REPORTAZH – MANIFESTIMI FESTIV I 28 NËNTORIT I LAPSH–it, KANTONI CYRIH
Përgatiti: Dashnim HEBIBI @ foto nga
Lulzim Hasi përgjegjës edhe në Administratë e financa të LAPSh-it për Kt. Cyrih
Winterthur, 6 dhjetor 2025
Në Winterthur të Zvicrës, mbrëmë më 06 dhjetor u krijua një atmosferë që do të mbahet gjatë në kujtesë – një festë që tejkaloi dimensionet e një manifestimi kulturor dhe u shndërrua në një përjetim kombëtar të pashlyeshëm. Salla ishte e mbushur përplot me bashkëkombas, ardhur nga të gjitha trevat shqiptare: Shqipëria, Kosova, Lugina e Preshevës, Maqedonia e Veriut, Mali i Zi e diaspora e gjerë. Në një hapësirë larg atdheut, por aq pranë shpirtit të tij, u ndje fuqishëm se gjuha shqipe është atdheu që e mbajmë me vete kudo.
Emocioni i parë: hyrja solemne e nxënësve
Manifestimi nisi me një moment që elektrizoi gjithë sallën. Fëmijët – e ardhmja e kombit larg vendit të të parëve – hynë të rreshtuar me veshje kombëtare, me flamuj të Shqipërisë dhe Kosovës në duar. Zërat e tyre e mbushën sallën me emocion, ndërsa prindërit nuk i fshehën dot lotët e gëzimit dhe krenarisë. Dukej sikur të gjithë ishim për një çast në Tiranë, Shkup apo në Prishtinë – e megjithatë më shumë se kaq, sepse rrallë herë edhe në atdhe mblidhen në një sofër kaq të madhe shqiptarë nga të gjitha trevat.
Në rreshtat e nderit ishte paraparë vendi për korin diplomatik shqiptar në Zvicër, mirëpo askush nga përfaqësuesit shtetërorë nuk mori pjesë.
Në ato vende të zbrazëta u ulën njerëzit që prej tri dekadash janë diplomatë të vërtetë të mbijetesës së gjuhës shqipe: mësuesit veteranë si Hamzë Morina, Nexhat Maloku, Saime Isufi, Nexhmije Ibrahimi, Hasan Spahiu dhe shumë të tjerë. Krahas tyre ishin edhe përfaqësues të shoqërive kulturore: ansambli “Trojet” me kryetar veprimtarin e njohur Zeqë Gashi, SHKA “Bashkimi” me z. Zahim Bajraktari, si dhe Arton Jusufi – ish–luftëtar i Betejës së Koshares.
Programi festiv – një mozaik identiteti
Manifestimi u moderua nga publicisti dhe studiuesi PhD. Dashnim Hebibi, i cili e udhëhoqi mbrëmjen me profesionalizëm e ngrohtësi njerëzore ashtu u cilësua nga shumë të pranishmit që e solli moderimin në një sofër, në një familje. Pas ekzekutimit të himnit kombëtar dhe himnit të Kosovës, moderatori dha fjalën për përshëndetje dhe e theksoi me krenari faktin se LAPSH është institucioni i vetëm që për 30 vite i ka bashkuar të gjithë shqiptarët pa dallim feje, krahine apo bindjeje politike.
Përshëndetjet
Ndër të parët në skenë u ngjit Naser Ulaj, kryetar i LAPSH për kantonin Cyrih. Ai falënderoi të pranishmit dhe theksoi se këtë vit vendosi të mos mbajë një fjalë të gjatë, për t’ia lënë skenën nxënësve që ishin përgatitur me muaj të tërë.
Pastaj, me duartrokitje të zjarrta u pritën edhe personalitete të tjera:
Prof. Dr. Xhavit Lipaj, shkencëtar i njohur, i cili kishte ardhur nga Andermati i Zvicrës dhe përshëndeti me një fjalim të fuqishëm për rolin e LAPSH-it, mësuesve dhe prindërve.
