Prof.Dr. Fejzulla Berisha/
Deklarata “Jam i betuar: Ekzistoj dhe veproj për Shqipërinë dhe trungun shqiptar të Shqipërisë së Natyrshme” përfaqëson një angazhim të fortë kombëtar dhe politik për mbrojtjen dhe avancimin e të drejtave të shqiptarëve në trojet e tyre historike. Ky ideal është i rrënjosur në histori, i mbështetur nga argumente juridike dhe i ndikuar nga faktorë gjeopolitikë.
Në këtë analizë të zgjeruar do të shqyrtojmë në detaje:
1. Kontekstin historik dhe padrejtësitë ndaj shqiptarëve
2. Aspektin juridik të Shqipërisë së Natyrshme dhe të drejtën për vetëvendosje
3. Sfidat dhe mundësitë në aspektin gjeopolitik
4. Veprimet konkrete për të avancuar këtë ideal
5. Paralelizmat me raste të tjera në botë
6. Përfundimet dhe hapat e ardhshëm
1. Konteksti Historik dhe Padrejtësitë ndaj Shqiptarëve
Shqiptarët janë një ndër kombet më të vjetra të Ballkanit, por historia e tyre ka qenë e mbushur me ndarje dhe padrejtësi. Këto ndarje kanë ardhur si pasojë e interesave të fuqive të mëdha dhe politikave ekspansioniste të shteteve fqinje.
1.1 Konferenca e Londrës (1913) – Copëtimi i Shqipërisë
Në vitin 1913, Konferenca e Londrës, pas Luftës së Parë Ballkanike, ndau territoret shqiptare midis:
Serbisë (Kosovën dhe Luginën e Preshevës)
Malit të Zi (Tuzin, Plavën, Gucinë, Ulqinin)
Greqisë (Çamërinë dhe pjesë të tjera të Epirit)
Shqipërisë së cunguar, e cila u shpall shtet, por me kufij shumë më të vegjël se territoret e banuara nga shqiptarët.
1.2 Kosova nën Jugosllavi dhe Lëvizjet për Pavarësi
Pas vitit 1913, Kosova mbeti nën Serbi dhe më pas u përfshi në Mbretërinë e Jugosllavisë, ku shqiptarët përballeshin me shtypje sistematike.
Lëvizja e Kaçakëve (1918-1924): Rezistencë e armatosur kundër sundimit serb.
Demonstratat e 1981 në Prishtinë: Dëshmuan për kërkesën e shqiptarëve për liri dhe barazi.
Lufta e UÇK-së (1998-1999): Çlirimi i Kosovës me ndihmën e NATO-s dhe shpallja e pavarësisë në 2008.
1.3 Shqiptarët në Maqedoninë e Veriut dhe Luginën e Preshevës
Në Maqedoninë e Veriut: Politikat asimiluese u kundërshtuan nga UÇK-ja në 2001, duke çuar në Marrëveshjen e Ohrit, e cila rriti të drejtat e shqiptarëve.
Në Luginën e Preshevës: Shqiptarët vazhdojnë të përballen me diskriminim dhe kërkojnë bashkimin me Kosovën.
1.4 Çamëria – Një Tragjedi e Heshtur
Gjatë Luftës së Dytë Botërore, mijëra çamë shqiptarë u masakruan nga forcat greke të Napoleon Zervës. Sot, shqiptarët e Çamërisë kërkojnë të drejtat e tyre historike dhe njohjen e gjenocidit.
2. Aspekti Juridik i Shqipërisë së Natyrshme dhe E Drejta për Vetëvendosje
Sipas së drejtës ndërkombëtare, shqiptarët kanë të drejtën për vetëvendosje, një parim kyç i ligjit ndërkombëtar.
2.1 Parimet e OKB-së dhe E Drejta për Vetëvendosje
Neni 1 i Kartës së OKB-së: Përcakton të drejtën e popujve për vetëvendosje.
Rezoluta 1514 (1960) e OKB-së: Mbështet pavarësinë e popujve të shtypur.
2.2 Precedentë Ndërkombëtarë
Rasti i Kosovës (2008): Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë konfirmoi se shpallja e pavarësisë nuk ishte në kundërshtim me ligjin ndërkombëtar.
Rasti i Ribashkimit të Gjermanisë (1990): Një precedent që tregon se shtetet mund të bashkohen paqësisht.
3. Sfidat dhe Mundësitë Gjeopolitike
3.1 Roli i SHBA-së dhe NATO-s
SHBA ka qenë mbështetësi kryesor i Kosovës dhe një faktor kyç për stabilitetin e shqiptarëve në rajon.
Ndryshimi i administratave në Washington mund të ndikojë në të ardhmen e shqiptarëve
3.2 Serbia dhe Rusia – Pengesa Kryesore
Serbia ende nuk e njeh Kosovën dhe tenton destabilizimin e rajonit.
Rusia përdor çështjen e Kosovës për të sfiduar Perëndimin.
3.3 Integrimi në BE dhe Strategjia Shqiptare
Shqipëria dhe Kosova duhet të forcojnë bashkëpunimin për të avancuar procesin e integrimit në BE.
4. Veprimet Konkrete për të Avancuar këtë Ideal
Forcimi i institucioneve për të ndërtuar një shtet të fuqishëm.
Bashkimi ekonomik dhe infrastruktura e përbashkët përmes projekteve si “Rruga e Kombit.”
Lobimi në SHBA, BE dhe organizata ndërkombëtare për mbështetje diplomatike.
Ndërgjegjësimi kombëtar në arsim dhe kulturë për të forcuar identitetin shqiptar.
5. Paralelizmat me Raste të Tjera në Botë
Ribashkimi i Gjermanisë (1990): Një proces paqësor që u realizua me mbështetje ndërkombëtare.
Pavarësia e Kosovës (2008): Një model për të drejtat e popujve për vetëvendosje.
6. Përfundim dhe Hapat e Ardhshëm
Shqipëria e Natyrshme nuk është thjesht një ideal, por një projekt kombëtar që kërkon:
Forcimin e institucioneve në Shqipëri dhe Kosovë.
Bashkimin gradual përmes institucioneve të përbashkëta.
Sigurimin e të drejtave të shqiptarëve në Maqedoni, Preshevë, Mal të Zi dhe Çamëri.
Diplomaci dhe lobim për mbështetje ndërkombëtare.
Ndërgjegjësim kombëtar për të ruajtur identitetin shqiptar.
Historia ka treguar se kombet që veprojnë me strategji dhe unitet arrijnë qëllimet e tyre. Shqiptarët duhet të punojnë me vizion dhe vendosmëri për realizimin e Shqipërisë së Natyrshme.