Dr. Dorian Koçi
Një nga shqipërimet e hershme të poezisë së Gëtes në shqip ështe poezia e njohur e tij “Mbreti i Tulës” përkthyer nga Dom Ndre Mjeda. Poezinë “Mbreti i Tulës”, Gëte e shkroi në 1774 dhe Mjeda duhet ta ketë lexuar gjatë studieve të tij në Krakow në Poloni, dikur një metropol i Perandorisë Austro-Hungareze. Nën ndikimin e Herder-it, vendi i zhvillimit të ngjarjeve u ndryshua në mbretërinë mitike të ishullit Thule, e cila mendohej të ishte vendi më verior që detarët greko-latinë njihnin në antikitet.
Goethe e përdori atë më vonë në tragjedinë e tij Faust (pjesa I, rreshtat 2759–82) si hyrje e Gretchen (Margaret).Ajo është vënë në muzikë nga një numër kompozitorësh, veçanërisht Franz Schubert duke u kthyer në një motiv të përbashkët të botës gjermanike. Poezia përshkruan dashurinë e përjetshme, kupën e florinjtë dhe pathosin për jetën. Mjeda solli mjeshtërisht në shqip motivet e poezisë së Gëtes duke u kthyer në një hero faustian për kulturën e vet.
Mbreti i Tulës
Deri n’dekë besnik ke s’thohet
Ishte n’Tule ‘j padisha,
Diq e dashta mbas do kohet
E ‘j got’ arit shej i la.
Sa at gotë arit gja nuk dote
E gjithmonë me tene piu;
Por ka ‘j lot për faqe i shkote
Gjithsaherë pite fatziu.
Kur pau vedin tuj mbarue
Njeh qytetet, e gjithçka
Trashgimtarit ia la shkrue,
Por putirin nuk ia la.
N’deje t’i’parve, n’buzë të dedit
Gjith’, parsinë n’nji gost’ i thrret;
Ulet n’gost e ka rreth vedit
Mbledhun bashkë parsin’ e vet.
E t’ksaj t’kandshmes jetë dëshirin
Piu ma t’mbramin e lumnoi
Pijsi plak, mandej putirin
Ndër valë t’detit e flakroi.
Tuj e zhyt’ e pau n’fund t’zallit
Tuj këcye, nalt tuj hupë me turr;
E n’at’ ças i ranë prej ballit
Fikun syt’ e s’piu ma kurr.
513
People reached
25
Engagements
-1.2x average
Distribution score
66
2 comments
Like
Comment
Share