10 poezi dhe 10 piktura.
Në 105 vjetorin e lindjes
“…ndoshta është i vetmi piktor i madh që vizaton buzëqeshjen e njerëzimit, mes pesimizmit bashkëkohor, kaosit të modernitetit, me një naivitet të mençur e koloristikë optimiste, gjithë dritë mesdhetare, – ka shkruar Visar Zhiti – dhe do të mjafton firma Ibrahim Kodra,
që është ‘si një vizatim më vete’ ,siç i thoshte miku i tij, Picasso, ca ngjyra të tij, një pikturë e varur në mur…” për të përkujtuar datëlindjen e tij, them unë.
“Ai është i vërtetë si piktura e tij, gazmor si ngjyrat e saj, i trishtuar si ato linja të frymëzuara, i zgjuar si kumtet e tyre, fëmijë si vizatimi i parë, i çiltër si e qeshura, i thellë si fundet e deteve që pikturoi, i madh si ‘Shqipëria fantastike’, që na la, gjení aq sa prurja që i solli pikturës europiane nga Italia, në Milanon ku jetonte…”
Visari e donte shumë, por dhe ai e donte Visarin. Ishte fat që e njoha dhe unë, kam qendruar me djalin e vogël në krahë para tij dhe ai, pasi përplaste gotën e verës me ne duke thënë gëzuar, i shkrepte të vizatonte, edhe mbi gazetë, mbi meny, i ruaj ato portrete që na ka bërë, ashtu si rastësisht, me aq mirësi e frymëzim.
Ndoshta tani e dinë ata, që duan Mjeshtrin Kodra, se ai ka shkruar poezi, fare pak janë, një buqetë, në italisht, edhe në shqip, kishte botuar ndonjë dikur në Prishtinë, ku kishte shkuar më shpesh e hapte ekspozita, kur në Shqipërinë e mbyllur kjo nuk ndodhte.
Unë kam përkthyer disa nga poezitë e tij me lejen e vetë Kodrës, janë botuar dhe dalin herë pas here në përvjetorët e tij, sidomos në VOAL. Do të desha t’i rilexonim dhe në këtë 105 vjetor të lindjes.
Kodra mungesën e vet e mbush po vetë me veprën.
Ja, 10 poezitë e tij, ku të magjeps “Kërkimi” ashtu si në pikturat e tij, që po sjell po 10, ku janë dhe portret tona.
IBRAHIM KODRA
O NËNË
Nuk i ndiej më ledhatimet e tua të ëmbla
ashtu si era e prillit që përkëdhel lulet,
o nënë.
Ku je fshehur?
Nuk e shoh më buzëqeshjen tënde,
sytë e tu, sytë e tu gjithë vëmendje,
që asnjëherë nuk lodheshin
së ndjekuri ecjen time të pasigurt.
Ishe gjithçka për mua.
Fytyra jote: më e bukura
mes muzave.
Dhe flokët e tu
të gjatë e të zinj
mbulonin faqet e gëzueshme,
kur gjoksi ngjallte ngrohtësinë
nëpër venat fëminore.
Tani ku je fshehur?
E freskët në kujtesën time,
rikthehu, o nënë,
të përkëdhelësh fytyrën time të lodhur.
KJO ËSHTË RRUGA
Nën qiellin yllësor
të Pozitanos
një çupëz ngjitej për në Fornilo
me hapa heshtjeje.
Rrugët ishin të mbuluara
me errësirrën e natës.
Dritat lëbyrëse të një makine
ndriçonin
figurën e hajthshme
të vogëlueshes së pjekur parakohe,
flokët e saj të artë shthurur nga era.
Një zotëri avitet,
me gishtin të drejtuar nga mali,
thotë: “Ti që kërkon misterin e dritës,
ja, rruga që të çon te Shën Mëria”.
NJË MIKU SHKRIMTAR
Qielli i Pozitanos
është mbuluar me retë e freskëta të agut
e ti, duke kundruar aurorën,
mbledh mbi një gjethe
plagët e kohës.
