhënë unë, m’u duk sikur ishte dëgjuar pështypja ime , vlerësimi im për të. Nuk kisha nevojë ti shoh,,,ato vlerësime dhe dekorime m’u dukën kaq të natyrshme dhe plotësisht të merituara. Nuk kisha nevojë ti lexoj ,por vetëm të falenderoj që ka sy të vemendshëm dhe mendje të kthjellëta që dijnë ti dallojnë vlerat. Ruki nuk theu vetëm tabutë gjinore ,por tërë kornizat e një studimi ku unë kisha tentuar të ”takoj ”gruan lidere , ti strukturoj cilësitë, sjelljet, që ta kem të lehtë ta gjej nëse ka.
Kur të jetë 8 Mars, natyrisht që modele të tilla duhet të jenë prezente për të frymëzuar dhe modeluar tipare që njeriut i duhen për cdo ditë,por kur ai/ajo zgjedh të jetë publik , ato përbëjnë domosdoshmëri. Më vjen mirë që vlerësimet për të nuk kanë munguar , ndaj dua që ti ndaj dhe shpërndaj për cdo ditë modele pune dhe suksesi ku celës është pasioni, profesioni,shkollimi dhe angazhimi.