Violeta Mirakaj – Dielli

Nderim dhe respekt për punën e bërë nga shoqata “Duart e hapura”….

September 19, 2020 by dgreca

Aleksander Nilaj, President i Shoqates”Duart e Hapura” ne New York-

-Filozofia e vërtetë shihet te sjelljet e jo te fjalët (Mone)-

Shkruan: Violeta Mirakaj-New York-

Vjeshta sapo ka nisur të përkëdhelë ajrin dhe të prarojë degët e pemëve. Ditët, javët, muajtë zvarriten në trysninë që është krijuar për shkak të rrezikut të virusit. Dhe se janë prish ekuilibret standarte të jetës së mëparshme spikat qartë thënia e Alber Kamy :- “ E dua këtë jetë duke u përhumbur i tëri brenda saj dhe dua të flas me zemër të hapur për të:- Ajo më jep krenarinë e fatit tim njerëzor. Lumturia është e thjeshtë dhe se Njeriu është përherë në marrëveshje me natyrën” . Të shkosh te monumenti i Njeriut është një rrugë e gjatë, një rrugë përçapjeje se është fjala për një monument ndryshe. Nuk bëhet fjalë për monumentin e një politikani, i një luftëtari, por i njeriut të thjeshtë në të gjithë kuptimin e plotë të fjalës. Në pamje të parë nuk ta krijon idenë si mund të krijohet ku mund ta gjejmë. Sigurisht të mençurit e të gjithë kohërave kanë përsëritur gjithmonë të njejtën gjë. Gjatë gjithë historisë njerëzore në situate të ndryshme në kohë dhe vende të ndryshme, ka qenë të pranishëm ndihma, solidariteti për t’u dhënë ndihmë njeri- tjetrit. Sidomos në gjysmën e dytë të shekullit 20-të, edhe në këtë fillim të këtij shekulli, grupimet dhe organizatat jo fitimprurëse joqeveritare janë të shumta, me qëllime dhe realizime të ndryshme, regjistruar në përputhje me dispozitat e legjislacionit të shteteve përkatëse. Duke e parë nga ky këndvështrim mund të renditen aktet e shumta bamirësie, ndihmën ndaj njerëzve në nevojë në situata dhe kohë të ndryshme si në rangun nacional dhe internacional. Gjithësecila ka specifikën dhe biografinë e saj, të aktiviteteve dhe ndihmës në dobi të mirëqenies së njeriut. Gjithëseciili është dëshmitar për këtë fakt, dhe aq më tepër në këtë kohë pandemie, Covid-19. Në dritën dramatike të historisë së Covid- 19 , njerëzit zhvishen nga misteri i tyre shqetësues. Gjithçka në pamje të parë ishte e qetë në normalitet, tani e gjithë bota ndjehet pezull dhe në këtë pritje universale. Shoqata “ Duar të hapura” me president Aleksander Nilaj me miqtë e tij si Kastriot Murataj etj. dhe me më shumë se 30 vullnetarë punojnë në ditë të javës, si në ditë pushimi dhe fund jave. E kanë intesifikuar punën e tyre më shumë gjatë këtij viti, ku virusi merimangë ka futur në rrjetën e saj gati gjithë globin tokësor; ka bërë që gjithë aktiviteti njerëzor të futet në një qerthull vrastar, në një situate diabolike, në një hamulli që të merr frymën. Pra në këto muaj të parehatshëm në një nga lagjet e Bronksit në Pelham Parkway, ku numri i banorëve shqiptar është i madh, një komunitet i cili dallohet në shumëllojshmërinë e aktiviteteve, për gjallërinë e saj, për mbështetjen në kushtet e emigracionit të njeri -tjetrit, të bie në sy veprimtaria e shoqatës “Me duar të hapura” me president Aleksandër Nilaj …..

Po bëhen 8 vjet ecurie, ku duart e kësaj shoqate janë të hapura për njerëzit në nevojë, jo vetëm për komunitetin shqiptar po për gjithë komunitetet, për te gjithë besimet dhe ngjyrat. Aktiviteti i kësaj shoqate ka mbështetjen jo vetëm nga komuniteti, ku vullnetarë të shumtë japin ndihmesë të ndryshme si pas kohës dhe mundësive, por ndjehet dhe përkrahja nga politika si dhe nga organizmat qeveritare me perfaqësuesit dhe mekanizmat e saj. Dhe bukurisht gjen vend proverbi arab :- “Bota është në anën e atij që reagon”.

Z. Aleksandër duke ofruar pranë kësaj shoqate miq dhe njerëz të devotshëm si Kastriot Murataj, me modestinë karakteristikë të karakerit të tij; duket sikur thotë se, bota ku jeton gjithësecili, varet në rradhë të parë nga mënyra vetjake e të kuptuarit të saj, e cila përputhet me karakteristikat subjektive të çdokujt, sipas të cilave, ajo mund të duket e varfër dhe e shkretë ose e pasur, e denjë dhe e këndshme. Pra, nga gjërat e vogla në pamje të parë përgatitja dhe sistemimi, shpërndarja e pakove me ushqime në dyert e shtëpive të të moshuarëve, të të semurëve dhe të të paaftëve etj. arrihen gjëra të mëdha, jeta e njeriut është e sigurtë. Nëse kërkoni gjëra pozitive, ato do t’i merrni. Ky është ligj themelor i natyrës. Këtë gjë duket se e materializon një shqiptaro- amerikan nga Selca e Kelmendit, Z.A.Nilaj.

