Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

STILI I GJYSHEVE DHE NËNAVE SHQIPTARE, PROMOVOHET SI MARKË SHQIPTARE NË NEW YORK

by

Regjizorja Arta Kallaba ka ndërmarrë në New York një nismë promovimi dhe shitjesh të veshjeve, stileve e traditës së vjetër shqiptare nga të gjitha viset dhe trevat e kombit tonë. Puna me dorë e bërë nga gjyshet dhe nënat shqiptare e trashëguar ndër vite si stil, mjeshtri, traditë dhe pasuri etnografike do të sillet si tendencë e veshjeve moderne. Promovimi i punës së dorës së bërë nga gjyshet dhe nënat shqiptare apo “Handmade” është një mundësi e shkëlqyer promovimi talentesh në punimet me dorë, si një mundësi punësimi për gratë dhe vajzat në trevat shqiptare, si një mundësi e ruajtjes së trashëgëmisë etnografike shqiptare, veshjeve, stilit, tendencave, traditës dhe mbi të gjitha veshjes origjinale të vjetër shqiptare. Një përqindje e fitimeve do të shkojnë për bamirësi.  

PUNA E DORËS, NJË MJESHTRI SHQIPTARE QË PO KTHEHET NË MARKË

Promovimi i punës së dorës apo “Handmade” është një mundësi e shkëlqyer promovimi talentesh në këtë fushë, si një mundësi punësimi për gratë dhe vajzat në trevat shqiptare, si një mundësi e ruajtjes së trashëgëmisë etnografike shqiptare, veshjeve, stilit, tendencave, traditës dhe mbi të gjitha veshjes origjinale të vjetër shqiptare. Ne si shqiptarë përveç se jemi popull i bukur, veshjen e kemi pasur gjithmonë karakteristike, shumë speciale që ka tërhequr gjithmonë studiuesit dhe stilistët e huaj. Kur kam vendosur të hap këtë biznes kanë qenë disa arsye që kam dashur ta bëj, e para se e dua punën e dorës, dhe gjithmonë e kam patur ëndërr ta modernizoj një ditë këtë gjë dhe të bëhet trend duke ruajtur kështu edhe trashëgëminë etnografike shqiptare. E dyta përmes këtij biznesi shumë gra të talentuara kanë mundësi ta shprehin veten dhe njëkohësisht kanë shumë nevojë për një pagë personale të tyre sepse shumica janë nga vendet rurale shqiptare ku kanë punuar gjithë jetën e tyre pa pagesë për familjarë të tyre ndoshta, dhe tani ndjehen shumë mirë që më në fund talenti i tyre paguhet dhe promovohet. E treta dhe më e rëndësishmja e këtij biznesi është se nga buxheti që fitohet brenda vitit një përqindje jepet donacion për familjet ë varfëra në Shqipëri dhe Kosovë. 

TENDENCAT DHE STILET NË KËTË LINJË MODE

Përmes kësaj linje të modës e cila është punë dore, dua të rikthej stilin e vjetër shqiptar që dikur gjyshet dhe nënat tona e bënin këtë punë dhe i thurnin veshjet për fëmijët e tyre, që për mua ka një vlerë të veçantë edhe sot, por që shumë pak e shoh nëpër botë të bëhet si trend ky produkt dhe kam vendosur të hap këtë biznes, të dizajnoj vetë këto veshje duke e futur modernen bashkë me motivet shqiptare, e që është një kombinim shumë i mirë stilesh dhe ngjyrash.

STRATEGJITË E MARKETINGUT

Për momentin nuk kam ndonjë strategji të veçantë marketingu ndoshta si të gjithë po përdor rrjetet sociale sidomos Instagramin dhe Facebook ku në faqen time në Istagram @arta.kallaba dhe Facebook ARTA KALLABA New York, publikoj veshjet dhe fatmirësisht Instagrami më ka aprovuar që blerësit të bëjnë blerje online përmes instagramit tim, si dhe miqtë e mi dashamirës që herë pas here më bëjnë marketing përmes rrjeteve të tyre sociale. Duke qenë një biznes i ri dhe në proces shtrirje e zgjerimi, më vonë do të rritet edhe fuqia e marketingut duke promovuar punën por mbi të gjitha motivet e veshjeve të vjetra shqiptare, artizanatin tonë të mrekullueshëm dhe punën duar artë të nënave e gjysheve tona, një stil dhe tëndencë e pëlqyer në çdo kohë. Kam një mirënjohje për Liridona Gjokaj, Fitore Sejdiu dhe Avdije Blakaj për ndihmën që më kanë dhënë në këtë rrugëtim.

FEMRAT SHQIPTARE ME DUAR TË ARTA

Në këtë rrjet biznesi bashkëpunëtoret e mia i kam gra e vajza të shkëlqyera që nga New Yorku e deri në Shqipëri, Kosovë, Mal të Zi e krejt trevat shqiptare, të cilat janë mjeshtre të punimeve me dorë. Synimi i kësaj linje veshjes është mbi të gjitha promovimi i tendencave shqiptare të vjetra që kërkohen dhe në kohët moderne. Punonjëset shqiptare që furnizojnë këtë linje shitjesh me produktet e tyre janë gra të talentuara të cilat bëjnë mrekulli me duart e tyre duke mos harruar edhe punëtoret shqiptare që qëndisin nga New Yorku.

TENDENCAT DHE MODELET E VJETRA SHQIPTARE SI MARKË NË NEW YORK

Besoj se kjo do të vijë dalë e ngadalë, sigurisht se na duhet një marketing i fortë për të zgjeruar tregun dhe një marketing i fokusuar te njerëzit e famshëm dhe me ndikim e influencë në botën e spektaklit, medias, televizionit, kinematografisë, muzikës etj. Shumë personazhe publike shqiptare i kanë pranuar me shumë kënaqësi këto veshje dhe pritet kur të jetë sezoni dhe momenti i tyre që të afishojnë dhe të publikojnë diçka që kanë blerë në këtë industri veshjes me motive shqiptare. Ata kanë mbetur të mahnitur nga puna e veçantë e grave e vajzave në hapësirën shqiptare. Ka një tendencë të fortë që ndiqet nga pothuajse të gjithë ndjekësit e modës dhe jo vetëm: çdo veshje pëlqehet vetëm pas që e veshin, preferojnë apo reklamojmë njerëzit e famshëm. Ato kthehen në stil dhe tendencë menjëherë. Duam apo nuk duam njerëzit ndikon jashtëzakonisht shumë dhe vishen në bazë të asaj që i ndjekuri apo i pëlqyeri më i madh i tyre vishet. Stile që domosdoshmërisht përhapen në masë. Vihet re një tendencë tjetër që ka shumë njerëz që nuk duan ta dijnë fare se çfarë kanë veshur të tjerët, të famshëm apo të zakonshëm qofshin, ata thjeshtë e duan të mirën sepse në fund të fundit modë është ajo që na pëlqen.   

