Nga GIAN ANTONIO STELLA/

A I keni parasysh tmerret e burgjeve ruse të denoncuara nga Amnesty international, nga OJQ të ndryshme e më shumë nga sito gulagu.net? Rrahjet, shtazëritë, të burgosurit të hedhur nga dritaret, poshtërimet, përdhunimet në burgun e Saratovit e burgje të tjera të dokumentuara nga filmime rrënqethëse, të mbledhura nga ish i burgosuri Sergej Saveljev dhe të postuara on-line në mijra siti, gazeta e televizione të gjithë botës (I frikshëm shërbimi i Le Iene) me një të tillë ndikim sa të detyrojë Moskën të premtojë korigjime?

Ndoshta nuk do të jenë të gjithë kështu, burgjet e Shën Petërsburgut e të Petropavlovskit, por trullos  njohja e faktit se sa janë njerëzit e burgosur në Rusi: gati gjysëm milioni. Një e treta e 1.414. 172 burrave e grave që në janarin 2021, e dhëna më e vonë, figuronin të burgosur në 49 administratat burgosëse të Shteteve antarë të Këshillit t’Evropës. Janë numëra të nxjerra nga dosia  Prisons and Prisoners in Europe 2021 nën kujdesin e Marcelo F. Aebi, Edoardo Cocco, Lorena Molnar&Mélanie M. Tiago e sapo botuar nga Universiteti i Lozanës, në të cilën lexohet pikërisht se në vitin 2021 të burgosurit ishin 53.329 n’Itali, 59.045 në Gjermani, 62. 673 në Francë, 87.035 në Britaninë e Madhe kundrejt 275.115 në Turqi dhe 478.714 në Rusi. Nëntë herë më shumë se tek ne.

Ndërsa në raport me popullsinë, në çdo 100.000 banorë (pak a shumë ata të Andrias) ishin 90 të burgosur në Itali, 162 në Shqipëri, 176 në Estoni, 179 në Poloni, 180 në Republikën Çeke, 190 në Lituani, 192 në Sllovaki, 215 në Azerbaixhan, 231 në Gjeorgji, 325 në Turqi (i vetmi Vënd pa një të shkuar komuniste) dhe 328 në Federatën Ruse. Një e dhënë, me gjasë e rritur me rrjetatat e fundit të atyre që i janë kundërvënë mësymjes së Ukrainës.

Të kërshërishme, nëse nuk do të fusnin të dridhurat, fjalët e thëna nga Matteo Salvini  në marsin 2017, mbas njërit nga arrestimet e Aleksei Navalnit, i paracaktuar të humbiste pjesërisht pamjen sepse i goditur në sy nga hedhja e zeljonkës, për t’u helmuar më pas me gazin nervin e së fundi i kthyer në Moskë, për t’u përplasur në burg për nëntë vite: “Më duket e tepruar të krijohen heroj të rinj. Është e sata sajesë mediatike. Un jam për lirinë e mendimit. Dhe jam gjithmonë për manifestimet e autorizuara. Por nuk më duket se kjo ishte e autorizuar”. Akoma më e rëndë do t’i duket, në kohën e Covidit përdorimi i pompave të ujit mbi neofashistët e Forcës së Re….

“Corriere della Sera”, 12 prill 2022    Përktheu Eugjen Merlika

Nga CLAUDIO DEL FRATE

Çfarë nënkupton Moska për denazifikim? Jo vetëm thyerjen e plotë në fushën e betejës të kundërshtarëve ukrainas por edhe një vepër të mëtejshme “pastrimi” të gjithë aparateve shtetërorë, politikë e ushtarakë, riedukimin e popullsisë “për së paku një brez”, fshirjen e përgjithëshme të emrit Ukrainë. Burimi është përmbi çdo dyshim  sepse e llahtarshmja “road map” është botuar në siton e agjensisë “Novosti”,  të një respektimi të ngushtë putinian 

Plani I llahtarshëm e shtazëror I pastrimit është treguar në një artikull të gjatë, të nënëshkruar nga editorialisti Timofej Sergeicev, me titull “Çfarë duhet të bëjë Rusia me Ukrainën”, të botuar në të njëjtat orë në të cilat bota zbulonte tmerret e masakrave mbi civilët në Busha. 