Rrethi i Kelmendit, më saktë i Selcës prej nga ka origjinën e pajisi me dashurinë për njeriun në nevojë. Është historia e këtij vendi me banorët e saj të mrekullueshëm që kanë bërë histori; si në Luftën për Pavarësin Kombëtare, ku burrat e vendit u mblodhën dhe me mençuri hartuan Memorandumin drejtuar Portës së Lartë për njohjen e kombësisë shqiptare me administratë dhe shkollë shqipe. Janë betejat antiturke u zhvilluan tek Qafa e Kestecit dhe Suka e Mkushit; apo aty në Zall të Bruzit, trimëresha e këtyre anëve, Nora e Kelmendit vrau pashain turk. Këtu është vendlindja e Dedë Gjerit, Nikë Lekës, komandatë të pamposhtur në luftrat për liri. Një nga idhujt frymëzimi për Aleksandër Nilaj ashtu si e thotë vetë është Nënë Tereza. “Të duash do të thotë të bësh gjëra të vogla me dashuri të madhe. Jo të gjithë ne mund të bëjmë gjëra të mëdha, por ne të gjithë mund të bëjmë gjëra të vogla me dashuri të madhe. Gjej kohë të bësh mirësi. Dhe A.Nilaj me shoqatën e tij “Duartë e hapura”me grupin e vullnetarëve, si dhe bashkëpunimin edhe me organizimet dhe shoqatat e tjera me qeverinë vendore bëjnë të mundur shpërdarje me sukses në destinacionin e duhur të ushqimeve dhe gjithçka. Emrat janë të shumtë për punën e bërë si Sandra Pabon e cila ndan rreth 300 kuti me ushqime, apo Marko, Milena Marios dhe Anthoni.Përfaqësuesja e 80-th district e ansamblesë Nathalia Fernandez gjen kohë të dalë në terren , duke organizuar me përgjegjësi kohën dhe vendin ku do të shpërndahen ushqimet. Shoqata amerkane – shqiptare “Duartë e Hapura” shpërndan ushqime të freskëta çdo ditë për popullsinë e komunitetit. Mbi 10000 kutia me ushqime dhe 3500 paund produkte ushqimore, maska mbrojtëse, deyifiktues duarsh e të tjera për situatën duke patur kooperim si dhe me”Bake back America”- me devizën-“T’u bësh mirë të tjerëve është më e mira e të gjithëve. Të punosh do të thotë të mbushësh jetën me gëzim. Në një rast emergjence është marrëzi të kryqëzosh duart, është më mirë të përcaktosh rrugët dhe të mbash veten të zënë. Bamirësi nga Kelmendi mahniti Amerikanët- Ndihmon të varfërit pa kërkuar asgjë, u çon para dhe ushqime… Ai i ndihmon të tjerët pa asnjë interes dhe pa ndonjë financim nga qyteti i New Yorkut. Aktiviteti për këtë periudhë kaq problematike si në gjithë botën është intesive, por njëkohësisht është në vazhdimësi të ditëve festive si Hallueen, shpërndan kunguj, çokollata etc. në Williamsbridge dhe në vende të tjera. Pavarësisht shiut të rëndë , u dorëzojnë rreth 400 kunguj (pumkins) familjeve dhe antarëve të komunitetit, si dhe jashtë në lagje të tjera, bëhen operime për mbledhje fondesh bamirësie si dhe dhurata ushqimore. Në një intervistë Z. Nilaj thotë –“Ushqimet të gjitha i kemi donacion. Një pjesë e marrim nga “Food Bank”, rezervë ushqimore, që është e shtetit; ndërsa ushqimet e tjera i japin organizata të ndryshme , biznese të ndryshme. Vazhdon të tregojë kemi dhe bisnese shqiptare që na kanë përkrahur shumë.” I shkon për së mbari thënies ë O. Uajlld- “Për njeriun gjëja më e rëndësishme është të ketë, ndërsa ai nuk e di se gjëja më e rëndesishme është të jetë”. Shpirti i bardhë dhe i madh i Z.Nilaj spikat në përpjekjet që ka bërë të mundur të krijoj një bashkëpunim të suksesshëm me dy Shoqata Para dhe Tetraplegjikëve Shkodër dhe në Malësinë e Madhe. Humanisti, veprimtari nga Kelmendi vazhdon me sfidimet, jep sërisht sinjale pozitive, tregon se ka ende njerëz edhe pse janë larg atdheut, dhe pse jeta e përditshme për veten dhe mbajtjen e familjes kërkon shumë mund dhe djersë, gjen kohë dhe mundësi të ndihmojë të gëzojë shpirtërat e njerëzve në nevojë në vendlindjen e tij. Dy shoqatave të para dhe tetraplegjikëve t’u dhurohen karroca për të lëvizur.

Ç’gëzim të pamatë për këta njerëz të kenë mjete përkatëse për të lëvizur…shpirti mbushet plot . Pra, njerëzit e mirë njihen lehtësisht nga përparësitë e shumta të fjalës e të veprimit dhe nga virtytet e tyre. Ky është monumenti që doja të ngrihesh për njeriun e mirë. Njeriu atje ku rron, atje mund të bëhet edhe i lumtur. Gjej kohë të bësh mirësi. Humanizmi është një histori që përsëritet. Nëse kërkoni gjëra pozitive, ato do të merrni. Ky është ligj themelor i natyres. Mos u trego indiferent ndaj vuajtjeve të të tjerëve se përndryshe nuk e meriton emrin Njeri. Kthehu në qenie e ndjeshme dhe vlerëso kushtet njerëzore. Të jesh njeri është një gjë shumë e bukur.

