-Para 10 vitevefillimi me takim dyditësh 8-9 Mars 2011 në Bruksel i dialogut Kosovë-Serbi me ndërmjetësim të Bashkimit Evropian e me mbështetje të Shteteve të Bashkuara të Amerikës pasonte një zhvillim shumë të rëndësishëm dhe historik për Kosovën:Në 22 Korrik 2010 Kosova doli fituese në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë pas një ankese që Serbia kishte dërguar kundër shpalljes së Pavarësisë në 17 Shkurtin historik 2008/

-Po para 10 viteve, në 10 Mars 2011,Kuvendi i Kosovës miraton rezolutën për dialogun me Serbinë/ 

-Dialogu Kosovë-Serbi në Bruksel në nivel të lartë pritet të vazhdojë pas konstituimit të institucioneve të zgjedhjeve të 14 Shkurtit 2021 në Kosovë. Presidenti Amerikan, Joe Biden: Ne mëzi presim që të punojmë me Qeverinë e ardhshme për ta  çuar Kosovën përpara në rrugën e saj evropiane. Ka shumë punë për të bërë, përfshirë marrëveshjen gjithëpërfshirëse të normalizimit të marrëdhënieve me Serbinë që në qendër e ka njohjen e ndërsjellë…/

-Pas takimit të parë e historik në 3 e 4 Shtator 2020 në Uashington-Shtëpinë e Bardhë, Kryeministri i Kosovës, Avdullah Hoti, dhe Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiç, vijuan dialogun në Bruksel/

-Historiku i dialogut Kosovë-Serbi në Bruksel, datat e të gjitha takimeve të nivelit të lartë…

Gazeta DIELLI nga korrespondenti në Kosovë Behlul JASHARI

PRISHTINË, 9 Mars 2021/ Kuvendi i Kosovës miraton rezolutën për dialogun me Serbinë, raportoja para 10 viteve, në 10 Mars 2011 për Agjencinë Shtetërore-Zyrtare të Lajmeve të Shqipërisë, derisa në Bruksel në 8 Mars dialogu kishte filluar dhe ishte mbajtur takimi i parë dyditësh  i bisedimeve Kosovë-Serbi për çështje praktike. Në raportimin që e botonte edhe Gazeta DIELLI e Federatës Pan-Shqiptare të Amerikës VATRA,  theksoja se, “Raundi i parë i bisedimeve Kosovë-Serbi si dy shtete të pavarura, por të panjohura reciprokisht, për çështje praktike u zhvillua gjatë dy ditëve të kaluara në Bruksel”.

Ky ishte raportimi i plotë:Kuvendi i Kosovës, në seancën plenare, miratoi me shumicë votash – 63 pro, 48 kundër e 1 abstenim, një rezolutë për dialogun mes Republikës së Kosovës dhe asaj të Serbisë për çështje praktike.

     Rezoluta nuk u lexua në seancë me arsyetimin se atë e kishin deputetët, por siç u tha nga përfaqësuesi i grupit parlamentar të PDK-së, ajo “do t’i japë Parlamentit të Kosovës një të drejtë që të mbikëqyrë, përcjellë, rrjedhën e bisedimeve dhe të drejtën që për çdo rast të kërkojë sqarime në Parlament”.

     Kuvendi i Kosovës zhvilloi të hënën debatin parlamentar, sipas kërkesës së Qeverisë, lidhur me dialogun në mes të Republikës së Kosovës dhe asaj të Serbisë për çështje praktike, dhe në përmbyllje vendosi me shumicë votash që në seancën e sotme të nxjerrë në votim rezolutën lidhur me këtë.
     Kryeparlamentari Jakup Krasniqi në seancën e kaluar të Kuvendit, pat paralajmruar hartimin e një dokumenti-rezolute nga përfaqësuesit e grupeve parlementare, bazuar në dy draftrezolutat e paraqitura nga partia në pushtet PDK dhe ajo opozitare Lëvizja Vetëvendosje, si dhe në fjalën e kryeministrit Hashim Thaçi para deputetëve, e cila përcaktonte edhe vijat e kuqe se çfarë mund të bisedohet e çfarë jo, si dhe në debatin e zhvilluar në seancë, ku kishte pikëpamje të ndryshme.(te plote lexoje ne Dielli online www.gazetadielli.com)

