• Home
  • Politics
  • Opinion
  • Culture
  • Sports
  • Economy
  • Interview
  • Reporting
  • Community
  • Vatra

Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

GJERGJ KASTRIOTI I IDROMENOS 1887

October 15, 2018 by dgreca

KU  NUK  ASHT  DORA  E   KOL  IDROMENOS !/

1 Kole Idromenoskenderbeu

GJERGJ KASTRIOTI I IDROMENOS 1887/

1968, 5 MARS: PLOT 50 VJET…/

Nga Fritz RADOVANI/

Ishim tue punue një grup piktorësh në Shtëpinë e Kulturës në Shkoder per një ekspozitë të 7 Marsit, ditës së mësuesit, në një tavolinë me piktorin e nderuem Gasper Zojzi…

Zbriti nga shkallat dhe erdhi në drejtimin tonë drejtori Angjelin Kumrija, të cilin kam pasë fatin edhe rrezikun me e njoh që në 1955, kur kerkonte me “më angazhue me sport” nën kujdesin e kriminelit Hilmi Seiti. Më shpetoi vetem gjendja jo e mirë e shndetit… Si dhe kujdesi i madh i Dr. Dhimiter Lito, per të cilin ruej kujtime shumë të mira.

Angjelini më tha me shkue në drejtori se më priste sekretari i PPSh rrethit Xhemal Dini.

Shkova dhe mbas meje hyni edhe Angjelini. Xhemali më parashtroi një kerkesë: “Me që ke edhe vllaun, Alfonsin, në burg është mirë per ty, me shkruar një artikull në lidhje me piktorin e njohur Kol Idromeno, sesi pat punuar aq shumë per Kishen e Madhe të Shkodres, dhe Kleri Katolik nuk i pat paguar asnjë napolon per të gjithë atë mori veprash që bëri Kola!” Pra, u kerkonte me tregue unë, sesi Kleri pasunohej pa shpenzue asgja!

Per mue kje krejt e papritun tema dhe kerkesa. U mundova me u justifikue se “mos ka dokumenta që vertetojnë të kunderten n’ arkiva?!” Xhemali më preu fjalen atyperaty se, “dokumentat i disponojmë ne edhe me qenë!”… Unë kerkova me i mbushë mendjen se “me punue me vite në Kishen e Madhe e mos me u pague fare asht e pamujtun, mbasi Kola aty ka punue shumë kohë, ka fillue me pikturat, skulpturen e Shen Mëhillit, tavanin e Kishës që kerkon kohë të gjatë, pa llogaritë montimin…”, ai u merzit tue më ndigjue dhe kerkoi shkurt: “A do apo nuk do, me e shkrue artikullin?” Unë i thashë “JO !”, dhe porsa deshta me folë, u hap dera dhe hyni mbrendë Mantho Bala, që pak kohë ma parë ishte trasferue në Tiranë… Mbasi na dha doren, Mantho e kuptoi nga fëtyrat e skuquna prej nervash se aty nuk ka bisedë miqsore, dhe më tha: “Fritz, na lenë një çikë dhe shko, se kisha me biseduar dishka me shokët këtu!”… Unë dola dhe nuk u pashë ma me ata. 

Në vitin 1992, kam shkue në Arkivin e Shtetit në Tiranë dhe, në Dosjen e Argjipeshkvisë së Shkodres, ishin deftesat e pagesave nga Kisha Katolike per Kol Idromenon…  

Kam lexue para pak kohe një artikull nga një Lapere, per Kol Idromeno… Turpi ka dalë prap per fushë! Asht ringjallë tashti edhe thanja: “Shpif e shpif, se dishka mbetë!”…

ASKUSH ma shumë se“Rilindja e autorëve të realizmit socialist” nuk i sherben turpit!

VAJTOJCIT e Enver Hoxhës, i gjeni perditë nder varreza tue “ringjallë” shokët e vet…

Epoka e “rilindjes” së fallsifikatorëve shpifës, në sherbim të shperbamjes Atdhetare…

Melbourne, 15 Tetor 2018.