Mësuesit veteranë Hamze Morina dhe Nexhat Maloku, të cilët folën me emocione për rrugëtimin e gjatë të LAPSH-it.
Mësuesja Saime Isufi, kryetare e LAPSH për Bernë, e cila lexoi një referat të mrekullueshëm për rëndësinë historike të 28 Nëntorit.
Po ashtu, në sallë ishin të pranishëm figura të njohura të komunitetit: Meti Krasniqi, ish–kryetar i rrjetit të miqësisë dhe bamirës; poetja Shqiponja Vrajolli me familje; veprimtari Përparim Sabriu nga Struga dhe shumë të tjerë. Ambasadori i RMV-së në Bernë të Zvicrës, Shkëlqesia e Tij z. Rexhep Demiri, përmes një telegrami përshëndetës që u lexua nga z. Hebibi, i përshëndeti të gjithë të pranishmit dhe i përgëzoi për punën e madhe që ka bërë dhe po bën LAPSh-i. Ai kishte shkruar se ka qenë edhe vetë nxënës i LAPSh-it dhe se do të duhej që numri i fëmijëve që ndjekin shkollën plotësuese shqipe të jetë edhe më i madh, si dhe u shprehu respekt të veçantë mësueseve dhe mësuesve që po punojnë.
“Kësaj here nuk munda të jem fizikisht në mesin tuaj, sepse më herët i kisha dhënë fjalën një manifestimi tjetër, por kjo nuk do të thotë se nuk jam me ju. Gëzuar dhe Zoti e bekoftë gjuhën tonë.”
Artistët mysafirë
Nga Shqipëria enkas për këtë manifestim kishte ardhur këngëtarja e mirënjohur Gentjana Gjergji, e cila solli në skenë këngë të fuqishme kushtuar Flamurit, Nënë Terezës dhe Adem Jasharit. Në një pjesë tjetër të programit, mbrëmjen e zbukuroi edhe artisti i mirënjohur Krist Lleshaj, i cili u prit me shumë entuziazëm nga publiku me këngë të bukura për bashkim kombëtar e padyshim edhe për nobelisten e të shenjtën Nënë Tereza. Instrumentalist i të dy artistëve ishte mjeshtri i sintit Gazmend Bislimi.
PROGRAMI ARTISTIK DHE ARSIMOR
Programi i mësuese Afërdita Veliu
Nxënësit recituan dhe kënduan për atdheun, flamurin dhe gjuhën shqipe. U veçuan interpretimet e Alisa Baliut e Adea Jusufit nga Rainca e Preshevës – të mbesave të familjes së njohur Jusufi, ku tre vëllezër kanë luftuar në Betejën e Koshares. Ky moment krijoi emocion të veçantë në sallë.
Mësuesja Afërdita foli për sfidat dhe bukurinë e punës me fëmijët në mërgim, duke theksuar se ruajtja e gjuhës është mision, jo thjesht punë.
Pasqyrë mbi LAPSH Cyrih
Z.Hebibi informoi publikun: në kantonin Cyrih janë 349 nxënës, 7 mësues, 32 paralele, si dhe një administrator – Lulzim Hasid he stafi tjetër si Gëzim Kasumaj, Fatjon Bajrami. Një shifër që tregon shumë, por jo sa duhet në raport me numrin e madh të shqiptarëve në këtë kanton. Prandaj iu bë thirrje prindërve:
“Dërgoni fëmijët në shkollën plotësuese shqipe.”
Programi i mësuese Elfete Hasi
Nxënësit interpretuan valle, recitale, poezi dhe këngë popullore. Vallja “Shota”, vallja e Rugovës, poezitë “Një gjak, një flamur”, si dhe monologu i fuqishëm “Mos ma prekë djepin” u pritën me ovacione.
