Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Gjuha shqipe – gjuhë e perëndive !

by

Shkruan: Fahri Xharra/

“Burri i parë që ka lindur në botë ka qënë Pellazgu, një burrë i dalluar për përmasat dhe bukurinë e figurës së tij që i kalonte të gjithë të vdekshmit e tjerë për kualitetet e shpirtit. Pellazgu ishte i pari që u mësoi njerëzve që të ndërtonin shtëpi dhe të mbroheshin nga të ftohtit, ai u mësoi njerëzve që të bënin rroba nga lëkura e deles. Pellazgu ka lindur nga dheu për të qënë filluesi i genit të vdekshëm” Pausanias (110 prK –180 prK:). (Pausania lib.VIII. 1.4)

Pseudostudiusit serbë, që prej shekujsh po rropaten me mashtrimet më të paturpshme  që ta mojojnë birërinë  pellazge-ilire-shqiptare , praninë e katragjyshave arbërorë në Ballkan, duke synuar jo vetëm  gllabërimin e Kosovës por edhe të Shqipërisë. Dihet se të dhënat  shkrimore dhe mbishkrimore të një vargani nga më të stërlashtat ,parailirët autokton ( të rrënjës)  pellazgët cilësohen shprehimisht si bij të tokës të mbirë prej dheut, madje si “para- hënorë” ,si të gdhirë në Europë që para shfaqjes së Hënës në hapësitar qiellore, që atëherë kur nuk kishte kufinj e nuk kishte fqinj.

“Po cila ishte gjuha e Pellazgëve? Dimë se ishte një popull shumë i madh në numër që u përhap në gjithë Pellazgjinë, në Itali, në Azinë e Vogël, në Afrikën e Veriut dhe në gadishullin Iberik. E dimë gjithashtu që e krijuan sistemin fetar dhe u dhanë emrat perëndive dhe i caktuan rregullat e adhurimit .Shumë shkencëtarë  i  kanë identifikuar Pellazgët me Arvanitasit e sotshëm ” (Gjuha e Perëndive , Aristidh Kola,2003)

”Gjaku shqipëtar që rrjedhë në venat tuja më bëri të të përkushtoj këtë libër ,  bija ime,që ta kesh gjithëmonë afër që mos të harrosh kurrë mëmëdheun tëndë dhe gjuhën tënde ëmtare, vlerat  e së cilës do t´ia njeh  e ardhmja . Në shekullin që t´i do të jeton do ti takon si burrit ashtu edhe gruas, dhe nëse mundesh të bën atë që e bëri yt at që nuk ishte shqiptar. Puno sa të mundesh për të rigjallëruar gjuhën e paraardhësve tanë të përbashkët sepse edhe unë si europian që jam rrjedhi nga pellazgët  e rrënjës (autokton)  që e populluan Europën , këtë kontinent të madh ishullor që jeton në tokë  dhe që ishte rrugë e kalimit dhe vendosjës e familjes së madhe dhe inteligjente të njerëzimit” .(Konstainipojë ,31,12 .1893 Edourd Schneider) (Letra e autorit Edourd Schneider  dërguar bijës së tij në librin: “Pellazgët, dhe pasardhësit e tyre” Paris 1894)

“Fjala “MENI” në këtë rast duhet të ishte shpallur si fjala më e vjetër e shkruar e gjuhës shqipe. Për mendimin tonë nuk ka shumë rëndësi kush e gjeti këtë fakt dhe në çfarë dialekti është shkruar fjala, rëndësi më të madhe ka, që këtë fakt ta bëjmë të dobishëm për gjuhën dhe kulturën tonë. Me këtë hap gjuha shqipe do të kalonte si vjetërsi e shkruar nga viti 1462 në vitin 750 p.e.s., kur pranohet se Iliada është formuluar në formën e shkruar. Në këtë mënyrë të thjeshtë gjuhës shqipe vjetërsia do ti shtohej rreth 2213 vjet, d.m.th. vjetërsia e saj do të kalonte në vitin 750 p.e.s. Në këtë mënyrë gjuha shqipe do të renditej gjuha më e vjetër e shkruar e rajonit të Egjeut. Kjo është një nder i madh që mund ti sjellim gjuhës dhe kulturës sonë kombëtare.( Lutfulla Peza & Liljana Peza : Në kërkim të të rrënjëve të gjuhës shqipe) “

Nga këto tri libra e nxorra këtë përfundim  që me të vërtetë duhet të jemi krenar që e flasim këtë gjuhë hyjnore dhe që i takojmë dhe je jemi pasardhësit e denjë e një populli të stërstërlashtë-pellazgëve. Nga kjo më lindi edhe ideja e këtij lloj shkrimi i cili e ka qëllimin që mohuesit dhe stërmohuesit e kombit ,gjuhës sonë  dhe trashëgimisë sonë hujnore  më në fund tí bindë që të heshtin. Nga këto libra dhe libra të tjerë mund të shofim dhe të bimdemi se pse kemi aq shumë mohues, edhe nga kombet tjera.Po pra, jemi trashëgimtarët e vetëm të gjallë të pellazgëve-ilirëve.

“A kemi prova që të na bindin se gjuha e Pellazgëve ishte ajo gjuhë flitet set nga shqiptarët (Shkyptars). Po, përgjigje studjuesi , sigurisht që kemi dhe kemi prova që nuk mund të kontestohen . Për të shtruar drejt hipotezën e vërtetë e dijmë që nga gjuhet e vjetra e kemi vetëm pellazgishten e cila në vazhdimësi është përdorur nga Epirotet, Thesalët, Thrakasit, Ilirët Dardanët dhe të tjerët, një gjuhë që ende e flasin shqiptarët e sotshëm (E.Sch)

Nëntë muzat e Mnemosines (Mνημοσύνη)Të nëntë muzat sipas mitologjisë ” greke.” ishin:Calliope (E epikes)Clio (Histori),Erato (Dashuri),Euterpe (Musikë),Melpomene (Tragei)Polyhymnia (Hymnet),Terpsichore (Vallzimet),Thalia (Komedi)

Urania (Astronomi). Por si linden keto ?

Gruaja e Jupiterit ishte Mnemozina e cila i lindi të nëntë muzat, te cekura më lartë.

Si lindi fjala Mnemozinë? Kete e spjegon Pellazgishtja e dikurshme ose Shqipja e sotit: Mne – Ment,Mendje ,inteligjencë dhe msoi , me m sue , nga rrenja me msu. Msonje e paraqet atë që të mëson dicka, dhe ment – menja ,te menduarit . Pra Mnemosina ishte perëndesha e te mesuarit ,nga e cila linden të nëntë muzat , ne greqisht Muze qe rrjedhë nga shqipja Msois -mësuese , arsimtare. Lum ne, për gjuhën tonë të perëndive.!

A duhet të studjojmë? A duhet harruar të kaluarën? A t´i mëshojmë grusht gjuhës sonë hyjnore dhe historisë sonë pellazgjike? JO! Nga rrjedhë fjala defter (tefter, defteros etj) .Te vjeter jemi !Ne kete liber  shkruante Edouard Schneider  se defter i  thuhet librit ,që rrjedhë nga dy fjalë pellazge ( lexo sot shqipe) dy & ftyra ose dyftyra që në menyrë alegorike shpesh për  të m´shehur të vërtetën në libër. Një fytyrë e verteta dhe fytyra tjeter e mëshefur ne liber.Libri nuk ishte per gjithkend.(Edouard Schneider ,1897, E verteta pellazgjike).

Ju kujtohen turqit ,grekët dhe serbë se si na thoshin që mos të mësojmë se hidhërohet zoti me ne kur flasim shqip?

 

Fahri Xharra

11.01.14, Gjakovë

***

Anton Pllumaj

ALFABETI ILIRË
Vinça – Lokalitet e liman (skele) në Danub afër Beogradit (Serbi) – i njohur për gërmime arkeologjike.
Anal.etim.
Vinç-i = çekërk për ngarkim – shkarkim. Për të pas para sysh gjenezën autentike të toponimit duhet të vlerësohen përshkrime gjeografike e historike.
Si lokalitet arkeologjik, larg e tejkalon rëndësinë e kufinjëve lokalë. Stratifikimet e shtresave arkeologjike, sipas të dhënave materijale deshmojnë se Vinça është qendër banimi qe nga Neoliti, Eneoliti dhe Halshtati (epokë keramikore e më vonë të veglave e paisjeve të bronzit e të metalit).
Pozicioni i vendbanimit tregon se civilizacjoni lind afër lumejve, liqejve (p.sh: Eufrat, Tigri, Nili etj.) atje ku ka kodita të volitshme për ndërtimin e sistemeve të irigacionit e të krijimit të kulturës ”terra mare”, e cila ka ndikuar zhvillimin e sajë në tërë Ballkanin deri në Kretë, Azi të Vogël e në krejt Mesdheun. Vinça është zhvilluar duke u bërë djep i hershëm i civilizimit, të kulturës materijale e shpirtrore – që reflektoi në jug, lindje e perëndim.
Përveç zbulimeve epokale në kohën e fundit është zbuluar alfabeti ilirë – autentik me alfabetin Etrusk të cilin Ilirët e kanë mbartur në Itali.
Prandaj alfabeti ilir u shndërua në vatër të kulturës të Mediteranit e më tutje.
Shkrimi (alfabeti) ilir bëhet Matricë për alfabetet e popujve mesdhetarë e kontinentalë.
Veçanarisht duhet theksuar kontributi vendimtar i librit ”Fundi i misterit etrusk” të profesorit të Sorbonës, Zahari Majanit, i cili solli zbulime të reja në linguistiken shqiptare, duke e detyruar kombin shqiptar e historinë e tij për merita të absolvimit të gjuhës etruske, duke zbuluar bazat autentike me gjuhën shqipe.
Në zonat dialektore të Veriut shqiptar që nga lashtësia janë ruajtur oazat paleodialektore, me forma arkaike të moroflogjisë, por edhe me kuptimin e sotëm semantologjik.
Shkenca gjithnjë e më tepër po nxjerr nga thellësitë e errta të së kaluarës: të vërtetat, faktet e çmuara nga historia e këtij populli. Literatura shumë shekuj ka qenë e errësuar dhe e pavlersuar si problem i rëndësishëm, kurse tani po shndërrohet në sistem të studimit. Pa njohjen e vërtetë të së kaluarës historia mbetet e paqartë dhe e errët. Historia, arkeologjia, linguaistika, toponomastika, nuk i kanë thënë të gjitha. Iliria nuk mund të mbetet ”terra incognita”.
Përshkroi: Anton Pllumaj, Tuz – Malësi e Madhe (nën Malin e Zi) me 13.05.2013.

 

 

Historia e shkruar gabimisht !

by

Nga Fahri XHARRA/

Në këtë kohë të turbullirave mendore, të parapëgatitura shumë mirë ,me një skenar të përmbaruar apo si të them një plan B…ZH  nëse fitohet liria në Kosovë dhe nëse bjen komunizmi në Shqipëri., po ndodhin gjëra që të mahnisin dhe të lënë me gojëhapur. Ne të vendit as që kishim ditur t´i mendonim  e aq më pak t´i  paramnedonim.Sa me përpikëri dhe me një rrjedhëshmëri ajnshtajnjane ishin pasë kurdisur gjërat? Nuk është punë individësh por është punë institutesh , nuk është punë ad-hoc por përgatitje dhjeta vjeçare. E ne flenim ose bërtitnim : ” Kosova Republikë ” e në anën tjetër rrëxonim monumente duke u shliruar një herë e përgjithmonë nga komunizmi, por planet ishin të përgatitura:”Nëse ndodhë kështu atëherë do të veprohet ashtu ” -ky ishte pikësynimi , ky ishte parimi i veprimit. E ne vajtonim ,tmerroheshim , vuanim , iknim dhe në fund fitorja : ”U rrexua Komunizmi dhe u bë Kosova” . Urimet vinin nga katër anët e botës.