     Në emër të grupit parlamentar të PDK-së, deputeti Adem Grabovci, tha sot në seancën e Kuvendit se “kemi bërë përpjekjeje që të gjejmë një gjuhë të përbashkët dhe ky dokument të jetë i përbashkët, por grupet e opozitës, AAK, LDK dhe Vetëvendosje nuk e panë të udhës të nënshkruajnë këtë dokument”.

     Mësohet se shefat e grupeve parlamentare nuk kishin arritur t’i harmonizojnë qëndrimet për të paraqitur para deputetëve një rezolutë të përbashkët lidhur me dialogun Kosovë-Serbi. Lidhja Demokratike e Kosovës dhe Aleanca për Ardhmërinë e Kosovës kishin paralajmëruar se do ta votojnë projektrezolutën për bisedime, nëse përfshihen edhe qëndrimet e tyre. Ndërsa Lëvizja Vetëvendosje, e cila është kundër bisedimeve me Serbinë pa i plotësuar ajo disa kushte, kishte paralajmëruar se do të votojë kundër rezolutës.

     Edhe sot në “deklarime jashtë rendit të ditës” u prezantuan qëndrime të ndryshme rreth dialogut nga deputetë të pozitës dhe opozitës.
      Raundi i parë i bisedimeve Kosovë-Serbi si dy shtete të pavarura, por të panjohura reciprokisht, për çështje praktike u zhvillua gjatë dy ditëve të kaluara në Bruksel. Burimet thonë se janë përafruar qëndrimet rreth kadastrave, regjistrit civil dhe trafikut ajror dhe se ka dallime të mëdha rreth vulave të Doganave të Kosovës.

BASHKIMI EVROPIAN DIALOGU MES KOSOVËS DHE SERBISË SHËNOI NJË FILLIM POZITIV

Mediat në raportimet nga Brukseli, Prishtina e Beogradi, theksonin:

Bashkimi Evropian e cilësoi një fillim pozitiv të bisedimeve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë, takimin dyditësh të delegacioneve të të dyja palëve në Bruksel me ndërmjetësimin e Bashkimit Evropian.

Në një deklaratë të BE-së, u bëhet thirrje të dyja palëve, që të lënë anash çështjet e sovranitetit dhe të përqendrohen në përpjekjet për të mënjanuar pengesat që kanë ndikim në jetën e përditshme të njerëzve, të përmirësojnë bashkëpunimin dhe të përparojnë në rrugën evropiane.

Bisedimet e para ndërmjet Prishtinës dhe Beogradit që nga shpallja e pavarësisë së Kosovës, përfunduan të mërkurën në mbrëmje në një frymë që të dyja palët e cilësuan konstruktive. Lëvizja e lirë, dokumentat kadastrale, çështjet e doganave, hapësirës ajrore dhe të marrëveshjeve rajonale, ishin çështjet e para të diskutuara në këto bisedime, të cilat sipas shefes së delegacionit të Kosovës, Edita Tahiri, nuk do të ndërlidhen me statusin politik të Kosovës.

“Mendoj se, statusi është një kapitull i mbyllur. Ne jemi këtu për të provuar që të zgjidhi çështje praktike që mund të ndihmojnë përmirësimin e jetës së qytetarëve, për të çuar përpara axhendën euroatlantike e mbase mund të normalizojmë edhe marrëdhëniet tona. Ndoshta, Serbia po ndryshon, po e rimendon qasjen ndaj Kosovës dhe ndoshta një ditë ajo do ta njohë pavarësinë e Kosovës, por këto bisedime kanë të bëjnë vetëm me çështje teknike”, nënvizoi ajo.

Një vlerësim pozitiv për takimin e parë kishte edhe shefi i delegacionit të Serbisë, Borko Stefanoviç.

“Mendoj se po ndërtojmë ura mes nesh dhe mund t’ju them, se ka disa propozime shumë të mira nga të dyja palët dhe ne do të vazhdojmë të punojmë edhe për zbatimin e tyre kur të vijë koha. Por, më duhet të them, se ka disa çështje për të cilat ne po afrohemi më shumë sesa në disa të tjera”, tha shefi i delegacionit serb.

Përfaqësuesit e të dyja palëve pritet të shpeshtojnë takimet në muajt që vijnë dhe diplomatët ndërkombëtarë shpresojnë në afrimin e të dyja palëve dhe shkrirjen e marrëdhënieve të ngrira për shkak të refuzimit të Serbisë, që të njohë pavarësinë e Kosovës, të cilën deri tani e kanë njohur 75 vende të botës.

Çështja e këtyre bisedimeve ishte sërish dje temë debatesh në Parlamentin e Kosovës, i cili kishte paralajmëruar mundësinë që të miratojë një Rezolutë në mbështetje të bisedimeve. Kjo Rezolutë do të ishte edhe një përpjekje për të zbutur kundërshtimet e partive opozitare, të cilat hedhin dyshime në rezultatet që mund të sjellin ato për Kosovën.

DIALOGU PASONTE NGJARJEN HISTORIKE KUR KOSOVA PËRBALLË SERBISË DOLI FITUESE NË GJYKATËN NDËRKOMBËTARE TË DREJTËSISË 

Fillimi në Bruksel i dialogut Kosovë-Serbi me ndërmjetësim të Bashkimit Evropian e me mbështetje të Shteteve të Bashkuara të Amerikës pasonte një zhvillim shumë të rëndësishëm dhe historik për Kosovën:

Para 11 vitesh, në 22 Korrik 2010, Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë ka konkluduar se miratimi i Deklaratës  së Pavrësisë së Kosovës  në 17 Shkurt 2008  “nuk e ka shkelur të drejtën e përgjithshme ndërkombëtare, as rezolutën 1244 të Këshillit të Sigurimit e as Kornizën Kushtetuese”.

“Prandaj, miratimi i kësaj deklarate nuk e ka shkelur asnjë rregull të aplikushme të së drejtës ndërkombëtare”, theksohej më tej.

Para 11 viteve, atëherë ministri i Jashtëm i Kosovës, Skender Hyseni, e cilësonte vendimin e Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë si “të qartë” dhe që “nuk lë vend për dyshime”, se pavarësia e Kosovës është bërë në përputhje me të drejtën ndrëkombëtare.

“Gjykata konstatoi, me shumicë dërmuese, se Deklarata e Pavarësisë së Kosovës nuk ka shkelur të drejtën ndërkombëtare. Mendimi i Gjykatës është eksplicit dhe i qartë, dhe nuk lë vend për dyshim”, thuhej në deklaratën e ministrit Hyseni, pas vendimit të Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë në lidhje me pavarësinë e Kosovës.

“Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë ka vendosur në favor të Kosovës në të gjitha pikat”, vazhdonte më tej deklarata.

“Tani presim njohje të mëtejme të Kosovës. U bëjmë thirrje shteteve që e kanë shtyrë njohjen e Republikës së Kosovës në pritje të Mendimit të Gjykatës, që tani të vendosin për njohjen (e Kosovës)”, thuhej në deklaratën e ministrit të Jashtëm të Kosovës.

Menjëherë pas këtij zhvillimi me rëndësi historike, në një deklaratë të anëtarëve të Grupit Drejtues Ndërkombëtar për mendimin këshillues të Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë rikonfirmohej mbështetja e palëkundur për pavarësinë e pakthyeshme të Kosovës dhe bëhej thirrje për njohje.