New York

Shtator 2020

Fryma e ajrit në pemë

March 12, 2020 by dgreca

Nga Violeta Mirakaj/

“Tingujt e Artë”,Përmbledhje me partitura muzikore nga Izet Kallaba. Artistët janë gjithmonë të rinj kur i pyesin:-” Sa vjeç je? Ata përgjigjen – jam tridhjetë e pesë vjeç…edhe kur janë 80 vjeç. Mosha e parë janë shumë të rinj, mosha e dytë janë të rinj, mosha e tretë janë gjysmë të rinj dhe mosha e katërt janë të përjetshëm të rinj. Për artistët nuk ka pleqëri. Ditëlindjet e tyre janë ditë për të respektuar dhe vlerësuar krijimtarinë tyre. Në këto ditë Marsi biseda me miken time regjisore Arta Kallaba, ishte disi e veçatë. Familja e Izet Kallabës, gruaja Safetja, vajzat Mrika, Albulena, Arta, Hana dhe djali Korabi do t’i festojnë 70 –vjetorin babait të tyre me suprizën duke i botuar vëllimin e parë me përmbledhje me një pjesë të krijimtarisë së tij, partitura muzikore. Dhe ja pra, dihet se njerëzit e mirë të japin lumturi, të tjerët të japin eksperiencë, të gabuarit të japi mësim, të dashurit të japin kujtime të paharrueshme…. Pra familja e Izet Kallabës, ashtu si shprehet dhe vetë Arta, “Duam të urojmë 70- vjetorin e lindjes dhe ta falenderojmë për çdo gjë që ka bërë për familjen”; mirënjohje dhe falenderim për përkushtimin e tij maksimal ndaj familjes së tij. Mirënjohja i kalon caqet e familjes, është një mirëjohje që i bëjnë brezat artistë që kanë startuar nga studioja dhe leksionet e tij, të nxënësve të shumtë të shkollës së Muzikës në Gjilan, i cili është dhe një ndër themeluesit e kësaj shkolle, së bashku me kolegët e tij Xhevat Ismajli, Zeke Jusufi, Isa Jakupi etj. Është falenderim dhe urim nga sa e sa këngëtarë të këngëvë të kompozuar prej tij, nga kolegët dhe artdashësit, për emocionet e forta estetike artistike që ka transmetuar nëpërmjet krijimeve të tija muzikore. Izet Kallaba u lind në Roganë të Dardanës më 12 Mars 1950. Rruga e edukimit dhe e dashurisë për artin për këngën në veçanti e ka zanafillën, e nis rrugëtimin nga famijla e tij. U lind në një familje ku muzika adhurohej shumë. Xhemail Kallaba, babai i tij ishte një këngëtar i mirëfilltë me një diapazon zëri të bukur dhe të lartë prej tenori të lindur, ishte një nga frymëzuesit dhe mësuesit e tij të parë. Dhe si shprehet në kujtimet e tij Izeti, për mënyrën si këndonte dhe interpretonte babai i tij “Fryma që hynte nëpër gjethe më dukej e dukshme . Notat e erës së harlisur nëpër pemë nuk i përcaktoja, por, diçka e pathënë më shpinte tek kjo erë, tek ajo frymë e ajrit në pemë”. Në bashkëbisedim me miqtë e tij ai shprehet se- trualli ynë i lashtë ia dha gjuhën dhe emrin këtij vendi. Flamurin që mban në shtëpi është i njejtë me atë të Shqipërisë. Të mirat e lirisë dhe të pavarësisë kudo sot ndihen. Izeti shprehet:-“Motivet e mia në punë, dhe krijimtari, kanë adresë këtë truall dhe këtë qiell të gjuhës. Arti muzikor dhe estetika e edukimit në nota dhe tinguj kanë ndikim të fuqishëm në formimin e individit dhe në shijet e tij. Nëpërmjet edukimit dhe formimit artistik kulturohet shpirti dhe hija jonë. Kopshtet, fushat e gjelbëra, deti i dallgëzuar, përqafimi i së dashurës, sytë e vashave, janë momente frymëzimi për poetë dhe artistë të muzikës”. Motoja e tij ështe të prekë të panjohurën e tingujve dhe të notave dhe si shprehet vetë – të mësohet të lexoj artin drejt muzikës pa gabime, dhe këtë ja mundësoi dhe ja edukoi edhe në vitet e studimeve në Universitetin e Sarajevës, në drejtim Pedagogji Artistike. Pagjumësia e tingujve të pianos dhe veglave të tjera muzikore, me tingëllimën e bukur dhe solemnitetin magjespës të zërave muzikore, koncertet shumë profesionalë transmetojnë te artdashësit sidomos te Kallaba një dëshirë dhe pasion të madh për mos t’u shkëputur nga rruga e bukur e artit të muzikës, t’i përkushtohet me dashuri gjatë gjithë jetës në vazhdim. Puna si mësues në shkollën e mesme të Muzikës në Gjilan, veprimtaria e tij artistike me grupe nxënësish dhe solist, shënon sukses të admirueshëm dhe të vlerësueshëm. Në kohën e vlimeve të mëdha të ngjarjeve historike për Kosovën, Izet Kallaba me nxënësit e tij në formacionet korale dhe orkestrale të tij, nderohet me çmimin e “Talenteve të Kosovës” . Albumi i krijimtarisë së tij, në “Akordet e Kosovës” të vitit 1984, kompozimi “Vallja e luleve” merr çmimin e vendit të pare; në festivalin “Gjakova 83” i akordohet vendi i dytë, me këngën “Vajzat heqin valle”. Vargu i shpërblimeve për Izetin dhe nxënësit e tij vazhdon dhe me dhjetëra shpërblime, mirënjohje e diploma suksesi. Një biografi e pasur në fushën e edukimit arsimor dhe muzikor, si dhe të një prodhimtarie të pasur në fushën e kompozimit po dhe të krijimit poetik. Arti dhe kultura është për të në funksion të shoqërisë dhe të identitetit kombëtar. Një nga këngët e tij “Himni i Çamërisë” me tekst A. Geci Çamëri tokë pellazgjike/ Pallë Epiri në lashtësi/ Je stërgjyshe e shqiptarëve/Në Dodonë e Iliri/ Gjokset tua të përgjakura/ drejt fitores, në lavdi” është kënduar në shqip, gjermanisht dhe anglisht. Artistët e rrisin albumin e tyre nga vit në vit, kjo gjë vërehet dhe te puna shumëvjeçare e I. Kallabës, te puna e palodhur plot pasion dhe kulturë e vlerësuar nëpër Festivale. Kompozimet e tij janë plot shpërblime; në Kosovë e më gjerë.”Vajzat heqin valle”, popullore, teksti -Ali Asllani, ”Vallja e luleve” teksti -Lazgush Poradeci,”Andje Verore” tekst- Asdreni ”Ninula aktuale” këngë për fëmijë tekst- T.Bardhi. “A e dije” baladë për Josuf Gërvallën, Kadri Zekën dhe Bardhosh Gërvallën me tekst H.Hyseni. “Zambaku i Prizrenit” tekst i Z. Serembe ,”Dëshmorët” popullore tekst-Bedri Hysaj etj. etj… Shumë tekste të poetëve të Letërsisë së Rilindjes dhe të Pavarësisë sonë, janë muzikuar nga I.Kallaba, tregon lidhjen dhe shpirtin e bukur të artistit i cili frymëzimin dhe forcën e gjen dhe tek pena e poetëve të shquar shqiptarë që kanë hedhur themelet e poezisë sonë. Përmbajtja emocionale, vërtetësia dhe qartësia e figures muzikore e bëjnë I.Kallaba një zë që dihmoi dhe ndihmon shumë në zhvillimet kulturore në Kosovë e më gjerë. Si krijues i muzikës popullore dhe të lehtë, të këngëve korale dhe orkestrale, përmes manifestimit fhe formës mishëron realitetin që jetojmë. Këngët e kompozuara nga Izet Kallaba shumë herë provokojnë, ngjallin emocione të forta estetike. “Arti në vetvete thotë Kallaba, ka kuptimin e së bukurës. Asnjë frymëzim për mua nuk më shpëton pa u shënuar” Në tërë këtë krijimtari bashkëshortja, Safetja dhe fëmijët, janë të mrekullueshmit e mi, vazhdon të shprehet gjithmonë. Si pensionist së bashku me familjen jeton këtu në New York, por sa mundet vazhdon të japë mësim muzike në shkollën shqipe të komunitetit, me dëshirën të ndezë zjarrin e shpirtit të njerëzve; ku muzika është shprehja më e lartë se çdo dije dhe filozofije, është pasqyrimi dhe reflektimi i botës shpirtërore. Urime për Ditëlindjen kompozitorit Izet Kallaba .

New York, 12 Mars,2020

“Nderim dhe homazh- Mit’hat Frashëri kolos i historisë së Kombit tonë”

November 11, 2018 by dgreca

1 Mirakaj Viol

Nga Violeta Mirakaj/

Është një virtyt i madh të duam të jemi , ashtu si duam, të dukemi ose të rrëfehemi ashtu si jemi (Mit’hat Frashëri)…Vjeshta është ulur këmbëkryq në këto ditë nëntori këtu në New York, dhe ka krijuar një kurorë të stërmadhe shumëngjyrëshe e cila të duket dhe e plotëson më së miri nderimin dhe homazhin për shqiptarin e madh, Mit’hat Frashëri. Do të përcillet nga varrezat e Ferneliff në Harstdale, të N.Y. në kodrat e Liqenit në Tiranë, pranë vëllezërve Frashëri dhe Faik Konicës. Kemi ardhur për t’i bërë nderimin e duhur, kanë ardhur nga Washingtoni, Bostoni, Florida, New Jersy, Philadelphia Connecticut, për përcjelljen më së fundi në vendin e tij. Përcjellja bëhet dhe kuadrin e 110 – vjetorit të Kongresit të Manastirit, e cila ka lidhje me emrin e tij; dhe duket se na i kujton përsëri mos harroni – “Përpjekja e të gjithë delegatëve të Kongresit të Manastirit është për t’u ngritur mbi pikëpamjet e ngushta vetjake në të mirë të kërkimit të një zgjidhjeje të pranueshme nga të gjithë.” Kjo është motoja që duhet të udhëheqë, të paraprijë jetën politike dhe shoqërore të vendit tonë. Ceremonia e zhvilluar në sallën “Nënë Tereza” qendër kulturore të kishës “Zonja e Shkodrës” është shumë emocionuese….Himnet kombëtare të dy shteteve, Amerikës “The star spangled banner” dhe i Shqipërisë, ”Hymni kombëtar” kënduar nga tenori i talentuar Riad Ymeri…. pasuar me nderimin dhe respektimin e merituar, arkivoli i Babait të Kombit mbartet me ceremoni nga skuadrilja e policisë së New York. Një organizim me detaje nga ambasada shqiptare në Washington dhe konsullata e saj këtu në New York, përfaqësuar nga Znj.Najada Sojli, e cila shprehet – është përgjegjësia e të zotit të shtëpisë të bëj të mundur ashtu si e meritonte figura e madhe poliedrike e Mit’hat Frashërit, ne jemi shtëpia përcjellëse. Bëhet nderimi dhe homazhi nga të pranishmit, si dhe i paraprirë nga nderimi prej të katër besimeve fetare në Shqipëri, komuniteti mysliman, kisha orthodokse, kisha katolike, si dhe nga komuniteti bektashian. Në filmin dokumentar u dhanë momente nga jeta politike patriotike e Gjeniut të Kombit, Mit’hat Frashëri; realizuar nga Saimir Kumbaro dhe Uran Butka. Zëri origjinal i inçizuar nga radio Londra i Mit’hatit kumbon – “Cili duhet të jetë ideali ynë? Duhet të jetë madhëria dhe nderi i shqiptarit, njësia dhe bashkimi i kombit, lumturia dhe përparimi i përgjithshëm……” Homazhi dhe nderimi i babait të kombit, është paraprirë në vite me rradhë, edhe ditë më parë nga shqiptarë të mirë atdhetarë dhe intelektual, si përfaqësues të “Vatrës” etj. Pëllumb Lamaj, intelektuali poeti dhe shkrimtari i lirisë si çdo vit nuk mungoi pa e nderuar dhe këtë vit, me një kurorë të bukur në vendin ku politikani, atdhetari, intelektuali u preh për 69-të vite…. ai vetë thotë:— unë nderoj Korifeun atdhetar Mit’hat Frashëri, njëkohësisht nderoj fisin tim, fisin shqiptar, të gjithë ata që menduan dhe sakrifikuan për vendin tim…nderimi për të është nderimi i gjithë martirëve….”

Mit’hat Frashëri u lind më 25 Mars 1879, në Janinë. Ishte biri i rilindasit

patriotit të madh Abdyl Frashëri, nipi i enciklopedistit Sami Frashëri dhe poetit të mallit për vendlindjen, Naim Frashëri. Vdiq në New York më 3 Tetor 1949, jetoi 69 vjet. Jetoi në tre epoka, në periudha të ndryshme për fatet e kombit tonë, me problematika dhe zgjidhje nga më kontradiktore, të cilat ndryshojnë rrënjësisht njëra nga tjetra, për nga ngjarjet, për nga proçeset, për nga karakteret e tyre. Prandaj me të drejtë është cilësuar si një nga figurat më komplekse të këtij vendi, që, me kohën që ka ardhur pa paragjykime kërkon vemendje e rivlerësim, që me të drejtë është në rrugë të mbarë… Mit’hat Frashëri është figura që i ka munguar historisë, kulturës dhe letërsisë, politikës dhe diplomacisë i ka munguar brezave me radhë, i ka munguar enciklopedisë sonë. Në çdo faze të jetës politike, historike, letrare dhe shoqërore të vendit tonë, në periudhat më të qenësishme është Mit’hat Frashëri…Në rininë e herëshme punoi në administratën turke, aktivizohet në politikën shqiptare që në fund të shekullit të XIX u bë një nga figurat më të spikatura në periudhën e Pavarësisë. Si një militant rilindës i orës së parë ai u shqua në luftën për të zbatuar programin kulturor të Rilindjes, ndoshta më tepër se çdo bashkëkohor i tij, si shkrimtar i flaktë i temave patriotike, si kryetar energjik i Kongresit të Manastirit dhe si veprimtar i palodhur i shpalljes së Pavarësisë së Shqipërisë. Një aktivitet i gjithanshëm me patriotët shqiptarë të kryesuar nga Çerçiz Topulli dhe Adem Emini, që punonin për për përgatitjen e një kongresi dhe të një reviste të përjavshme. Mendimet e moderuara politike dominonin në rrjedhën e ngjarjeve që rrokulliseshin në shpinë të popullit, që ishte rrezik për të ardhmen e qenësisë si komb…Krijimtaria e tij letrare ishte bashkëudhëtare që në fillimet e saj, prej vitit 1897, me “Kalendarin Kombiar” në vijim vitesh deri më 1928. Shkrimin e parë biografik , më 1901 ja kushtoi Naim Frashërit…. Vetë koha ka kontradiktat e veta, me mendime, opinione të ndryshme, si çdo komb, si çdo histori të popujve të ndryshëm me korifenjtë e vet. i tillë ishte Mit’hati me energjinë, dashurinë, inteligjencën, kulturën enciklopediste dhe aftësitë praktike, bëhet dishepulli dhe mbështetësi kryesor. Nuk mund të ishte larg ngjarjeve të mëdha. Në kongresin e Alfabetit, në Kongresin e Manastirit, 14 nëntor- 22 nëntor 1908 , zgjidhet kryetar i kongresit dhe nënkryetar i komisionit të hartimit të alfabetit ( kryetar, At Gjergj Fishta). Në shpalljen e pavarësisë është një nga firmëtarët e saj, si dhe zgjidhet në qeverinë e Ismail Qemalit. Është shumë aktiv në të gjitha çështjet që kanë të bëjnë në vitet ’20. Ai ka qenë i papajtueshëm me Esad Toptanin dhe veprimtarisë së tij antishqiptare. Jeta e tij është dinamike, gërshetuar jeta politike, diplomatike dhe letrare. Në periudhën 1912 – 1939, Mit’hat Frashëri i shërbeu me sukses atdheut të vet si një militant i luftës diplomatike që zhvilloi shteti shqiptar për t’u afirmuar në arenën ndërkombëtare si shtet i pavarur. Si përkrahës i regjimit republikan që ishte, ai pati kujdes që të mos e përfshinte emrin e vet në jetën e brendshme politike të regjimit monarkik të Ahmet Zogut (1928- 1939). Me mbarimin e Luftës së Pare Botërore, 1918 ai i drejtohet me një promemorie konferencës në të cilën po përgatitej krijimi i Mbretërisë Serbo- Kroate- Sllovene. Deklaron se: “ Pa zgjidhjen e problemit shqiptar nuk do të ketë as Jugosllavi të re dhe as një zgjidhje përfundimtare të kufijve në Ballkan”… vizioni dhe mendimi analitik i tij ka vlerë dhe sot.. Më 1919 si kryetar i delegacionit shqiptar në Paris “ në mbrojtje të të drejtave të Shqipërisë”. Ku i është bërë thirrje nga nga kryesia e “Vatrës” të punojë “për bashkimin e gjithë shqiptarëve për një Shqipëri independence pa asnjë protektorat”. Kur qe aty, me mision, shkroi: “ Indipendenca morale” si dhe punimin “Shqiptarët në vendin e tyre dhe jashtë”…Aktiviteti diplomatik sa në Washington, më pas Athinë… Personaliteti i tij ishte i padiskutueshëm. Ai zhgënjehet nga zhvillimet politike në Shqipëri, jep dorëheqjen dhe deklaron largimin nga aktiviteti politik, i cili rikthehet përseri gjatë Luftës së Dytë botërore, pas pushtimit të vendit nga Italia fashiste. Por veprimtaria letrare studimore është në vazhdimësinë e saj. Boton revistën “Dituria”, dhe dimë se në këtë periudhë merr një zhvillim publicistika shqiptare. Ai është ideologu kryesor dhe një nga themeluesit e Partisë Nacionaliste. Mit’hat Frashëri është autori i “Dekalogut”, vlerësuar nga përkrahësit e tij si “kontribut i madh teoriko- politik” shkruar 1942, në Tiranë. Ai është mbajtur si nacionalist në politikënn shqiptare, duke pasur një korrespondencë të pasur, premorie, takime në konferenca apo takime me personalitete të politikës ndërkombëtare. Duke qenë njohës i disa gjuhëve të huaja, u përpoq në fushën diplomatike, brenda dhe jashtë shqipërisë, për bashkimin në Shqipërinë etnike të ish – katër vilajeteve shqiptare, Janinës, Shkupit, Manastirit dhe Shkodrës…Mbas çlirimit të Shqipërisë iu sekuestrua pasuria e Mit’hat Bej Frashërit. Midis të tjerave ishte dhe biblioteka personale e tij. Sot rreth 40 000 vëllime të kësaj biblioteke janë pjesë e Bibliotekës Kombëtare të Shqipërisë.