NJERËZIT BLEJNË SIPAS STINËS, NGJYRAVE DHE GJËNDJES EMOCIONALE

Si duket deri tani sapo e shoh unë ngjyrat po luajnë një rol shumë të vecantë për të qënë sa më tërheqës një produkt. Natyrisht është shumë e kuptueshme se pse edhe psikologjikisht ngjyrat ndikojnë shumë edhe në disponimin e njeriut. Ngjyrat e ndezuara janë ato që tani kanë qenë të targetuara më tepër. Blerjet dhe stilet shqiptare që po preferohen janë nga më të ndryshmet por momentalisht më shumë blerësit duan fustanët, por edhe këto Jumper/Coat prej leshi po pëlqehen shumë.

NDIKIMI I REGJIZURËS NË PROMOVIMIN E PUNËS SË DORËS

Pa dyshim që ka ndikuar shumë profesioni im i regjizores në fokusimin në këtë industri biznesi, stili dhe shërbimesh. Por edhe para se të merresha me regji, unë kam qenë shumë e dhënë pas veshjeve sidomos kam pas një interesim shumë të madh ndaj punës së dorës dhe kështu e kam mësuar ta bëjë edhe vetë. Në teatër pastaj duke lexuar dramën gjihtmonë duhet ta shohësh fotografinë se si duhet të duken këta personazhe, sigurisht më në detaje merret pastaj kostumografi apo kostumografja por edhe ne si regjisorë kërkojmë pak a shumë atë që e duam për shfaqjen. Arti më ka mbushur më me ide, me shpirt dhe me dritë. Gjithmonë jam në kërkim të kapjes së elementeve dhe tendencave që ka preferencë dhe dëshirë publiku im. 

Arta Kallaba , Portreti i një regjisoreje

by

– Të mos kënaqurit me veten është themeli i çdo talenti të vërtetë/
Nga Violeta Mirakaj-New York/
Njohja me Arta Kallaba ndodhi rastësisht këtu në New York.U takuam në festivalin e kineastëve të rinj, – “Albanian Young Filmmakers Festival”,organizuar në fund të muajit nëntor të 2013 nga regjisori i mirënjohur BujarAlimani. Isha caktuar si anëtare jurie së bashku me Ermira Babamustën , dhe regjisoren kosovare, Arta Kallaba, e cila ishte kryetare e jurisë. Bashkëpunimi ishte reciprok, midis nesh pati një mirëkuptim; për tri netë me rradhë u realizua përzgjedhja dhe dhënia e çmimeve përkatëse. Pra ishte një eksperiencë shumë e mirë, edhe se ishte jo vetëm një përgjegjësi e madhe estetike , artstike por dhe profesionale bëri që misioni i cili na ishte besuar të realizohej me sukses. Kjo njohje u thellua dhe më tepër duke e djekur veprimtarinë e Artës nga afër, veprimtarinë artistike regjisoriale këtu në New York si dhe në vazhdimësinë e saj…Njerëzit e mirë njihen lehtësisht nga përparësitë e shumta të fjalës e të veprimit dhe nga virtytet e tyre.
Regjisorja Arta Kallaba, lindi në Gjilan të Kosovës dhe ashtu si tregon vetë është rritur në një familje dhe mjedis ku tingujt e pianos, violinës, harmonikës dhe klarinetës e kanë shoqëruar në fëmijërinë e saj. ku gjyshi si dhe babai i saj, z.Izet Kallaba ( është marrë dhe merret me muzikë, profesionalisht, është arsimuar në Akademinë e Muzikës, në Sarajevë). Mjedisi familjar e ka frymëzuar dhe edukuar Artën. Muzika i ka dhënë asaj kënaqësi, ëmbëlsi, shpirt, jetë; natyrisht ashtu si dhe gjithë njerëzve .
Në moshën fëminore ajo filloi rrugën e artit me violinën në sup, me të cilën nxorri tingujt e parë të dashurisë për artin deri në pasionin për të kënduar, pra dashuria për këngët , kryesisht të kompozuara nga babai i saj.Ajo dhe kënga e saj eci dhe u rrit në vite me suksese të vargëzuara të prezantuar në shumë festivale të këngëve për fëmijë.
Ja si shprehet ajo në një moment sinqeriteti- “Një fëmijë që rritet në një ambient, ku në vend të zhurmës dhe problemeve dëgjohen tingujt e instrumenteve muzikore, besoj se ai fëmijë sjell pozitivitet për shoqërinë dhe kulturën e një vendi. Mund të quhem me fat nga Zoti që unë u rrita në këtë mënyrë, dhe do dëshiroja që çdo fëmijë i botës, kurrë të mos të dëgjojë zhurmë dhe gjëra të këqija, por të rritet qetë me ëmbëlsi, sepse muzika edhe lulen e rrit më mirë dhe nuk e le të thahet, dhe aq më tepër shpirtin e një fëmije, shpirtin e njeriut. Artisti nuk duhet të kufizohet vetëm me një fushë të artit. Po qe se ke lindur artist, ndjehesh mirë në çdo lloj arti që e bën, po pate talent, kuptohet…. Unë nisa me muzikën përfundova me regjinë.”
Biografia artistike e kësaj vajze të re të talentuar vazhdon rrugëtimin e saj drejt njohjeve të reja për t’i vazhduar studimet e larta në fushën e artit dramatik. Ajo studjon për arte, përkatësisht në regjinë teatrore, ku dhe magjistroi në Regji Teatri. Rrugëtimi deri në përfundimin e studimeve për regji u pasua nga realizimi i një numër të konsiderueshëm të shfaqjeve siç janë: “Antigona”, e Sofokliut, “Lisistrata” e Aristofanit, “Mbreti Lir” dhe “Ëndrra e një nate vere” nga Shekspiri, “Balerina” nga vetë autorja, “Guximi për vrasje” nga Lars Noreu dhe “Heshtje” nga dramaturgu kosovar Rafet Abazi.
Me shfaqjen e “Lisistrata” në Festivalin Skena UP mori çmimin e parë si shfaqja më e mirë e festivalit. Me shfaqjen “Guxim për vrasje” mori katër çmime si shfaqja më e mirë në Festivalin e Teatrove të Kosovës. Tërësia e këtyre veprave të vëna në skenë , të autorëve të njohur dhe aktorëve të përzgjedhur nga vetë ajo, tregon pergjegjëshmërinë e saj, angazhimin dhe aftësitë e saj regjisoriale për të na dhënë një pamje të re në fushën e veprimtarisë artistike, të artit dramatik. Realizimi i karaktereve nxjerr në pah lojën e rrjedhshme të dalë nga analiza strukturore e veprës letrare, studimit psikologjik të personazheve të angazhuara, formës së lojës skenike dhe përmbajtjes thelbësore. Kjo gjë tregon, se kjo regjisore erdhi me një frymë dhe gjuhë të re teatrale, e cila ecën pa pengesa dhe pa kapërxime të menjëhershme. Regjisoria në një intervistë te “Prodhimi ynë – Pasuria jonë” në Kosovë, shprehet, :- “ …në regjinë e pjesës teatrore, unë aplikoj sistemin e Stanislavskit, ku aktori është personazhi , dhe e përjeton ngjarjen ,veprimin dhe emocionin e ngjarjes, ku spektatori e sheh ngjarjen në shfaqje në mënyrë konkrete”.
Në rradhën e veprimtarive teatrore si regjisore merr pjesë në manifestimin tradicional – “Flaka e Janarit 2011” . Ky aktivitet u organizua në qytetin e Gjilanit, në Festivalin e Dramës Kombëtare – “Talia e Flakës”, ku trupa e Teatrit Kombëtar të Kosovës dha shfaqjen “Heshtje” në regji të Arta Kallabës. Në mesin e regjisorëve të tjerë u dallua dhe u vlerësua nga juria për artet skenike me çmimin për “Realitete të Reja Teatrore”. Nëpërmjet lojës së aktorëve të njohur nga publiku kosovar: si E.Petrovi, Ë.Lajçi, I. Qena, B.Muçaj dhe të tjerë pasqyroi dramën e dy familjeve nga të cilat nxjerr në pah subjektin e problemeve shoqërore dhe të individit në shoqërinë e sotme, problemin e drogës, prostitucionit dhe njeriut në kërkim lëmoshe si kategori e veçantë në shoqëri.
Me këto suksese në vitet e para të karierës së saj si regjisore u pasqyrua puna individuale dhe krijuese si artiste në rritje e sipër. Tiparet dalluese në fushën e regjisë teatrore te Arta Kallaba filluan të zhvillohen më tej në baza të një pune studioze, duke kuptuar thelbin e vërtetë të artit skenik dhe duke u nisur nga e përgjithshmja tek e veçanta, për të na dhënë përfundimin logjik të ngjarjeve, realiteteve të reja teatrore dhe shfaqjeve të ndërtuara mbi bazat dhe burimet e pashtershme nëpër shtjellat e jetës, të përditshmërisë dhe të historisë së njerëzimit.
Remzi Limani, ne librin e tij – Ese Kritike- “Individi, arti dhe kultura në funksion të shoqërisë dhe të identitetit kombëtar “, krahas disa emrave të shquar te artit dhe të kulturës shqiptare dhe kosovare, ka shkruar një esse dhe një vlerësim për regjisoren Arta Kallaba. Midis të tjerave ai shprehet- “Arta që në fillim të karrierës së saj u tregua se e posedon guximin e fjalës dhe të shprehjes teatrale.”
Arta me familje jeton në New York, por si është shprehur dhe vetë, teatrin nuk do ta lërë kurrë…. krahas punës në studion e fotografit Fadil Berisha, në Manhattan, ku bën postproduksionin e fotografive të realizuara nga ai, përpiqet të mos shkëputet nga profesioni saj si regjisore.
Në vitin 2014 vuri në skenë shfaqjen e autorit bullgar Hristo Bojqev “Colonel Bird” – (Kolonelin Zog)- në anglisht, me aktorë shqiptarë , nga Amerka. Është shfaqja e parë e realizuar në New York.
Momentalisht, Artat është duke punuar në një skenar filmi të metrazhit të gjatë. Këtë skenar ka filluar vite më parë, dhe e ka në vazhdim me mendimin që brenda këtij viti ta përfundoj. Ajo thotë : “Ideja ime është që regjinë e këtij skenari ta bëje vetë, ndoshta edhe me një regjisor tjetër, në se kam fat të pëlqehet nga ndonjë regjisor i mirë”.
Lidhja me komunitetin, me artistat dhe krijuesit shqiptarë ka bërë që të jetë pjesëmarrëse në aktivitete si dhe të japë vlerësime dhe mbështetje miqve të saj. Ja si komenton për filmin Shok : “Jam shumë e lumtur që miku im i mirë Eshref Durmishi, iniciator, producent dhe aktor, e bëri të gjithë shqiptarinë të ndjehet krenar me këtë film. Edhe pse një film me një tematikë të rëndë, bazuar në një ngjarje të vërtetë, me temë që flet për të zezat që Serbia bëri mbi popullin tonë, ku dhe ne si një popull i urtë dhe modest, kurrë nuk i treguam botës se çka në të vërtetë përjetuam. Nga tolerance e tepruar e kemi sjellë shtetin tonë në këtë gjendje në të cilën tani është, në një mjegull, në një tunel, i cili nuk kishte as një dritë të vogël për shpresë. me këtë film, për mua është sikur do të dalë ajo dritë e shumë pritur në tunelin e errët. Unë jo vetëm që e kam mik të mirë Eshrefin, por ne kemi bashkëpunuar në një shfaqjen time. Ai ka luajtur rolin e një lypësi, rol të cilin arriti ta bëjë për tri ditë prova, gjë e cila flet shumë edhe për talentin e tij. Arritja e filmit “Shok”, i cili futet në mesin e 5 filmave të metrazhit të shkurtër më të mirë në botë, ështe arritje shumë e madhe në kinematografinë tonë shqiptare…”
Gjykimet dhe vlerësimet që bën për miqtë dhe dashamirët e artit, si dhe puna dhe arritjet e saj në vazhdim  tregojnë atë se regjisorja Arta Kallaba është një personalitet në rritje në fushën e regjisurës. Duke perifrazuar një shkrimtar të njohur, na pëlqen të themi se te njeriu gjithçka duhet të jetë e bukur, mendja, shpirti, fytyra, veshja dhe tërë pamja e jashtme, fjala, gjesti, sjellja dhe edukata. Të gjitha këto veti janë shfaqje të një personaliteti harmonik, të zhvilluar bukur në mënyrë të gjithanshme : fizikisht, mendërisht dhe shpirtërisht….Dhe të gjitha këto i shikojmë tek regjisorja kosovare Arta Kallaba, e cila e nisi rrugen e saj të artit me muzikën dhe po e vazhdon me regjinë.
 N.Y 11 Mars 2016

Shfaqet premirera “Colonel Bird”me regji të Arta Kallabës

by

NGA BEQIR SINA, New York City/

MIDTOWN NEW YORK CITY :  Qindra mijra dashamirët e artit, do të mblidhen çdo fund-jave(weekend)  në “zemër” të qytetit Manhattan – New York, Broadway dhe Times Square, në këto ditë pranvere, për një shëtitje apo për të parë një shfaqje artistike – Në këtë pjesë nga më të “zhrmëshmet” të qytetit të New Yorkut,- një ngjarje interesante teatrale provokoi interesin e publikut shqiptar dhe amerikan me emrin e saj origjinal – “Colonel Bird”.

Dhe atë na e solli regjizoria kosovare Arta Kallaba, e cila prezantojë për tre ditë në radhë( e premte, e shtunë e diel, 21, 22,23 Mars) nëpërmjet premierës së vënien në skenë të “Colonel Bird”, në New York, përkatësisht në teatrin ndërkombëtarë, të pronarëve shqiptarë vëllezërve Tollja në “Producers Club”.Kan qenë për tre netë dhjetra dashamirë të artit, komuniteti i artistëve shqiptarë, muzikantë , poetë , pjestarë nga grupet teatrale, këngëtarë , fotografë dhe artistëve vizuale, që u mblodhën së bashku – për t’u argëtuar dhe për të inkurajuar njëri tjetrin – për të marrë pjesë në një jetë edhe më të “gjall” kulturore artistike në komunitet, veçanërishtë në “kryeqytetin” amerikan të kulturës dhe artit në lagjen e famëshme Midtown – Broadway – New York .

Ata asistuan me këtë rast në shfaqjen interesante Colonel Bird – ku nuk munguan edhe kishin ardhur për të parë shfaqjen edhe disa nga emrat më prominet të artit, kulturës, sportit, shqiptare në Amerikë. Në mesin e  tyre ishte dhe fotografi me renome në SHBA, Fadil Berisha, aktori i njohur James Biberaj, muzikani i talentuar Andis Gjoni, poetia e njohur Rita Saliu, aktorët e njohur, Ariot Myrtaj, Avni Abazi, Elza Zagreda, Anisa Dema, ish- kampioni shqiptar i Karates Besim Murati, Konsulli i Përgjithshëm i Kosovës, Ambasadori Bekim Sejdiu, e shumë aktivist e veprimtar të tjer, të komunitetit.

Edhe, pse secili aktor na dha një karakter interesant , simpatik , dhe është me të vërtet sukses, shfaqjes sipas kritikëve, nuk iu bashkuan në një tërësi të gjitha elmentet. Sidomos, kur bie fjala tek disa aktor “stonoi” gjuha angleze, e cila ka “mungesa eksenti” por dhe pauzat e errta në ndrrimin e skenave patën pak mangësi. Por, që gjithësesi nuk ia prishën në asnjë mënyrë bukurinë shfaqjes, e cila, sipas shikueseve ishte me të vërtet një sukses i veçantë e artistëve shqiptarë në New York.

Mbasi, regjizoria e talentuar Kallaba dhe trupa e saj –  kan bërë një interpretim të suksesshëm dhe korrën duartrokitje nga artëdashësit, dhe kolegët e tyre, duke treguar se koha për një prodhim artistik që mund të jetë patjetër edhe më i mirë, është përpara…..tyre dhe kolegëve të tyre….!

Loja shumë e bukur e aktorëve( Luan Bexheti, Roza Kalaj, Gent Basha, Roland Uruci, Besnik Shabani, Agim Rugova e Bujan Rugova) në një skenë alegorike, shkëlqen përmes interpretimit – pavarësisht nga që kemi të bëjmë me një shfaqje e realizuar në kushte “vullnetare – dhe pasioni”.

Organizuar që të luajnë në një kishë ata i kontribuan shfaqjes me vlerat madhështore të vënjes në skenë të një komedie të rrallë, “e përbërë nga pak më shumë me një kosoto dhe pasjoa të një lufte Ballkanike” . Dhe pse ideja donkishoteske, ku të gjitha ëndrrat e mëdha të kërkojnë një shkallë të çmendurisë, ngjarja e shfaqjes është si një “këpucë në këmbët e tua e rehatshme”, në këtë kohë të konflikteve të reja.

Në skenë personazhet kan pretendimin e dyfishtë të sëmundjeve mendore dhe thekset e luftës së Bosnjes të cilat natyrisht që janë shumë të qartë dhe zbulojn kohën e nevojshme për të ruajtur një ritëm të gjallë, në skenë nëpërmjet mremories së rikthyer.

Regjisoria kosovare Arta Kallaba , me këtë sukses në zemër të New Yorkut, nëpërmjet premierës  së shfaqjes “Colonel Bird”, të dramaturgut bullgar Hristo Bojçev , ka gjetur të luajë, me shtatë aktor të talentuar shqiptar : ku bie në sy loja e bukur nga aktorët Luan Bexheti, Roza Kalaj, Gent Basha, Roland Uruci, Besnik Shabani, Agim Rugova e Bujan Rugova, të vendosur në një ish- manastir , që tani përdoret si një repart psikiatrik , atje thellë në malet e Ballkanit, gjatë luftës në Bosnjë .

Aty është një mjek i ri, i cili është dërguar për të priren e të gjashtë pacientëve : një aktor , një hajdut , një ish- trupëroje , një agjente femër doganore , një njeri shumë i vogël që ka frikë kudo ku shkel në një vend që kudo vjen “era barut e luftë”, një “newsman’ me një radio të prishur , një të pafuqishëmi për të bërë seks(impotent), pra të shtatë, që janë të “dëmtuar nga truri” nga lufta , dhe kan mbetur të harruar , të mbytur pa ushqim apo pamjekim , dhe askush nuk ka dëgjuar të flasi për ata në tre vjet . Zërat e tyre dëgjohen papritmas dhe ata bëhen të “gjallë”, vetëm kur aeroplanët paqeruajtësve të OKB -së, gabimisht kan hedhur kuti humanitare –  në oborrin e tyre – të manastirit dhe Koloneli me ushtarët në një komand “supreme” u bën të “ngjall” për të bërë edhe njerin prej tyre komandat , dhe ata e deklarojnë veten e tyre, si një njësi e pavarur europiane .

Koloneli Bird është vënë në skenë  nga artistët shqiptaro amerikanë dhe gjuha e realizuar është vetëm anglisht

Premjera është me tekst të autorit bullgar, Hristo Bojcev, është e bazuar ngjarja është e vendosur diku në Ballkan, në një repart psikiatrik, ku janë ngujuar gjashtë pacient dhe një mjek, por ky i fundit, në të vërtetë është një ish narkoman që me diplomë false është prezantuar si mjek, me qëllim që të jetë sa më afër barërave, tha regjizoria e kësaj shfaqje, Kallaba.

Kallaba tha se ndihej të jetë mirë për faktin se autori i kësaj shfaqje ia ka dhënë të drejtën, asaj të inskenimit të këtij teksti, që tashmë u ngjit në teatrin njujorkez më 21 mars,  në repertorin e teatrit “Producers Club”.

Në bisedë me gazetën tonë, ajo thotë se :“I gjithë ekipi i shfaqjes janë shqiptarë, por që jetojnë dhe veprojnë në New York. Mirëpo shfaqja prezantohet në gjuhën angleze, pasi që teatri ku do të prezantohet kjo shfaqje, është teatër ndërkombëtarë, për të tërhequr me këtë rast edhe publikun anglishtfolës”.

Më tej ajo thotë “Unë fillimisht nuk e kam menduar se do të kyçem kaq shpejt në profession, pasi që të fillosh jetën profesionale në një qendër botërore siç është New York, është sfiduese. Por, me insistimin e kolegëve të mi, ja arritëm të realizojmë këtë projekt, që po besoj se ja kemi dalë”.

Në shfaqjen “Colonel Bird”, me rolet e tyre janë të përfshirë aktorët: Luan Bexheti, Roza Kalaj, Gent Basha, Roland Uruci, Besnik Shabani, Agim Rugova e Bujan Rugova. Muzikën e kësaj shfaqje e ka bërë muzicienti Faton Macula kurse kostumet Mandeta Zeka, për më shumë lexoni intervistën e plotë që ka bërë gazetari ynë me regjizoren nga Kosova, në Nju Jork, Arta Kallaba

 

 

 

Arta Kallaba pse erdhët me premierën e shfaqjes “Colonel Bird”, në Neë York të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, përkatësisht në teatrin ndërkombëtarë “Producers Club”?

Arta: z. Sina, se pari ju falendeoj që më zgjodhët mua për të bashkëbiseduar, rreth kësaj shfaqje.  Unë Teatrin përpos se e kam profession atë e kam edhe pasion, dhe koha kur u vendosëm të jetojm këtu, nuk ishte e lehtë të ambientoheshim në një qendër të madhe botërore, siç është Nju Jorku, dhe ndryshimet gjithmonë janë të vështira qofshin ato me të mirat apo edhe me të keqijat e tyre. Pas takimit që pata e mikun tim Alfred Tollja, kur shkova t’a vizitoj atë në Teatër, ai më dëshiroi mirëseardhje në Nju Jork, duke më ofruar hapsirën e teatrit për të realizuar këtë shfaqje. Jo që kisha plan në atë kohë të nisja shfaqje, por kisha momente kritike se ishte ndryshim i madh për mua të nisja jetën e re në Nju Jork dhe e vetmja gjë që do të më ndihmonte ishte teatri, sepse, aty e dija se do të ndjeja rehati në shpirt.

 Ju pra erdhët me këtë premier. Pse zgjodhët tekstin të autorit bullgar, Hristo Bojcev ?

Arta: Unë asnjëherë nuk e shikoj autorin nga nacionaliteti, feja apo raca, tekstin e zgedh gjithmonë nga përmbajtja që ka, dhe ky tekst më ka bërë përshtypje pikërisht për faktin se trajton fatin e disa personazheve të cilët jan mbetur me pasoja psiqike gjatë luftës në Bosnje dhe i gjith ky problem paraqitet nëpërmjet situatave komike edhe pse fati i tyre është tragjik. Kjo temë më ka provokuar shumë kur e kam lexuar ketë tekst, ndoshta për faktin se edhe ne si popull kemi patur fatin e njëjt gjatë kohës së luftës, sidomos, pas luftës ku shumë njerëz që kan mbetur me pasoja psiqike.

Çfarë u tërhoqi ose ju motivojë nga kjo ngjarje më shumë ?

Arta: Motivi kryesor ka qenë mënyra se si autori e ka trajtuar një problem psiqik, përmes disa personazheve, se si ata e shohin botën dhe jetën, duke mos menduar asnjëherë se kan problem psiqike, por vetëm se janë ndryshe nga të tjerët.

Si ndiheni për faktin se autori i kësaj shfaqje ju ka dhënë të drejtën e inskenimit të këtij teksti, që tashmë do të ngjitet në teatrin njujorkez, në skenën e teatrit “Producers Club”?

Arta; Jam e lumtur për këtë fakt. Ndjehem e rrespektuar nga ana e tij, dhe për të cilën gjë dua t’a falenderoj publikisht me këtë rast nëpërmjet gazetës suaj.

 I gjithë ekipi i shfaqjes janë shqiptarë, por që jetojnë dhe veprojnë në New York. Mirëpo shfaqja do të prezantohet në gjuhën angleze, pasi që teatri ku do të prezantohet kjo shfaqje, është teatër ndërkombëtarë, Pyetja është përse me këto kombinacione, dhe a e keni pas të vështirë t’a realizoni në këtë mynyrë shfaqjen ?

Arta; Edhe pse i gjith ekipi janë shqiptar të cilët jetojn shumë vite këtu, e disa edhe kan lindur, shfaqjen vendosa t’a bëjë në gjuhën angleze, pasi që vendi ku jemi flitet kjo gjuhë, dhe nuk desha që t’a kufizoj audiencën, dhe jo audienca të jetë vetëm shqipfolëse, por të vijn edhe popujt e tjer t’a shohin e t’a kuptojn se çfarë ka ndodhur.

 A është sfiduese që të fillosh jetën profesionale në art, në një qendër botërore siç është New Yorku ?

Arta: Është tejet sfiduese të kyqesh në profession sidomos kur bëhet fjalë për një vend të madh siç është Nju Jorku. Së pari është gjuha, pastaj mentaliteti tjetër, rrethanat e shumë faktorë të tjerë. As që e kam menduar se do të merrem me teatër një kohë të gjatë, sepse nuk isha psiqikisht e përgatitur të nisja shfaqjen, por fal vullnetit dhe përkrahjes së kolegeve të mij këtu, arritëm të realizojmë këtë shfaqje.

 

Pra, a ju kan ndihmuar kolegët nga Nju Jorku të realizoni këtë projekt ? dhe kujt i faleminderohesh me këtë rast ?

Arta; Pa dyshim se kolegët më kan ndihmuar shumë, se pa ta as që do të bëhej e mundur kjo shfaqje, por ai i pari nga aktorët që e takova ishte Luan Bexheti, dhe bisedën e parë për të nisur këtë shfaqje e bëra me të, dhe më ndihmoi pastaj në përzgjedhje edhe të aktorëve të tjerë.Por unë do t’i falenderoj të gjithë ata që janë pjesë e shfaqjes, aktorët, kompozitorin, kostumografen, fotografin dhe të gjithe ekipin në përgjithësi, e në këtë mes nuk dua ta harroj as Ardianin bashkëshortin tim – i cili, më ka përkrahur në çdo moment dhe ka qenë me mua sa herë që kam patur nevoj për ndihmën e tij, por në veçanti do t’a falenderoja Alfred Tolljen, i cili më dha hapësirën për të bërë shfaqje.

 A mundet të flasësh pak  për shfaqjen “Colonel Bird”, dhe rolet e tyre !

Arta: Gjithsej jan shtat personazhe, por secili prej tyre ka karakter të vaçant. Ata janë të mbyllur në një dhomë psikiatrike në një Manastir, të lënë pa ushqim, pa ngrohje si dhe pa barëra(medikamente mjekësore). 6 personazhe janë meshkuj ku rolet i luajn, Luan Bexheti, luajti rolin e doktorit, një ish narkoman i cili me diplom falco gjen mundësin të bëhet mjek vetëm për të qenë me afër barërave, që i përdor në vend të drogës të cilën nuk mund t’a gjente tani në këtë kohë lufte, Roland Uruçi, është një aktor i cili gjatë një eksplodimi në luftë humbi dëgjimin, Gent Basha një romë, që ka problem me impotencën dhe ka 6 muaj që është mbyllur në atë spital, Agim Rugova shofer që vuan nga mania se është shumë i vogël dhe mund t’a shkelë ndokush, Besnik Shabani hajn i cili nuk zgjedh se çka vjedh, Bujan Rugova, një ish Gejneral Lufte, i cili për tre vite nuk ka folur asnjë fjal dhe në një moment kur dëgjon fjalën komandat – instiktivisht i kthehet të folurit dhe e vetmja femër është Roza Kalaj, një ish doganijere,Të gjithë personazhet kan probleme psiqike të cilët vendosin të dalin nga aty e  të gjejnë botën e tyre që ata besojn se egziston diku.

Muzikën e kësaj shfaqje e ka bërë muzicienti Faton Macula kurse kostumet Mandeta Zeka, apo jo!

Arta: Po, i falenderoj që të dy. Fatoni siç e dini shumica e publikut se është një muzicient profesionist që ka studiuar në Vienë të Austris dhe Mandeta Zeka është Kostumografe që ka mbaruar studimet në Tiranë por jetojn në Nju Jork..Punën e tyre e kan bërë shkëlqyeshëm çdo njeri prej tyre.

Çfarë pritët nga publiku shqiptaro amerikan dhe ai amerikan në këtë shfaqje ?

Arta: Dëshiroj që të ken mbetur të gjithë të kënaqur me atë çka ne i dhuruam për tre netë me radhë me këtë shfaqje.

 Çfarë do të quaje sukses të premierës së shfaqjes “Colonel Bird”, në New York të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, përkatësisht në teatrin ndërkombëtarë “Producers Club”?

Arta: Sukses do t’a quaja nëse shfaqja jonë arriti ashtu si duhet të komunikoj mirë me publikun.

Cili do të jetë hapi tjetër ose sfida tjetër e Arta Kallabës ?

Arta: Të ardhmen nuk e dijm asnjëherë, dhe nuk kam plane tani për të ardhmen. Një gjë mund ta them që Teatrin nuk do ta lë kurr, kudo që jetoj në botë, do ta kem me vete,  nëse Zoti më jep mundësi.

Çfarë dini ju për teatrin “Producers Club” të vëllezërve dibranë në Nju Jork, Fredi dhe Nesti Tollja ?

Arta: Për këtë Teatër kam dëgjuar shumë fjalë të mira edhe para se të jetoj në Nju Jork. Di se kan punuar shumë dhe kan kontribuar në sferën e kulturës duke u dhënë mundësi artistëve jo vetëm shqiptar, por, edhe të huaj të paraqesin punën e tyre në këtë Teatër. Andaj gjejë rastin që me anë të kësaj interviste t’i përgëzoj ngrohtësisht për punën e tyre të mirë që bëjnë.(Intervistojë Beqir Sina)

THE COLONEL BIRD

Director: Arta Kallaba
Writer: Hristo Boytchev
Cast: Luan Bexheti, Roza Kalaj, Gent Basha, Roland Uruci, Besnik Shabani, Agim Rugova e Bujan Rugova.

Music; Faton Macula

Costumer: Mandeta Zeka,

Date:  21 March 2014 to 23 March 2014
Show Time: 20h30
Venue: The Producers Club

 

Arta Kallaba :” Teatrin nuk do ta lë kurrë, kudo që jetoj në botë, do ta kem me vete, nëse Zoti më jep mundësi”

by

Intervistë e posaçme me regjisoren nga Kosova, në Nju Jork, Arta Kallaba/

BROADWAY – NEW YORK CITY : Javën e ardhëshme regjisorja kosovare, Arta Kallaba do të prezantojë premierën e shfaqjes “Colonel Bird”, në New York, përkatësisht në teatrin ndërkombëtarë, të pronarëve shqiptarë vëllezërve Tollja në “Producers Club”. Premjera është me tekst të autorit bullgar, Hristo Bojcev, ngjarja është e vendosur diku në Ballkan, në një repart psikiatrik, ku janë ngujuar gjashtë pacient dhe një mjek, por ky i fundit, në të vërtetë është një ish narkoman që me diplomë false është prezantuar si mjek, me qëllim që të jetë sa më afër barërave, thotë regjizoria e kësaj shfaqje.

Kallaba thotë se ndihet të jetë mirë për faktin se autori i kësaj shfaqje ia ka dhënë të drejtën, asaj të inskenimit të këtij teksti, që tashmë do të ngjitet në teatrin njujorkez më 21 mars, për të vazhduar më pas me reprizat: 22 e 23 mars dhe më pas do të vazhdojë të jetë në repertorin e teatrit “Producers Club”.

Në bisedë me gazetarin tonë në Nju Jork, Beqir SINA, ajo thotë se :“I gjithë ekipi i shfaqjes janë shqiptarë, por që jetojnë dhe veprojnë në New York. Mirëpo shfaqja do të prezantohet në gjuhën angleze, pasi që teatri ku do të prezantohet kjo shfaqje, është teatër ndërkombëtarë, për të tërhequr me këtë rast edhe publikun anglishtfolës”.

Më tej ajo thotë “Unë fillimisht nuk e kam menduar se do të kyçem kaq shpejt në profession, pasi që të fillosh jetën profesionale në një qendër botërore siç është New York, është sfiduese. Por, me insistimin e kolegëve të mi, ja arritëm të realizojmë këtë projekt, që po besoj se ja kemi dalë”.

Në shfaqjen “Colonel Bird”, me rolet e tyre janë të përfshirë aktorët: Luan Bexheti, Roza Kalaj, Gent Basha, Roland Uruci, Besnik Shabani, Agim Rugova e Bujan Rugova. Muzikën e kësaj shfaqje e ka bërë muzicienti Faton Macula kurse kostumet Mandeta Zeka, për më shumë lexoni intervistën e plotë që ka bërë gazetari ynë me regjizoren nga Kosova, në Nju Jork, Arta Kallaba

 

Arta Kallaba pse erdhët me premierën e shfaqjes “Colonel Bird”, në Neë York të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, përkatësisht në teatrin ndërkombëtarë “Producers Club”?

Arta: z. Sina, se pari ju falendeoj që më zgjodhët mua për të bashkëbiseduar, rreth kësaj shfaqje.  Unë Teatrin përpos se e kam profesion atë e kam edhe pasion, dhe koha kur u vendosëm të jetojm këtu, nuk ishte e lehtë të ambientoheshim në një qendër të madhe botërore, siç është Nju Jorku, dhe ndryshimet gjithmonë janë të vështira qofshin ato me të mirat apo edhe me të keqijat e tyre. Pas takimit që pata e mikun tim Alfred Tollja, kur shkova t’a vizitoj atë në Teatër, ai më dëshiroi mirëseardhje në Nju Jork, duke më ofruar hapsirën e teatrit për të realizuar këtë shfaqje. Jo që kisha plan në atë kohë të nisja shfaqje, por kisha momente kritike se ishte ndryshim i madh për mua të nisja jetën e re në Nju Jork dhe e vetmja gjë që do të më ndihmonte ishte teatri, sepse, aty e dija se do të ndjeja rehati në shpirt.

Ju pra erdhët me këtë premier. Pse zgjodhët tekstin të autorit bullgar, Hristo Bojcev ?

Arta: Unë asnjëherë nuk e shikoj autorin nga nacionaliteti, feja apo raca, tekstin e zgedh gjithmonë nga përmbajtja që ka, dhe ky tekst më ka bërë përshtypje pikërisht për faktin se trajton fatin e disa personazheve të cilët jan mbetur me pasoja psiqike gjatë luftës në Bosnje dhe i gjith ky problem paraqitet nëpërmjet situatave komike edhe pse fati i tyre është tragjik. Kjo temë më ka provokuar shumë kur e kam lexuar ketë tekst, ndoshta për faktin se edhe ne si popull kemi patur fatin e njëjt gjatë kohës së luftës, sidomos, pas luftës ku shumë njerëz që kan mbetur me pasoja psiqike.

Çfarë u tërhoqi ose ju motivojë nga kjo ngjarje më shumë ?

Arta: Motivi kryesor ka qenë mënyra se si autori e ka trajtuar një problem psiqik, përmes disa personazheve, se si ata e shohin botën dhe jetën, duke mos menduar asnjëherë se kan problem psiqike, por vetëm se janë ndryshe nga të tjerët.

Si ndiheni për faktin se autori i kësaj shfaqje ju ka dhënë të drejtën e inskenimit të këtij teksti, që tashmë do të ngjitet në teatrin njujorkez më 21 mars, në skenën e teatrit “Producers Club”?

Arta; Jam e lumtur për këtë fakt. Ndjehem e rrespektuar nga ana e tij, dhe për të cilën gjë dua t’a falenderoj publikisht me këtë rast nëpërmjet gazetës suaj.

