Eduard HARENS, Armeni/
Përktheu nga Anglishtja Jeton Kelmendi, Bruksel/
Biografia/
Eduard Harens, u lind me 27.08.1982 në Armeni/
Studioj në Universiteti Shtetëror Armenian (Fakultetin e Studimeve Orientale), Yerevan Armeni
Në Universitetin e Kajros (Fakulteti i Studimeve Orientale), Kairo Egjipt.
Debutimi letrar: E përditshmja “Aliq” Teheran, Iran 100 kopje me 14.05.2000
Aktualisht ka gradën master.
Çmime vjetore dhe periodike: “Greters” 2007, 2009, 2011 dhe me 2013 çmimin vjetore përkthyesi më i mirë në poezi.
Çmimin e parë për të rinj të quajtur Irina Gyulnazaryan (Libri më i mirë i vitit) për librin “Vigjilenca lëkurake”, Yerevan 2013.
Festivalet
Konferenca e shkrimtarëve të rinj Panarmenia 2007-2014, Tsaghkadzor, Armeni.
Konferenca Ndërkombëtare e shkrimtarëve të rinj Tsaghkadzorian 2012, Tsaghkadzor Armeni.
Festivali Ndërkombëtar Letrar “Lierary ark” 2012, Yerevan-Dilijan, Armeni.
Festivali Ndërkombëtar Letrar “Lierary ark” 2013, Yerevan-Dilijan, Armeni.
Festivali i parë Ndërkombëtar i Yerevan-it 2013, Yerevan, Armeni.
Konferenca e 5-të Shkrimtarët Armen që shkruajnë në gjuhë të huaj 2013, Tsaghkazor, Armeni.
Forumi i 6-të i përktheve dhe botuesve të CIS dhe vendeve të Baltikut 2012, Yerevan, Armeni.
Forumi i 7-të i përktheve dhe botuesve të CIS dhe vendeve të Baltikut 2013, Yerevan, Armeni.
Festivali Ndërkombëtar “Poesia di Genova”, Gjenovë, Itali me 2014.
Festivali Ndërkombëtar “Netët e Poezisë në Kurtea de Argjesh” Rumani 2014.
Revista ku janë botuar poezitë
• «Литературная Армения» (2012, Armeni), – në gjuhën Ruse
• «Юность» (2009, Rusi), – në gjuhën Ruse
• «Zagros» (2011, Armeni), – në gjuhën Kurde
• «Литературный Кавказ» (2011, Rusi), – në gjuhën Ruse
• «Русское поле» (2012, Moldavia), – në gjuhën Ruse
• «Di tutti i colori» (2012, Itali), – në gjuhën Frënge
• «Современная поэзия» (2012, Rusi), – në gjuhën Ruse
• «ODA» (2013, Gjermani), – në gjuhën Gjermane
• «Gazeta Shqiptare» (2013, Shqipëri), – në gjuhën Shqipe
• «Словото днес» (2013, Bullgari), – në gjuhën Bullgare
• «Листо.К. АБГ» (2013, Gjeorgji), – në gjuhën Ruse
• «Poezia» (2014, Rumani), – në gjuhën Rumune
• «45-я параллель» (2014, Rusi), – në gjuhën Ruse
«Ителлигент» (2014, Rusi), – në gjuhën Ruse
Antologji
– “Poezia armene bashkëkohore” 2012 Armeni, në gjuhën Angleze
“Poezia armene bashkëkohore” 2012 Armeni, në gjuhën Gjermane
“Poezia armene bashkëkohore” 2012 Armeni, në gjuhën Frënge
«Буквы на камнях» (2013, Rusi), – dygjuhësh: Armenisht-Rusisht
“Në fillim ishte fjala” 2013, Armeni dygjuhësh: Armenisht-Anglisht
“çereku i poetëve botëror” 2014, në gjuhën Kineze
“POESYS 18 në lutje të bukures”, volumi 2, Antologji poetike në Kurtea de Argjesh, Rumanisht-Anglisht, Rumani.