Mit’hat Frashëri, nga pasardhësit e tij politik ka vlerësimin: mendimtari illuminist i neoshqiptarizmës, të viteve ’30.

Në një shkrim, ese, Mit’hat frashëri, ka shpalosur idetë e tij përparimtare dhe nivelin e lartë intelektual, si shtetar,- se çfarë begatie ka trualli shqiptar, që ia shtojnë pozita gjeografike si vend mesdhetar dhe i bekuar nga perëndia, i ndodhur buzë detit e me plot fusha e male, me klimë të mrekullueshme, me njerëz të shquar, në udhëkryqin ku lidhen kombet.

Mit’hat Frashëri akumuloi një kapital të madh patriotik gjatë veprimtarisë së tij gati gjysmë shekullore para Luftës së Dytë Botërore; jetoi dhe veproi në tri periudha të historisë së shqipërisë, të cilat ndyshojnë rrënjësisht njera nga tjetra për nga ngjarjet, për nga proceset, për nga karakteret e tyre. Në emigracion, me ndihmën e aleatëve anglo- amerikanë, shpalli Komitetin Kombëtar “Shqipëria e Lirë”, më 26 gusht 1949, në Paris, Francë duke qenë kryetar i tij me anëtarë si Abaz Kupi, Zef Palin, Nuçi Koten, e Seit Kryeziun. Ai ka vënë që në atë kohë në dukje se: – “Shqipëria është pjesë e vendeve të mëdha evropiane dhe zhvillimi i saj do të vijë pikërisht nga bashkëpunimi me vende evropiane dhe SHBA– -në; dhe këtu duket gjenialiteti i personalitetit të tij, që me te drejtë quhet Babai i Kombit Shqiptar….

New York/ 10 Nëntor 2018

Zonjat që bëjnë Shqiptari

July 2, 2018 by dgreca

…..Suksesi nis, së pari të jesh njeri./

NGA VIOLETA MIRAKAJ/NJU JORK/

Një ditë e diel midis ngrohtësisë, lagështisë së ajrit dhe shumë më vonë , re shtrëngate shiu, e gjithë kjo sikur përkonte me takimin e Zonjave që bëjnë Shqiptari. Përkoi me gërshetimin e rrëfimeve plot vërtetësi, plot emocion, plot mallëngjim midis lotëve të drithërimës së vuajteve dhe përpjekjeve dhe krenarisë të arritjeve

1 arberia zbathe arberi Flora 1 Gashet tav Arberie Bora Leta Mir 1 Liliana G 1 Beti me grup 1 aferdita 2 bashke

E gjithë kjo kishte një synim, një arritje për projektin shumë dimensional, “ Albanian Excellence” me drejtore ekzekutive Flora Nikolla – nderon vlerat e zonjave shqiptare kudo ndodhur : – “Në ndihmë të grave të dhunuara gjatë luftës së Kosovës, viti 1999 ; në prag të 20 vjetorit të saj, të ngjarjeve makabre e cila pati viktimat e saj. Shpallja në New York e kauzës së përkrahjes dhe ndihmës konkrete, jo vetëm për faktin se nga ky metropol i botës është dhënë një ndihmë e madhe që në fillimet e saj, pas këtij genocidi famëkeq të pranverës së 1999 ndaj shqiptarëve të Kosovës, por edhe për faktin se shumë zonja të ikura nga genocidi serb, erdhën në New York duke nisur dhe ndërtuar një jetë krejt të re.

ërkoi me rrëfimin e katër histori njerëzore të katër zonjave nga “Albania Excellence”, ku me një vizion dhe mesazh të qartë na prezantohen zonjat Liljana Gashi, Ana Marku Walsh, Isidoros Beti Tsamblokos dhe Zhuljeta Buja. U evidentua historia e suksesit të katër zonjave të nderuara në fushën e biznesit nga të gjitha trevat:- Shqipëria, Kosova, Maqedonia dhe Mali i Zi. U mblodhëm në mjediset shumë të bukura të familjes Gashi.

Te porta na pret me buzëqeshjen dhe mirësine e zonjës së shtëpisë, Liljana Gashi : Mirë se erdhët, shtëpia është e mikut, është juaja… Një ndjesi ngrohtësie dhe respekti m’u krijua në mënyrë të menjëherëshme. Ajo na pret me një ndriçim dhe dashuri karakteristike shqiptare, kur shprehet, shtëpia është e mikut… Dhe kjo shtëpi e bukur e madhe me pishinë, lulishte dhe gjithçka, ishte pë t’u admiruar. I hapi portat për rreth 40 gra dhe vajza të celebrojne dhe të jenë nismëtaret e peticionit të grave këtu në New York me dëshirën për t’u mbështetur nga Zonja, bija nëna, gra shqiptare në mbarë botën, për të ndaluar dhe për t’i thënë Stop !!! dhimbjes ndaj viktimave seksuale gjatë Luftës në Kosovë, për ta konsideruar dhunën seksuale krim të kësaj lufte.

U hapën portat e kësaj shtëpie, e cila me arkitekturën me mobilimin dhe zbukurimin e saj ishte gërshetuar shija moderne me atë kombëtare, dhe për disa orë me rradhë u bë një qendër bashkëbisedimi dhe kulture. Këtë mision e plotësuan më së miri, pikturat dhe portretet e shumta ; po në veçanti ai i Skënderbeut legjendar mbi kal me shpatë në dorë, dhe ajo e Nënë Terezës e cila duket sikur ajo është e zonja e kësaj shtëpie dhe na kurajon të kryejmë sa më mirë misionin e saj. Dimensioni parësor i lirisë është humanizmi. Në se për të parën, lirinë, tregon piktura e Gjergj Kastriotit, për të dytën, humanizmin, e tregon shenjtorja jonë më e madhe, Nënë Tereza. Liria me humanizmin lidhen me njera tjetrën. Dhe duken sikur na thonë :- Vazhdo të rritesh! Rritu vazhdimisht sipas rastit të mundësive. Në çdo moment që ta bësh këtë, ti ndryshon. Bëhu njeriu i mrekullueshëm, më i ndjeshëm, më magjik, më unik dhe më fantastik në botë, me qëllim që të kesh gjëra me shumicë, të cilat mund t’i ndash me të tjerët, apo t’ia dhurosh atyre.

U mblodhëm në një nga ambjentet e shtëpisë, dhe nën tingujt e dy himneve kombëtare ai shqiptar dhe amerikan, përballë dy flamujve simbolet e dy vendeve tona filluam bashkëbisedimin me ndjesinë e rrugëtimit dhe të mbështetjes së njera- tjetrës.

Histori jete, histori të zonjave që bëjnë shqiptarinë. Skalpimi i historisë së Lilanës, Anës, Betit dhe Zhuljetës tregon se mbetet esenca e ngjarjeve, simboli i përsëritshëmi sfidës për të jetuar, një jetë më të drejtë , një jetë më të vërtetë se koha nuk duhet shpërdoruar. Ti duhet të ngrihesh mbi të pamundurën kur ajo të del përpara, sfido veten dhe të tjerët për të relizuar idealet që do të shërbejneë ty dhe shoqërisë. Mundohu të komunikosh, mundohu të kuptosh.Duhet të veprosh sipas karakterit tënd, pas një arsyetimi të matur dhe një gjykimi të hollë. Edhe në praktikë origjinaliteti është i pashmangshëm, ndryshe ajo që do të bëje nuk do të përputhej me atë që je. Fati, së pari është te mendja; shko në shkollë, të mësohesh e të bëhesh i ditur.

Një montazh i mrekullueshëm me profesionalizëm nga Gjergji Pano paraprin çdo rrëfim të këtyre grave. Fillon me Liljanën, fotot japin një pamje të arritjes së kësaj biznesmene, e cila plotësohet nga rrëfimi i rrugëtimit të jetës së saj, nisur atje në një nga fshatrat e rrethinës së Prishtinës. Një vajzë e mitur për shkak të kushteve të keqija , me gjyshe dhe nënë të sëmurë nuk mund të shkoj në shkollë të arsimohet dhe se dëshira ishte shumë e madhe, maturohet para kohe duke mbajtur peshën e halleve familjare… rrëfimi i saj është sa ngjethës dhe dramatik po aq dhe heroik…një vajzë me zemër të madhe dhe se me shumë ëndrra, e ndjen se parësore për të është të mbështes jetën e familarëve të saj… Në vitin 1987 së bashku me të shoqin vijnë në Amerikë. Tashmë një e re plot vitalitet, në kushtet e vështira të fillimit të emigracionit, me inteligjencën natyrale edhe pse e paarsimuar siç e thekson vetë, fillon mbijetesa, fillon rruga për t’u përshtatur dhe të gjej veten në këtë vend, në vendin e mundësive të mëdha. Por dihet që bota është në anën e atij që reagon dhe se fati ndihmon guximtarët…. Dhe Lijana me familje guxoi dhe përparoi. Gjëja më e lehtë në botë është të jesh ai që je , të jesh vetvetja….. Dhe Liljana e Kosoves ishte e tillë, i vë shpatullat jetës dhe ja del mbanë. Tashmë ka biznesin e saj familjar, e bleu si fillim një ndërtesë e cila me pas u zgjerua , pra guxoi, punoi dhe realizoi me sukses. Ajo shprehet se është e lumtur që ka mundësi të ndihmojë sado pak gjithëkënd që është në nevojë…. Ajo është modeste…. ndihma dhe donimet që ka bërë ajo dhe familja e saj është e një përmase për t’u admiruar. Në qendër të jetës së saj është familja, për të është bashkëshorti si dhe pesë fëmijët e saj ( të arsimuar tashmë në kolegjet amerikane, gjë që nuk mund ta realizonte për vete); nipërit dhe mbesat janë krenaria e saj. Dhe e gjitha kjo duket sikur na thotë:- “Të punosh do të thotë të mbushësh jetën me gëzim. Të mos kënaqurit me veten është themeli i çdo talenti të vërtetë.

Nën tingujt e muzikës në munitor shikojmë fotot e një gruaje tjetër, me sy të qeshur dhe një buzëqeshje që nuk i ndahet, një nënë e re me një fëmijë në prehër….por dhe ky montazh, tabloja plotësohet me pjesëzat e jetës së Ana Marku Walsh, e cila midis lotëve të ngjarjeve të trishta të së kaluarës ajo rrëfen…. Vjen në Amerikë me mendjen prapa te djali që e ka lënë , pasi nuk e lejojnë si dhe me një ëndërr jete tjetër tre-muajshe në bark, ku….mbetet e vetme …duhet të mbijetojë…. Amerika me makinë të bukur të kuqe dhe me pallat luksoz i mbetet veçse si një ëndërr….Punon shume një dhe dy punë, pastron ndërtesa dhe ëndërron… Lind vajzën dhe fëmija bëhet qëllimi i jetës së saj. Nuk do që vajza e saj të kaloj kalvarin e vuajtjeve dhe të përbuzjes së botës patriarkale mashkullore që kishte kaluar ajo… E shkollon vajzën dhe jeta e saj ndryshon…Ajo vuajti….por është e vërtetë se njerëzit e mirë njihen lehtësisht nga përparësitë e shumta të fjalës e të veprimit dhe nga virtytet e tyre. Të krijosh jetën tënde në mënyrën si do kjo është motoja e Anës.

Kur erdhi në Amerikë në vitin 1974 ecte në shtegun e dhimbjes në ndjekje të lumturisë dhe tashmë ajo e ka të realizuar dhe për këtë është krenare. Biznesi “Moda e Nina None” krijuar nga Ana realizon bizhuteri duke kombinuar si shprehet dhe ajo vetë krijimtarinë dhe filantropinë, dashurinë për jetën dhe ëndrrën. Në një kënd të sallës janë bizhuteritë e krijuar nga ajo, ashtu si në çdo festë fund viti të organizuar, një përqindje të fitimit ajo e dhuron, dhe kësaj rradhe është për t’u ardhur në ndihmë grave dhe vajzave të dhunuara në luftën e Kosovës 1999. Personaliteti i saj tashmë është i plotë . Ana Marku Walsh – ( Certified Empowerment Life coush and spiritual Jewelsy).

Beti Beno ( Avokate) presidente “Motrat Qiriazi”. Fotot në montazh, tregojnë suksesin në jetë e saj private si dhe profesionale. Ajo vjen para nesh me butësinë e syve të saj, me vrullin që mbart si karakter, por dhe me mirësinë e veprimtarisë së saj. Me modestinë karakteristike tregon se edukata e familjes së saj, është pikënisje e rëndësishme në jetën e saj. Të ndihmosh njerëzit pa kushte, është dëshirë e herëshme e vullnetit të saj. Po të dëshirosh të jesh diçka, mund të bëhesh; prandaj si shprehet dhe vetë ajo nuk ka patur kurrë frikë nga rrëzimet në jetë. U bë avokate që t’i shërbejë individëve, si dhe organizatave me probleme ligjore. Beson se profesioni i ligjit luan rol vendimtar në komunitet, duke bërë që drejtësia të zbatohet Motoja e saj është:- Gjithmonë është mirë të provosh ëndrrën…

