….DHE E VLERAVE TE SHOQERIVE TE DEMOKRATIZUARA/
NGA:LULZIM MULLIQI-SHBA/
Liria e shtypit duhet te ruhet si e drejte e patjetersueshme e njerezve ne nje shoqeri te lire,progresive dhe demokratike.Ne te kunderten,ajo pariqitet shume sfiduese per vendet qe aplikojne praktikat autokratike ne zgjidhjen e shume ceshtjeve te rendesishme politike,diplomatike,shoqerore dhe kulturore.Ajo mbarte me vete lirine dhe pergjegjesine per te diskutuar veprimet dhe artikulimet e pushtetit apo te institucioneve Publike ne raport me qytetaret e nje vendi te caktuar.Ne kete kontekst liria e shtypit ka per detyre te kerkoje lajme te verteta ,te panshme dhe te jete e cliruar ndaj cdo interesi te ndryshem.Prandaj si e tille liria e shprehjes dhe e shtypit eshte nje e drejte themelore ne shoqerite demokratike dhe bashkekohore.Ajo e merr kete atribut ne saje te nenit 19 te Deklarates Universale per te Drejtat e Njeriut,pastaj nga neni 10 i Konvenetes Evropiane dhe nga neni 19 i Konventes Nderkombetare mbi te Drejtat Civile dhe Politike.
Por me gjithe kete fakt,liria e shprehjes dhe e shtypit ende ne te gjitha vendet nuk i gezon atributet e nje te drejte absolute per arsye se ajo permban ne vetvete ashtu si detyrat edhe obligime te specifikuara ne raport me shoqerine,per kete arsye ajo i nenshtrohet ligjerisht terreneve juridike te kufizuara te vendeve te ndryshme.Keshtu ne gjejme shume shtete qe kane hartuar kuader ligjor te ndryshem nga njera -tjetra dhe me specifikat qe i perkasin vendeve te ndryshme te botes.Ndersa kur behet fjale per SHBA-te,legjislacioni eshte i pakushtezuari,i hapur,i lire dhe karakteristik per nje shoqeri demokratike qe eshte i mbeshtetur tek Amendamenti i pare i Kushtetutes amerikane.
Eshte poashtu e drejte konstituive per cdo qeveri demokratike ne te cilen cdonjeri,
jo vetem qytetaret e shtetit,kane te drejten njerezore te thone ate se cka mendojne
dhe ne te njejtin kohe ta kritikojne qeverine.Ne janar te vitit 1941, ish-presidenti
Ruzvelt shpalli lirine e te folurit dhe te shprehurit si njeren nga kater lirite mbi te cilat
duhet te mbeshtetet rendi boterore pas Luftes se Dyte Boterore.Poashtu, liria e shprehjes dhe liria e medieve jane te garantuara edhe me Kushtetute te Republikes se
Kosovës ne nenin 40,ku decidivisht thuhet” Liria e shprehjes perfshine te drejten per te shprehur,per te shperndare dhe per te marre informacione,mendime dhe mesazhe te tjera pa u penguar nga askush”.Prandaj se fundmi eshte per tu befasuar me nje kerkese
absurde dhe skandaloze te ambasades turke ne Prishtine,e cila kerkoi denimin e nje gazetari nga Kosova,per nje mendim te tij te shprehur ne rrejtin social- fejsbuk, ndaj ngjarjeve te fundit te zhvilluara ne Turqi.Ky lajm,pervec qe ka marre jehone ne te gjitha mediet vendore,rajonale dhe boterore eshte cilesuar si nderhyrje te nje shteti ne nje shtet tjeter.Ky veprim absurd i ambasades turke ne Prishtine, eshte kundershtuar edhe nga zyrtaret me te larte te Qeverise se Kosovës.I pari ishte zevendes ministri i jashtem
i Kosovës,Valon Murtezaj,i cili theksoi se te gjitha ceshtjet do te trajtohen sipas ligjeve demokratike te Kosovës.Lidhur me kete ceshtje,keto dite reagoi edhe Shefi i diplomacise kosovare,Enver Hoxhaj,i cili ne nje prononcim per medie tha se kjo kerkese e ambasades turke ne Prishtine eshte e pazakonte.Prandaj nderhyrja e ambasadores se Turqise per te burgosur gazetarin,Berat Buzhalen eshte vertete,nje hap jo etik,Jo diplomatik dhe i pamenduar mire nga ana e personelit te ambasades turke ne Prishtine.Ne raportet e sotme te Mardhenieve Nderkombetare liria e shprehjes dhe e shtypit eshte nje vlere e pakontestuar e shoqerive demokratike dhe eshte sfiduese per praktikat e regjimeve autokratike dhe sunduese sic eshte pushteti aktual ne Turqi.
Nga:Lulzim Mulliqi-Ekspert i Ceshtjeve Juridike dhe Mardhenieve Nderkombetare.