Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Kush do ta zgjojë ndërgjegjen e shoqërisë shqiptare ose degrada e gazetarisë të Tiranës

by

NGA ELIDA BUÇPAPAJ/

Prita mos reagonte dikush rreth intervistës së Oliver Schmitt marrë nga Adi Krasta tek A Show.

Mendoj se gazetarët e Tiranës duhet ta shmangin mënyrën e një hardtalk për të intervistuar një historian Perëndimor, jo për kompleks inferioriteti, por sepse e drejta e pyetjeve hard fitohet duke ushtruar profesionin me integritet.

Në një Shqipëri copë-copë trendi i gazetarit populist është nonsens, pasi ajo që ka ndodhur në vendin e shqipeve këto tri dekada tranzicion torturues, është produkt i asaj që kanë gatuar të gjithë aktorët e skenës politike, përfshi edhe shtyllën e katërt, që ka humbur totalisht pavarësinë.

Me hardtalk meritojnë të pyeten gazetarët e Tiranës të cilët kanë 30 vjet që e shpërdorin këtë mision të shenjtë të krijuar për të marrë në mbrojtje shtetin e së drejtës dhe qytetarët.

Nëse në Shqipëri gjallon kjo kastë politike, nëse në Shqipëri sistemi është i kapur, nëse në Shqipëri nuk ka shtet social, nëse në Shqipëri korrupsioni gëlon në çdo segment të shtyllave të institucioneve që kanë humbur çdo lloj pavarësie, nëse asnjë peshkaqen nuk ballafaqohet me ligjin, do të thotë jo vetëm se drejtësia nuk ekziston por edhe se gazetaria nuk funksionion, se gazetaria ka tradhtuar obligimin kushtetues dhe humbur rolin për të cilin është krijuar si mburojë kundër shpërdoruesve të pushtetit.

Me hardtalk mund të intervistohen historianët shqiptarë që vijojnë të censurojnë historinë duke e çuar drejt shuarjes memorien historike.

A u është bërë ndonjë hardtalk nga gazetarët shqiptarë atyre që kanë hartuar historinë shqiptare prej 1944?

A i kanë kërkuar këta historianë ndjesë shoqërisë për gënjeshtrat e shpërndara në librat e historisë me të cilat mëkohej brezi i ri në çdo nivel shkollor?!

A duhet shoqëria shqiptare të lexojë më në fund historinë sikur e ka përjetuar dramatikisht dhe tragjikisht për 45 vjet?

Intervista e Oliver Schmitt-it nga Ad Krasta ishte si një lloj ballafaqimi ad absurdum!

Të gjitha pyetjet që ia drejtonte Oliver Schmitt-it Adi Krasta duhej t’ia drejtonte palës shqiptare.

Edhe për mesjetën e shkuar, edhe për mesjetën e sotme të errësuar nga gënjeshtrat.

A ishte diktatura hoxhiste kriminale e pyeti Krasta Oliver Schmitt-in?

Të isha në vendin e Oliver Schmitt do t’i përgjigjesha me të njëjtën pyetje Adi Krastës.

Do t’i thoja, ti Krasta që ke jetuar në diktaturë çfarë përgjigje i jep kësaj pyetje.

Se gazetarët nuk janë vetëm për të bërë pyetje!

Por Oliver Schmitt u përgjigj se “diktatura hoxhiste ishte ilegjitime, pasi ishte vendosur përmes dhunës me luftë civile !”

Diktatura është një krim kundër njerëzimit, thotë Chibli Mallat, profesor dhe ekspert i të drejtës ndërkombëtare.

Pra, kur thua diktaturë nënkupton krime kundër njerëzimit dhe anasjelltas.

Si krime kundër njerëzimit klasifikohen njëmbëdhjetë syresh që kanë në shenjestër civilë, pra njerëz vulnerabël, pa asnjë lloj mbrojtje, që bile edhe Zoti nuk i mbron dot! Krime kundër njerëzimit janë vrasja, burgosja, tortura, përdhunimi, persekutimi për motive politike, fetare, racore, transferim me forcë etj., të gjitha akte shnjerëzore të kryera me vetëdije. Sikur lufta e klasave dhe diktatura e proletariatit.

