Anëtari i Asamblesë Shtetërore të Nju Jorkut, Mark Gjonaj: Në Nju Jork, regjistrimi për të votuar edhe në shqip/

Prej vitesh formularët e regjistrimit për të votuar në Nju Jork ofroheshin në disa gjuhë me synimin që procesi i regjistrimit të bëhej sa më i hapur dhe më i thjeshtë edhe për komunitetet imigrantë. Falë një nisme të re, formularët do të ofrohen edhe në gjashtë gjuhë të tjera, ndër ta edhe në gjuhën shqipe. Anëtari i Asamblesë Shtetërore të Nju Jorkut Mark Gjonaj, i cili ka punuar prej vitesh që formularët e regjistrimit të ofroheshin edhe në shqip, thotë se nisma e re ndihmon për një mobilizim më të madh të shqiptarëve për të votuar, duke e hapur procesin edhe për ata që pengoheshin nga problemet e gjuhës.

Zëri i Amerikës: Zoti Gjonaj, Të flasim për nismën, për të cilën jeni angazhuar personalisht për ta miratuar. Çfarë pritet prej saj?

Mark Gjonaj: “Jam i gëzuar që gjuha shqipe është tani një ndër gjashtë gjuhët e reja në të cilat ofrohen formularët për regjistrimin e votuesve. Është një moment për t’u shënuar për komunitetin tonë, pasi për herë të parë mund të regjistrohesh për të votuar në gjuhën shqipe. Kur e krahasojmë me grupet e tjera etnike, si italianët e grekët, të cilët kanë qenë në këtë vend për një kohë shumë më të gjatë se ne, ky fakt e bën këtë një moment krenarie për ne dhe ndihmon për ruajtjen e thesareve kombëtare: gjuhës dhe identitetit kombëtar”.

Zëri i Amerikës: Si lindi kjo ide? A kishte presion nga komuniteti për këtë nismë?

Mark Gjonaj: “Këto gjëra nuk ndodhin vetvetiu. Unë bëra shumë punë prej vitesh kur mësova se formularët e regjistrimit ofroheshin në disa gjuhë dhe mendova se do të ishte shumë mirë që edhe gjuha shqipe të shtohej bashkë me gjuhët e reja. Bëmë shumë punë dhe propozimi u pranua pas shumë vitesh që u angazhuam për të shpjeguar nevojën për formularë në gjuhën shqipe. Bashkia, si dhe Bordi Zgjedhor më në fund e kuptuan se ky do të ishte një element thelbësor për të përfshirë të gjitha etnitë dhe të gjithë komunitetet”.

Zëri i Amerikës: Kur flitet për nevojë, çfarë përqindjeje e komunitetit shqiptaro-amerikan do t’i shfrytëzonte këta formularë në gjuhën shqipe?

Mark Gjonaj: “Nuk i dimë përqindjet, por nisma synon që ta bëjë më të lehtë regjistrimin për të votuar. Nëse gjuha bëhet pengesë për regjistrimin, është detyra ime dhe e të tjerëve që t’ia bëjmë sa më të lehtë komunitetit mundësinë për të votuar. Nuk kërkuam diçka që nuk e kishin komunitetet e tjera; kërkuam që të luajmë me të njëjtat rregulla”.

Zëri i Amerikës: Kur flisni për nevojën që kanë disa njerëz dhe për mundësinë që po u ofrohet; njerëzit që marrin shtetësinë kanë pesë vjet kohë që jetojnë në Shtetet e Bashkuara në atë që quhet “procesi i natyralizimit”. Mësimi i anglishtes është një ndër kërkesat në provimin e shtetësisë. Përse një pjesë e këtij komuniteti ndeshet me këtë vështirësi për të mbushur një formular mjaft të thjeshtë të regjistrimit për të votuar?

