• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Fryma patriotike në poezinë e poetit, mistikut dhe filosofit shkodran, Hamid Gjylbegu

August 31, 2021 by s p

C:\Users\Admin\Desktop\Hamid_Gjylbegu.jpg
Hamid Gjylbegu

    © Melsen Kafilaj

… Tregojnë se qysh kur ishte student në Akademinë Ushtarake të Stambollit dhe i kalonte pushimet verore në Shkodër, gjatë vajtje-ardhjeve të tij Ai mbante përherë një plis të bardhë mbi krye në të cilën ishte shkruar: “Jam shqiptar.”

E pra, ky ishte poeti, mistiku, filosofi dhe patrioti shkodran Hamid Gjylbegu.I mëkuar me ndjenjën e dashurisë për Atdheun (Patria) dhe i udhëhequr nga ndjenja e detyrës për ta mbrojtur atë, ai e shfaqte këtë frymë të lartë qoftë me akte po ashtu edhe me vargje të fuqishme patriotike.Në poezinë e tij ndihen shqetësimet  mbi fatin e kombit, sesi mund të bëhet dhe përparoj ai apo edhe fenomene të tjera negative si: errësira mendore, tradhëtia ndaj kombit apo edhe shitja e interesit kombëtar, fenomene të cilat fatkeqësisht janë të pranishme mes nesh edhe në ditët tona.Ja sesi shprehet tek “Gjâma e Shqypes” me zemër të lëshuar dhe keqardhje Hamid Gjylbegu:

                                       Shqypnija, zoj’ e rândë,

                                       Mbet si gogla përmi ujë,

                                       Asht kah merret nëpër kâmbë

                                       Bâhet vegla e gjithkujt.

                                       Nuk ka faj Shqypnija e zezë,

                                       Por e kan do t’bijtë e saj,

                                       Me tradhëtina e kanë ndezë,

                                       E bânë qyqe që të qajë.

Ose kur me brengë në zemër i lutet Hyjit dhe Hyllit bashkë që ti zbardh ditën këtij kombi dhe ta nxjerrë nga Errësira e Paditurisë:

                                     Ti, o hyll, i bardhi hyll,

                                     Qi gjith botën e shtegton!

                                     Kah kalon nëpër kët pyll;

                                     Ti kët vend pse s’e ndriçon? …

                                     Ky vend ka nevojë për dritë

                                     Se mjaft muzgu e ka mbulue;

                                     Pret qi t’sbardhë e bardha ditë,

                                     Me t’vërtetë me u arsimue! …

Por Gjylbegu shprehet edhe me tone optimiste për përparimin e Kombit, duke e vendosur besimin tek Rinia e Mirëarsimuar, të cilën e quan “si shpresa më e gjallë e ardhmërisë së kombit tonë”.Prandaj Ai ia beson këtë mision qytetërues brezit të ri, duke e përqafuar krahapur dhe duke e këshilluar që të jetë një dashuronjës i përhershëm i Dijes dhe Virtytit.

                                       Pra n’çdo ças, çdo orë,

                                       Bashkë sikur pëllumba;

                                       Na me libra n’dorë,

                                       Lé t’mësojmë ndër trûma!

                                       Se dukë edhe hije,

                                       Pa virtyt, pa dije

                                       Nuk vlejnë as nji fije!

                                       Atdheu prej nesh,

                                       Pret dritën e lumnisë;

                                       Agimin e vet

                                       N’kulm t’qytetnisë!

Në botëkuptimin e Hamid Gjylbegut, E Mira, E Drejta, E Vërteta dhe E Bukura janë vlerat më të larta dhe pa këto vlera Qënia Njerëzore nuk mund ta përjetoj Ngjitjen e Madhe.Në këtë kuptim, ai është një idealist i cili kërkon që gur-themeli i shoqërisë shqiptare të jetë virtyti sepse veç falë tij dhe idealizmës mund të realizojmë ndërtimin dhe përparimin e Shqipërisë së Re! Ja sesi shprehet Ai tek poezia “Besa”:

                                     Ndër trojet e Skënderbeut

                                     Kur “Virtyti” t’ bâhet “Besë”

                                     Përparimi i këtij Atdheut

                                     “Ideal” i gjall do t’mbesë!

                                     Lidhni besë, e lidhni fe!

                                     Për liri, t’bukurën ide!

                                     O me vdekë, o ja me lé!

Por sa do të zhgënjehej poeti ynë kur me ardhjen e Komunistëve në pushtet libërthat e tij jo vetëm do të çensuroheshin por ajo ëndërr e madhe për Atdheun e tij të dashur, të lirë, të qytetëruar dhe të përparuar do ti pritej më dysh…Ai nuk do të shkruante më vargje poetike ndërsa Heshtja do ti vuloste buzët.Ndoshta një poezi vizionare, e shkruar prej tij në vitin 1943 do ta shprehte fare mirë këtë shqetësim dhe raportin e shqiptarëve me lirinë:

                                     M’ndihmo zânë se vetë s’po di,

                                     Lakureksi nuk sheh n’dritë;

                                     Se shqiptari kur del m’liri,

                                     Aq mâ tepër rri habitë!  …

                                      Kjo gjâ shpirtin ta mërzitë,

                                      Edhe shpresën fort t’a bjerr

                                      N’sa prej territ dalim n’dritë,

                                      Prap prej dritës fill biem n’terr!  … 

Dashuria e zjarrtë e Hamid Gjylbegut për Atdheun dhe fryma e tij përkushtuese deri në fund të jetës më solli befas ndër mënd poezinë patriotike të eruditit të madh të Filipineve, José Rizal  i cili përpara se ta ekzekutonin shkroi këto vargje:                                                                                                                                                                                                               

                                      Lamtumire, i dashur Atdhe                                                                                          

                                      tokë e Diellit Suprem,

                                      Ti perl’ e Detit te Lindjes, 

                                      i humburi im Eden…

Hamid Gjylbegu deri  në momentin kur do ti thoshte “lamtumirë” njëherë e përgjithmonë Edenit të vet, Shqipërisë do ta refuzonte Sistemin Komunist jo vetëm përmes heshtjes së tij patriotike por edhe me një akt kurajoz i cili na bën ta përnderojmë me respekt figurën e tij; për mosbindjen e tij civile. Ai nuk e legjitimoi kurrë me votë Padrejtësinë dhe Diktaturën! Ler ti ngremë një obelisk në zemrat tona poetit-luftëtar, i cili së bashku me një grusht njerëzish në historinë e këtij kombi ende na frymëzojnë dhe na bëjnë që të shqiptojmë posi një litani të shenjtë vargjet magjike:

                                     “Ti Shqipëri, më jep nder

                                       Më jep emrin Shqipëtar…”

                                                                                                                              © Melsen Kafilaj

Filed Under: Politike Tagged With: Filosofi Shkodran, Hamid Gjylbegu, Melsen Kafilaj

Artikujt e fundit

  • Një lutje për shëndetin e mikut tonë të çmuar Dalip Greca
  • SHUHET PATRIOTI I MADH DR. GJON BUÇAJ, VATRA MESAZH NGUSHËLLIMI
  • SUPREME COURT LEAK LEADS THE HEADLINES
  • GAZZETTA DI VENEZIA (1919) / SHKRESA E DJEMVE TË ISMAIL QEMALIT DREJTUAR MINISTRIT TË PUNËVE TË JASHTME TË ITALISË ME RASTIN E VDEKJES SË BABAIT TË TYRE
  • TURKEY’S COLLUSION WITH RUSSIA – NEW REPORT
  • Jo, po: ka Shqipni për Zotin
  • GJON KAMSI DHE RRËNJËT E FAMILJES SË TIJ MESJETARE
  • KAFSHËT LUFTËTARE SI DHE NJERËZIT
  • ALBANIAN LANGUAGE – ELECTIVE COURSE – AT HARVARD UNIVERSITY
  • MITINGU I MADH I 13 MAJIT 1910 NË BOSTON NË PËRKRAHJE TË KRYENGRITSËVE TË KOSOVËS DHE KRYEKOMANDANTIT ISA BOLETINI
  • Federata Panshqiptare e Amerikës VATRA mirëpret të gjithë shqiptarët në festën e 110 vjetorit të krijimit të saj
  • Liria e popujve kërkon sakrificë dhe vetëmohim
  • Poezi nga Lulëzime Malaj
  • Poezi nga Emine S.HOTI
  • LEGJENDA E DUKATIT DERVISH ALI AJANI 1794-1851

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari Albin Kurti alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla Astrit Lulushi Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fadil Lushi Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Hazir Mehmeti Ilir Levonja Interviste Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Tregim Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT