Nga Ilir Levonja/ Florida/
Një grua, i kërkon lekë burrit. Një nënë të birit. Dhjetë të rinj ndër një nga ekpi i kamarierëve, punojnë pa siguracione. Ndërkohë një emigrant blen aksione nga zyra e sigurimeve për të patur një pension minimal në të ardhmen. Dikush tjetër për gruan që i mban shtëpinë hapur, aty. Dikush për mamanë pa asnjë lloj vjetërsie në punë. Dikush për motrën, a vëllain. Për vjehrrën etj. Kjo është e vërteta. Pajarsa e ekonomisë shqiptare. Dhe nëse do vazhdojë më këtë stil, të jeni të sigurtë se pas dekadave të tjera, sërisht do të kemi një avaz. Nëna që mbajnë sytë nga fëmijët, pa e kuptuar asnjëherë se analoget e tyre në botë, drejtojnë mjete dhe jetojnë me djersën e krahëve, me shtëpi më vete dhe të zonja për të paguar faturat. Baballarë që fshehin pesëmijshet për ditën e varrit. Djem që hanë fara luledielli dhe që vdesin të mbajnë një tufë kartmonedhash të palosura në xhepin e pasëm. Vajza që vetëm presin t’i qerasin.
Disa ditë më parë kyeministri i vendit deklaroi se po bëhej nismëtari i një emergjence shoqërore në lidhje me vjedhësit e energjisë. 3 vjet për qytetarin, qoftë ky edhe pronar…, dhe 5 vjet për bashkëpunuesit. Pra ata që punojnë në shitjen dhe shpërndarjen e energjisë. Arnuar kësaj inisiative, ai shtoi se e njëjta gjë do ndodhi edhe për biznesmenët që nuk sigurojnë punëtorët e tyre etj.
Vura re se krahas opozitës, që sigurisht e ka për detyrë kundërshtimin, u dëgjuan edhe zëra nga krahu në pushtet.
Po kështu edhe për nismën në hapjen e dosjeve. U dëgjuan zëra pro edhe kundër nga të dy krahët.
Deri edhe nga Kosova, që duhet thënë, është infektuar tashmë nga politika në dheun amë.
Megjithatë nga tërësia e këtyre deklaratave, kuptova një gjë, se sa informal jemi. Dhe vetdija, sidomos e opozitës duke deklaruar me mburrje se s’mund të detyrohen bizneset, apo ku di unë se çfarë emri ti vë. Pasi ekzistoka në stilin shqiptar dhe versione të ndryshme në kontrata palësh midis punëdhënësit dhe përfituesit etj. Pra, shkurt nuk i detyroka dot një qeveri punëdhënësin të sigurojnë punëtorin e vet. Mua më habiti.
Nga ana tjetër, është tragjike bërja me dije e këtij informalizmi. Pra ekzistencën e tij pikërisht prej një suaje të tërë burrash shteti, nga të dy krahët, nën preteksin se kështu cënohet biznesi. Kjo është absurde, përkundrazi e ndihmon biznesin. E ndihmon të ngrejë godinën, si ekzstencë reale në një shoqëri bashkohore me marrëdhënie të qarta mes punëdhënësit dhe punëmarrësit. E kundërta, vazhdon të prodhojë biznesmenë, që ashtu si ata djemtë që mbajnë kartmonedhat e palosura në xhepin e pasmë, këta i vendosin poshtë jastëkut.
Informalizmi tjetër, hapja e dosjeve. Nismës së një grupi deputetësh. Preteksi i cënimit të sigurisë kombëtare. Absurde spiunësh. Por edhe ato devijime opozitare nuk janë gjë tjetër por informalizmi që folëm më sipër.
Paguani ata që punojnë për ju, hapni dosjet, që të mos përfundojmë në skena filmash me arrestime të miturish. Deri kur informalë?