Unë po i drejtoj vetes disa pyetje: A kanë ndodhur në Shqipëri prej 1944 vrasje, burgosje, tortura, varje në litar, internime, vrasje dhe burgosje të klerikëve, kundërshtarëve politikë, a i kanë internuar familjet e të dënuarve nëpër lagera, a ua kanë djegur të ardhmen fëmijëve të të dënuarve, duke i lënë pa shkollë, pa punë, duke ua shkelur të drejtat elementare të njeriut dhe a janë kryer këto vepra barbarike me vetëdije të plotë?

Dhe pyes rishtas veten: A janë duke u fshirë nga kujtesa kolektive krimet kundër njerëzimit të kryera nga diktatura hoxhiste prej 1944?

Të gjitha pyetjet e mia janë në fakt pyetje retorike që e kanë përgjigjen me vete, që kanë një përgjigje pohuese!

Po, diktatura në Shqipëri ka kryer krime kundër njerëzimit, veprimtari antihumane të pa dënuar këto tre dekada as nga politika, as nga elita, as nga shoqëria civile, as nga shtylla a katërt dhe as nga historianët të cilët sikur kanë censuruar dhe retushuar, të detyruar nga regjimi totalitarist, historinë shqiptare për 45 vjet kanë vijuar të njëjtën gjë edhe gjatë 30 viteve postdiktaturë, duke e varrosur të vërtetën historike si një temë tabu.

Po çfarë kanë bërë gazetarët e Tiranës që e kanë lënë ende këtë të vërtetë historike dhjetra pashë nën dhé ?

Kanë pritur  30 vjet historianin Oliver Schmitt për ta pyetur “a ishte kriminale diktatura hoxhiste”?!

A e ka kryer misionin gazetaria shqiptare gjatë këtij tranzicioni vajtues apo ka humbur  përgjegjshmërinë duke hyrë në marrëdhënie klienteliste me politikën?

A nuk bëjnë moderatorët, anchormen dhe anchorwomen e Tiranës gazetarinë e shpatullave të ngrohta, dmth sulmojnë njërën palë duke patur marrëdhënie morboze dhe okulte me palën tjetër?

A e përçudnojnë gazetarët e Tiranës të vërtetën, a e gjymtojnë, a e përgjysmojnë, a e deformojnë duke ia humbur gjurmët?

Edhe keto pyetje janë retorike me përgjigje të ditur pohuese. Po! Po! Po! Po!

Kur historiani i huaj Oliver Schmitt pohoi se diktatura hoxhiste ishte ilegjitime, sepse kishte ardhur në pushtet me dhunë dhe luftë civile, që do të thotë me luftë vëllavrasëse shqiptari kundër shqiptarit, shqiptari burgoste shqiptarin, shqiptari e vriste shqiptarin, shqiptari e spiunonte shqiptarin, atëhere e përse mbaruan pyetjet?

A mban dikush përgjegjësi për një qeverisje ilegjitime 45 vjeçare të mbështetur në dhunë, frikë dhe terror?

A duhet dënuar regjimi totalitarist me kushtetutë, po moralisht, po në sistemin shkollor ?

A duhet të barazohet nazizmi me komunizmin sikur e ka bërë BE?

Përse Shqipëria nuk e kujton sikur  Europa 23 gushtin si Dita e Kordeles të Zezë në memorie të viktimave të nazizmit dhe stalinizmit?

A  mban politika përgegjësi për shbërjen e memories kolektive,

për shfarosjen dhe fshehjen e historisë,

për kthim në tabu një periudhe gjysmë shekullore që barazohet me mijra e mijra vjet burgosje, vrasje dhe internime,

për kthimin në pushtet të bijve të nomenklaturës totalitariste,

të cilët edhe sot e kësaj dite as nuk i dënojnë veprat kriminale të etërve dhe as u kërkojnë ndjesë viktimave, por përkundrazi.

“Na kanë terrorizuar në katër breza. Shuma e përgjithshme e dënimeve, për gjithë familjen dhe fisin e Gjeneral Prenk Pervizit arrin në 750 vjet, shtatë shekuj e gjysmë!”, dëshmon monumenti i gjallë 92 vjeçar Lekë Pervizi!

Po sa shekuj vrasje, burgosje, tortura, internime llogariten në 45 vjet diktaturë komuniste në Shqipëri?

A i llogaritin të ashtuquajturit gazetarë të Tiranës apo do të vijojnë ta mbajnë gazetarinë të monopolizuar nga emra fix si një show entertainment për trushplarje!

A do të ketë zgjim të ndërgjegjes të shoqërisë në Shqipëri?

Kush do ta zgjojë ndërgjegjen e shoqërisë në Shqipëri?

Natyrisht jo ata që domenin e informimit publik e shohin sikur kasta politike shqiptare pushtetin!

Henry Grunwald, ish kryeredaktori i Times thoshte me të drejtë se “Gazetaria nuk mund të heshtë kurrë: ky është virtyti më i madh dhe faji i saj më i madh i gazetarisë. Gazetaria duhet të flasë dhe të flasë menjëherë, kur jehona e mrekullisë, e triumfit apo shenjat e tmerrit janë akoma në ajër.”

Në Shqipëri ka 76 vjet që gazetaria hesht ose  flet si qendrat e zërit të propagandës për të çoroditur dhe për ta zgjatur amnezinë e shoqërisë shqiptare.

Nëse gazetaria do të fliste sikur i takon, do të thosh: Shqiptarë ngrihuni ta rrëzojmë këtë sistem kalbësirë 76 vjeçar që na ka marrë peng të ardhmen e sa e sa brezave dhe vijon të na e ketë marrë peng ardhmërinë!

GAZETARIA, NJË PROFESION I RREZIKSHËM

by

Dhunohet gazetari shqiptar/

Nga Frank Shkreli/

Gazetarët nuk janë ushtarë as policë.  Ushtrimi i gazetarisë mbetet një profesion i rrezikshëm në shumë vende të botës.  Por, mbrojtja e fjalës së lirë dhe e gazetarëve në krye të ushtrimit të detyrës së tyre është thelbi i lirisë së shtypit dhe i lirisë së fjalës. Fatkeqsisht, vrasjet dhe sulmet kundër gazetarëve, sa vinë e shtohen kohët e fundit, anë e mbanë botës.

Sipas të dhënave nga Komiteti për Mbrojtjen e Gazetarëve, ç’prej vitit 1992, më shumë se 1304 gazetarë janë vrarë anë e mbanë botës. Për më tepër, një statistikë e hidhtë është se 86 për qind e këtyre vrasjeve regjistrohen si të pa ndëshkuara, dmth. askush nuk është dënuar dhe askush nuk është identifikua si përgjegjës për vrasjen e këtyre gazetarëve.  Me keqardhje duhet shënuar se vrasjet, sulmet dhe kërcënimet kundër gazetarëve s’kanë të ndalur, përkundrazi, janë në rritje e sipër, anë e mbanë botës. Vetëm deri tani këtë vit, janë vrarë gjithsejt 27 gazetarë, sipas Komitetit për Mbrojtjen e Gazetarëve.

Fatkeqsisht, një ndër sulmet e fundit sivjet kundër një gazetari është shënuar, javën që kaloi, edhe në Shqipëri gjatë protestës të opozitës në bulevardin kryesor të Tiranës të shtunën më 26 Maj.  Fjala është për sulmin kundër Kryeredaktorit të gazetës “Rilindja Demokratike”, Bledi Kasmin, i cili – sipas medias – mbeti i përgjakur nga dhuna e përdorur nga policia kundër tij.  Sulmi policor kundër gazetarit shqiptar tërhoqi dënimin, ndër të tjera, të organizatës për mbrojtjen e gazetarëve, “Reporterët pa kufi”, si dhe të organizatës vendase, të Gazetarëve Profesionistë të Shqipërisë, e cila u shpreh se dhuna ndaj një gazetari është e papranueshme dhe duhet dënuar nga të gjithë.  Ndërkaq, protesta e opozitës, gjatë të cilës u regjistrua sulmi kundër gazetarit të Rilindjes Demokratike, natyrisht tërhoqi vëmendjen e mediave ndërkombëtare, megjithse Kryeministri i Shqipërisë, Z. Edi Rama, në një intervistë për televizionin francez, France 24, e ka quajtur protestën e opozitës si “një çështje e brendshme e vendit, që nuk duhet të zërë faqet e para të mediave ndërkombëtare”.