Mark Gjonaj: “Mbështes plotësisht idenë që të gjithë duhet të mësojnë anglisht, veçanërisht ata që bëhen shtetas amerikanë. Por këtu po flasim që të zbatohen të njëjtat standarde dhe të ofrohen të njëjtat mundësi edhe për shqiptarët. Përse komuniteti grek, apo italian, apo hispanik të ketë mundësi të regjistrohet për të votuar në gjuhën e tij, por jo shqiptarët? Ky është argumenti ynë. Shpresoj që të gjitha etnicitetet do të jenë në gjendje të mësojnë anglisht dhe të marrin pjesë në procesin e votimit. Por e rëndësishme është që ne nuk po kërkojmë asgjë më tepër se etnicitete të tjera. Nëse pengesa është gjuha, nëse ka njerëz që e dinë gjuhën por nuk ndjehen të sigurtë kur e lexojnë gjuhën, dhe nëse kjo nismë rrit numrin e njerëzve që dalin për të votuar unë e mbështes plotësisht, jo vetëm për komunitetin shqiptar, por për të gjitha etnitë”.

Zëri i Amerikës: Sa i angazhuar është komuniteti shqiptaro-amerikan në jetën politike: në marrjen e informacionit mbi kandidatët, mbi procesin politik dhe temat kryesore?

Mark Gjonaj: “Për sa i përket komunitetit shqiptar, nuk i kam parë asnjëherë aq të gëzuar dhe të mobilizuar që të angazhohen në zgjedhjet presidenciale, kur ndjek bisedat mes tyre. Patjetër duhet të nxisim pjesëmarrjen në votim, por ka rëndësi edhe për kë votojnë, pra zgjedhja e kandidatit të duhur është pjesë e procesit. Misioni numër një është që komuniteti të mësojë sa më shumë për kandidatët dhe politikat e tyre specifike dhe më pas është pjesëmarrja në votime. Ne nuk do të njihemi si komunitet nëse nuk bëhemi pjesë e këtij procesi politik. Shtetësia amerikane shoqërohet me një përgjegjësi të madhe. Për individin që merr pasaportën blu (pasaportën amerikane) që ofron mundësinë të shkosh e të vish sipas dëshirës në Shtetet e Bashkuara, kjo e drejtë shoqërohet edhe me përgjegjësinë që të marrësh pjesë në procesin politik, duke votuar, duke u angazhuar, duke ngritur zërin. Ky vend ende beson në parimin që çdo votë ka vlerë, pavarësisht nga pozita që ka personi që voton, apo se cilin kandidat mbështet ai”.

Zëri i Amerikës: Procesi i regjistrimit është mjaft i thjeshtë këtu në Shtetet e Bashkuara. Tani që Nju Jorku e ofron formularin edhe në shqip, na shpjegoni ju lutem se çfarë do të duhet të bëjë një individ që regjistrohet për herë të parë:

Mark Gjonaj: “Së pari është një moment për t’u festuar. Shpresoj që komuniteti shqiptar e kupton se çfarë përfaqëson ky moment, fakti që regjistrimi tani mund të bëhet edhe në gjuhën e tyre dhe shpresoj se kjo do të tërheqë një numër më të madh njerëzish për t’u regjistruar. Këtë të premte, më 14 tetor është afati i fundit për t’u regjistruar në internet, ose për të dërguar me postë formularin. Këtë mesazh duam t’ia përcjellim komunitetit, pra kanë alternativa për regjistrim. Mund të shkojnë në internet në adresën: vote.nyc.ny.us mund të regjistrohen online, ose mund të marrin një formular tek zyrat e autoriteteve lokale apo tek zyrat e Bordit Zgjedhor. Mos e humbisni këtë mundësi, përndryshe nuk do të mund të votoni në zgjedhjet e nëntorit”.

Zëri i Amerikës: Si e kanë pritur shqiptaro-amerikanët në zonën tuaj elektorale? A keni dëgjuar një angazhim më të madh prej tyre për të votuar?

Mark Gjonaj: Është një ndjesi e mrekullueshme kur dëgjon debatet në kafene, në vendet ku grumbullohen shqiptarët, në organizatat e komunitetit për këto zgjedhje. Nëse flasin për këtë temë, është shenjë pozitive se do të votojnë në nëntor. Tani duhet të sigurohemi se edhe atyre që nuk janë të regjistruar për të votuar u ka shkuar mesazhi se kanë mundësi për të votuar dhe se duhet ta përmbushin regjistrimin brenda të premtes, në mënyrë që të dalin për të votuar në nëntor”.

Zëri i Amerikës: Zoti Gjonaj, përgëzime për përmbushjen me sukses të nismës suaj. Faleminderit për bisedën.

Mark Gjonaj: Faleminderit.