Nga Mithat Gashi

Lirije Gashi, e bija e Muharrem Bajraktarit, i tha lamtumirë kësaj bote me 1 nandor të vitit 2013 dhe u varros ne Tirane me 2 nandor. Lirija, e cila u lind ne Dome te Ujmishtit te Lumës në mars te vitit 1933, i përket brezit te klasës ma të përsekutueme te regjimit komunist të Shqipnisë.

Mbas pushtimit të krahinës së Lumës nga “Brigata e Pestë Sulmuese” në vitin 1944, familja e Muharrem Bajraktarit u izolue ne burgun e Kukësit dhe mbas pak kohe u dëgue ne Shkodër, ku u mbajtë për disa muej. Mandej u internue në Berat.

Baba i saj, Muharrem Bajraktari, që kishte mbajtë qëndrim kundra Italisë dhe Gjërmanisë, e vazhdoi rezistencën kundra regjimit komunist deri kur u aratis nga Shqipnija në vitin 1946. Gjatë rezistencës dy vjecare, dy vllezën të Lirijes u vranë, dhe ma vonë xhaxhai i saj, Bajram Bajraktari, u pushkatue ne burgun e Shkodrës.

Kur familja e Muharrem Bajraktarit u internue në kampin e Beratit,  për nji kohë,  bashkbanuen ne nji ndertese me familjen e Haziz Fetah Gashit nga fshati Nangë.  Parase të nisej për në Greqi, Lirijen e kishte fejue baba i saj me Qemalin, të birin e Haziz Gashit.  Ashtu si Muharremi, edhe Hazizi ishte i denuem me vdekje in absentia nga regjimi komunist.

Administrata komuniste kishte fillue me i futë në punë të detyrueshme të intërnuemit si dhe të gjith të burgosunit politik. Lirijen e ndajnë nga nana dhe vëllau, Genci, që ishte ma i vogël, dhe e dërgojnë në fabrikën e tullave në Tiranë, së bashku me shumë të internuem të tjerë. E shoqja e Muharren Bajraktarit, ia len amanet vajzën e vet, Lirijen, Gjinë Mirakajt, nusës së Kol Bib Mirakës. Gjina e mban afer Lirijen, si vajzen e vet. Që nga kjo kohë, familjet Mirakaj dhe Bajraktari e kanë vazhdue dhe e vazhdojnë dashamirësinë me njeni tjetrin.

Kur Lirija ishte e internueme me punë të detyrueshme ne Tiranë, arrestohet dhe dënohet me burg vëllau saj, Genci. E ama  u ngelet vetëm, dhe për mungesë mjekimesh, ndërron jetë, pa pasë asnjë njeri të farë e fisit të vet pranë.  Liderët komunist nuk u kanë dhanë asnji njoftim apo spjegim fëmijëve, Gencit dhe Lirijes, për vdekjen e nanës.  Sot e kësaj dite nuk dihet se ku prehen eshtnat grues së Muharrem Bajraktarit.

Mbas pak vjetësh, Lirija dërgohet në kampet e internimit te Lushnjes. Qemal Gashi kërkon lirimin e saj që të martohet me Lirijen, që ishte e fejuemja e vet. Ishte e kotë. Regjimi komunist nuk lejonte lirimin e vajzës së Muharrem Bajraktarit nga internimi. Qemali u arrestue dhe u burgos për disa kohë në Kukës dhe Shkodër dhe ma vonë u internue në Lushnje. Aty Lirija e Qemali u bashkuen dhe u martuen në vitin 1956, lindën dhe rritën katër femijë, dhe banë një jetesë -nën presione të ndryshme dhe te vazhdueshme- së bashku me klasën ma te përsekutueme nga regjimi komunist, deri në vitin 1991.

I shoqi i saj, Qemali ndërroi jetë në vitin 2009 ne Tiranë. Në maj te këtij viti, Lirija vizitoi Shtetet e Bashkueme te Amerikës për së dyti here. U shmallos me vëlleznit e vet, Esatin dhe Gencin si dhe me familjen Gashi, me nipat dhe mbesat e Qemalit. U kthye për Tirane me 11 shtator mbas nje diagnoze të nji semundje të pashërueshme që u konstatue nga onkologet e spitalit te Hackensack të New Jersey-it.  Jetoi edhe 50 ditë me mendje te plote në prehnin e fëmijeve, nipave, dhe mbesave të saj, të cilët e dashtën shum.

Len pas djalin Azizin, fajzat Lavdën, Irenën, dhe Almën, si dhe vlleznit, Esat dhe Genc Bajraktarin dhe shum nipa e mbesa.

Me vdekjen e Lirijes, ndahet edhe nji përjetuese dhe deshmitare e vuejtjeve që shkaktoi regjimi barbar komunist.