I gjithë ekipi i shfaqjes janë shqiptarë, por që jetojnë dhe veprojnë në Neë York. Mirëpo shfaqja do të prezantohet në gjuhën angleze, pasi që teatri ku do të prezantohet kjo shfaqje, është teatër ndërkombëtarë, Pyetja është përse me këto kombinacione, dhe a e keni pas të vështirë t’a realizoni në këtë mynyrë shfaqjen ?

Arta; Edhe pse i gjith ekipi janë shqiptar të cilët jetojn shumë vite këtu, e disa edhe kan lindur, shfaqjen vendosa t’a bëjë në gjuhën angleze, pasi që vendi ku jemi flitet kjo gjuhë, dhe nuk desha që t’a kufizoj audiencën, dhe jo audienca të jetë vetëm shqipfolëse, por të vijn edhe popujt e tjer t’a shohin e t’a kuptojn se çfarë ka ndodhur.

A është sfiduese që të fillosh jetën profesionale në art, në një qendër botërore siç është New Yorku ?

Arta: Është tejet sfiduese të kyqesh në profesion sidomos kur bëhet fjalë për një vend të madh siç është Nju Jorku. Së pari është gjuha, pastaj mentaliteti tjetër, rrethanat e shumë faktorë të tjerë. As që e kam menduar se do të merrem me teatër një kohë të gjatë, sepse nuk isha psiqikisht e përgatitur të nisja shfaqjen, por fal vullnetit dhe përkrahjes së kolegeve të mij këtu, arritëm të realizojmë këtë shfaqje.

Pra, a ju kan ndihmuar kolegët nga Nju Jorku të realizoni këtë projekt ? dhe kujt i faleminderohesh me këtë rast ?

Arta; Pa dyshim se kolegët më kan ndihmuar shumë, se pa ta as që do të bëhej e mundur kjo shfaqje, por ai i pari nga aktorët që e takova ishte Luan Bexheti, dhe bisedën e parë për të nisur këtë shfaqje e bëra me të, dhe më ndihmoi pastaj në përzgjedhje edhe të aktorëve të tjerë.Por unë do t’i falenderoj të gjithë ata që janë pjesë e shfaqjes, aktorët, kompozitorin, kostumografen, fotografin dhe të gjithe ekipin në përgjithësi, e në këtë mes nuk dua ta harroj as Ardianin bashkëshortin tim – i cili, më ka përkrahur në çdo moment dhe ka qenë me mua sa herë që kam patur nevoj për ndihmën e tij, por në veçanti do t’a falenderoja Alfred Tolljen, i cili më dha hapësirën për të bërë shfaqje.

A mundet të flasësh pak nga përgatitjet që po mbani këto ditë për shfaqjen “Colonel Bird”, dhe rolet e tyre cilët janë !

Arta: Përgaditjet po ecin mirë. Gjithsej jan shtat personazh, por secili prej tyre ka karakter të vaçant. Ata janë të mbyllur në një dhomë psikiatrike në një Manastir, të lënë pa ushqim, pa ngrohje si dhe pa barëra(medikamente mjekësore). 6 personazhe janë meshkuj ku rolet i luajn, Luan Bexheti, luan rolin e doktorit, një ish narkoman i cili me diplom falco gjen mundësin të bëhet mjek vetëm për të qenë me afër barërave, që i përdor në vend të drogës të cilën nuk mund t’a gjente tani në këtë kohë lufte, Roland Uruçi, është një aktor i cili gjatë një eksplodimi në luftë humbi dëgjimin, Gent Basha një romë, që ka problem me impotencën dhe ka 6 muaj që është mbyllur në atë spital, Agim Rugova shofer që vuan nga mania se është shumë i vogël dhe mund t’a shkelë ndokush, Besnik Shabani hajn i cili nuk zgjedh se çka vjedh, Bujan Rugova, një ish Gejneral Lufte, i cili për tre vite nuk ka folur asnjë fjal dhe në një moment kur dëgjon fjalën komandat – instiktivisht i kthehet të folurit dhe e vetmja femër është Roza Kalaj, një ish doganijere,Të gjithë personazhet kan probleme psiqike të cilët vendosin të dalin nga aty e  të gjejnë botën e tyre që ata besojn se egziston diku.

Muzikën e kësaj shfaqje e ka bërë muzicienti Faton Macula kurse kostumet Mandeta Zeka, apo jo!

Arta: Po, i falenderoj që të dy. Fatoni siç e dini shumica e publikut se është një muzicient profesionist që ka studiuar në Vienë të Austris dhe Mandeta Zeka është Kostumografe që ka mbaruar studimet në Tiranë por jetojn në Nju Jork..Punën e tyre e kan bërë shkëlqyeshëm çdo njeri prej tyre.

Çfarë pret nga publiku shqiptaro amerikan dhe ai amerikan në këtë shfaqje ?

Arta: Dëshiroj që të kënaqen me atë çka ne po i dhurojm me këtë shfaqje.

Çfarë do të quaje sukses të premierës së shfaqjes “Colonel Bird”, në Neë York të Shteteve të Bashkuara të Amerikës, përkatësisht në teatrin ndërkombëtarë “Producers Club”?

Arta: Sukses do t’a quaja nëse arrij që shfaqja të komunikoj mirë me publikun.

Cili do të jetë hapi tjetër ose sfida tjetër e Arta Kallabës ?

Arta: Të ardhmen nuk e dijm asnjëherë, dhe nuk kam plane tani për të ardhmen. Një gjë mund ta them që Teatrin nuk do ta lë kurr, kudo që jetoj në botë, do ta kem me vete,  nëse Zoti më jep mundësi.

Çfarë dini ju për teatrin “Producers Club” të vëllezërve dibranë në Nju Jork, Fredi dhe Nesti Tollja ?

Arta: Për këtë Teatër kam dëgjuar shumë fjalë të mira edhe para se të jetoj në Nju Jork. Di se kan punuar shumë dhe kan kontribuar në sferën e kulturës duke u dhënë mundësi artistëve jo vetëm shqiptar, por, edhe të huaj të paraqesin punën e tyre në këtë Teatër. Andaj gjejë rastin që me anë të kësaj interviste t’i përgëzoj ngrohtësisht për punën e tyre të mirë që bëjnë.

Intervistojë: Beqir Sina