Denazifikimi është një kërkesë që Kremlini e quan të pakthyeshme, edhe se deri më sot nuk ishte shpjeguar në imtësi. “Denazifikimi është i nevojshëm sepse një pjesë e madhe e popullit – me gjasë shumica – është e zotëruar dhe e joshur nga regjimi nazist” sulmon Novosti. Pra synimi i parë është që “nazistët që kanë marrë armët duhet të shkatërrohen së shumti në fushën e betejës”. Vlen të kujtohet se Putini në më shumë se një rrethanë ka krahasuar Zelenskin dhe qeverinë e tij, ushtrinë e rregulltë të Ukrainës që kundërshton mësymjen ruse me batalionet -si Azov- që imitojnë simbologjinë naziste.

Të gjithë në të njëjtin kazan. Pra, “përveç drejtuesve, janë fajtorë edhe një pjesë e rëndësishme e masave, që janë naziste pasive, bashkëpuntore të nazizmit”.

Operacioni i pastrimit, nuk duhet të jetë vetëm fizik e ushtarak por të përfshijë edhe sferën e kulturës e të edukimit”që sendërtohet nëpërmjet shtypjes ideologjike (Shfarosje) të qëndrimeve naziste dhe një çensure të rreptë: jo vetëm në fushën politike, por edhe detyrimisht në atë të kulturës e të arsimit”. Për nënëshkruesin e artikullit kuptohet vetvetiu se “denazifikimi mund të bëhet vetëm nga fituesi”. Aspak forca paqeje ndërkombëtare, aspak OKB. Bëhet fjalë për një larje hesapesh, e gjitha brënda përmbrënda Rusisë. E siç sqarohet pak më tutje, “nuk mund të kryhet me një kompromis, mbi bazën e një formule si “NATO-jo, BE-po”.

Një synim i një përmase të tillë  nuk arrihet me sot e me nesër “Kohët e denazifikimit n’asnjë mënyrë nuk mund të jenë më të pakta se një brez”, mbasi nazifikimi i Ukrainës ka vazhduar për më shumë se tridhjetë vite, së paku duke filluar që nga 1989”. Në ç’drejtim? “Veçoria e Ukrainës bashkëkohore të nazifikuar qëndron në mungesën e karakterit e në dyvlershmërinë, që i lejojnë nazizmit të fshihet në dëshirën për “pavarësi” e për një rrugë “evropiane” (perëndimore, filoamerikane) të “zhvillimit”. Pra si duhet vazhduar? “Emri “Ukrainë” nuk mund të mbahet si tiull i çfarëdo njësie shtetërore krejtësisht të denazifikuar në një territor të liruar”, por këtu Novosti le të hapur  mundësinë që për territor të liruar të mos mendohet i gjithë Vëndi i sotëm, por vetëm pjesa e tij lindore. Do të këtheheshim kështu në shembëlltyrën e një kohe të Luftës së ftohtë, me dy Ukraina simbas modelit të dy Gjermanive. Mbetet se “në ndryshim, për shembull nga Gjeorgjia apo Vëndet balltike, Ukraina, siç ka vërtetuar historia, është e pamundur si shtet kombëtar dhe përpjekjet për të “ndërtuar një” çojnë natyrisht në nazizëm”. Pra “denazifikimi i Ukrainës është edhe de-evropianizimi i pashmangëshëmi i saj”.