“Grupi Drejtues Ndërkombëtar rikonfirmon mbështetjen e palëkundur të tij për pavarësinë e pakthyeshme të Kosovës demokratike dhe shumetnike në kufijtë e saj të tanishëm dhe i bën thirrje shteteve tjera që të njohin Kosovën. Ai po ashtu përshëndet përkushtimin e vazhdueshëm të Kosovës dhe progresin e konsiderueshëm në zbatimin e Propozimit Gjithëpërfshirës për Statusin dhe do të vazhdojë të mbështesë Kosovën në punën për realizimin e perspektivës së saj evropiane”, theksohej në deklaratë.

Grupi Drejtues Ndërkombëtar (ISG) për Kosovën, i cili përbëhej nga vendet që e kanë njohur Pavarësinë, ishte formuar në 28 Shkurt të vitit 2008 dhe synonte të orientojë dhe mbikëqyrë zhvillimin demokratik të Kosovës, të nxisë qeverisjen e mirë dhe shumetnicitetin, bazuar në Propozimin Gjithëpërfshirës të emisarit të posaçëm të OKB-së, kryenegociatorit për statusin, Martti Ahtisaari.

Vendimi i Gjykatës Ndërkombëtare të Drejtësisë u dha pas një ankese që Serbia i kishte dërguar kundër shpalljes së pavarësisë së Kosovës.

NË PRITJE TË VAZHDIMIT TË DIALOGUT PAS ZGJEDHJEVE NË KOSOVË. PRESIDENTI AMERIKAN BIDEN URON DITËN E PAVARËSISË SË KOSOVËS…

Dialogu Kosovë-Serbi në Bruksel në nivel të lartë pritet të vazhdojë pas konstituimit të institucioneve të zgjedhjeve të 14 Shkurtit 2021 në Kosovë – fituesit e të cilave Lëvizja Vetëvendosje do e udhëheqë Qeverinë me Kryeministër Albin Kurtin dhe më e votuara nga të gjithë kandidatët për deputetë Vjosa Osmani pritet të jetë Presidente e Kosovës.

Presidenti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Joe Biden, i ka dërguar letër urimi u.d. Presidentes Vjosa Osmani për 13 vjetorin e Pavarësisë së Kosovës, ku theksohet edhe dialogu Kosovë-Serbi dhe njohja  e ndërsjellë.

“Ne mëzi presim që të punojmë me Qeverinë e ardhshme për ta çuar Kosovën përpara në rrugën e saj evropiane. Ka shumë punë për të bërë, përfshirë marrëveshjen gjithëpërfshirëse të normalizimit të marrëdhënieve me Serbinë që në qendër e ka njohjen e ndërsjellë…”, theksohet, mes tjerash në letrën e Presidentit AmerikanJoe Biden dërguar ushtrueses së detyrës së Presidentes së Kosovës, Vjosa Osmani, me rastin e 17 Shkurtit – Ditës së Pavarësisë së Kosovës.

KOSOVA DHE SERBIA, PAS TAKIMIT HISTORIK NË UASHINGTON VIJUAN DIALOGUN NË BRUKSEL

Pas takimit të parë e historik në 3 e 4 Shtator 2020 në Uashington-Shtëpinë e Bardhë dhe marrëveshjeve të nënshkruara me praninë e garancitë e atëherëPresidentit Amerikan Donald Trump, Kosova e Serbia u takuan në Bruksel në 7 Shtator 2020 poashtu në nivel të lartë – Kryeministri i Kosovës, Avdullah Hoti, dhe Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiç, ndërmjetësuar nga Bashkimi Evropian.

Me atë rast, Kryeministri i Kosovës tha se, bazuar në zotimet që i kemi dhënë në Samitin e Parisit më 10 Korrik 2020, si dhe mbështetjen që kemi marrë nga Presidenti Francez Makron dhe Kancelarja Gjermane Merkel, të hënën (7 Shtator 2020) në Bruksel e takojmë palën serbe për të dialoguar për marrëveshjen përfundimtare për njohje reciproke dhe normalizim të marrëdhënieve në mes të Kosovës dhe Serbisë.