NJË LULE
Mos më thuaj që nuk të kam dashur,
o lule e livadhit të dëlirë!
Thuamë që është shuar dielli,
thuamë që toka është në flakë,
thuamë që hëna është ngjethur,
thuamë që qielli është në gjëmë,
thuamë që s’ka më agshole,
por mos më thuaj që nuk të kam dashur…
URA
Në atë ditë të bekuar
vajzat rendnin
nga ura.
Dielli hidhte
rreze nate
për t’i bërë brune.
E PANJOHURA
Ajo ecte drejt majës
e ai zotëri mbeti i hutuar
nga një bukuri kështu aq e natyrshme.
Ishte e panjohur në atë vend
e të gjithë kërkonin emrin e saj.
NJË FYTYRË E FSHEHUR
Ditën e 15 gushtit të ’77
mbretëronte heshtja atje.
Djemtë luanin: ping-pong
nën pishën e sheshit.
Vajza me flokë të gjata
dallgë-dallgë mbi supet e hajthshme
shkëlqente në dritën alabastër.
Duke luajtur me krifën e gjatë
Era e qeshur fshihte
fytyrën e saj vezulluese
si një gur i rrallë orienti.
PËRSHËNDETJA E FUNDIT
Gjatë rrugëve të Palermos
flladi i mëngjezit
xixëllonte mbi gjethet e palmave.
Digjeshin në diell
sheshet e asfalta.
Një vajzë e drojtur
e shtrirë në plazhin e dielltë
vinte nga veriu.
Veshur me ngjyra koloniale,
aq shumë të befta
e gushti mbaronte,
i jepte përshëndetjen e fundit Montrealit
dhe me vendosmëri të pazakontë
merrte rrugën e kthimit,
humbte mes mjegullave të bardha
që dhunonin kaltërsinë e shtrirë
të qiellit mbi qytet.
BESA E SHQIPËRISË
(e shkruar shqip)
Lindi dielli në Kalabri,
u hapën malet me rrëmbim,
tue lënë fushat të lulëzueshme
në blerim.
Arbëreshët u habitën
për bukurinë e Natyrës
e thjeshtë, e pavarur
si ata, që shprehin me zemër
dhe harenë e fytyrës.
Në atë çast të pazakonshëm
u hap qielli menjëherë:
një shqipe e madhe,
tue fluturuar,
tokën mbarë për të zaptuar,
hapi krahët e saj,
tue mbuluar Kosovën dhe Kalabrinë,
Pianën e Palermit
dhe Shqipërinë.
Po i mbronte në zemrën e saj
që të jenë së bashku si përherë,
sepse kanë dhënë në histori
nder e lavdi.
Shqipja në mbrëmje
në qiejt fluturoi
e lartazi shkoi.
Tue fluturuar lartaz nga qielli
dhe, para se të hynte, në hijen e natës
e çojti lart fletën e saj
dhe shkrojti
në qiellin me yj të ARBËRISË:
“BESA E SHQIPËRISË”
KËRKOJ
Kërkoj horizonteve larg
praninë e jetës
të pafundmen…
rrezen diellore,
lëvizjen.
Kërkoj mosarsyet
të pathyeshmet
shkulmet ujore
të pa nisurat.
Kërkoj befasinë
të përkohshmen
të kuptueshmen
kurajon.
Kërkoj lartësimin
të pandryshueshmen,
të pakëmbyeshmen
rebelimin,
Kërkoj të pazakonshmen
të pazëvendësueshmen
të pazgjidhshmen
të pamundurën.
Kërkoj befasinë
të padukshmen
të paarritshmen
zanafillën.
Kërkoj çelësin e gjithësisë
enigmën e ajrit
të puhizës
të agut të dritës.
Kërkoj të mbjell në tokë
filizin e parë
farën e parë
të ardhmërisë.
Përgatiti e përktheu Eda Agaj Zhiti