– Mendime dhe analizë e shkurtër mbi ngjarjet e fundit në Rusi –
Nga Dr. Jani Gjoni -/
E gjithë bota po ndjek me vëmëndje situatën në Rusi, lajme dhe komente nga më të ndryshmet, nga mundësia e një loje tek rreziku global nëse Wagner merr në dorë armët bërthamore.
Senatori Amerikan Hiram Johnson ka thënë “Viktima e parë në lufte është e vërteta” për skepticizmin e tij në lidhje me hyrjen e US në Luftën e Parë Botërore.
Po ku fshihet e vërteta në këtë gjëndje të trazuar në Rusi?
Lufta në Ukrainë një dështim i forcave Ruse që është rezultat në mes të tjerave edhe nga përfshirja e një morie formacionesh në front, ku shihet mungesa e një komade unike për të drejtuar e kontrolluar veprimet luftarake sipas një plani të qartë, si dhe mungesa e theksuar e vullnetit të trupave për të luftuar. Në frontin Rus ka një koordinim të dobët të forcave për shkak të pjesmarrjes në disa drejtime autonome të njësive Bjelloruse, Ceçene, forcave paramilitare, e formacioneve të ndryshme mercenarësh, ku më i afirmuar është Wagner. Ky formacion privat ushtarak vjen me një përvojë të madhe, përgatitje profesionale, armatim modern, organizim të mire dhe me vullnet të lartë për të luftuar. Përgjatë luftimeve në Ukrainë ato janë shquar për suksese të dukshme në disa rajone ku më i spikaturi ishte marrja e qytetit Bakhmut.
Aktiviteti i tij ka filluar që në vitin 2014 kur u krijua dhe formua me ndikimin dhe mbështetjen e Putinit, si një formacion privat i lidhur ngushtë me Ushtirnë dhe shërbimin e saj inteligjent. Aktiviteti i këtij grupi mercenarësh ushtroi veprime të fshehta dhe të hapura brënda dhe jashtë Rusisë.. Ky grup është një kontigjent rrenegatësh i gatshëm për të kryer detyra jashtë forcës së ligjit, një detashment mafioz në duart e Putinit me krime të shumta në vëndet Afrikane. Në tërësi, kjo është pamja që njohim të gjithë.
Në muajt e fundit të luftimeve në Ukrainë kreu i Wagner, Yevgeny Prigozhin ka filluar mjë përplasje më ministrin e mbrojtjes Sergei Shoigu dhe oficerët madhorë të shtabit të përgjithshëm të Ushtrisë Ruse duke mbajtur jashtë kriticizmit presidentin Rus Vladimir Putin. Prigozhin e ka konsideruar atë – Putinin- si viktimë e keqinformimit me qëllim nga ushtria dhe shëbimi inteligjent. Ai disa herë i ka bërë thirrje Putinit të distancohet nga udhheqja e Ushtirsë dhe të veprojë për largimin e ndëshkimin e tyre si të pa aftë e të korruptuar. E tërë kjo përplasje ka bëre të mundur afirmimin e Wagnerit në public, dhe ndërtimin e një imazhi të pëlqyer e me kredibilitet. Ndërkohë që Putini është realisht kreu i të dy anëve, si Ushtria dhe Wagner janë mbushur me njerëzit e tij besnik që papritur janë kthyer në kundërshtarë të egër. Duket sikur kafshët kanë dale nga kontrolli.
Por si duhet kuptuar veprimi i djeshëm, marrshimi i forcave të Wgnerit drejt Moskës për të goditur udhëheqjen e Ushtrisë por jo Putinin?
Putini publikisht e konsideroi këtë ngjarje shumë të rëndë dhe Wagnerin si një grup tradhëtar, thikë mbas shpine shtetit dhe popullit Rus. Megjithëse forcat e Wgnerit u tërhoqën sot me ndërmjetësira dhe marrëveshje të brënda llojit (ruso-bjellorus) përsëri konfuzioni public mbetet i lartë, kë duhet të besojnë njerëzit, cila është e vërteta dhe kujt i sherben kjo?
Historia e njerëzimit është e mbushur me konflikte e përplasje për pushtet ku intrigat dhe pabesitë gjithnjë kanë patur si qëllim të fshehin të vërtetën. Një situate e ngjashme është ajo e vitit 1934 në Gjermaninë Nziste e konsideruar si “Night of the Long Knives”, një kërkim i thjeshtë në internet na sqron se: “Hitleri ishte i vetëdijshëm se udhëheqja e SA-së, përfshirë Röhm-in, kishte bindje radikale socialiste dhe se SA-ja kishte bërë një kërcënim potencial për udhëheqjen e tij. Për më tepër, udhëheqësit ushtarakë gjermanë ishin të shqetësuar për ndikimin e rritur të SA-së dhe për potencialin e saj për të destabilizuar vendin. Për të adresuar këto shqetësime, Hitler vendosi të eleminonte udhëheqjen e SA-së dhe të konsolidonte pushtetin nën kontrollin e tij.
Në qershor të vitit 1934, Hitleri dhe SS-ja (Schutzstaffel), nën drejtimin e Heinrich Himmler-it, organizuan “Naten e thikave të gjata”. Gjatë kësaj përgjakjeje, Hitleri urdhëroi SS-në të arrestonte dhe ekzekutonte udhëheqësit kyç të SA-së, duke përfshirë edhe Röhm-in. Përgjakja zgjati përtej SA-së dhe u ndërmor ndaj kërcënimeve të tjera të perceptuara për autoritetin e Hitlerit. Kjo ngjarje shënoi një pikë kthese të rëndësishme në konsolidimin e pushtetit të Hitlerit, pasi ai efektivisht eleminoi opozitën e brendshme dhe forcoi kontrollin mbi Partinë Naziste dhe shtetin gjerman.”
Tingëllon pothuajse njësoj me realitetin e gjëndjes së sotme në Rusi. Një vit më pare Putini filloi konfliktin ushtarak me Ukrainën me synimin se fitorja do të çimentonte përjetësisht udhëheqjen e tij në vënd, gjë qe jo vetëm nuk ndodhi, por e tërhoqi Rusinë në një luftë pa fund duke shkaktuar dëme të medha njerëzore, materiale. Kjo situate sfidante rrezikonte pushtetin personal, prandaj duhej gjetur një zgjidhje për të justifikuar humbjen. Faji duhet hedhur diku tjetër jashtë oborrit zyrtar, dhe ashtu si Hitleri, grupi mercenar u bë preja e rradhës. U propogandua se Wagner është armiku, tradhëtari me rrezikshmëri madhore për Rusinë dhe boten prandaj duhet ndalur dhe dënuar. Shumë e ngjashme me historinë Hitleriane.
Bota e qytetëruar i ka nxjerrë mësimet nga e kaluara dhe nuk do bjerë pre e kësaj propogande djallëzore por a do ta besojë populli Rus? Kjo ngelet për t’u parë në vazhdim.