Çfarë ngjajshmërije e planeve të përgatitura në detaje për të dy shtetet e të njejtit komb.

Atje u fillua me ndërrimin e historisë se partia e kishte shkruar sipas nevojave të veta. Askush nga partia e as nga xhaxhi nuk e pësoi : Ishte një lojë me një prapaskenë të hatashme. Nuk e kuptonim lojën; ne së paku si qytetar . Qëllimi ishte tjetër , një maskë e vërtetë . Kur pas disa vjetësh  doli qëllimi i ndërrimit të historisë , në të njejtën kohë u rehabilituan ata që ” na e kishin shkruar  historinë” për nevoja të tyre. E tëra përfundoi me një libër për Enver Hoxhën ,me një autor ” piskamaxhi” i cili kishte çasje në dokumentat e shkruar dhe filmik të familjes së hoxhës së përzgjedhur qysh herët nga strukturat sajuese të planeve B deri Zh. Dhe mbaroi me kaq .

E vërteta ishte ndryshe : mohimi i historisë , lansimi i historisë pa heronj por vetëm me mite, mohimi i gjuhës dhe rritja e adrenalinës së pëndimit të perëndimorëve …. por për këte duhej pritur formimin e shtetit të Kosovës.

Edhe këtej në shtetin e dytë shqiptar , pas bombave të NATOs , pas Luftës së UÇK-ës , virusi i kultivuar me vite filloi të aktivizohet : Historia është e shkruar keq. Duhet t´a

ndërrojmë. Të krijojmë së pari një komb të ri ! Dhe u munduam t´a bëjmë : Kombin Kosovar . Duhej shpikur një gjuhë e re ; por gjuha e re artificiale nuk bëhët shpejt  .asaj i duhet së paku një shekull e mos më shumë( Gjuha Afrikanere në Afrikën e Jugut), e ”planxhive” nuk iu pritej . Atëherë : ” po i mëshojmë  grusht gjuhës së lartë shqipe, gjuhës letrare si i thoshim” dhe po kalojmë në gjuhën  kosovare. E edhe kjo sa atë gjuhë të bashkuar e kishte ”bërë” partia . Nje arsyetim ”bindës” për të pabindurit. Edhe këndej ,partia në pushtet  e ne e shanim partinë : duhej folur ,duhej sharë . Filluan të lindin gazeta , televizione , debate , shkrime, sharje , fyerje dhe dhe ”bindje ” se nuk jemi një, kemi gjuhën tonë të Kosov´s.. Mirë ! por kjo nuk ”dhezi ” . Ani e gjejmë tjetrën ”

Kombin Kosovar . Por edhe kjo nuk dhezi.
Kombi Kosovar dhe Gjuha Kosovare mbeten në nderin e ” piskamaxhive” të Kosovës..
Plani i përgatitur mirë nuk ka zbrazëtira. Nëse diçka dështon e kanë zëvendësimin.

Kur u mbyllën shkollat (!) në kohën e errët të Millosheviqit, ne shumë të etshëm për dije dhe dituri ia mësymë xhamive. Xhamitë na i hapën dyert . U qetësuan dashëmirët dhe armiqët : Më në fund u gjet një zgjidhje, ”mishi m´ú pjekë e helli mos me u djegë”

Ne po shkojmë në shkollë për inat të Millosheviqit , pardon ne po shkojmë në xhami për inat të Millosheviqit!  Po kryhen shkollimet fillore , të mesme ,fakultetet…. bile, bile edhe mjeksia , stomatologjia. Po doktorojmë , po përgatisim kuadro… Plani gjeti zbatimin e vet.

U krye lufta ,u fitua pavarësia dhe e filluam jetën e re.

Tani plani në të dy shtetet prap po vazhdon por shumë i përafërt për të dy anët: ”Duhej të mohojmë çdo gjë kombëtare , duhej kërkuar përseri shpëtimtari i shqiptarëve.” Dhe gjetëm . E gjetëm dhe që çke me te!

Ju kujtohen xhamijat kur ”mësonim ” për historinë ,gjeografinë , matematikën.. të ulur këmbëkryq ! Lezeti i shkollimit nëpër xhamija nuk po na hiqet nga koka.

Tani na është vërsulur feja . Këte e donin planifikuesit ! ” Shqipëria anëtare e Konferencës Islamike”pa pikë nevoje a as interesi kombëtar. Kosova e mbështjellur në shamija . ferexhe dhe me ligjet e sharias…… Të shofim se ç´do të vjen më vonë !

Suksese Kosovë dhe Shqipëri në ardhmerinë tonë!

 

 

Mjerimi i politikanit serb!- Marre për Serbinë ,marre për ty Aleksandër Vulin !

by

“Ndoshta kanë qenë shqiptarë, nuk e di, por njerëz ju siguroj se nuk kanë qenë” ( Vulini)/

Shkruan: Fahri XHARRA/

Zoti Vulin!  Kemi menduar se sado pak  lufta e fundit iu ka mbushur mend : iu ka mbushur mend në kuptimin e marrëzisë serbe  në lakminë e juaj të pa shterruar për të pasur edhe atë që nuk iu takon . Por ju  harroni shpejtë ; me qëllim e harroni çdo gjë dhe bëhëni sikur nuk e keni ditur.