Zonja e katërt e vlerësuar, Zhuljeta Buja, një grua e re e arsimuar këtu në New York, zhvillon biznesin e saj së bashku me të katër vëllezërit e saj. Kominikimi i saj të bënte për vete, fjalët e saj buronin nga zemra dhe mbartinin me vete një rrezatim plot optimizëm. Zhuljeta, mbesa e AT Zef Pëllumbit, dhe dihet që familja e saj ka mbart në shpinë kalvarin e persekucionit, vetëm se ajo ka pasë dajë këtë martir….Në fjalën e saj ajo tregon se, dritën e shpirtit dhe frymën e trupit ta dhuron zoti , porse vezullimin e marrim nga vetja, e ndriçimin nga të tjerët. Motoja e saj: – Qëndroi besnike vetes, sepse ajo të bën të prekësh qiellin. Nën lëkurat e shumta që fshihemi, gjithmonë besoj në esencën e njeriut. …

Bashkëbisedimi vazhdoi, me mesazhe dhe mbështetjeje, në emër të ambasadës shqiptare, Najada Sojli; nga organizatorët e saj si Loreta Stamo, Shqipe Malushi duke sjellë copëza historie nga jeta e emigrantit, si dhe mbështetjen që kanë gjetur te njera- tjetra

Peticioni u firmos nga të gjithë ne të pranishmit me idenë e mbështetjes nga të gjithë shqiptarët të kudo ndodhur, dhe me vazhdimësinë me sukses të këtij projekti, Zonjat që bëjnë shqiptarinë, si dhe të kauzës “ Ndihmë grave të dhunuara gjatë luftës në Kosovën në 1999. Ku i bëjmë thirrje të gjitha grave shqiptare kudo janë, sipas kushteve familjare, ekonomike, sociale, të bëhen mentore të grave të dhunuara, duke mbështetur miket, shoqet, nënat, motrat, heroinat e heshtura të ditëve tona, duke qenë një shtysë dhe ndihmë e madhe në jetën e tyre.

Le të fillojmë nga vetja jonë, le të nisim nga vetja jonë këtë kauzë të madhe humane për të drejtën e për të mohuarat që nuk duhet të jenë të mohuara absolutisht jo.”

New York, Fund Qershori 2018

Historia mbi fytyrën e Kosovës, Dhimbjet i ka vizatuar varg

December 27, 2017 by dgreca

Homazh nderimi……( kushtuar Shefki Dedinca dhe qindra e mijëra kosovarë që u vranë, u sakatuan dhe u zhdukën gjatë luftës së fundit.) /

Nga Violeta MIRAKAJ/Në festat e fundvitit është shumë bukur të shkënbehen dhurata, dhurime urimesh të ndërsjellta dhe gjithandej krijohet një atmosferë festive….pra dhe une po ju uroj : Për shumë vjet Gëzuar!…. Por këtë urim doja ta plotësoja me një shkrim homazh kushtuar atyre qindra apo mijëra shqiptarë kosovarë që u vranë, u zhdukën…u sakatuan…Është një homazh që kurrë të mos harrohet e kaluara, po në emër të saj të përpiqemi për një jetë më të bukur, më të paqtë për brezat, për sot edhe për të ardhmen.

Për njeriun shtëpia është kështjella e tij, dhe për kosovarin Kosova ështe shtëpia e tij, kështjella e tij … Gjithë përpjekja e tij ka qenë një kalvar i gjatë mundimesh, ku si është shprehur dhe Akademiku R. Qosja se, Shqiptarëve në Kosovë u kishte mbetur vetëm ajri.

Nën dritën tragjike të historisë njerëzit zhvisheshin nga misteri i tyre shqetësues ; e gjithë bota ndihej pezull në këtë pritje universale. Në jetën të këtij populli gjithçka mbetej pa të nesërme… dhe se gjithë uji i lumenjve nuk do të lante dot dorën e vrasësit të këtij kombi…

Në qershor të vitit 2000, Kryqi i kuq raportoi për 3,368 civilë ( 2,500 shqiptarë, 400 serbë, dhe 100 romë) ende të humbur, afërsisht një vit pas konfliktit…. Tablonë tragjike dhe rrënqethëse e plotësojnë varret masive, ku më 2001-in, 800 trupa ende të paidentifikuar u gjetën në gropa në një terren të policisë jashtë Beogradit dhe në lindje të Serbisë. Skenat makabre nuk kanë të sosur, të paktën 700 trupa u zbuluan në një varr masiv i gjendur në një kompleks të një njësie policore speciale anti- terroriste në periferi të Batajnicës, e cila pasohet nga 77 trupa të gjetura në qytetin lindor të Serbisë, Petrovoselo, dhe në qytetin perëndimor të Serbisë, Perucac u gjendën 50 trupa….. E gjithë kjo tablo është një klithmë që s’duhet të fashitet….se ka të bëj me fatin e një kombi sa të lashtë dhe heroik. Lufta e fundit çlirimtare në Kosovë ishte luftë e cila ia ktheu dinjitetin kombit shqiptar.

Nuk mund të harrohet operacioni më 27-të prill në 1999. Forcat serbe rrethuan “ Reken e keqe” e “Lugun e Carragojës”, në rrethinën e Gjakovës. U ndërprenë të gjitha rrugët duke lënë të hapur vetëm dy rrugë në drejtim të Mejës. E gjithë kjo offensive barbare filloi në orët e hershme të mëngjesit; njëherazi u goditën 15 fshatra të rrethit të Gjakovës, grumbulluan meshkujt në grupe nga mosha 15 deri 60 vjeç … duke i ekzekutuar të gjithë. Skena si në kohërat barbare dhe ato të nazizmit hitlerian. Njësitet e ushtrisë serbe, policia, beretat e kuqe, paramilitarët si hijena ju turrën me barbarizëm njerëzve të paarmatosur ..Brenda disa orëve u krye ekzekutimi më makabër dhe masakra më e madhe në luftën e Kosovës.….

Sot, aty është Qendra Përkujtimore – 27 prill në Lëndinën e Pikëllimit në fshatin Meje të Gjakovës, njëkohësisht dhe Dita e të pagjeturve në Kosovë që simbolizon po këtë datë të vitit 1999. Ja si shprehet poetja R. Maleçka “ Ju o varre jeni si betimi/ në gjakun e të rënëve gjith’herët mbetë/ Pllakate varresh me gurë graniti,/do të gdhenden në këto troje përjetë….

Përvojë e hidhur për shqiptarët, për kosovarët që s’gëlltitet e s’gëlltitet; thikat copëtonin shpirtrat e tyre, dhe ata ishin të mbërthyer nga zinxhirët e fatit. Dhe ky popull është me të vërtet i madh sepse vuajtjet, lodhja, padrejtësitë nuk e përulën. Dhimbjet janë vizatuar varg…këtu një varr, matanë një muranë, një varr e një muranë prapë, historia plagët e saj i ka lënë dhe shprehur në fytyrën e Kosovës, si lulekuqet që lulojnë në arat me grurë. Lufta e Kosovës ishte një konflikt i armatosur e cila filloi në 28 Shkurt të vitit 1998 pas sulmit jugosllav në fshatrat Likoshan dhe Qirez në Drenicë të Kosovës deri në 11 Qershor 1999. Në mesin e luftës në 6 shkurt 1999, me Sekretarin e NATO-s arrihen negociatat e para midis palëve ndërluftuese, dhe në 18 mars 1999, delegacionet shqiptare, amerikane dhe britanike firmosën atë që u bë Marrëveshja e Rambujesë ndërkohë që delegacionet jugosllave dhe ruse nuk pranuan. Si gjithmonë në momente të vështira të fateve të kombit tone dhe këtë rradhë mbështetja e SHBA ishte jashtëzakonisht determinues, dhe ndihmës deri sa erdhi momenti final i kurorëzimit të kombit shqiptar, krijimi i shtetit të Kosovës. R. M – “ Ta bëjmë Dardaninë/ si ka qenë qëmoti / Ta bëjmë Shqipërinë si në kohën e Kastriotit……

Në këtë luftë u dëbuan 800,000 shqiptarë, u ranë 15,000 persona nga të cilët 2,400 luftëtarë të UÇK-së e të tjerë civilë. Gjatë luftës janë zhdukur rreth 5,000 njerëz, fati shumicës prej tyre është zbardhur deri në vitin 2007, por i madh ka mbetur numri i rasteve të pasqaruara. Vite me rradhë janë shkruar, janë skalitur momente nga tragjeditë dhe plagët e saj…Ku si është shprehur dhe poeti A. Podrimja te poezia “Kulla” Prej lashtësisë, thonë kanë ardhur/ nëpër mure të pëlcitura të Kullës kanë hyrë,/ Gurë e m’gur atje janë ngjitur/ në majë të botës kanë mbetur sot e atë ditë/……. E një kulle është ngritur një mijë vjet/ mbi një asht, mbi një emër ajo flet/ për shkak të dashurisë, për shkak të urrejtjes.”…pra historia përsëritet , Kosova , kulla shqiptare i ka mbijetuar stuhive dhe hordhive . Edhe si e thamë më lart jemi në prag festash, por në traditën tone shqiptare shpesh here trokasin në memorjen tone për të kujtuar të munguarit… na trokasin për të bërë homazh…. Dhe kjo është një traditë e bukur që të mos harrojmë… Jeta, vazhdimësia e saj shkon në gjurmët e saj dhe evidenton se, “Virtityti shkëlqen në fatkeqësi”

Bashkëbisedimi me të birin e Shefki Dedincës, ( i cili është një nga të shumtët që u zhdukën në periudhën e luftës pa lënë gjurmë), Zeqir Dedinca dhe me familjen e tij në njerën nga këto ditë ishte shumë prekëse. Duke marrë shkas nga teksti i këngës “Brezi me kapuç të bardhë” teksti A.Kalaja, Muzika: Ylli Kalaja të cilën e kënduan në festivalin e fëmijëve organizuar këtu në New York, dy vajzat e vogla Enesa dhe Joana Dedinca interpretuan me ndjenjën e dashurisë dhe të respektit, për të mos harruar gjyshin dhe të gjithë martirët e Kombit. Drama kosovare erdhi në këtë repertor si një histori, erdhi si një kujtim si një betim. “Me kapuç mbi kry’/ Përmbi maja e pamë gjyshin/ Është trim kosovar’/ Zemra e tij kishte dy krena/ FLAMURIN SHQIPTAR” Biseda në familje rrodhi shtruar , rrodhi ngadalë me drithërimë , me kujtime personale dhe meditim….

Shefki Dedinca ishte nga fshati Leskoshiq të komunës së Obiliqit. Vinte nga një familje e madhe, dhe punonte si udheheqës i pastrimit të shiritit në Rotorn 4 të kombinatit , Vështirësitë ishin të mëdha, me gjashtë fëmijë në shtëpi, sepse e shoqja i vdiq herët duke punuar si në shtëpi dhe jashtë saj por me dëshirën dhe dashurinë e madhe që fëmijët e tij të bëheshin të ndershëm , të arsimoheshin, dhe të kulturoheshin. Dhe këtë e shprehte shpesh se : – “Fati së pari ështe te mendja; shko në shkollë, të mësohesh e të bëhesh i ditur. Libri është arma e të mençurit e nuk të lë kurrë të varfër… Ngjarjet e njëpasnjëshme që ndodhën pas vitit 1991 në Kosovë, vazhdon të rrëfej Zeqiri ishin shumë të rënda, ishte nje reprazalje e vërtetë për popullin. Filluan përjashtimi nga puna pothuaj i të gjithë shqiptarëve, u mbyll televizioni si dhe fakultetet ….kërkojnë të mos mësohet dhe të flitet gjuha shqipe, po ajo serbe. Në atë kohë ishte student në Fakultetin Ekonomik, u veprua vetëm me dhunë e ushtruar nga policia, i larguan nga godina…por kurrë nuk mundën të shuajnë dëshirën për vazhdimin e leksioneve në ambjentet të tjera familjare. Një kurajo të madhe na jepte baba , i cili shprehej: “S’ka forcë dhe fuqi që të bllokojë universitetin e Prishtinës, dhe se ju studentët jeni arma më e fortë e popullit Kosovar”. Në momente të vështira atë e kishim mbështetje me mençurinë , kurajon dhe guximin që u jepte deri sa një ditë …. 24 mars i vitit 1999, lëshojnë banesën si shumë e shumë banorë për tu strehuar atje ku këmba e serbit të mos shkelte, ku forcat ushtarake separatiste militariste të mos t’i gjenin. Që nga ajo ditë nuk u mor vesh kurrë se çfarë fati pati Shefki Dedinca….

Një nga dhimbjet më të mëdha të shqiptarëve, pra është ajo e lirisë, dhimbje që prodhoi akte heroike, humanizmi, dashurie për vendin dhe në emër të kombit me të cilën po i thërret unitetit të botës së qytetëruar. Trevat shqiptare u bënë të njohura nga lufta, se ato u unifikuan me trimat e rënë për liri, dhe marrin funksionin e një “kumti” toponimik – historik, të cilat mbartin një epokë historike, realisht të nevojshme shqiptare. Këto treva mbartin në vetvete dhimbje, prelude, momentalitet dhe shqiptarizëm; të bëjnë krenar për vendin tënd , për njerëzit e tu, për viset e tua, për historinë dhe për atë që i duhet vendit dhe njerëzve të tu.

Te “Dhimbja Gjakovare” kombi lëngon… “…Kudo vajë, kudo piskamë,/ – Ku t’kam babe, o ku t’kam nanë!?/ – O ku je motër, o ku je vëlla!?/ Ma tmerrim, o për ne nuk ka!/ Disa trupa, o t’përgjysmuar,/ shumë pa k’am’ e shumë pa duer,/ Shumë u dogjën n’flakë e n’prush,/ s’ka shka ban, medet – kurkush!/ M’falni vëllazën, s’muj duroj ma!/ Këta shqiptarë në gjak janë la,/ asnjëherë për ne s’do t’vdesin,/ O n’zemra tona përjetë do t’mbesin!” Dhe sot e kësaj dite dëgjohen klithmat e përvuajtur të këtyre njerëzve. Skalpimi i historisë tregon se mbetet esenca e ngjarjeve, simboli i përsëritshëm i sfidës për të jetuar, një jetë më të drejtë, një jetë ku të mos lejuar kurrë të përsëritet e kaluara dhe ky është një apel. Si shprehet dhe poetja R. Meleçka “ Liria dhe gjaku kanë lindur nga një nanë/ ushqyer e rritur nga njeri- tjetri mot pas moti,/rritur në djepat, në dru e lis mali,/ Rritur nga kënga, amaneti dhe loti.”

New York, 26 Dhjetor 2017