Bibliografia
. “Një Ëndërr e humbur” Zangak-97, shtëpia botues Yerevan 2000
. „Ëndrra të Lodhura“ Zangak-97, Shtëpia botues Yerevan 2002
. “Gjysëmrrëfimi i tregimeve” Zangak-97, Shtëpia botues Yerevan 2004
. “Shiu karafilave” Zangak-97, Shtëpia botues Yerevan 2005
. “Vigjilenca Lëkurëtarie” Zangak-97, Shtëpia botues Yerevan 20
***
Jeta jeton në mua me të gjitha detajet e mia,
dhe i kthehem përreth saj
si ngjyra e brushës tjetër.
Kavanozat e mia kanë vrima
si një monedhë japoneze,
përmes të cilës një nga një
të gjitha dashuritë e mia lirojnë veten e tyre
nga unë, gjithmonë jashtë
ikja e tyre
kumbuese për humbjen time të mrekullueshme …
Dhe duartrokitjet e mia
peshojnë rëndë si unë bëj.
Kështu që kam mbledhur ato
në dorën time
si para letre paluar
për ti mbajtur ato
për fund – për vdekjen
për të rindërtuar maskën e saj,
që do të jetë vrimë e një ditë,
siç janë kanvacet e mia.
Dhe unë do të thërras jashtë përgjithmonë,
e jeta do të vazhdojë të jetojë me mua
me të gjitha të dhënat e mia …
Jam duke shpupluar tani
qerpikët e heshtjes një nga një
ta ndreqë lutjen time,
i cili ka qenë e shqyer nga nuancat e fjalës …
Tani nuanca është më shumë se e zërit …
Dhe tani hyjë
Në kishën e Shpresës zbathur,
kështu që hapat e mi nuk do të pikturojnë zërat mbi pasurinë time.
Sa gjurmët e këmbëve janë të ndarë veç e veç nga pëshpëritja…
Ndërsa gjurma ime
është lutja ime e dashurisë,
e cila kurrë nuk mbaron,
si kurrë nuk ngjyrosë vetën në fjalë …
dhe tani
ngjyra kryesore është e vërteta,
se dashuria është poezi e ndjenjës …
Këto Muza nuk kthehet në gra …
Unë jam biografi e
Keqardhjes Perëndisë.
ai shpesh rrëshqiti gjurmëve fatin tim.
Dhimbje e ujit-nimfës
ishte ndryshuar në zogj
dhe çukat portokallin
në rrokje fatit tim …
Pastaj Zoti po kërkonte për molla në pëllëmbët e mia,
duke mbajtur solemnisht
rrezen e pendimit
dhe përvjetori im ishte duke u festuar kësi soji,
për shkakun
Unë jam biografi
e keqardhjes Perëndisë …
Por …
Molla nuk bie nga brinjët e mia të degëzuara.
ai lënë trashëgim ato
në gjarpër, Eva dhe Adami
të cilin e përjashtuan nga Xheneti atëherë.
Dhe harroi për të marrë
disa fara …
Jashtë parajsa
trajektorja e frutave ishte zhdukur
si
përfundimi vertikal i meteorit …
Sikur engjëjt,
nuk ishin në gjendje t’ia falin Perëndisë
kështu
vendosën për të më harruar mua,
shkaku Unë jam biografi
e keqardhje të Tij …
Fjalim Nobel
Armeni i këngës u çmend
sepse ai nuk e kishte mendjen.
Vetë Perëndia ishte vendi i mendjes.
dhe njerëzit
këtë herë përsëri nuk kryqëzuan Perëndinë,
por
kryqëzuan këngë për Perëndinë.
Lutja është neurozë engjyrës.
Dhe kur mbaroi ngjyra e saj e fundit,
Perëndia vendosi të ngjitet …
Njerëzit e panë të gjitha ato gjëra, perceptuar,
kujtuan,
por
nuk besuan …
Dhe ja pse ata menduan
që
Orhan Pamuk … u çmend …
******
sot,
më shumë se kurrë,
fillova
të kem nevojë për ekzistencën e Zotit.