“Ndoshta kanë qenë shqiptarë, nuk e di, por njerëz ju siguroj se nuk kanë qenë” kishit thënë para publikut tuaj . Sa mjerim për ju!

Menduat që s´ka më shqiptarë në Gjakovë ? Si nuk e keni ditur që përkundër krimeve që i keni bër,ka qenë e pamundur të na zhbëni ? Sa shpejt që harroni !

Sa vështirë kur bisha e shikon njeriun me syrin e saj të pangopur dhe mendon që  edhe viktima është bishë si ai . E pa mundur me ju.

Po iu rikujtoj disa gjëra të ”imta ” për ju ,por që nuk harrohen kurrë : ”Një nga qytetet që ka pësuar më së shumti nga ushtria serbo-malazeze ,përmendet Gjakova. Nju Jork Tajmsi shkruante se në të dy anët e rrugeve vareshin te varurit,dhe rruga për në Gjakove quhej ” aleja e varjeve”(http://query.nytimes.com/mem/archive-free/pdf)  Nëpër territirin e Gjakovës vepronin formacionet ushtarake-policore me emrin Zhandarmeria Mbreterore,e njohur si “krilashi” që kryenin terrorin e porositur. Në Gjakovë behej ndërrimi  i fesë me forcë nga ajo katolike ne atë ortodokse. Neue Preese i Vjenes( 20.o3.1913 ) shkruante se me 7 Mars popi ortodoks me ndihmën e ushtrisë me dhunë i krishtëroi në ortodoks 300 gajkovar katolik, kurse franceskani Pater Pulus ,i cili kishte refuzuar që të hjekë dorë nga feja e tij,ishte mbytyr me bajonetë. ”

“Ndoshta kanë qenë shqiptarë, nuk e di, por njerëz ju siguroj se nuk kanë qenë”  keni thënë Zoti Vulin . Rënd për këto fjalë. Aty ishte një solidaritet mbarëkombëtarë pa dallim feje e as regjioni që të iu tregojmë juve si vrasës  e  botës si besimtarë që nuk iu lejojmë të shkelni mbi gjakun tonë në emër të fesë. Ne i dimë  mirë që ende jetoni në frymën e juaj gjëja se fetare  :“Po e dëgjova vetëm edhe një fjalë shqip aty,do të vriten të gjithë….”  : Ne e dimë shumë mirë se çka predikojnë priftërinjt e juaj dhe se sa  afër me zotin janë ata.

”Ka një doktrinë në Ballkan, një draft të vitit 1938, që kërkon haptas dëbimin e njërit prej këtyre tre popujve prej gadishullit. Ky draft është shkruar prej një akademiku të njohur me emrin Vasa Çubrilloviç dhe titullohet: “Dëbimi i shqiptarëve”.

Në këtë program, bashkë me idenë se jeta e kombit serb nuk do të ishte e sigurt asnjëherë përbri shqiptarëve në Ballkan, e vetmja zgjidhje jepej dëbimi i këtyre të fundit. Ky dëbim duhej të niste me shqiptarët e Kosovës….Nuk di ndonjë rast që të jetë dënuar në Jugosllavi e më pas në ish-Jugosllavi. Një projekt kriminal i padënuar është më i rrezikshëm se një organizatë e fshehtë terroriste. Më 1999, pra 60 vite më pas, gjithë bota pa vënien në jetë të këtij projekti: “dëbimin e famshëm” të shqiptarëve.(Ismail Kadare)

Ju Zoti Vulin ,ende nuk e  keni dënuar të keqën dhe për ate ti nuk sheh as shqiptar e as njerëz në Gjakovë .Ata ta turbulluan mendjen  .Dënimi i rrënjëve të së keqes është i detyrueshëm për të gjithë.

Ju e mashtroni botën ,dhe në emër të fesë doni pa tjetër të futeni në tokën e huaj.

”Aleksandar Vulin, lexojeni pak librin e Human Right Watch ”Nën pushtetin e urdhrave”, kapitulli i Gjakovës, aty një dëshmitar që kishte dalë nga shtëpia dhe po shikonte çfarë po ndodh, përshkruan se pikërisht me fillimin e bombardimeve në ditët kur po mblidheshin meshkujt nëpër qytet, ushtria po i sillte me kamionë në një fushë në dalje të Gjakovës në fshatin Lugbunar dhe po i ekzekutonte meshkujt në grupe… Këtë storie mund ta hulumtosh shumë lehtë, sepse dëshmia lidhet me ditët kur kishte një numër të madh të meshkujve shqiptarë të Gjakovës që po merreshin peng nëpër shtëpi dhe rrugë, sipas dëshmive, trupat e tyre përfunduan në varreza masive në Serbi nëse e ndjekim vijën e gjakut dhe rivarrimet e viktimave në Gjakovë, por ju mos e bëni këtë hulumtim fare sepse ju e keni simbolikën tuaj që e keni zbuluar në të gjitha luftërat në ish Jugosllavi se të ” të gjithë kanë vrarë’! (Xhesika Vula)  : Mos shkoni aty ku drama nuk ka përfunduar ende. Marre për Serbinë ,marre për ty Aleksandër Vulin !