Programi i mësuese Sabahate Krasniqi
Interpretimi i këngës “Pa duvak s’kam me u ba nuse” nga Nina Jahiu e Siera Elshani u shoqërua me brohori. U lexuan poezi kushtuar Skënderbeut, flamurit dhe atdheut.
Programi i mësuese Dafina Haziraj
Zarife Krasniqi recitoi poezinë “Atdheu”, duke rikthyer në sallë qetësi dhe emocion të pastër.
Programi i mësuesit Naser Ulaj
Në pjesën përmbyllëse u shfaq një mozaik i pasur interpretimesh: poezi, këngë, tekste për pavarësinë, për gjuhën shqipe dhe për amanetin e të parëve. Kënga “Shqipëri, o nëna ime” nga Lejla dhe Alejna Bajraktari, e shoqëruar me qifteli nga Akil Tahiri, ishte kulminacioni i pjesës festive.
Fjalë falënderimi dhe respekt për sponsorët
LAPSH Cyrih falënderoi sponsorët që prej vitesh ndihmojnë me zemër, ndër ta:
BeFi AG – Winterthur
GEPART AG – Urdorf
Spitexanima GmbH – Zürich
DACH 2000 GmbH – Aarau
MB Baudichtungen GmbH – Dietikon
Zürichsee Garten Gashi – Horgen
SHALA Montagen GmbH – Dietikon
Po ashtu u falënderuan mediat prezente: helveticALforum.ch, Bota Sot, Gazeta “Dielli” (SHBA), Open TV (Maqedonia e Veriut) dhe TV Hapsira.
Moderatori, në fund të programit, me humor dhe sinqeritet tha:
“Jam pak lodhur duke qëndruar në këmbë, por jeta zgjatet kur je në skenë me të ardhmen e kombit. Mësuesit nuk plaken – sepse ata e ruajnë gjuhën shqipe.”
PROGRAMI I ZGJERUAR ME EMRAT E NXËNËSVE – MANIFESTIMI I 28 NËNTORIT, LAPSH CYRIH
Programi artistik i mbrëmjes së 28 Nëntorit në Winterthur ishte zemra e manifestimit – një mozaik i dashurisë për gjuhën shqipe, për historinë dhe simbolet kombëtare. Çdo mësuese dhe çdo nxënës solli një copëz identiteti në skenë, duke e bërë sallën të marrë frymë njësoj me emocionin e tyre.
PROGRAMI I MËSUESES AFËRDITA VELIU
Mësuesja Afërdita Veliu solli në skenë nxënës të cilët u pritën me shumë duartrokitje. Çdo numër artistik ishte një dëshmi e punës së palodhur që ajo bën me fëmijët, të cilët jo vetëm recituan, por jetuan tekstin dhe emocionin e tij.
1. “Trim mbi trima ai Gjergj Kastrioti” – Alisa Baliu & Adea Jusufi
Dy vajzat nga Rainca e Preshevës, Alisa dhe Adea, u ngjitën në skenë me plot krenari. Ato mbajnë mbi shpatulla trashëgiminë e familjes Jusufi – tri breza luftëtarësh e kontribuuesish. Interpretimi i tyre për heroin kombëtar Gjergj Kastriotin emocionoi publikun me timbrin e pastër të zërit dhe artikulimin e qartë.
2. “Djali dhe shqiponja” – Jon Sabriu
Jon Sabriu nga Dollogozhda e Strugës e që jeton në Bülach, i vogël në moshë, por i madh në vetëbesim, solli një interpretim plot gjallëri. Ai përqafoi simbolin e shqiponjës si mbrojtëse të fëmijërisë shqiptare kudo në botë.
3. “Atdheu” – Nerona Uka
Me zë të ëmbël dhe të përqendruar, Nerona Uka recitoi me ndjenjë të thellë poezinë “Atdheu”. Në secilën fjalë dukej dashuria e saj për rrënjët që e lidhin me vendin e të parëve.
4. “Era dhe Flamuri” – Tara Abdullahu
Tara solli një tekst poetik ku era, flamuri dhe zemra shqiptare bashkohen në një tablo të bukur. Ajo fitoi zemrat e publikut me qetësinë dhe sigurinë e saj.
5. “Duaje atdheun tënd” – Nerona Uka, Aurora Omaj, Ronela Asani, Reina Selimi
Katër vajza të talentuara – Nerona, Aurora, Ronela dhe Reina – u bashkuan për të dhënë një mesazh të fortë: dashuria për atdheun duhet mbajtur gjallë, sidomos në mërgatë. Harmonia e tyre në recitim ishte e rrallë.
6. “Gjuha dhe Flamuri” – Alisa Korça & Jora Kryeziu
Interpretim i ndjeshëm për dy simbolet më të shenjta të shqiptarisë. Alisa dhe Jora e ngritën skenën me seriozitet dhe maturi.
Pas numrave artistikë, mësuesja Afërdita Veliu dha edhe një prononcim të shkurtër mbi sfidat dhe gëzimet e punës me fëmijët në Zvicër, duke theksuar se gjuha shqipe është dhurata më e madhe që prindi ia jep fëmijës.
PROGRAMI I MËSUESES ELFETE HASI
Mësuesja Elfete Hasi solli një program të pasur, ku u ndërthurën vallja, poezia, monologu dhe kënga. Pjesa e saj ishte një shpërthim kulturor i traditës shqiptare.
1. Vallja “Shota” – Sara Gerbovci & Erzen Morina
Dy fëmijët Sara dhe Erzeni e nisën programin me vallën “Shota”, duke e ngrohur sallën dhe duke i dhënë ngjyrë e ritëm mbrëmjes.
2. “Gjuha jonë, Nëna dhe mësuesi” – Lejla, Samira, Leona, Dea, Kenza
Pesë nxënëse recituan së bashku, duke e kthyer skenën në një mbretëri të fjalës shqipe. Recitimi i tyre ishte i harmonizuar si një kor i vogël poetik.
**3. Recitali “Nga Manastiri te Kulla e Jasharajve” & “Një gjak një Flamur” –
Juled Dauti, Uerda Behluli, Erjona Husaj, Lea Shala, Ambra Husaj, Sara Grabovci**
Ky ishte një nga numrat më të fuqishëm të mbrëmjes. Nxënësit sollën dy motive të rëndësishme të historisë kombëtare – alfabetin e Manastirit dhe sakrificën e familjes Jashari.
4. “O sa mirë me qenë shqiptarë” – Lejla Gerbovci & grupi
Ky interpretim e ndezi sallën. Fëmijët kënduan me gëzim dhe krenari.
5. Monologu “Mos ma prekë djepin” – Jara Dauti
Jara dha një monolog të fuqishëm emocional. Zëri i saj i ngazëllyer përcolli dhimbjen e nënave shqiptare dhe dashurinë për fëmijët.
6. “Atdheu im” – Alejna Ukshini
Alejna recitoi qetë dhe pastër, me një botë të brendshme artistike që i la përshtypje publikut.
7. Vallja e Rugovës – Grupi i vajzave
Vallja e Rugovës e sjellë nga vajzat ishte një moment e shprehje e traditës së pastër.
8. “Mora fjalë” – Grupi i nxënësve
Një këngë klasike shqiptare, e interpretuar me shumë dritë e ngrohtësi.
PROGRAMI I MËSUESES SABAHATE KRASNIQI
1. “Pa duvak s’kam me u ba nuse” – Nina Jahiu & Siera Elshani & grupi
Interpretim i gjallë, ritmik dhe shumë autentik.
2. Poezi kushtuar Skënderbeut – Ajet Dilaveri, Denis Useini, Akil Sadrija
Tre djem recituan poezi për heroin kombëtar, me zë të fortë e të qartë.
3. “O flamuri i dashur” – Noah & Gent Morina
Dy vëllezërit Morina e mbushën sallën me ngrohtësi dhe krenari.
