Nga Reshat Kripa/
Po pija kafe me një mikun tim kur tringëlliu zilja e celulatrit. E hapa. Ishte një e njohura ime. mbesa e një mikut tim të vjetër.
– Me falni që po ju shqetësoj, – më tha. – Jam këtu me Avdurrahmanin.Kemi ardhur në grevën e urisë së të përndjekurve. Kemi më tepër se dy orë dhe Durua nuk do të largohemi. Ju lutem, ejani ndoshta i mbushni mendjen. Ju e dini që ai, tashmë është shumë plak.
Me Avdurrahmanin jam njohur shumë vite më parë. Isha pothuajse fëmijë. U njoha me të në kampin e punës së detyruar të Urës Vajgurore. Nuk i kisha formuar ende bindjet e mia politike. Ai u bë një nga mësuesit e shumtë që njoha në atë skëterë. Deri atëherë historinë e Shqipërisë e njihja siç ma kishin mësuar në shkollën komuniste. Por Abdurrahmani dhe mësuesit e tjerë që ndesha atje, më mësuan se Shqipëria kishte edhe një histori tjetër, ndryshe nga ajo që kisha mësuar deri atëhere.
Ai më mësoi të luftoja për flamurin kuq e zi, për një Shqipëri të lirë, demokratike, etnike, me baza shoqërore moderne, për një Shqipëri ku të mbretëronte liria e fjalës dhe e mendimit. Më mësoi të luftoja për një Shqipëri të drejtuar nga njerëz të pakompromentuar, nga shqiptar që nuk janë kursyer, në çdo kohë e në çdo rrethanë, për shpëtimin dhe të mirën e këtij vendi, prej burrash punëtorë, të aftë dhe të ndershëm. Për një Shqipëri që do të dënojë pa mëshirë dhe në mënyrë shembullore antipatriotët, tradhëtarët, spekullantët, spiunët, për një Shqipëri ku nuk do të ketë vend për dallkaukët, servilët, dhe të gjithë ata që pengojnë zhvillimin dhe përparimin e Shqipërisë së rilindur, per një Shqipëri të shqiptarëve.
Këto m’i mësonte ai, një luftëtar i orëve të para të luftës kundër pushtuesit fashist, një i internuar nga fashistët në kampin e Ventotenës, një i dënuar politik nga regjimi komunist për bindjet e tija nacionaliste demokratike. Shpesh herë rrinim deri vonë në mbrëmje dhe atje, në errësirën e kampeve të punës së detyruar, ai me fliste për nacionalizmin shqiptar, për parimet e tij dhe luftën e zhvilluar kundër pushtuesve të huaj.
E lashë menjëherë kafen dhe u drejtova nga vendi ku zhvillohej greva e urisë së të përndjekurve politikë. E gjeta, të ulur në një karrike në çadrën e tyre. U fliste grevistëve me një pasion të papërshkrueshëm. U bënte thirrje që të mos tërhiqeshin nga rruga e nisur. Shprehte dëshirën për të qëndruar edhe ai me ata.
Por ai, tashmë ishte në pragun e 96 vjetëve. Të ngujuarit i thoshin se nuk mund të pranonin sakrificën e tij, se atyre ai iu duhej për eksperiencën e gjatë si një enciklopedi e vërtetë e historisë së nacionalizmit shqiptar, si një histori e Shqipërisë së vërtetë.
Iu afrova dhe i fola me një zë të butë:
– Eja të ikim, tani e kryet detyrën tuaj. I shikon, ju i ringjallët këta me fjalët tuaja.
Më vështroi me një shikim sikur do të më përpimte.
– Edhe ti, djali im, më thua kështu? – më tha.
Unë heshta. Nuk dija si t’i përgjigjesha. Të ngujuarit u mblodhën të gjithë rrotull tij
dhe filluan t’i thonë se duhej patjetër të kthehej në shtëpi. I thanë se mbesa e tj, që e kishte shoqëruar po e priste dhe ai nuk duhej t’ia thyente sakrificën që ajo po bënte.
Avdurrahmani kaloi një jetë të vështirë. Pati fatin të njihej dhe të martohej me një zonjë që rrallë se mund t’i gjendet shoqja në botë, me Lilin, motrën e legjendarit Xhelal Koprencka, pesë herë i dënuar nga regjimi komunist dhe, së fundi, ekzekutuar për një letër që i kishte shkruar diktatorit. E kalonin jetën të dy së bashku, në harmoni të plotë. Fati nuk iu fali fëmijë. Por fati e dënoi Avdurrahmanin. Zoti i rrëmbeu bashkëshorten e tij duke e lënë të vetëm dhe në një moshë mjaft të thyer. Mbeti i vetëm, pa asnjë njeri pranë. Por iu ndodh, në ato çaste të vështira, e mbesa, Liliana Shehu, që e mori në shtëpinë e saj dhe filloj të kujdesej për të si për prindërit e saj.
Së fundi, Avdurrahmani u bind. U takua me të gjithë grevistët. U premtoi se do të vinte gjithmonë t’i takonte. E mora për krahu, së bashku me mbesën dhe u larguam. Në mendjen time vinin rrotull mendime nga më të ndryshmet. E përfytyroja atë ashtu siç e kisha njohur vite më parë por, më shumë, më vinte para syve qëndrimi i tij përpara kësaj greve urije. Pyesja:
– Ku jini, o shtetarë? Ku jini ju, që e quani veten përfaqësuesit e popullit, kur i lini
keta grevistë të vdesin urije dhe askush nuk kujtohet të bisedojë me ta? Merrni shembull nga ky 96 vjeçar dhe ejani uluni në bisedë me këta martirë. Qëndrimi juaj është modeli më i keq i qeverisjes së një vendi demokratik.
Kur u ndava me mikun tim m’u kujtuan vargjet e një poezie të poetit të madh francez, Viktor Hygo:

Njëmijë po të mbeten, do mbetem edhe vetë,
Edhe njëqind të bëhen, nuk tundem, jo, q’aty,
I dhjeti do të jem, po qe se mbeten dhjetë,
Dhe në mbet vetëm një, unë do jem ay!

Ay, vetëm një që ka mbetur, është miku im, Abdurrahman Kreshpa.