 

 

S’na duhet islami i importuar dhe rreziku nga ai

by

Serbia te perëndimorët thotë që ne  jemi ekstremistë fanatik islamikë , kurse në shtete arabe thote se ne jemi muslimane properëndimorë të papërmisueshëm…

E e vërteta është se na jemi proprerëndimor e aspak islamistë ekstremistë …….Ndërsa Ismail Kadare shkruan …”Shumëkujt mund t‘i duket se të ngresh çështje të tilla, pra të polemizosh me të çmendurit, është kohë e humbur. Ndërkaq, të çmendurit (që në këtë rast do t‘i përligjnim po të ishin thjesht të tillë), vazhdojnë veprën shkatërruese mu në sytë tanë…

Nga Fahri XHARRA/

Kush janë këta flliqtana me mjekrra që po na trazojnë? Ç´i duhet këtij populli që memzi e pa lirinë që të ballafaqohet me disa mbeturina  arabo-osmane të ndërsyera nga qarqet pansllviste  ? A jemi të vetdijshëm se me çfarë hapash të mëdhenj po e dërgojnë popullin tonë në humnerën e pa kthim të përgatitur në kuzhinat më antishqiptare?

Duke e shikuar të vërtetën në sy , atë të vërtetë e cila nuk mund të mohohet, pa asnjë dyshim lind pyetja se a jemi në debat artificial mbi fenë apo jemi duke fuqizuar një ndjenjë tonën për të cilën jemi krenar dhe të cilën po duan të na e mohojnë.

”Të gjithë ata që nuk ia deshën të mirën kombit shqiptar, vazhdimisht kanë bërë përpjekje që ta përçajnë, duke i nxitur pjesëtarët e saj që ta shohin njëri-tjetrin përmes dallimeve. Theksimi i dallimeve dhe nxitja e urrejtjes ndaj identiteteve partikulare të individëve e grupeve të caktuara, mjerisht po vazhdon edhe sot” shkruante dikush dikund. Po çfarë janë ato identitete ”partikulare ” të individëve ?  A ka kombi ynë aq shumë identitete qosjane ,sa të quhen edhe partikulare (të posaçme ) individuale, të cilave nuk po guxokam të iu përzihemi.? Jo. Ne e kemi një identitet , e ai është identiteti ynë shqiptar.

”Ngjizja e kombit shqiptar mbi këtë larushi (nga të gjithë popujt e Ballkanit, duke qenë edhe më të lashtët, mund të thuhet se shqiptarët më së shumti iu ekspozuan ndikimeve të ndryshme. Shumëllojshmëria kulturore e fetare, paraqet shtresëzimin historik të epokave, sipas kronologjisë,) nuk ishte punë e lehtë. Rilindësit shqiptarë, duke kuptuar frymën e kohës që po jetonin dhe me një vizion shumë të qartë për të ardhmen, iu përveshën punës. Përhapja e frymës kombëtare ndër shqiptarët e paarsimuar, edhe sot mund të duket një mision i pamundur. ”   na thoshte dikush  diku në një shkrim.

”Ay shkrin ishte shkruar sipas parimit:çfarë ka dashur autori të thotë me këto vargje? Si mund të ketë debat artificial kur konkretisht disa imam  kanë rrokur jataganin kundër gjysmës së popullatës dhe kundër kushtetutës? Debati jo vetem që s’ështëartificial po është kryekeput politik dhe relevant.(B.I)” …. dhe plotësisht me vend dhe frytdhënës.. Ne po duam e  po urojmë  qe t’i dalin dhe “pija” iluzioniste qe e ka mbërthyer sa muaj  atë që  shkruan mbi këte çështje sepse të dehesh pa pirë nuk është mirë..

:”Presioni mbi tjetrin që nuk ndan të njëjtat vlera dhe bindje me ty, është para së gjithash paranojë e shkaktuar nga injoranca dhe shpirtngushtësia. Drejtimi i gishtit kah tjetri që nuk është si vetja jonë, nuk na bën nder. Të gjithë kanë nevojë të frymojnë lirshëm, pa e pasur frikën nga përjashtimi i çfarëdo forme.”   (shkruan dikush diku)  ….dhe te na mbyllin  gojën ,e ne emer te tolerances te heshtim ? Kujt i duhet kjo tolerancë nda tyre?

Më erdhi çudi  që  shkrimshkruesi përpiqet kritikës në media, debatit t’i japë konotacion se debatin e kanë udhëhequr idiotë e shpirtngushtë kundër atyre që mendojnë ndryshe !… deri sa edhe unë unë jam vetë pjesë e atij debati, bile me zhurmë të madhe.

”Përhapja e frymës kombëtare ndër shqiptarët e paarsimuar, edhe sot mund të duket një mision i pamundur.” .(shkruan dikush dikund)……”Shumëkujt mund t‘i duket se të ngresh çështje të tilla, pra të polemizosh me të çmendurit, është kohë e humbur. Ndërkaq, të çmendurit (që në këtë rast do t‘i përligjnim po të ishin thjesht të tillë), vazhdojnë veprën shkatërruese mu në sytë tanë. (Ismail Kadare).  A nuk është kështu?

Me ta duhet të mirremi , duhet të mirremi me” flliqtanat me mjekrra (R.Haradinaj ) ” se janë të rrezikshëm , janë vulgarë dhe të pa moralshëm…..”Duket fyerje, natyrisht, të merresh me ta. Dhe ashtu është. Por kur ujërat e zeza vërshojnë befas, dikush duhet të merret me to.(Ismail Kadare)

”Rryma të ndryshme fetare të cilat mundohen që islamin ta bartin në jetën tonë publike, ta bartin në diskursin tonë publik, ta bartin si një mënyrë tjetër jetese, më një diskurs tjetër mund të paraqesin rrezik për shtetin e Kosovës. Kështu ka thënë në pjesën e dytë të intervistës dhënë gazetës “Zëri”, ministri i Punëve të Jashtme Enver Hoxhaj.