“Marrëveshja arrihet vetëm atëherë kur përmbyllet me njohje reciproke. Nuk do të ketë marrëveshje të ndërmjetme, parciale apo kreative që nuk e zgjidh problemin përgjithmonë. Do të ketë vetëm marrëveshje përfundimtare për njohje reciproke, që është sistematike dhe ku përfshihen të gjitha çështjet që duhet të adresohen në mes të dy vendeve të pavarura duke u bazuar në konventat, standardet dhe praktikën ndërkombëtare të rregullimit të marrëdhënieve në mes të dy vendeve të pavarura.

Kosova mbetet e përkushtuar për paqe, stabilitet, zhvillim dhe integrim euro-atlantik të të gjithë regjionit”, theksoi Kryeministri Hoti.

Para takimit të dytë të 7 Shtatorit 2020, në 16 Korrik 2020 Kryeministri i Kosovës, Avdullah Hoti, dhe Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiç, janë takuar për herë të parë në Bruksel, pas një takimi virtual nëpërmjet video-konferencës në 12 Korrik 2020, ndërmjetësuar nga Bashkimi Evropian, në rifillimin e dialogut mes dy vendeve të ndërprerë para 20 muajsh, pas takimit të 8 Nëntorit  2018.

Në dialogun në Bruksel Kosovë-Serbi takimi i parë i nivelit të lartë kryeminsitror është mbajtur në vitin 2012  në 19 Tetor, i cili pasonte dialogun teknik, të filluar në 8 Mars 2011.

DIALOGU KOSOVË-SERBI NË BRUKSEL – HISTORIKU:

Para rifillimit të takimeve në 16 Korrik 2020 të kryeministrit të Kosovës, Avdullah Hoti, dhe presidentit të Serbisë, Aleksandar Vuçiç, takimi i fundit Prishtinë-Beograd në Bruksel, ishte zhvilluar në 8 Nëntor  2018, i cili, siç u deklarua atëherë  ishte i treti presidencial i fazës finale në dialogun Kosovë- Serbi, i presidentëve Hashim Thaçi e Aleksandar Vuçiç, në procesin drejt normalizimit të marrëdhenieve, kryesuar nga Bashkimi Evropian – Shefja e  Politikës së Jashtme të BE-së, Federica Mogherini.

I pari takim presidencial Thaçi-Vuçiç në Bruksel i fazës finale të dialogut  është mbajtur në 24 Qershor 2018, ndërsa i dyti në 18 Korrik 2018. I treti takim ishte paralajmëruar për të premtën e 7 Shtatorit 2018, por  sipas deklaratave nga delegacioni i Beogradit, Presidenti i Serbisë Vuçiç nuk ka pranuar të takojë Presidentin e Kosovës Thaçi. Përfaqësuesja e Lartë e BE-së Mogherini  ka takuar ndaras presidentët, të cilët i kishte ftuar për të vijuar dialogun.

Në këtë proces të dialogut Kosovë-Serbi, që ka hyrë në fazën finale, Prishtina angazhohet për një marrëveshje përfundimtare që do përfshinte edhe njohjen nga vendi i vetëm fqinj që ende nuk e ka njohur pavarësinë e shpallur në 17 Shkurt 2008.

 Takimi i 8 Nëntorit  2018 ishte i teti  i presidentëve të Kosovës e Serbisë në Bruksel.  Në dialogun në Bruksel Kosovë-Serbi për Presidentin Thaçi, të inauguruar në muajin Prill 2016, dhe Presidentin Vuçiç, të inauguruar në Qershor 2017, takimi i 8 Nëntorit  2018 ishte i gjashti, pas të pestit në 18 Korrik e të katërtit në 24 Qershor, të tretë të fazës finale, të vitit 2018.

Ndërsa takimi i 23 Marsit 2018 ishte i treti, pas të parit në 3 Korrik e të dytit në 31 Gusht 2017, ku në fokus ishte një fazë e re e dialogut dhe zbatimi i marrëveshjeve drejt normalizimit të marrëdhënieve.

 Në 2017-tën kishte edhe dy takime të tjera në Bruksel në nivelin e lartë. Në 1 Shkurt Kosova dhe Serbia zhvilluan takimin e dytë brenda një jave, në vazhdimësi të takimit të 24 Janarit, me pjesëmarrje të presidentëve bashkë me krerët e qeverive pas 30 raundeve kryeministore të procesit drejt normalizimit të marrëdhënieve, të kryesuar nga BE e mbështetur nga SHBA.

Në këto dy raunde Presidenti i Kosovës Hashim Thaçi u takua me atëherë Presidentin e Serbisë Tomislav Nikoliç. Realizimi i marrëveshjeve dhe dhënja fund situatave tensionuese e retorikave ishte në fokus të ketyre dy takimeve që u zhvilluan ndërkohë që kishte kaluar një vit pa asnjë raund të nivelit të lartë, që nga takimi i 30-të kryeministor, por i vetmi në 2016-tën i zhvilluar në 27 Janar dhe i fundit që nga i pari në 19 Tetor 2012.

Para tetë vitesh, në 19 Prill 2013, në Bruksel, Kosova dhe Serbia – kryeministrat e atëhershëm Hashim Thaçi e Ivica Daçiç, në raundin e 10-të të dialogut,  të ndërmjetësuesuar nga Përfaqësuesja e Lartë e BE-së në atë kohë, baronesha Catherine Ashton, kanë parafuar Marrëveshjen e Parë për Normalizimin e Marrëdhënieve, të vlerësuar historike. 

Në 30 raundet kryeministrore, 23 takimet Thaçi-Daçiç janë pasuar me 7 raunde të tjera të kryeministrave atëherë Isa Mustafa e Aleksandar Vuçiç të qeverive të reja të zgjedhjeve 2014 në të dy vendet, që u mbajtën më parë në Serbi e pastaj në Kosovë.

Bisedimet Kosovë-Serbi në nivel të lartë kanë pasuar dialogun teknik, të filluar në 8 Mars 2011, poashtu në Bruksel.

Fishë teknike-Datat e të gjitha takimeve të nivelit të lartë Kosovë-Serbi në Bruksel:

30 RAUNDET KRYEMINISTRORE

Thaçi-Daçiç:

Viti 2012:

Raundi 1 – në 19 Tetor
Raundi 2 – në 7 Nëntor
Raundi 3 – në 4 Dhjetor

Viti 2013:

Raundi 4 – në 17 Janar
Raundi 5 – në 19-20 Shkurt
Raundi 6 – në 4 Mars
Raundi 7 – në 20 Mars
Raundi 8 – në 2 Prill
Raundi 9 – në 17 Prill
Raundi 10 – në 19 Prill
Raundi 11 – në 21 Maj
Raundi 12 – në 20-21 Qershor
Raundi 13 – në 8 Korrik
Raundi 14 – në 24 Korrik
Raundi 15 – në 27 Gusht
Raundi 16 – në 8 Shtator
Raundi 17 – në 7 Tetor
Raundi 18 – në 6 Nëntor
Raundi 19 – në 5 Dhjetor

Raundi 20 – në 13 Dhjetor

Viti 2014:

Raundi 21 – në 27 Janar
Raundi 22 – në 12 Shkurt
Raundi 23 – në 31 Mars

Mustafa-Vuçiç:

Viti 2015:

Raundi 24 – në 9-10 Shkurt

Raundi 25 – në 21 Prill

Raundi 26 – në 23 Qershor

Raundi 27 – në 29 Qershor

Raundi 28 –  në 25 Gusht

Raundi 29 – në 13 Tetor

Viti 2016:

Raundi 30 – në 27 Janar

TAKIMET E PRESIDENTËVE

Viti 2017:

Thaçi – Nikoliç -2 takime

-1 Shkurt

-24 Janar

Thaçi – Vuçiç

-3 Korrik

-31 Gusht

Viti 2018:

-23 Mars

-24 Qershor

-18 Korrik 

-7 Shtator  (vetëm takime të ndara me Mogherinin)

-8 Nëntor 

Viti 2020:

Hoti -Vuçiç

-12 Korrik (takim virtual nëpërmjet video-konferencës)

-16 Korrik

-7 Shtator