Në kohë paqeje, denazifikimi duhet të shkojë gjatë disa drejtuesve: zhdukje e formacioneve të armatosura naziste…. krijim i organeve të vetëqeverisjes publike e të milicive… instalim i hapësirës informative ruse…  tërheqje e materialeve mësimore dhe ndalim i programeve edukative në të gjithë nivelet që përmbajnë udhëzime ideologjike naziste…publikim i emrave të bashkëpuntorëve të regjimit nazist, duke i përfshirë në punët e detyrueshme për rindreqjen e infrastrukturave… krijim i organizmave të përherëshme të denazifikimit për një periudhë prej 25 vitesh”. Një shpëlarje truri në rregull të plotë. 

Mbyllja përfundimtare: “Për të vënë në jetë planin e denazifikimit të Ukrainës, vetë Rusia më së fundi duhet të ndahet nga miklimet filo-evropiane e filo-perëndimore, të sendërtohet si aspirata e fundit për të nbrojtur e ruajtur vlerat e Evropës historike”. Shkurt, mesazhi nuk vlen vetëm për ukrainasit nën bomba.

“Corriere della Sera”, 4 prill 2022    Përktheu Eugjen Merlika

Nga ERNESTO GALLI DELLA LOGGIA/

U desh agresioni i Rusisë ndaj Ukrainës për të na kujtuar se çdo të thotë një diktaturë. Për t’ i a kujtuar opinonit publik evropian e veçanërisht atij italian. Mbas shëmbjes së regjimeve komuniste dhe Bashkimit Sovjetik, tridhjetë vite më parë, kemi menduar se pak a shumë kudo – si  në kontinentin tonë ashtu edhe në Vendet kryesore të botës – ishin vendosur tashmë regjime afërsisht të ngjajshme me atë që ishte në anët tona.

Ndoshta me ndonjë dozë lirie më pak, me më pak liri shtypi ose mbledhjesh, makar me zgjedhje jo të paqortueshme si ato me të cilat jemi mësuar neve, por në përgjithësi gjithmonë regjime në të cilët mund të jetohet në siguri, ku Shteti nuk është zot në fakt i jetës së qytetarëve të tij siç ndodhte në kohët e Stalinit e të Maos. Për të përforcuar këtë ide jo pak ka ndikuar hapja e botës ish komuniste të një bindjeje marksiste-leniniste ndaj sipërmarrjeve kapitaliste, logjikave të tyre, allishverisheve të tyre: tregut, siç thuhet rëndom. Një hapje simbolizuese në fillimin e viteve 2000 nga hyrja e Kinës në Wto, Organizata botërore e tregëtisë. Ekuacioni i rremë liberalizëm ekonomik = liberalizëm politik i ka mbyllur sytë shumëve. E kështu jemi bindur se në praktikë kishte mbetur vetëm radikalizmi islamik, talebanët, ose në një drejtim tjetër, ajatollahët, duke i shtuar ndonjë tirani të errët afrikane , të përfaqësonin në botë diktaturën, mohimin e lirisë. Me kohë madje edhe përndjekja e egër e të krishterëve në Pakistan dhe moria e dhjetra ekzekutimeve kapitale nga ana e Arabisë Saudite nuk na janë dukur të denja aq sa të tërhiqnin vëmëndjen tonë. Në fakt e kemi quajtur si një gjë normale që shumë shtetarë të ndritur e më pak të ndritur të shkonin rregullisht në Riad apo në Pekin a kudo gjetiu, për të ndriçuar ato   qeveri me mendimin e tyre të lartë: natyrisht kundrejt një shpërblimi të kënaqshëm prej mijra dollarësh.

Gjatë viteve, shumë marrëdhënie politike dhe ekonomike me një seri Vëndesh kanë qënë gjithmonë e më shumë të shprehura me një farë vetësigurie. Me një harresë të dëshiruar se çfarw ishin ishin regjimet e atyre Vëndeve. Sa deputetë italianë për shembull, gjatë gjithë kësaj kohe kanë shkuar në Rusi të lumtur sepse priteshin me të gjithë vëmëndjen e duhur, por duke harruar ndonjëherë se dhomat e hoteleve kanë sy dhe veshë? Indiferentë ndaj faktit që ekzisojnë shumë mënyra për të mos shpërndarë në erë fjalët e një bisede e që nuk ka nevojë për një faturë të firmosur për të vërtetuar ekzistencën e një kontributi për çështjen? Në të njëjtën mënyrë shumë vetë kanë vazhduar qetësisht të bëjnë allishverishe me Kinën, duke u shtirur se nuk e dinin se në çdo këshill mbarështimi të cilësdo ndërmarrjeje kineze qëndron një funksionar i Partisë komuniste e që synimi kryesor i sistemit industrial t’atij Vëndi, kur lidh marrëdhënie me ndërmarrje të huaja, është zotërimi i know how teknik të tyre; duke u shtirur se  sikur nuk kuptonin se çfarë mesazhi i egër përmbahej në kërkesën e faljes në të cilën qenë të detyruar Dolce &Gabbana për të shlyer fajin e tmerrshëm të zgjedhjes së një reklame të papëlqyer për Pekinin: duke u shtirur se nuk e shihnin fatin që i rezervohej Hong kongut: një shembull i mahnitshëm i asaj se si i respektonte Perandoria e Kaltër, e kthyer në të Kuqe, zotimet ndërkombëtare të nënëshkruara prej saj.

Por një nga karakteristikat më të shëmtuara të këtyre realiteteve është që shpejt a vonë del në shesh për inat të gjithshkaje e të gjithëve. Agresioni rus i Ukrainës ka patur pikërisht këtë funksion. I ka hequr maskën shumë hipokrizive, po i detyron shumë koka të kthyera nga ana tjetër të rrotullohen e të shohin përpara. Të shohin në fytyrë  kush është Putini, se ç’është sistemi i tij i qeverimit e i vlerave. 

Sigurisht, kur bëhet fjalë për një gjë tmerrësisht serioze si lufta, është mirë të gjykojmë faktet, e të shmangim moralizimin me gishtin e drejtuar kundrejt atyre që në gjithë këtë kohë  janë treguar syleshë me fuqinë e diktaturave dhe mundësitë që ato ofrojnë. Por është e vërtetë se ky qëndrim sylesh, kjo gatishmëri për të harruar, të themi kjo indiferencë nga ana e opinionit publik perëndimor (do të thosha së pari italian) kundrejt natyrës së pushtetit  të Vëndeve si Rusia o Kina, ka favorizuar madhërisht në kryetarët e këtyre Vëndeve shfaqjen e një ndjenje të paturpësisë e të pandëshkueshmërisë, që ka të bëjë me shpërthimin e mësymjes ruse një muaj më parë.

Dijmë me siguri, për shëmbull, se pikërisht konstatimi i mungesës së Perëndimit  në një protestë  kundër sipërmarrjeve të tij agresive në Çeçeni, Gjeorgji, Siri, Krime, konstatimi se karriera e jashtzakonëshme e helmuesit të kundërshtarëve politikë, ka lënë indiferentë rrjeshtimin e simpatizantëve – lutës të tij para derës ose t’atyre që donin të bënin allishverishe me Rusinë, pikërisht nga e gjithë kjo ka ardhur duke u pjekur tek ai përçmimi më i thellë për botën tonë. Për mungesën tonë, në sytë e tij, të shtyllës kurrizore, për mungesën tonë të besimit në vlerat tona në vullnetin për t’i mbrojtur. Që këtu në një shkallë të madhe, që këtu buron vendimi i marrë lehtësisht për të shfarosur Zelenskin dhe ukrainasit. E mund të jemi të sigurtë që Xi Jinping nuk e mendon shumë ndryshe.

Do t’ishte mirë që shumë njerëz të mendoheshin dy herë para se të porosisnin një fluturim për në Moskë apo për në Pekin.

“Corriere della Sera”, 30 mars 2022    Përktheu Eugjen Merlika