NGA DALIP GRCA/EDITOR I DIELLIT/*

 I nderuari Shkëlqesia Juaj, President i Republikës, z. Bujar Nishani/

Të Përndershëm klerikë/

Të nderuara diplomate të Shqipërisë dhe Kosovës/

Të dashur bashkatdhetarë/

Vatranë të nderuar/

Kam nderin që ta marr këtë Dekoratë të Lartë, në emër të gjithë Editorëve, që dhanë gjithçka për gazetën –Ikonë, më të vjetrën e Botës Shqiptare , që ende është në botim, falë kontributit të vatranëve, që ia kanë rritur jetëgjatësinë me kursimet e tyre. Dielli, ishte me fat sepse u udhëhoq nga pena të talentuara, shkrimtarë e gazetarë të njohur, (po perdor renditjen kohore)duke nisë me Fan S Noli, Faik Konica, Kristo Dako, Kostë Çekrezi, Kristo Floqi, Bahri Omari, Aqile Tasi, Refat Gurrazezi, Nelo Drizari, Qerim Panariti,(ndihmës Peter Prifti) Dr.Athanas Gegaj,(pak kohë punoi si ndihmës editor edhe poeti e shkrimtari Çam Bilal Xhaferri) Xhevat Kalljaxhiu, Dr.Eduard Liçaj, Prof. Arshi Pipa, Anton Çefa dhe prej 8 vitesh kam nderin që ta Editoj  unë Gazetën-Ikonë, dhe të jap kontributin tim modest në rikthimin e Diellit, pas një pushimi prej 2 vitesh e gjysëm.

Tek mbushte Motin e parë të botimit, Editori i dytë i Diellit, Faik Bej Konitza, shkruante:”Me këtë numër, 22 Tetor 1910- DIELLI mbushi Motin e parë të Botimit. Kur bën një udhë të gjatë, udhëtari qëndron ndonjëherë, rri mbi gur dhe hedh sytë pas. Është një çlodhje, një kurajo për të shkuar përpara, kur sheh se sa eci dhe kur mendon se ku do të shkojë…”  …

Natyrisht, Konica, nuk e mendoi se Dielli do ta kalonte një shekull Jetë!

Ndërsa Editori i parë i gazetës, ai që e pagëzoi Diellin,me emrin e bukur ndricues-,ai që hartoi programin Kombëtar, të  botuar në numrin e parë, Fan S. Noli, që pati fatin ta shoh Diellin-burrë të rritur, tek festohej 50 vjetori i gazetës, Uronte:”Urojmë me gjithë zemër që DIELLI,gazetë e parë në Gjuhën Shqipe, që u botua e përditshme, të arrijë të festonjë dhe 100 vjeçarin.”

Dhe ja, Dielli e kaloi 100 vjeçarin, po mbyll dekadën e parë të shekullit të dytë të jetës së vet dhe vatranët nuk do ta lejonë që të shuhet ky qiri Kombëtar i ndezur në kohë errësire për Kombin.

Dielli i Vatrës mbetet regjistri më i vjetër dhe më jetëgjatë i Botës Shqiptare në Amerikë, që ka regjistruar jetën e shqiptarëve, që kur zbriti emigranti i parë e deri në ditët e sotme. Nuk mund të hartosh historinë e shqiptarëve të Amerikës pa u ndalë në Faqet e Diellit dhe pa patur si pikënisje Vatrën, që luajti për shumë kohë rolin e  shtetit të vdekur shqiptar dhe mbrojti kufijtë e Shqipërisë.

Po ku qëndron Misteri i jetës shekullore, 105 Vite VATRA dhe 108 Vite –Dielli?

Kësaj pyetjeje janë përpjekë që t’i japin përgjigje analistë, studiues, gazetarë, historianë. Duket se konkluzionet e ish sekretarit të Vatrës në vitet 1957-59, dhe ndihëms Editor i Diellit Peter Prifti, janë më të pranuarat. Së pari, Shqiptari e sheh Vatrën jo si një shoqatë, por si një Institucion, si një Monument historik. Së dyti, edhe Vatra, edhe Dielli, lidhen me dy figura eminente të Historisë Kombëtare, Noli dhe Konica.

Së treti, Semantika kuptimore e VATRËS dhe DIELLIT, janë magjike. Emri i Federatës të sjell menjëherë në mendje imazhin e  ngrohtë të Vatrës dhe oxhakut, që shpërndajnë ngrohtësi, por dhe  Mikpritje, Bujari karakteristike shqiptare. Po edhe –DIELLI-, është një fjalë që na tërheq si me magnet, sepse”Diell” do të thotë Dritë,energji e pasosur,Jetë e Gjallëri. Vatra dhe Dielli janë emra të goditur, që i kanë tërhequr fort shqiptarët nga fillimi i Shekullit 20 e deri tash në shekullin e 21.

Mendoj se nuk ka kurrfarë misteri e enigmash në jetgjatësinë e Vatrës dhe Diellit. A e dini PSE?

Kush futet në Vatër, i jep besën, dhe nuk ndahet prej saj derisa të ketë frymë. Madje nuk i ndahet edhe kur janë të sëmurë, edhe kur janë në karrocë, sic është vatrani-simbol Jonuz Ndreu, që edhe pse në karrocë, ka udhëtuar 70 mile për të ardhur sonte këtu në darkë me Presidentin e Shqipërisë.

E dini kush e bën jetëgjatë Vatrën dhe Diellin e saj? Po ju tregoj një rast fare të freskët: një vatran që e ka në shpirt Vatrën, Mehmet Kadrijaj quhet, para tri ditësh me emocionoi, kur erdhi në Vatër dhe më tregoi: Kam punuar një muaj natën, dhe pagesën e parë dua t’ia jap Vatrës. Dhe nuk ishin pak, por 2 mijë dollarë, një punëtor i thjeshtë është Mehmet Kadrija, Jo biznesmen,por ja që jep me shpirt kursimet e veta! Po nuk është hera e parë: Mehmeti, kur dorëzoi Bibliotekën e vet në Vatër dhuroi edhe $2 mijë, kur nisi fushata për sistemimin e arkivit, dhuroi shumën 1 mijë dollarë. Nuk është i vetmi, ai, po kështu janë vatarnët.Ja pra kush e mbanë vatrën dhe Diellin gjallë! Fryma Vatrane, shpirti bujar Vatran!

…Edhe një herë falenderoj Presidentin e Republikës për Dekoratën e lartë, NDERI I KOMBIT, që i akordoi Gazetës”DIELLI”.

Falenderoj Vatrën, që ma besoi drejtimin e saj para 8 vitesh, Falenderoj vatranët që më japin mbështetje. Falenderoj bashkëpunëtorët e shumtë të Diellit, që ma lehtësojnë barrën.

Falenderoj familjen time, e cila me mbështetjen që më jep, është bërë pjesë e Gazetës dhe e Vatrës.

Faleminderit zoti President!

* KJO ISHTE PERSHENDETJA E EDITORIT TE GAZETES, NË DARKËN PËR DEKORIMIN E DIELLIT NGA PRESIDENTI BUJAR NISHANI ME URDHERIN”NDERI I KOMBIT”, POR QE PER MUNGESE KOHE NUK U LEXUA.