Ai kërkon nga Ministria e Brendshme, ministri të tjera, agjenci të ndryshme që të jenë më të vëmendshëm.“Këtë se çfarë unë po e them para jush e kam ngritur edhe në takime të caktuara edhe në Evropë, por edhe në Lindje të Mesme”, ka thënë Hoxhaj. Sipas tij, Kosova dhe qytetarët e saj në kuptimin e historisë, gjeografisë, në kuptimin e kulturës janë evropianë. “Dhe agjenda jonë evropiane është rikthim në Evropë. Unë mendoj që Kosova nuk ka nevojë as të eksportojë e as të importojë islamin”, ka thënë ministri gjatë intervistës  ….Dhe duhet të the qartas se Kosova nuk ka nevojë as të eksportojë e as të importojë islamin ekstremist. Ta ruajmë atë që e kemi.

”Interesimi i Serbisë është që të lulëzojë radikalizmi islamik në Kosovë. Serbia e ka themeluar fondin special për destabilizimin e Kosovës së Pavarur dhe sektorin islamik, i cili ka fondin e pakontrolluar nga shteti. Islamikët radikalë shqiptarë kontaktohen nga sektori serb islamik në vende islamike. Islamisti shqiptar nuk ka njohuri se ai po kontakton një islamist që është kryekëput në shërbim të Serbisë, sepse kontakti ka emër mysliman, ka post në vende islamike, dhe i kryen të gjitha besimet fetare. Kontakti i tij do t’i japë para për t’i ndihmuar myslimanët në Kosovë apo Shqipëri, por nuk do t’i zbulojë asgjë se ato janë para të Beogradit për destabilizim të Kosovës.  ”( Reshat Sahitaj)

”Nga ana tjetër i garantojmë se Islami dhe muslimanët do të jenë identiteti kryesor dhe faktor i të mirave të përgjithshme të këtij populli. ” (deklarohet dikush tjetër kundër Ministrit Hoxhaj) .” Ndërkohë një dekret presidencial në Egjypt, shpall Vëllazërinë Muslimane një organizatë terroriste. Presidenti egjiptian, Adli Mansur, sot nënshkroi një dekret që parashikon përfshirjen e Vëllazërisë Myslimane në listën e organizatave terroriste. Dekreti parashikon, konfiskimin e aseteve të Vëllezërisë si dhe zbatimin e ligjit ushtarak për anëtarët e saj. ”(AScreen )….Nëse qendra e kulturore e botës arabe- Egjypti e sheh të arsyeshëm një hap të tillë… Më në fund të mbyllet edhe tek ne një herë e përgjithmonë një lojë e kurdisur.Boll Mo!

Serbia te perëndimorët thotë që ne  jemi ekstremistë fanatik islamikë , kurse në shtete arabe dhe të ndryshme muslimane se na jemi properëndimorë të papërmisueshëm.

E e vërteta është se na jemi proprerëndimor e aspak islamist ekstremist …….Ndërsa Ismail Kadare shkruan …”Shumëkujt mund t‘i duket se të ngresh çështje të tilla, pra të polemizosh me të çmendurit, është kohë e humbur. Ndërkaq, të çmendurit (që në këtë rast do t‘i përligjnim po të ishin thjesht të tillë), vazhdojnë veprën shkatërruese mu në sytë tanë.

 

Fahri Xharra

04.01.14 Gjakovë

Me krenari dhe mburrje: SHKODRA!

by

Nga Fahri Xharra/

E sigurt ishte që Porta lart, qëllimisht kishte zgjedhur hapësirën e Gjakovës, Malësinë së saj, Shkodrën e deri në det për të treguar qëllimet e saj dhe sajimin e një “tampon zoneje” të tmerrit, ngase përherë aty ishin thyer lindja dhe perëndimi në paraqitjen e fuqisë së tyre”… shkruante Gjon Nikollë Kazazi i Gjakovës (1702-1752).Po kush nuk e zgjodhi kete zonë ,ku thyheshin e ende thyhen lindja me perëndimin? Turku ,serbi ,komunizmi e të gjithë ata që kalun këndej pari. Ose, ”Nga të gjithë elementët e padisiplinuar në Perandorinë Turke, pak mund të ketë pasur, që të mund të sillnin aq shumë trazira sa shqiptarët. Për të dënuar grupet e pabindura duhet të dërgoheshin ekspedita ushtarake njëra pas tjetrës. Edhe pse Shqipëria është veçse pak më e madhe se sa Vermonti dhe me zor sa i bën një milionë banorë, ajo është një qendër cikloni e Ballkanit, nga e cila mund të lindin probleme të rënda. Rajoni i liqenit të Shkodrës në kufirin verior është një zonë problematike ku interesa konfliktuale nuk mund të ndahen paq, përveçse nga ndonjë proces i gjatë negociatash dhe rregullimi “Bota e re, problemet e gjeografisë politike” – libër i pabotuar ndonjëherë në shqip (Bowman, Isaiah, The new world; problems in political geography (1921), Yonkers-on-Hudson World Book Co, 1921, Chapter Seventeen; The Albanian Mountaineers, f. 306-312).” Ose“Nuk më befasonte që serbët e urrenin islamin por u gurëzova kur e pashë që ata e urrenin edhe kishën tjetër të Krishterë. Nuk e pritja që katolikët shqiptarë ishin më shumë të urryer nga sllavët se myslimanët ( E.Durham, Londër 1920).

Origjina e emrit të saj, SΚΟΔRΙΝΩΝ (Scodra në transkriptimin latin), mendohet [7] të jetë vendi ku shkon Drini (Shiko Drinon), kur erdhën turqit në Mesjetë e quanin İşkodra ose Işkenderiyye nga Işkender duke pandehur se banorët e këtij qyteti ishin të bijtë e Aleksandrit të Madh (Skënder, emri i myslimanizuar) për nga trimëria që shfaqnin në beteja, nga ku Barleti nxjerr një tezë se Shkodrën mund ta ketë themeluar Aleksandri i Madh, por faktet dëshmojnë për më të vjetër. Nga ky ambjent dolën në dritë humanistë e mendimtarë të shquar, si Marin Barleti e Marin Beçikemi [8], që me veprat e tyre nxitën në futjen e qytetit në vepra e studime e shkenca të aplikuara. Matematicieni Gjon Gazulli, u konsiderua si një nga astronomët më të shquar të kohës. Dallohet me një nga shkollat më të para në trevat shqiptare më 1698. Historiani E. Jacques shton se edhe të tjera shkolla u hapën “në Pllanë, një fshat afër lumit Mat, më 1638, në Troshan, më 1639″. Shkodra ka pasur observatorin e parë astronomik në Ballkan. Por të dhënat tregojnë se “akademia” kulturore për të cilën shquhet ky qytet fshihet pas shekujve e shekujve At Donat Kurti jep edhe një të dhënë të mrekullueshme për marrëdhëniet e vendit tonë me atë revolucion teknologjik që e tronditi botën kulturore me fuqinë e jashtëzakonshme shtytëse që u dha botimeve dhe kulturës në tërësi: për lidhjet me shtypshkronjën. Ai thekson se shtypshkronja kishte hyrë në Obot “fill mbâs të gjetunit”, domethënë fill pas shpikjes së saj nga Gutenbergu. Shtypshkronja e Obotit, shkruan At Kurti, njihet më 1493. Kjo do të thotë se ajo ishte futur në Shqipëri vetëm 38 vjet pasi Gutenbergu i dhá vendit të vet dhe botës prodhimin më të famshëm të krijesës së tij: Biblën e shtypur në shtypshkronjën e vet.

Tridhjetë e tetë vjet për atë kohë janë si tridhjetë e tetë ditë sot, ndoshta më pak. Ai përmend edhe shtypshkronjën tjetër të Shkodrës, që njihet më 1563, por nuk përjashtohet që edhe kjo të jetë më e hershme; Thuhet që njëfarë Shtjefni nga Shkodra pruri nga Venediku dhe ngriti një shtypshkronjë dhe në vitin 1563 shtypi një libër kishtar. Shtypshkronja, siç dihet, vlerësohet si një prej shpikjeve më të mëdha të gjithë kohëve. Studiues të ndryshëm e vendosin Johann Gutenbergun, autorin e kësaj shpikjeje, ndër njëqind njerëzit më me ndikim në historinë e njerëzimit. Madje amerikani Majkëll Hart (Michael H. Hart), e rendit të tetin sipas këtij kriteri. Futja kaq e vrullshme, e menjëhershme, e kësaj teknologjie dëshmon se në Shkodër e rrethina lidhjet me Perëndimin ishin të drejtpërdrejta; dëshmon se aty kishte një jetë intelektuale të dendur, plot energji, aty shkruhej, krijohej, botohej, përhapej kulturë[9].

Oboti shtrihet në jug-perëndim të Shkodrës dhe është i vendosur në të djathtë të Bunës. Administrativisht i përket komunës së Oblikës, kurse etnografikisht e historikisht i përket zonës së Bregut të Bunës.Sipas gojëdhënave, Oboti është ngritur njëkohësisht me kishën e shna Prendes në Shirq (shek. XIII-XIV). Për herë të parë emri Obot gjendet në dokumentet venedikase të shek. XV.

Sipas traditës gojore, popullimi i kësaj zone njihet para 700 vjetësh. Fiset e para, sipas gojëdhënës, ishin fiset Çemeraj e Gjekaj. Mund të ketë pasur edhe të tjerë, por që u shuan nga sëmundja e murtajës. Kështu fisi Mark Gjekaj erdhi nga Shestani, fisi Çulaj nga trevat etnike nga Mali i Zi, po ashtu edhe fisi i Koçobashve dhe fisi Pemaj, kurse ai i Bumejve nga Mirdita, etj. (shih. Gjovalin Muzhani, “Oboti” Kumbona e së diellës” nr. 12, 1994)

Oboti ka qenë qendër relativisht e re me një farë veprimtarie ekonomike. Në të kaluarën ka patur liman ose stacion lumor ku ndaleshin barkat me tonazh të madh, të cilat nuk mund t’i afroheshin qytetit, meqë prurjet e lumit Buna e kishin mbushur shtratin deri tek skela e Shirqit.

Në shekullin e kaluar ky liman ka pasur hane, depo, magazina, dyqane, qendra postale. Në Obot kanë qëndruar edhe vaporë të firmave të mëdha tregtare shkodrane, si Muzhanët, Darragjatët, etj. Më 10 gusht 1913, në Obot dhe në Anën e Malit u ngrit flamuri shqiptar pas kaq shumë vitesh robëri. Kjo ditë u kthye në një ditë feste e entuziazmi, me batare pushkësh, për banorët e vendit. Kisha e parë e Obotit u ndërtua me tepricat e gurëve të kishës së shën Premtes, në Shirq! Pra, pasi u kryen punimet, ajo që mbeti u mbart dhe u soll në Obot, duke përfituar edhe nga afërsia e këtyre dy fshatrave. Për këtë ka mbetur në formë gojëdhëne shprehja: “E patët ‘baft’ ndërtimin e kësaj kishe”.

Shkodra është qyteti që prej shekujsh njihet si djepi i kulturës dhe civilizimit të lartë brenda trojeve etnike shqiptare. Historia e saj është e mbushur me ngritje dhe ulje ndër shekuj. Ajo gjithnjë ka qenë në qendër të vëmendjes gjatë gjithë historisë kombëtare shqiptare. Shkodranët kanë qenë ndër shekuj nderi dhe lavdia, të parë në të gjitha këndvështrimet, duke zënë në këtë mënyrë një vend nderi në histori. Gjurmët më të hershme të veprimtarisë njerëzore të zbuluara në pellgun e Shkodrës i përkasin periudhës së paleolitit të mesëm, por duke filluar nga periudha e bronzit, ato kanë një prezencë intensive e të pandërprerë. Ky territor ka qenë i banuar nga fisi ilir i Labeatëve, lundërtarë e tregtarë të zotë. Ishin shkëmbimet tregtare me zonat e tjera, që u bënë shkak për themelimin e qytetit të Shkodrës si një treg e vendbanim ilir. Kështu, që në shekullin e IV p.K. e fillon jetën ky qytet ilir, i cili njihej në histori me emrin Scodra, Scobre, Skodrai, Skodre, Skydreonopolis, sot Shkodra. Në vitin 181 para Krishtit bëhet kryeqytet i Mbretërisë së Ilirisë, me sundimtar Gentin, dhe kishte një shtrirje të madhe në pjesën veriore. Gjatë shekullit II para Krishtit, në kalanë e qytetit zhvillohen luftërat me Romën dhe në vitin 168 pushtohet nga Roma dhe bëhet një nga qendrat e njësive administrative të Perandorisë Romake. Me reformat e Dioklecianit bëhet qendër krahinore. Aty kalonin rrugë tregtare të rëndësishme drejt bregut Dalmat, nga veriu, dhe nëpërmjet luginës së Drinit për në Kosovë, nga lindja. Mbas vdekjes së heroit kombëtar Gjergj Kastrioti, i cili drejtoi rezistencën e popullit shqiptar ndaj pushtimit të Perandorisë Osmane, në vitin 1479 Sulltan Mehmeti II rrethon përsëri Shkodrën me mbi 100.000 ushtarë, si qyteti i fundit shqiptar i papushtuar.Mbrojtja vazhdoi mbi shtatë muaj nga një garnizon prej 1600 vetash, i cili u dorëzua me kusht. Kjo qëndresë u përshkrua nga historiani i parë shqiptar dhe dëshmitar i kësaj ngjarjeje, shkodrani françeskan, humanisti At Marin Barleti. Libri i tij “Rrethimi i Shkodrës” u botua në Evropë në vitin 1504. Trashëgimia kulturore e Shkodrës për kombin shqiptar fillon që në shekullin XV, me shkrimet e para në gjuhën shqipe. Kemi në këtë qytet shkrimtarët, gjuhëtarët, historianët e parë të vendit. Në shekujt XVIII-XIX kemi institucionet e para shtetërore që pasqyrojnë lidhjet e Shkodrës me botën e qytetëruar evropiane. Për herë të parë në Shqipëri zhvillohet arti, sporti, lindin muzetë dhe bibliotekat. Fillon arti fotografik, shtypshkrimi dhe më vonë kinemaja dhe energjia elektrike. Me ndarjen e Perandorisë Romake, Shkodra, sikurse e gjithë Iliria e jugut kalon nën kontrollin e Bizantit, por vazhdoi të varej nga Kisha Katolike e Romës.

Kështjella Rozafa është monumenti historik më i vjetri, e cila filloi të ndërtohet në shek V-IV para Krishtit, ndërmjet lumit Drin dhe Buna. Në shekullin V-IV para Krishtit filloi ndërtimi i kalasë me gurë ciklopikë të puthitur pa llaç. Kalaja është e vendosur mbi një kodër në hyrje të qytetit, në një lartësi 130 m.

Ajo është vendosur në pikë strategjike për të kontrolluar fushën bregdetare, hyrjen në liqenin e Shkodrës, si dhe kalimin në thellësi të vendit e të Ballkanit në Lindje. Kështjella ka një histori të gjatë luftarake dhe lidhur me qytetin e Shkodrës ka një gojëdhënë popullore.

Prof. Giuseppe Gelcich, nji nder studjozt ma te çenshemt e ma me autoritet te vjetersive shqyptare, tuj fole permbi zhvillim tone kulturar, para te XV shekull, thote: “Shqytari i pajisun prej natyret me ‘i kuptim te forte e me i shijim te bukur, kishte stolise gjytetet e veta me permendore (monumenta) artistike fort te çmueshme e, deri qi kto gjytete ran rrash per toke prej zjarmit e pezmit t’ anmikut, s’pran tuj dergue me shumice rraqe argjanti, fildishi, kureli, kriri (zadefi), si edhe shkallme, arme e ene remi te punueme me mjeshtri e hollim te madh gjithkund neper Ballkan e nder vise, kndej e andej detin. Petkat mandej te qendisuna n’ ar per bukuri, qi u perdorshin asokohe ne Ballkan per stoli shtati e shpije, vishin edhe kto prej andej. Arti rromanesk ne Dalmacje pat shkasin ma te madhi e te paret apostuj prej Shqypnije.

Kta ndodhte sa mbretnote paqa ne vendin tone, pse, si nisen m’ u dynde shqyptaret katolike, gjith perparimin, kulturen e influksin e tyne kah Dalmacija, Gelcich e permbledhe me kto fjale:

“Sa familje, qi sot thirren dalmate, rrjedhin prej te hikunve t’ atyne kohve! Sa sende, qi sot shumica i mban per arte e vepra dalmate, nuk jane tjeter veç krijime e vepra te daluna prej mjeshtris e zhenis shqyptare!”

Prap Prof.Gelcich, tuj rí ne bisede me P. Gjergj Fishten permbi arte te hershme ne Shqypni, dishmoi, se veç mbrenda nji shekullit te vetem, tuj nise gjate Bregut te Bunes e deri ne gjytet te Djokles afer Podgorices, njitfeshin 82 piktora me za, te cillve u dihej edhe emni.”

Po kush nuk e zgjodhi kete zonë ,ku thyheshin e ende thyhen lindja me perëndimin? Turku ,serbi ,komunizmi e të gjithë ata që kalun këndej pari.

Gjakovë.Dhjetor 2013