Nga Gian Antonio Stella/

“Corriere della Sera”/- Përkthyer nga Eugjen Merlika/

Ose janë sharlatanë shkencëtarët që studjojnë demografinë, ose janë të tillë ata që gjejnë lehtë zgjidhje të lehta. “Nëse ëndërra e disave do të sendërtohej, dhe Vendet e pasura do të “blindonin” kufijtë e tyre”, shkruajnë në esenë e tyre “Gjithshka që nuk ju kanë thënë kurrë mbi imigracionin” (Laterza), Stefano Allievi dhe Gianpiero della Zuanna, duke cituar të dhënat zyrtare të Population Division të Kombeve të Bashkuara, “në krye të njëzet viteve banorët e tyre, në moshë pune do të kalonin nga 753 në 664 milionë”. Tetëdhjetë e nëntë milionë më pak. Pak a shumë sa popullsia në moshë pune e Gjermanisë dhe Italisë, të marra së bashku.

Në rastin tonë, “në njëzet vitet e ardhëshme, për të mbajtur të qëndrueshme popullsinë në moshë pune (20 – 64), çdo vit duhet të hyjnë në Itali 325 mijë punonjës të mundshëm, një numur i afërt me ata që kanë hyrë në fakt në njëzetvjetorin e shkuar. Përndryshe, në krye të vetëm njëzet viteve, punonjësit e mundshëm do të bien nga 36 në 29 milionë.” Me përfundime shkatërruese që nga  prodhimi industrial deri tek barazpesha e pensioneve. Vlen kjo dhe për Austrinë që don të mbyllë Breneron : pa të mërguar të rinj, në 2035 popullsia në moshën 20 – 64 do të pakësohej me 16%, nga 5,3 në 4,4 milionë. Me atë që pason. E thjeshtë të mbyllesh : po pastaj ? Kush don mundet edhe të mallkojë kohët, po pastaj ?

Atëherë, skërmitet ndonjeri, “duhet të marrim të gjithë ata që arrijnë?”. Aspak. Do të ishte e pamundur, edhe sikur në mënyrë paradoksale, do të pranonim. Nëse do t’ishin Vëndet e varfëra të mbylleshin papritmas, në fakt “në krye të njëzet viteve popullsia në moshë 20 – 64, do të shtohej me 850 milion njerëz ose më shumë se 42 milion në vit.” Dridhma.

Askush nuk ka formulën magjike për të zgjidhur këtë problem epokal. Askush nuk mund t’a nxjerrë nga historia. Njerëzit shpërngulen, siç shpjegon filozofi dhe evolucionisti Telmo Pievani, “që prej gati dy milion vitesh”. Por kurrë më parë kishte qënë një cunami demografik i këtij lloji. Kjo është çështja : nëse do të mbajmë nervat e forta dhe të vetëdijësohemi me realizëm për vështirësinë e gjetjes këtu e shpejt të zgjidhjeve shpëtimtare, ashtu sikurse shkenca luhatet me dyshim para viruseve të reja, por është e pamundur t’i nënështrohemi disa zakoneve të këqija. Prej kësaj rrjedh arnimi i përditshëm e i mundimshëm i gjëndjeve të jashtzanshme me shpërndarjen e t’ardhurvet tek njëri apo tjetri pronar hoteli (madje pa skrupuj) pa një projekt me frymëmarrje të gjërë. Prej kësaj ulurimat kundër të ikurvet nga uria e nga luftërat me nxitjen për të ndaluar valën e pamasë duke shtrirë rrjeta dhe tela me gjemba. Dhe asnjë copë shtetari që të sigurojë shoqëritë tona të lemerisura, duke treguar se janë në lartësinë e sfidës biblike.

Një raport i OKB-së thotë se “kush le një Vend  më të varfër për një më të pasur, mesatarisht ka një shtesë 15 herë më të madhe se rroga e tij dhe një pakësim 16 herë të vdekshmërisë foshnjore” : cilido prej nesh, në vendin e tyre, do të ishte i gatshëm të rrezikonte lëkurën për të “gjetur fatin” siç thonin gjyshët tanë mërgimtarë venetë. Edhe se, Zoti mos e dhëntë, do të na shtinin me armë. Aq më tepër, duke ditur që n’Evropë dhe n’Itali, në sajë të një rrjete familiare dhe një ndihme shoqërore që, sidoqoftë, siguron atë minimum jetësor të pamendueshëm gjetiu, ka ende hapësirë për kë është i gatshëm të kryejë “dddjobs”, punët “dirty, dangerous and demeaning” (të ndyra, të rrezikëshme e poshtëruese), të papranuara nga ai që priste diçka më të mirë.