Filed Under: Featured Tagged With: Fritz radovani, Skenderbeu i Kol Odromenos

Kalendar-13 TETOR 1943 ALEATËT BOMBARDOJNË TIRANËN

October 12, 2018 by dgreca

Nga Fritz RADOVANI/

1-Fritz-Radovani-215x30075 VJETOR’ I  PAHARRUESHEM…/

 

13 TETOR 1943 ALEATËT BOMBARDOJNË TIRANËN DHE VRASIN 503 QYTETARË NË TRYEZAT E DREKËS… ISHTE ORA 13.13’…/

1 bombardimi

DATA 13… ORA 13.13’; Një numur i persëritun shpesh’ e, tue u kujtue per keq!/

503 të vdekun dhe të mbuluem me gjak pa dijtë as sot se pse!? Thonin “Luftë”!../

Po, me ke po zhvillohej Lufta?! – As sot nuk pergjegjet njeri… As ata që na vrane s’flasin!/

E nuk flasin as ata që vazhduene me vra e, po ringjallin vrasësit me vra prap edhe sot!

Muejt tetor të Shek. XX kanë sjellë aq shumë histori e kujtime të illta sa nuk harrohen.

Filloi me Tetorin e vitit 1908, e vazhdon me disa data të shemtueme që me i pasë caktue me dorë në kalendar, me siguri do t’ ishte gabue njena sa me u kujtue per mirë.

Kur kolosët e Shekullit XIX mendojnë me ba Shqipninë, dhe Burrat Trima të Malsisë po pergatiten me shpallë Pamvarsinë e Shqipnisë së 1911, Esat Pashë Toptani fillon me na perkundë në djep Enverin, Migjenin, Ramizin, Driteroin e sa të tjerë që gati u lene në një ditë, se në një muej po… E haje dreq, asnjeni nuk e ka daten e sigurtë veç futja kot..!!

Edhe Enveri, edhe Ramizi janë caktue nga sllavokomunistët në dy data, sa me na ba ne në Shkoder “mos me festue as Zojen e Shkodres”, që bie pikrisht ato dy ditë… E kur i erdhi vneri komunist në fyt tue pa plakat tona zdathë, tue shkue me Ju lutë Asaj Zojë, brij Kalasë Rozafat, me “na shfarosë faren e keqe ateiste e sllavokomuniste…”, nxoren  Eshtnat e Imzot Serreqit, që punoi per Pamvarsinë e Shqipnisë që në 1911, e i tretën në Dri, tue e veshë persëvdekuni me të gjitha akuzat e imoralitetit të vet… E Kisha u kthye në germallë, kur kompanjeli i Saj vazhdonte me tregue kush janë malazezët e Krajlit…

Ishin sllavët e vjeter e të rij që punuen, luftuen dhe shpenzuen që Shkodra asnjëherë të mos bahet Kryeqyteti i Shqipnisë, se do të humshin Tivarin, Hotin e Gruden.., e besa shpejtë edhe Kosoven. Lexoni fjalimet e Luigj Gurakuqit në Parlament ! “Nuk ban!” e kundershtuen pinjollët e Toptanve, dhe Kryeqyteti u vendos në Tiranë! Gjaja ma e bukur e Tiranës ishte Sheshi Skenderbeu, me atë blerim e bukuri arkitektorale, sa edhe Ate, injorantët e marrakotun nga kultura sllavo turke e kthyene në livadh kullote bagtishë…

Kalojnë andej e mendojnë…: “Po Skenderbeun, në cilin Bajram do ta mblojmë prap?!”

Tirana, Stambolli e Beogradi e dijnë saktë “Kur Shqiptarët do ti referohen Kur’anit?”

Mos harroni: “Rilindje’domethanë pini drogë.., e bani çka thonte Enveri e Ramizi..!”

Edhe kjo që po ngjet sot me Shqiptarë.., asht bombardim si ai i 13 Tetorit 1943…

            Melbourne, 12 Tetor 2018.

Filed Under: Histori Tagged With: 13 TETOR 1943 ALEATËT, BOMBARDOJNË, Fritz radovani, TIRANËN...

NJË ZA USHTON PREJ KAÇUBAVE TË FISHTËS…

September 16, 2018 by dgreca

Pergatiti: Fritz RADOVANI/
1-fritzRILINDJE  APO  RINGJALLJE/

NJË  ZA  USHTON PREJ  KAÇUBAVE  TË FISHTËS…/

   GJAKSORVET/

Ndalnju! Ku véni burra?…/

Pash Zotin, lshoni hutat!/

Pse teper gjak asht derdhun,/

Pse teper bajtë kem’ futat:/

Prej vaj’t na asht marrun zani…

Medet, o qiellë, medet!…

                           A thue nuk jemi vllazen

                           T’ njaj atmje t’ tanë rritë n’ prêhen,

                           T’ tanë t’ quejtun me nji emen?