Një protestë e opozitës, në cilin do vend qoftë, mund ose nuk mund të tërheq vëmendjen e të zëjë faqet e para të gazetave ndërkombëtare, por kur një gazetar përgjaket si përfundim i një sulmi të policisë kundër tij, gjatë një proteste të tillë siç ishte ajo në Tiranë, javën e shkuar– atëherë, do e s’do Kryeministri, ngjarja bëhet lajm ndërkombëtar.  Për më tepër, në çerekun e parë të shekullit 21 — falë botës digjitale në të cilën jetojmë — asgjë nuk mund të mbrohet më nga as të fshihet nga mbulimi i medias ndërkombëtare, ose të konsiderohet vetëm si një çështje e mbrendshme e një vendi.  Këto janë sot standardet e pranuara ndërkombëtarisht. Ka kaluar koha e ankesave për “mospërzierje në punët e mbrendshme” të një vendi ose një tjetri.  Ishte kjo një frazë e preferuar që përdorej dikur nga ish-udhëheqsit komunistë dhe diktatorë të gjitha ngjyrave, për të justifikuar krimet dhe shkeljet e të drejtave të njeriut ndaj popujve të vet, e që përdoret edhe sot nga udhëheqës autoritarë të tipit Putin, Erdogan e të tjerë, kur kritikohen nga orgnaizata ndërkombëtare, ose qeveri të ndryshme, për sjelljet e tyre autoritare, sidomos në lidhje me shkeljet që i bëjnë lirisë së fjalës dhe mënyrës se si trajtojnë gazetarët në veçanti.

Ndërkaq, Shoqata e Gazetarëve Profesionistë të Shqipërisë i bashkohet   organizatës ndërkombëtare,“Reporterët pa kufij”, që mbron gazetarët kudo në botë, duke kërkuar nga Kryeministri Edi Rama, që të dënojë publikisht përdorimin e dhunës kundë gazetarit Kasmi, javën e kaluar, nga policia e shtetit, duke shtuar se, “Ne vlerësojmë se dhuna ndaj një gazetari, që kishte me vete vetëm një celular, është e papranueshme dhe duhet dënuar”, thekson deklarata e Shoqatës së Gazetarëve Profesionistë të Shqipërisë, ndërsa i urojnë atij shërim të shpejtë.

Ndërkaq, në raportin e fundit të organizatës Freedom House thuhet se liria e medies po përballet me kërcënime të reja në demokracitë e mëdha si dhe në shtetet tradicionalisht shtypëse ndaj lirisë së fjalës. “Udhëheqësit populistë sot paraqesin një sfidë të re dhe në rritje për lirinë e shprehjes në shoqëritë e hapura dhe ndërhyrja nga Rusia dhe Kina e ka shtuar kërcënimin”, citohet nga VOA Shqip, Michael J. Abramowitz, president i Freedom House. “Sulmi ndaj lirisë së shtypit është një sulm kundër një institucioni thelbësor të demokracisë. Udhëheqësit e zgjedhur që përpiqen të diskreditojnë raportimin faktik dhe kritik, po dëmtojnë llogaridhënien demokratike dhe debatin e arsyetuar politik”, citohet të ketë thënë Z. Abramowitz, në raportin e botuar muajin që kaloi nga organizata Freedom House.

Liria e medies po përballet me trysni anë e mbanë botës, përfshirë Shqipërinë dhe Kosovën, ndërkohë që gazetarët veprojnë dhe ushtrojnë detyrën e tyre në një mjedis gjithnjë e më armiqësor.  Është detyrë e të gjithë atyre që çmojnë dhe vlerësojnë liritë bazë të njeriut – përfshirë lirinë e shtypit — duke filluar nga autoritetet qeveritare e deri tek organizatat që mbrojnë gazetarët dhe të drejtat e njeriut, si dhe shoqëria civile dhe shoqëria në përgjithësi, që të mbrojnë dhe të sigurojnë lirinë e fjalës me qëllim për të bërë të mundur një debat publik të hapur, si dhe shpërndarjen e lirë të informacionit, pa kërcënime dhe pa sulme ndaj gazetarëve.  Gazetarët nuk janë ushtarë as policë.  Megjithëse është thënë se pena është më e fuqishme se shpata, celulari, kamera dhe pena e gazetarit nuk janë armë zjarri për tu sulmuar.