Por nëse ai ekziston,
në këtë rast
sot
më shumë se kurrë
gradualisht, kam filluar të besoj
për këtë legjendë të shenjtë,
se djali i tij
ishte një njeri i thjeshtë si unë,
edhe pse ai mund të mbajë
valët e detit nën këmbë …
Për shkak se
sa vjet,
Unë jo vetëm që jam duke ecur,
por jam duke vrapuar
në oqeanin e
Dhimbjes dhe Dashurisë …
Urdhërimi i njëmbëdhjetë
Kur ju le Dashuria shkojë prej duarve tua,
japë një duartrokitje për
Dobësinë e shpirtit tënd.
Dhe për faljen e dritës që fluturoi
nga qepalla tua
jap një duartrokitje –
me shuplakë në faqen tuaj
nga e cila ju grisi fyelli i aromës.
Bëje një duartrokitje për fyellin …
Një dorë jepe një duartrokitje shumë ..
E diel akuzuese
Trëndafilat e natës janë të bardhë
si gjuha hebraike.
E doja lutjen e humbur e hënë harkore.
Në mëngjes … ndjenja e erë
ishte Armenishtja
si e kuqe …
Lutja
Perëndia ju sheh në ëndrrën e tij.
Biseda mes miut dhe zogut …
***
Pas aq shumë devotshmërie,
netë pa dashuri,
Nuk kam asnjë ide nga të cilat
muskujt të kohës,
por stuhitë po kumbojnë nga vetja ime
me sa duket duke rrëmbyer të gjithë merzitw
e mia, të cilat
mbetën grushta si kjo
deri tani
si këpucë
nga një student medalist i artë …
interesante:
se sa i pasur, aq kumbues,
për të cilin portat
në mbrëmjen tim – një ditë –
hapen?
Dëshirë e zjarrtë
Hija e ngjyrës
është shkallë
e plagës së ditës;
duke ecur qetësisë
së një ëndrre të hasur …
Lulja është fshehtësi
e dhimbjes;
një buzëqeshje medituese.
Pasardhës emri mëkatar.
Përtej zakoneve personale
të lutjes,
vetë-mohimi i një pemë
është po aq i ndritshëm
sa të ngrohta janë duart
e natës.
Po ngrij … emrin tuaj.
Magdalena
Kthej mbrapa gurët
që hodhi në ju:
ka vrima të zbrazëta në muret e
dhomës time …
***
E di, unë do të zgjohem një ditë
nga darka mistike,
do veshi gjurmët e dëmtuara
të babait tim
xhepat e vegjël
mbushur me dashuri pafund …
Munden ditët e mia -mendoj-
shkalla që shumë e padurueshme
mendjelehtësi?
***
Emri im
është një gur në ëndërr Perëndie,
me gdhendje zbukuruese
pasqyra e shtrembër.
Nëpërmjet kockave të brinjëve
të dritës
kataraktet e babait tim
është tingëllim në gjuhën time.
***
Të dua, baba,
sepse trëndafila
e fatit tënd
po sëmbon këmbët e mia.
Linjat e mia janë lumenj të kuqe
poshtë ferrave
përmbyten rrënjët
e dashurisë time …
Odiseja
Ne atë poezi,
heshtja tymosur
me një filxhan kafe,
kemi marrë larg nga vdekja
ngjyra përtypet,
por ende ne jemi duke vështruar
në fjalën …
***
Verërat po shkatërrohen duke u shtjer,
si Rodin-së «Danaide-së» membranat e trurit …
Vjeshta është këtu lodhur çrregullimit nga fati,
nga ngjyrë e tyre –
si jelek- piktori shpërndarë në stilin barok …
Dimrat janë pistil vetë-hedhur poshtë
zgjatja zbehet
nga ëndërr-gjelbërta e engjëjve …
Por ende jam pranverë
e dashurisë njëanshme …
Flat B
Lotët e nënës sime si një lule
bien nga mendja e Perëndisë.
Hemiparesis në anën e djathtë,
ju jeni grua pa sytjena …
Ju jeni nata e besim-gjelbërimit tim.
Merrni dorën time të majtë si një sytjena për qumësht gjiri juaj
për të mos u turpëruar,
të mos kenë frikë,
jo për të humbur kauzën e qumështit të ftohtë!
Merrni dorën time të majtë si një sytjen për gjinjtë tuaj
për të mbrojtur nga të ftohtit!
Nuk dua lotët e nënës sime të dridhen.
Prandaj, le pikëllimin e nënës sime
të bjerë në duart e mia.
Siç tërheq lule-molës në sytjen ju nuk keni.
Lotët e nënës sime si një lule
bien nga mendja e Perëndisë
***
Ka gra të tilla,
që
pas humbjes virgjërisë
po qëndrojnë më shumë se virgjëresha…
Gratë e tilla janë
të gjitha qirinj …
Kuq,
kuq,
ndër betimet tuaja të kuqe
ngjyrat e engjëjve
janë me gjysmë zemre shi;
shiu po fiksonin klithmat
në shpirtin e trotuarit tim;
të cilin po e thithni
frymëmarrje
tani-
si një poçe-këndojë …
Kairo
Ti je një grua-qyteti me gjinj piramidal,
përkulur në shtyllat kurrizore e mijëra viteve.
Ti je një grua me kupolë harkore,
si një pasdite myslimane;
ti je një grua me nikabin,
si zëri i Ibna-l-Qulsum-it;
ju ëndërr duke shikuar në pasqyrën e thyer mijëvjeçare,
si hieroglifet e fundit.
Ti je një qytet që ka sharmë,
si netët e rrumbullakëta arabe.
Dhe ju buzëqeshje aq të madhe sa piramidat juaja egjiptiane,
errët dhe shënuar.
Ti mbjell një lule-Fairuz
për çdo ditë pas mesditës,
si një tym nargjile,
në fytin tuaj të hollë
si numri dhe renditje e faqeve Kuranore,
si një këngë ninullë.
Ti nuk ke të drejtë, të kesh një fund të shkurtër,
dhe të dalësh jashtë, apo të ecësh nëpër shtëpi.
Dhe sidomos të shtrihesh anësh-kockave të shekujve,
duke shikuar në qiell.
Ti nuk ke të drejtë,
por, edhe, nuk ke dert,
se era e shekujve
linde
nën fustanin tënd të shkurtër, –
nga quka jote anash.
Ti je aq të qetë,
qetësisht si mumiet,
që do të japin gjak për ADN
në mbrëmje …
Edhe, ti nuk je e turpëruar për këmbët tua
të bardhë dhe blu.
Për këmbët tua, që humbin forcën e tyre shkaku i verës, përgjithmonë
si një gjarpër – vajzë në këtë papirus.
Jubran Khalil Jubran
Një zemër Arabi e stilit rokoko,
çdo ditë,
pas çdo valë e nëntë të diellit të çmendur,
bën molesin libanez
në zemër të gjigantit Nju Jork.
Poezi
Poshtë në rruazë të kërcenit të shekujve,
pasuar nga bie në sytë e gjinjve dashamirës,
të ziera
prej syrit të Ma’arrit,
nga veshi i Beetovenit,
prej frikës sw Dantes,
nga zëri i Kalas
dhe
nga truri i çmendur i Chanents “, –
një koktej qejf …
***
Në atë ditë e kuqe
megjithatë gjyshet pagane të muzës time,
me votim të fshehtë e të mbyllur,
kishin vendosur që
pas nëntë muajsh
nën këngët e fazanit Bakun
duhet të lindte poeti i mbesave të tyre.
E, ndërsa ata ishin të frikësuar prej Zotit,
prandaj vendosen-
mollën e fundit të pemëve Qiellore,
e cila nuk i është dhënë rëndom- çdo mjeku
ta fshehin atë nën prehrin e nënave të mia me kujdes …
Në gusht të 1981s
babai im ishte distilimi vodka e manit …
***
Nën dritaren e poezisë
nga çdo fund deri në fillim të shekullit
harxhova serenatat e dehura …
Dhe deri rreth meje membranat përtypen
herë prostitutë,
për joshje zemrës time,
po ndryshimi i ngjyrave të
vdekjes tyre për ndërresa shterpë, –
ngjyra ime e dashur në botë
është poezia …
***
Le të dihet.
Mbiemri im është Dashuria,
dhe emri im – puthja.
Unë kam sytë e gjelbër
dhe hënën blu
e universin-venë –
me gjak dhimbjeje.
Dhe kështu që unë jam lindur në fillim të shekullit të Përjetshëm –
në muajin të çastit
të vitit të gëzuar –
në natën e Sekreteve të
Ditës mitike –
në dashurinë e nevojshme dhe Kthimit,
me trupin e misterit …
E pra, do t’ju them një gjë më shumë,
Unë i dua ata,
emri i të cilëve është Dashuria,
Dhe mbiemri – puthja …
Le të njihen.
***
Kjo poemë,
e cila më quan baba,
që sytë janë plot qeshje pafund,
ajo tingëllon sikur në momentet e mia të trishtim,
si buzëqeshja ime
është lodër e humbur …
Ajo gjithmonë fiton në çdo lojë,
Po rrëfen në lidhje me vajzat e dashura,
dhe para gjumit
ai më urdhëron,
për të rrëfyer tregime e
fëmijërinë sime …
Dhe si një vjeshtë e pamend
shkërmoqet para mrekullisë time …
E merr britmat e fëmijës tim në pëllëmbët e mia
Unë jam duke pëshpëritur:
– Ju vetë jeni matuf- përrallë
Dhe … e kënaqësisë,
që unë nuk mund të kujtoj
çdo përrallë-zanash në asnjë mënyrë,
ai është duke qeshur me mua
gjithë Natën-
deri në agim …
atëherë
gërvisht Gëzimin mbajtur mes qepallash-
hyn në një tabernak mer një sy gjumë.
Nëse kënga ime është duke fjetur, – hapja sytë …
***
E në qoftë se ti mund ti përkthesh ngjyrat,
lexo letrën dhe dëgjimin e shpendëve;
mund t’ia hiqni lutjes baltën
në trotuar gdhendjen e fateve?
E atë që mund ta pini të vërtetën
përtyp fajin dhe … trete të vërtetën,
kur jo larg ju përgënjeshtruan se engjëjt
për të pikturuar u rritën, e vrarë namazin? –
Kur ju rrethon vdekja dhe helmi,
dhe kur trupi juaj është tepër ditues
e kur në vend të infermieres shqisat tuaja
jetojnë duke u përpjekur për të qethur zemrën tënde …
Kur syllobusi emëron fatin tuaj
intrigat pinë gjakun tënd të shndritshme;
kur me trishtim tënd kudo thonë mirëdita
ata që më parë do të urrejnë …
Nëse ju mund të … atëherë ta dredh n’ emrin,
për tradhti në të pasur emocion,
dhe për gjakun tënd, në rritje deri,
zhdukjen e mëkatit të vajzave të fatit tuaj!
***
Çfarë është e tillë si, sikur – pse,
ajo është misteri që shfaq dritë;
ankthi – pa buzë, buzë – ozel
duke çuar shumë buzëqesh në krahët e tij.
Dhe çojë qiellin që kishin vjedhur:
si – çfarë dhe pse – si;
taketukja nuk na pëlqen në errësirë
Shpend-keqja luan cirk, oh!
Këto janë recetat e çmuara të vdekjes
vënë në lotari, sidomos të lirë,
por kjo nuk pritet këndshëm nesër:
pse – si, çka – ¿Kur POR?
Pastaj poshtërimin ja kalon se njëjtës
së shpejti do të përfundojë rolet e vdekjes.
Megjithatë – çfarë, pse dhe si:
të shfaqet mister dritë përsëri …