A thue, kshtu do t’ xêhen

Ata, qi ‘i gjuhë e ‘i doke

E ‘i gjak kanë bashkë e i mbret?

        Ah váj! Rrjedhë vala e Drinit

                  T’ tanë gjak – ah! Gjak Shqyptarit…

                  Kush kjé, kush kjé ai mizori,

                  Qi pushken rroku s’ parit

                  E duerët tash don me i zhye

                  Në gjak t’ vllazenvet kot?

Ah! Kjoftë mallkue prej Zotit!

E vejë ati i mbetët grueja

Djali i njatij t’ perbuzunit

Veshun me zhele t’ hueja,

Kerkoftë nper dyerë të shekllit

Pa u gjetë kush me i dalë zot.

Jo, jo, se ma prej sodit

Thêmra e gjaksorve e mnershme

Token nuk do t’a shklasë,

T’ cillen, n’ at kohë të ndershme,

T’ Parët t’onë, rrebtë tue luftue,

E shuguruen me gjak.

Atje nen vapë t’ Saharës,

Nder luaj e pardha jeten

Mizuer, kush don me më shkimun

                           Në gjak t’ vllazenve etjen,

Atjé, pa kenë vajtue,

Mbaroftë i namët per lak…

                           Djelmt t’onë, – ah kob i zi!

Djelm t’onë e Arbnis uzdaja,

Të cillt dergue i pat qiella

Per me mbarue punë t’ mdhaja,

E vllazenve i muer pushka

E kalben sod në vorr…

E kanga nder né shuejti,

Porsi n’ nji shpi dalë fare:

Me thirr nder hatlla mblue

Lahuta heshtë Shqyptare,

E por shêjzeza qyqe

Shqyptarve u kndon n’ oborr…

Dridhu, gjaksuer i mnershem,

Se t’ erdh i zi rreziku!

Se neper terr, Njai, t’cillit

Kur i veton qerpiku,

Dridhet n’ themel t’ tanë sheklli,

Kundra teje po vjen.

I zi e i perfrigueshem

I prin Atij thellimi:

Ftyren ia zblon vetima,

T’ cillen ia ndezi idhnimi;

Tue bumbullue rrufeja

Raven Atij ia then.

Me zhgjeta të frigueshme

Doren Ai e armatisi;

Qé, se edhe e rrebtë duhija

Idhun mbi ty tash krisi,

E ‘i dét të zi ankimesh

Permbi kryet t’and dikon.

Qé, se edhe vala e mnershme

Perpin me gjire t’ veta

Shpin t’ande prej themelit:

E grueja e jote e shkreta,

                           Fmin t’u tue mbajtë nen stjetull,

Nper valë kot pshtim kerkon.

U dhà mbi ty tash gjyqi,

E zhgjeta e frigshme e Zotit

Mbi ty vjen tue fishkllue…

Rrzou, o i pashpirt! Pse q’ motit

Pa thanë nji Zot: Do t’ bieje

Kshtu, nierin m’ tokë kush vrau.

O Zot, pse kaq vonove

Gjaksorin pa ndeshkue?

E, dersa ky mizori

Gjak vllazensh pat dikue,

Kot landë rrufeja e jote

Pse bjeshkëvet por çau?

 

Shenim nga FR: Poezisë së At Gjergj Fishtës nuk I kam ba asnjë ndryshim.

Shkatrrimi I Shtetit Shqiptar filloi me shkatrrimin e shkollave Shqipe.

E zeza “Rilindje”.., atë detyrë ka: Detyren e Gjaksorve të Atdheut !

Melbourne, 16 Shtator 2018.

 

Filed Under: Sofra Poetike Tagged With: Fritz radovani, KAÇUBAVE TË FISHTËS…, NJË ZA USHTON PREJ

PA PROF. NAMIK RESSULIN NUK KA LETERSI SHQIPE

September 7, 2018 by dgreca

Nga Fritz RADOVANI/1 Namik ResuliPROF.NAMIK RESSULI (1908 – 1985)/

PENA E ARIT E BERATIT…

Ky asht pena e artë e unitetit mendimit letrar, artistik e Atdhetar të Popullit Shqiptar.

Prof. Namik RESSULI asht dijetar i pakufi në fushat e zhvillimit kulturor të popujve. Asht krejt i veçantë per mendimet e sakta në vlersimet letrare të vepres së shkrimtarit. Asht jo vetem njohës i kulturës Europjane Perëndimore, po edhe zbatues i perpiktë i rregullave të saja historike, letrare, shkencore dhe filozofike të kohës moderne. E njoha në 1957 prej një Antologjisë “Rreze Drite” që më dha me e studjue Prof. Gasper Ugashi.

