PREFEKTËT E VLORËS NË 100 VITET E SHTETIT SHQIPTAR/
Nga Flori SLATINA*/-/ENVER MEMISHAJ NË NJË LIBËR TË RI./
Sapo ka dalë në qarkullim, libri i studiuesit Enver Memishaj – Lepenica “Prefektët e Qarkut të Vlorës 1912 – 2012”.
Libri hapet me një vështrim të shkurtër historiko gjeografik të Qarkut të Vlorës, në kapitullin e dytë jepen jetëshkrimet e 43 prefektëve që i shërbyen qarkut të Vlorës gjatë 100 viteve 1912 – 2012, në kapitullin e tretë jepet ligji mbi prektin dhe ne kapitullin e fundit jepen dokumenta historike.
* * *
Ky libër siç thotë autori në parathënie është shkruar:
Si një detyrim dhe nderim për shërbimet që nëpunësit e lartë të shtetit, prefektët i bënë vendit të tyre, pasi mungesa e kulturës e respektit dhe e vlerësimit të njeriut është shndërruar në një plagë të shoqërisë sonë.
Njëqint vjetori i pavarësisë ishte rasti më i mirë që autori të bënte homazhe të merituara ndaj 43 prefektëve që i shërbyen Qarkut të Vlorës gjate 100 vjetëve.
Autori pra u ka kthyer nderimin dhe vlerësimin e munguar 30 prefektëve, që i shërbyen vendit gjatë periudhës 1912 – 1944, jetëve të harruara nga komunistët.
Autori ka hedhur dritë mbi figura pothuajse të pa njohura nga publiku i gjerë si Refo Çapari nga Çamëria, Ahmet Durmishit, Vizhdan Risilisë, Vehip Runa, Lele Koçit etj
Autori gjithashtu është munduar jo pa sukses të ndriçojë jetën dhe veprën për ish prefektë për të cilët nuk është folur e shkruar, diku është mashtruar, diku është shpifur, diku janë mbuluar me heshtje dhe dijkut tjetër i janë dhënë vlera të pa merituara.
* * *
Libri fillon me prefektin e parë të emëruar nga Ismail Qemali, Refo Çapari nga Çamërie martire, që nuk arriti të merrte detyrën pasi shteti athershëm ishte rrethuar nga Greqia, vazhdon me Ahmet Durmishin, Nexhip Bashën, Fehim Leskovikun, Osmën Haxhiun, Seit Qemalin, Qazim Kokoshin, Qazim Koculin, Bajram Fevziun, Zenel Prodanin, Faik Bregun, Halim Gostivarin, Niman Ferizi, Qazim Bodinakun, Dulejman Çelën, Rustem Ymerin etj.Autori si ekonomist që është nuk ka harruar të bëje edhe një vështrim statistikor për 30 prefektët e periudhës 1912 – 1944, pra mbi fundin e pa meritur të prefektëve nga sistemi diktatorial komunist:Nga 12 prefektë që vdiqën në Shqipëri:
Dy prej tyre u burgosën: Zenel Prodani dhe Abedin Nepravishta, i internuar nga fashistët i burgosur dhe internuar nga komunistët dhe 7 të tjerë u internuan e persekutuan nga fashistët dhe komunistët: Fehim Leskoviku, Osmën Haxhiu, Faik Bregu, Rustem Ymeri, Rasim Kalakula, Abdurrahim Hoxha, Tafil Boletini etj.U pushkatuan me gjyq dhe pa gjyq 6 prefektë: Qazim Koculi, Niman Ferizi, Qazim Bodinaku, Zefa Kadare, Lele Koçi, Vizhdan Risilia.
Vdiqën në burgjet komuniste 3 prefektë: Qazim Kokoshi, firmëtar i Aktit të Pavarësisë, i dënuar tre herë me vdekje për Shqipërinë, Ismet Kryeziu e Sadik Metra.
Vdiqën në emigracion 7 prefektë, tre prej të cilëve ishin shpalluar armiq populli:Vasil Kalluçi, Faik Quku dhe Vehip Runa.
Ranë dëshmorë për lirinë e vendit 2 prefektë: Seit Qemali u dogj në furrat e nazizmit gjerman së bashku me të birin dhe deri në vitin 2002 kur u shpall dëshmor, quhej armik populli dhe Dulejman Çela nga mati.
* * *
Në historinë e Vlorës kishte mbetur një boshllëk, jeta dhe veprimtaria e prefektëve boshllëk të cilin vjen ta mbushi Enver Memishaj me anën e këtij libri.Ky libër do të jetë edhe një apel për ta shpurë më tej punën e nisur nga Enver Memishaj për studimin e jetës së këtyre 43 burrave që i shërbyen Vlorës në kohë të vështira dhe kurdoherë u orjentuan nga e vërteta dhe interesat e vendit të tyre.
Libri do të ngjallë interes për një masë të gjerë lexuesish dhe do të jetë melhem për plagët që sistemi diktatorila komunist u pati shkakëtuar pas ardhesve të ish prefektëve duke i vrarë, burgosur apo internuar ata.
Libri i z. Lepenica është një kontribut i rëndësishëm për njohjen e historisë së vendit tonë. Fare pak botime të tilla ka në fushën e njohjes së historisë së institucioneve dhe personaliteteve që kanë drejtuar shtetin shqiptar në nivele qëndrore dhe vendore. Z. Memishaj vendos kështu një tjetër monument në vargun e madh të studimeve që ai ka kryer gjatë viteve të demokracisë, të vlerësuara për seriozitetin shkencor dhe përkushtimin professional.
Libri është mbështetur mbi dokumenta arkivore, shtypin e kohës, kujtime të botuara, arkivi prefekturës dhe ish Komitetit Ekzekutiv i Vlorës, dhe është shkruar me këshillimin e autoriteve të njohura të kulturës si Prof. Dr. Bardhosh Gaçe, Mjeshtër I Madh, Dr. Bujar Leskaj dhe Dr. Kastriot Dervishi si dhe reçenca është bërë nga Prof. Dr. Alqi Naqellari, autoritet i njohur brenda dhe jashtë Shqipërisë.
*Gazetar e redaktor në gazetën 55 “, Tiranë