4. “I dashur atdhe” – Fisnik Krasniqi
Fisniku recitoi me emocion për atdheun dhe rrënjët shqiptare.
PROGRAMI I MËSUESES DAFINA HAZIRAJ
– Poezia “Atdheu” – Zarife Krasniqi
Zarifja solli një recitim të butë, delikat, por me shumë ndjenjë.
PROGRAMI I MËSUESIT NASER ULAJ
Pjesa e fundit e manifestimit, shumë e pasur dhe e larmishme:
1. “28 Nëntori” – Fisi Shala, Norik Maralushaj, Sumeja Kamberi, Leonita Fazliu
Një grup i përkryer fëmijësh që solli emocion dhe solemnitet.
2. “Toka jonë” – Rigersa Kamberi & Alea Lutfiu
Dy vajza të talentuara, të cilat recituan me thellësi.
3. “Jam shqiptar dhe krenar” – Hira, Elhajda, Anika, Inara, Inola
Një grup që shpërndau energji pozitive në të gjithë sallën.
4. “Jam një djal shqiptar” – Rron & Lian Gashi
Dy djem të guximshëm që e shprehën krenarinë kombëtare me plot jetë.
5. “Festa e pavarësisë” – Ilir Tahiri, Era, Elina, Rilind Shala
Interpretim me mesazh të fortë për 28 Nëntorin.
6. “Amaneti i të parëve” – Xhesina & Leandra Selimi
Dy vajzat e vogla sollën një poezi të rëndë në kuptim, por të përcjellë me pafajësinë e fëmijërisë.
7. “Poezia për shkollën shqipe” – Olsa Shala, Lirian Tahiri, Anesa Hasani
Fëmijët falënderuan shkollën e tyre me tekst të bukur dhe të ndjerë.
8. “Gjuha jonë” – Fina & Stina Shala
Dy motrat recituan me një sinkron të jashtëzakonshëm.
**9. “Shqipëri o nëna ime” – Lejla & Alejna Bajraktari e shoqëruar me qifteli nga Akil Tahiri**
Ky numër ishte kurorëzimi artistik i gjithë programit. Zëri i vajzave, i shoqëruar nga tingujt e qiftelisë, solli lot gëzimi e mallëngjimi në shumë sy.
Programi i fëmijëve ishte qendra e gravitetit të gjithë mbrëmjes. Çdo emër, çdo zë, çdo vallëzim ishte dëshmi e qartë se gjuha shqipe, kultura dhe identiteti jetojnë përmes fëmijëve – dhe përmes mësuesve që ua japin këtë pasuri brez pas brezi.
Z.Hebibi ftoi kryetarin Ulaj dhe gjithë stafin e LAPSH-it për një foto kujtimi, ndërsa skena më pastaj iu la në dorë artit dhe shpirtit shqiptar. Kënga dhe vallja vazhduan deri në orën 22:00, duke e mbyllur mbrëmjen me gëzim të madh dhe krenari të përbashkët.
Ky manifestim nuk ishte thjesht festim i 28 Nëntorit. Ishte një demonstrim i fuqisë së diasporës, i përkushtimit të mësuesve dhe i dashurisë së fëmijëve për gjuhën e prindërve të tyre. Në një kohë kur diplomacia shpesh mungon, LAPSH po qëndron si institucioni më i fortë i unitetit kombëtar në mërgatë.
Gëzuar festat e fundvitit! U qoftë i mbarë viti 2026 për të gjithë shqiptarët kudo që jetojnë. Në fund të këtij reportazhi, mbetet e pamundur të përshkruhet e tërë ajo që u pa: një program i pasur, që na jep shpresë se për LAPSh-in do të punohet dhe do të përkrahet edhe më shumë nga ata që duhet. Nderime për prindërit, mësuesit dhe afaristët bamirës që po e ndihmojnë shkollën plotësuese shqipe ‘Naim Frashëri’.