Rrefimet e librit “Djali nga Hoti” i Kolec Traboinit vijne ne periudhen kohore 100 te viteve me pare. Ata jane mbeshtetur ne hartimet shkollore te babait te tij Palok Troboini ish-nxenes i shkolles Tregtare Italiane, i cili solli permes Dalmacise flamurin qe u ngrit ne Deciq me 6 prill te vitin 1911. Shkrimet vijne nga viti 1905 me disa modifikime e plotesime sic e ka zakon Kolec Traboini me penen e tij te lehte si gjeth e me peshe tonelata. Libri i thjeshte edhe per kompozimin, ilustrimin dhe ne teresi grafiken e perdorur, eshte nje model per kohen. Faqet e librit te impresionojne, te shetisin ne tablote e bukura natyrore te malesive, te stineve te vitit, ne galerite e personazheve qe jane te moshave te ndryshme, ku mbizoteron Palok Troboini i ati i Kolecit, nena Nora dhe mesuesi i italishtes Andrea Skanjeti burri i Motres Tone. Personazhet e librit jane bashkemoshatare, kryesisht te vuajtur, por te ndershem. Jane rrefime per femije, qe me shume mjeshteri e pa u dukur, ne fundin e se cilit, cilido lexues i jep dicka te vlefshme per jeten, kurdo e kudo qe i nevojitet.
Do t’i thosha edhe Ministres se Arsimit se duhet qe ky liber te plotesoje bibliotekat e shkollave, sepse eshte nje nga librat me te mire per femije. Mos t’ju dridhet fare dora per ta futur ne katalogun e librave te leximit jashte klase. Deshiroj qe ky propozim te mos mbetet ne vesh te shurdher. Lexim te kendshem.

FAIK XHANI
mesues