Nuk do të mjaftonte as edhe një shpejtim mrekullues në t’ardhmen : në Kaliforninë e Google-t dhe Apple-t kujtojnë akoma Allievi e Dalla Zuanda, “çdo dy vende pune të reja high tech lindin pesë të tjera të një profesionalizmi t’ulët : dikush duhet të hekurosë këmishët e të pasurvet, të punojë kopshtet e tyre, të kujdeset për të moshuarit e tyre”. Krejt tjetër nga kurset e formimit për baristë akrobatikë.

Si do të dalim nga kjo gjëndje ? Zgjidhje të shpejta “me çelsa në dorë”, për inat të gjithë demagogëve, nuk ka. Do të duhet kohë, durim, vendosmëri, largpamësi. Megjithatë disa gjëra në rrëmujën janë të qarta.

Pika e parë, askush nëse mund të jetojë ku ka lindur, nuk përballet me shpenzimet, mundimet, rreziqet dhe poshtërimet e një farë soji udhëtimesh : duhet pra “t’i ndihmojmë në shtëpinë e tyre” seriozisht e jo me hipokrizi, jo me lëmosha të vogla (G8 e Akuilës i dha Afrikës 13 të mijtat e fondit të dhënë bankave për krizën), me dhuratat diktatorëve apo me bashkëpunimin ndërkombëtar të viteve Tetëdhjetë, që mbaroi i përlarë nga skandalet (të paharrueshme siloset veroneze të shkrira nën diellin sudanez), mbasi Gianni de Michelis kishte pranuar në Dhomën e Deputetëve se 97% e financimeve për Botën e Tretë përfundonte (shpesh nëpërmjet marrëveshjesh private) në sipërmarrjet italiane që donin porosi për jashtë shtetit.

Kurrë më. Më mirë të ndryshohen rregullat e tregëtisë ndërkombëtare, të cilat, për të mbrojtur gjëndjen e Perëndimit, i gozhdojnë Vëndet në zhvillim të mos rriten. Citojmë Kofi Annan-in : “Bujqit e Vendeve të varfëra nuk duhet vetëm të konkurojnë me financimet e prodhimeve ushqimore t’ eksportit, por duhet të kalojnë pengesa të mëdha për importimet. (…) Tarifat doganore të BE mbi prodhimet e mishit arrijnë maja të barabarta me 826%. Sa më shumë i shtojnë vlerën prodhimeve të tyre Vëndet në zhvillim duke i përpunuar, aq më shumë shtohen taksat doganore.” Gjëndja nuk ndryshon mbas ndonjë viti.

E dyta : mjaft me trafiqet e armëvet drejt Vendeve në luftë. Sa eritreas që vijnë me barkat ikin nga shtëpitë e tyre, mbasi kanë provuar mbi fshatrat e mbi familjet e tyre “mirësinë” e armëvet të shitura regjimit të Isaias Afewerki-t edhe nga firma italiane dhe evropiane, siç vërtetoi Ekspresi , edhe se kishte një embargo ? Mëtojmë të qëndrojnë në shtëpitë e tyre e njëkohësisht të humbasin ndjenjat duke blerë armët tona ?

E treta : krahas një strategjie të shpejtuar për t’i krijuar kushtet italianëve të lindin më shumë fëmijë, gjithënjë e më tepër të domosdoshëm, duke filluar nga një rigjallërim i vërtetë i rolit edukativ të shkollës edhe në këtë drejtim, është e ngutëshme të arrijmë, më së fundi, në rregullat e reja të nënshtetësisë. Ndoshta do të duhen dhjetëvjeçarë për të sendërtuar ëndrrën e Mamelit (“Të shkrihemi së bashku ora tingëlloi”), të zgjeruar drejt shumë italianëvet të rinj që duan të ndihen italianë, por sigurisht nuk është e lehtë të mëtohet që të jetë një qytetar i mirë ai që ka shumë të mundimëshme të bëhet qytetar.

“Corriere della Sera” 1 maj 2016         

  Përkthyer nga Eugjen Merlika