Asht le në Berat me 10 Shtator 1908. Studimet i ka perfundue në Torino t’ Italisë, me një nga profesorat e njohun atje si linguist, Prof. Matteo Bartoli. Në vitet 1930 asht kthye në Shqipni dhe, ka punue profesor në Normalen e Elbasanit. Ishte edhe në Shkoder dhe së fundi në Tiranë. Në 1939 asht profesor i Gjuhës Shqipe në Romë. Vjen në Shqipni në vitet 1940 – 44 dhe asht antar i “Institutit Studimve Shqiptare” në Tiranë. Në 1941 asht bashkautor i dy vllimeve të Antologjisë së Shkrimtarve Shqiptar. Mendimet kritike e shkencore që jep per Shkrimtarët e Veriut dhe, vlersimi që i ban “Lahutës së Malcis” së At Gjergj Fishtës, e vendosë në grupin e Shkrimtarëve të “perjashtuem” të Veriut, nga “Akademia e shkencave të RPSSh”, e formueme nga sllavokomunistët antishqiptar mbas vitit 1944. Prof. Namik Ressuli largohet nga Shqipnia perfundimisht me pushtimin e vitit 1944. Në Itali i kushtohet qendrave të studimeve Shqiptare e, në 1954 boton në Torino revisten “Shpirti Shqiptar”. Një titull që i pershtatej para gjithkujt tjeter vet Autorit të saj.

Nga 1955 – 1971 asht Profesor në “Institutin Oriental” të Napolit, ku vazhdon me ngulm punen shkencore per Gjuhen Shqipe dhe gramatiken e saj. Ribotoi të perfunduem me sukses “Mesharin” e Buzukut, që mbetet nder monumentet shkencore të Gjuhes Shqipe.

Prof. Namik Ressuli me të vertetë e mbylli jeten me 12 Shtator 1985 në Torino…

Po, Ai asht një shkamb që nuk lejon nder shekuj me ra një gur nga Keshtjella e Beratit !

E Pena e artë e Namik Ressulit, i jep shkelqim edhe ma shumë gurve t’ Asaj Kështjelle!

Per Prof. Namik Ressulin brezat e ardhshme nuk do të thonë kurr ishte.., po, AI ASHT !

            Melbourne, Shtator 2018.

Filed Under: Histori Tagged With: Fritz radovani, Pena e arte, Prof. Namik Resuli

AT DONAT KURTI (3 SHTATOR 1903 – 11 NANDOR 1985)

September 3, 2018 by dgreca

Nga Fritz RADOVANI/
1 Ate Donald

 At DONAT KURTI O.F.M.(1903 – 1983)/

ISHTE  DREJTORI I FUNDIT I GJIMNAZIT FRANÇESKAN “ILLYRICUM”…  

Ai ishte letrar, etnolog, folklorist, profesor, perkthyes, studjues i persosun i fjalorit frazeologjik të Gjuhës Shqipe dhe “fatkeqsisht”, Klerik Françeskan Shqiptar, predikues i formulës së pavdekshme “Fe e Atdhe”… Per të cilen “banin vdekjen si me lé !”

Fatkeqsisht ishte pragu i atyne ditve të zeza dhe të pafund që po u afroheshin, pra jemi pak ditë para 11 nandorit 1946 kur merr fund shkolla, kuvendi, muzeu, fretnit dhe Kisha, vendi ku Sigurimi komunist futë armët dhe akuzon Fretnit për këtë akt të ultë që u krye në Kishën Katolike Shqiptare, në të gdhimë të datës 17 nandor 1946, nga vetë ata.

Me datën 12 nandor asht ndër të parët që arrestohet At Donat Kurti, pikrisht kur forcat e sigurimit futen në oborrin e Gjimnazit, ky i sheh nga dritaria e zyres dhe merr çekiqin dhe kryen aktin burrnor tue thye vulën e ftohët të shkollës, për mos me u ra në dorë komunistëve, kështu, edhe i pret mundësinë me falsifikue dokumenta të atij Gjimnazi.

Po, fatkeqsia vazhdon… At Donat Kurti me shokë nisen drejtë Kalvarit pafund…

Nga viti 1964 kur doli nga Burreli e erdhi në Shkoder e njoha… Kishe ndigjue se per Këte Frat një dijetar i njohun, Prof. Dr. Norbert Jokli, e kishte cilsue bash At Donat Kurtin: “Një ndër prozatorët ma të mëdhaj Shqiptarë”… Edhe kjo një tjeter “fatkeqsi”…

Kisha e kuvende u shemben… U zhdukën edhe germallat e tyne… U sheshuen… Bashkë me ata u vodhën dhe u pervetsuen edhe veprat e Tyne. Hajdutët nuk i permenda sot…

Njëditë At Donat Kurti u gjet në një barakë me llamarina pa kurrgja mbas shpirtit, në Zallin e Kirit, vetëm me pak libra, mbasi pjesën ma të madhe i kishte të mëshefun si shumë shokë të Tij, me një dyshek për vedi e një për motrën, murgeshën e nderueme …. të spitalit të Tiranës, e cila nuk e la vetëm deri më 10 nandor 1983, që At Donati u bashkue me shokët e dashtun të vetët, Eshtnat e të cilëve i kishte nën brinjë per sa vite.

At Donat Kurti O.F.M., ruejti me dinjitet deri në vdekje të gjitha cilësitë që i përkisnin një Frati fukara, i nderuem prej fukarave të mbarë Shqipnisë, që u la trashigim një thesar shumë të çmueshëm nga mendja e Tij e ndritun: “VISARËT E KOMBIT” dhe “Fjalorin Frazeologjik me 45.000 fraza Shqipe”… Të gjitha “të mbulueme me pluhun”…

            Melbourne, 3 Shtator 2018.

Filed Under: Histori Tagged With: Donat Kurti, drejtori i fundit, Fritz radovani, Gjimnazi Illirikum

  • « Previous Page
  • 1
  • …
  • 7
  • 8
  • 9
  • 10
  • 11
  • …
  • 65
  • Next Page »

Artikujt e fundit

  • NDJESHMËRIA SI STRUKTURË – NGA PËRKORËSIA TE THELLËSIA
  • Si Fan Noli i takoi presidentët Wilson the T. Roosevelt për çështjen shqiptare
  • TRIDIMENSIONALJA NË KRIJIMTARINË E PREҪ ZOGAJT
  • Kosova dhe NATO: Një hap strategjik për stabilitet, siguri dhe legjitimitet ndërkombëtar
  • MEGASPEKTAKLI MË I MADH ARTISTIK PAS LUFTËS GJENOCIDIALE NË KOSOVË!
  • Veprimtaria atdhetare e Isa Boletinit në shërbim të çështjes kombëtare
  • FLAMURI I SKËNDERBEUT
  • Këngët e dasmës dhe rituali i tyre te “Bleta shqiptare” e Thimi Mitkos
  • Trashëgimia shqiptare meriton më shumë se sa emërtimet simbolike të rrugëve në New York
  • “Unbreakable and other short stories”
  • ÇËSHTJA SHQIPTARE NË MAQEDONINË E VERIUT NUK TRAJTOHET SI PARTNERITET KONSTITUIV, POR SI PROBLEM PËR T’U ADMINISTRUAR
  • Dr. Evia Nano hosts Albanian American author, Dearta Logu Fusaro
  • DR IBRAHIM RUGOVA – PRESIDENTI I PARË HISTORIK I DARDANISË
  • Krijohet Albanian American Gastrointestinal Association (AAGA)
  • Prof. Rifat Latifi zgjidhet drejtor i Qendrës për Kërkime, Simulime dhe Trajnime të Avancuara Kirurgjike dhe Mjekësore të Kosovës (QKSTK) në Universitetin e Prishtinës

Kategoritë

Arkiv

Tags

albano kolonjari alfons Grishaj Anton Cefa arben llalla asllan Bushati Astrit Lulushi Aurenc Bebja Behlul Jashari Beqir Sina dalip greca Elida Buçpapaj Elmi Berisha Enver Bytyci Ermira Babamusta Eugjen Merlika Fahri Xharra Frank shkreli Fritz radovani Gezim Llojdia Ilir Levonja Interviste Keze Kozeta Zylo Kolec Traboini kosova Kosove Marjana Bulku Murat Gecaj nderroi jete ne Kosove Nene Tereza presidenti Nishani Rafaela Prifti Rafael Floqi Raimonda Moisiu Ramiz Lushaj reshat kripa Sadik Elshani SHBA Shefqet Kercelli shqiperia shqiptaret Sokol Paja Thaci Vatra Visar Zhiti

Log in

This website uses cookies to improve your experience. We'll assume you're ok with this, but you can opt-out if you wish. Cookie settingsACCEPT
Privacy & Cookies Policy

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT