Nga Lisana SUBASHI*/

Alma Doraci, e lindur në qytetin bregdetar të Durrësit, prej 25 vitesh jeton në Bloomington të shtetit Indiana, SHBA së bashku me bashkëshortin dhe dy djemtë e saj, Soren dhe Aldridge Zajmi. Alma Doraci është pjesë e grupit që është përgjegjës për organizimin e shpërndarjes së vaksinës anti-covid dhe tregon detaje se funksionon shpërndarja. Sipas ekspertes Doraci benefitet e kësaj vaksine janë shumë të rëndësishme se disa efekte anësore që janë normale si çdo vaksinë tjetër. Teksa kujton fillimet e saj në emigrim tregon për “Diaspora Shqiptare” se në mendje i vijnë shumë kujtime.

“Të flas për fillimet e emigrimit më vijnë në mendje kujtime te panumërta, vite të tera dhe është e vështirë t’i përgjigjesh shkurtimisht, por do të përpiqem.

Një gjë duhet të kuptoni që në ato vite teknologjia, kompjuteri, interneti ishin akoma koncepte të reja për shqiptarët dhe ato nuk ishin të disponueshme siç janë tani ku mjafton të kesh wi-fi dhe të duket sikur botën e ke në duar. Pse e përmenda këtë? Kishim dëgjuar për Amerikën si vend i zhvilluar, vend i ëndrrave, i dritave etj., por asgjë konkrete nuk dinim. Largimi nga Shqipëria nuk ishte i lehtë nuk e dinim çfarë na priste e si do ta ndërtonim jetën. Por si të thuash po rendnim drejt një shprese, drejt një rreze drite, drejt një destinacioni që Zoti na e dhuroj.

Fillimi ishte i vështirë, vitet e para ishin vite prove; duhej mësuar gjuha angleze, traditat ishin të pa njohura për ne, mënyra e jetesës dhe e mendimit ishin shumë të ndryshe nga ato që kishim ne si shqiptarë. Familjarët, miqtë e shokët na mungonin. Çdo gjë duhet ta ndërtonim nga zero duke u përpjekur për t’u ingranuar në jetën e re në një vend të huaj. Disa muaj pasi arritëm në qytetin e Bloomington, unë fillova punë si teknike në farmacinë e spitalit. Të them të drejtën u befasova nga puna që bëhej aty. U befasova nga roli dhe ndikimi i padiskutueshem i farmacistëve në vendosjen e mjekimit, konsultat e panumërta, dijet e thella dhe shkencore të farmacistëve në Amerikë.  Kjo ishte aresyeja që pas pak vitesh vendosa të ndjek studimet për farmaci dhe arrita të diplomohem me resultate të larta si “Doctor of Pharmacy”.

Jeni pjesë e grupit përgjegjës për organizimin e vaksinës anti-Covid. Na tregoni disa detaje mbi proçedurën e administrimit dhe pergatitjes se dozave?

Unë jam në grupin që është përgjegjës për organizimin, bërjen e dozave gati për administrim, si dhe administrimin e vaksinës në qytetin ku banoj unë. Është një punë e madhe që kemi kohë që e kemi nisur dhe është intensifikuar më shumë këto kohët e fundit. Po përmend vetëm një aspekt të vogël, ne kemi në disponim Vaksinën kundra Covid-19 të prodhuar nga kompania Pfizer dhe së shpejti do të kemi dhe atë të prodhuar nga Moderna. Vështirësitë janë të shumta, udhëzimet janë shumë specifike për të siguruar temperaturën e nevojshme për të ruajtur vaksinën në kushte optimale dhe efikase. Po të marim si shembull vaksinën e prodhuar nga Pfizer e cila duhet mbajtur në ngrirës në temperaturë ndërmjet -60 dhe -80 degree celsius (për këtë kërkohet figorifer special) kur nxirret nga freezer mbahet ne frigorifer jo më shumë se 5 ditë dhe pasi nxirret nga frigoriferi pregatiten shiringat që duhet të përdoren brenda 6 orëve. Ky është vetëm një fraksion i vogel i një pune kolosale,shpërndarjen por e solla si shembull për të kuptuar se sa në detaje duhet të organizohen gjërat deri në momentin që të arrijë pacientin për administrimin e vaksinës. Jam e impresionuar nga puna e përkushtuar e të gjithëve punonjësve të shëndetësisë për ta përfunduar këtë fushatë të vaksinimit me sukses.

Si po shkon procesi i vaksinimit?

Deri tani po shkon më mirë se sa e parashikonim. Të parët që po vaksinohen janë infermierët, mjekët, dhe personeli i spitaleve. Faza e dytë do të përfshijë të moshuarit e kështu me rradhë. Jo vetëm personeli i spitaleve, por shumë njerëz na pyesin dhe presin me padurim të vaksinohen. Ne po punojmë me orë të zgjatura për të përballuar kërkesat dhe për të përshpejtuar vakinimin pa cënuar rregullat dhe mbrojten e popullatës. Ekziston një aplikim dhe pyetësor on-line ku çdo njeri duhet të plotësojë përpara se të vaksinohet dhe të nënshkruaj që është dakort të vaksinohet. Vaksinimi me vaksinën të prodhuar nga Pfizer duhet të bëhet në ditën e parë dhe pas 21 ditësh kurse ajo e prodhuar nga Moderna bëhet në ditën e parë dhe pas 28 ditësh.

A keni siguri se vaksina do e stabilizojë situatën pandemike?

Po, vaksinimi i popullatës do të ndihmojë në uljen e rasteve dhe kontrollimin e kësaj pandemie. Statistikat e fundit të 20 Dhjetorit të vitit 2020 tregojnë 76 milion raste me Covid-19 ku më shumë se 1.6 milion njerëz kanë humbur jetën në këtë pandemi në të gjithë botën. Përditë të sëmurë me Covid+ shtrohen nëpër spitale. Shumë prej tyre janë në gjendje te rende. Ne që punojmë në spital shohim përditë jetë njerëzish që shuhen, njerëz që vuajnë, njerëz që nuk arrijnë të marin dot frymë, familjarë që nuk kanë mundësi t’i jenë pranë njerëzve të dashur në orët e fundit të jetës së tyre. Kësaj gjendje duhet t’i themi STOP!

Si e parashikoni ju situatën pas festave, a mund të pritet një valë në rritje e infektimeve?

Kam frike se kjo pyetje është një pyetje retorike. Rastet e Covid-19 janë rritur gjithmonë pas festave të paktën flas për këtu në SHBA. Kjo u vu re pas 4 Korrikut, pas ditës së halloween, pas ditës së falenderimeve. Tani me Krishtlindjet dhe Vitin e Ri dhe po mundohemi të sensibilizojmë popullatën që të mos nënvlerësojnë situatën e rënduar nga kjo pandemi. Njerëzit duhet patjetër të kuptojnë që ky vit është shumë më ndryshe nga vitet e tjerë dhe shumë gjëra duhen modifikuar e duhen bërë ndryshe. Një këshillë do të doja t’ju jepja;  rrini në shtëpinë tuaj, festoni vetëm me familjen tuaj të vogël këtë vit që vitin tjetër t’i festoni mes njerëzve tuaj të dashur.

Cila është këshilla që keni për ata persona që janë kundër vaksinës anti-covid?

E kuptoj që shumë njerëz hezitojnë për të bërë vaksinën. Mendoj që hezitimi vjen nga disa burime. Mos informimi është njeri prej tyre. Disa hezitojnë, sepse mendojnë që vaksina u prodhua shumë shpejt dhe nuk pati kohë të provohet. Është e vërtetë që u prodhua në një kohë të shpejtë, por kjo vjen sepse u përdoren metoda të reja dhe të avancuara të teknologjisë moderne. Iu dhanë prioritet studimeve të bëra për vaksinën kundër Covid-19 dhe shqyrtimi i dokumentave nga FDA kaloi në krye të listës.

Një hezitim tjetër tek njerëzit vjen nga frika e efekteve anësore të vaksinës. Unë do të thoja që çdo medikament apo vaksinë (qoftë i ri i sapo hedhur në treg apo që ka qenë në qarkullim me vite të tëra) ka efekte anësore. Sipas studimit të kryer nga Pfizer, vaksina është provuar të jetë efikase. Benefiti që marim nga vaksinimi i tejkalon këto efekte anësore.

Unë do të inkurajoja të gjithë njerëzit të vaksinohen sidomos ato që kanë riks më të madh infektimi siç mund të jenë personeli shëndetësor, personat me sëmundje kronike etj..

Djali juaj është pjesë vullnetare e personalelit spitalor anti-covid, apo jo?

Pandemia e Covid-19 ishte dhe vazhdon të jetë një plagë shumë e rëndë në të gjithë botën. Shumë njerëz punojnë me orare të zgjatura për t’i shërbyer të semurëve, ka infermierë dhe personel shëndetësor që nuk shkojne as në shtëpite e tyre për dite me rradhë. Ka njerëz dhe midis tyre edhe djali im që e ndjejnë si përgjegjësi humane të ndihmojnë më se të munden personelin mjekësor apo pacientët duke rrezikuar veten e tyre. Djali im është student në pre-med me shpresë që një ditë do t’i bashkohet armates së madhe të mjekëve. Është shumë i ngarkuar me studimet e tij, por më vjen mirë që i krijon kohë vetes edhe për të shkuar e për të ndihmuar ato që kanë nevoje tani më shumë se kurre. Jam krenare që ka një shpirt human, një shpirt që duhet të karakterizoi të gjithë mjekët e pse jo të gjithë njerëzimin.

A janë fëmijët të lidhur me vendlindjen e tyre?

Sigurisht që janë. Bisedat për Shqipërinë, historinë e saj, traditat, natyrën e bukur nuk mungojnë kurrë në familjen tonë. Gjatë kohës se shkolles ato kanë bërë disa projekte të ndryshme ku flasin për Shqipërinë dhe për kulturën shqiptare të cilat kanë qenë shumë të mirëpritura nga profesoret dhe nxënësit e tjerë. Gatimet shqiptare nuk mungojnë nëpër festat familjare. Të dy fëmijët e mi kanë shumë dëshirë të vijnë në Shqipëri kurdo që ti jepet mundësia.

Ktheheni shpesh në Shqipëri?

Jo aq shpesh sa do të kisha dëshirë. Mundohem të vij një herë në dy ose tre vjet por do vija me shpesh po të kisha mundësinë. Zemra më ka mbetur në atë qytetin tim të dashur bregdetar.

• Kortezi-Diaspora Shqiptare