Gezim Llojdia – Page 24 – Dielli

KANIONET E KURVELESHIT,TË LËNË PA FRYMË THONË SPELEOLOGËT ITALIANË

April 6, 2016 by dgreca

Nga Gëzim Llojdia/

1.Kanionet e Kurveleshit një grup i madh i shpellave karstike në masivin e Kurveleshit jugor në gjykimin e speleologëve italianë pamja e parë ,madhësia,lartësia mbi det shfaqnin një pamje madhështore sakaq të linin pa frymë. C’praj një viti ata kishin vëzhguar masivin karstik në perëndim të qytetit të Tepelenës. Lartësia e tyre dhe thellësia, por më tepër gremina masive e frikshme dhe ndërkaq kur ngjitesh në këtë udhë ku mjegulla e supeve,vjetërsia e saj shënon rreth 50 vjet kur rinia , kooperativistët hapën udhën nga Bënça për në Tepelenë, një ndërmarrje kurajoze dhe vetëmohuese nëpër ngricë,llohë dimri për të çarë këtë trase rruge maloren,që përshkon mbi 15 kthesa dhe një lartësi mbi 950 m në gjithë gjatësinë e saj prej 14 km. Drejtimi i udhës janë shtyllat e tensionit,që të adresojnë rrugë- mbrinjen, përkarshi ke kanionet e thella të frikshme gri e gjelbër, pemët fletë-shumë.

Të shtunën në 30 korrik 1994, grupi i speleologëve italian i përbërë nga Giovanni Bruno, Instituti i Gjeologjisë dhe Gjeoteknikës Politecnico di Bari, Carlo Fusilli, Speleologjik Group Dauno-Foggia, Ferdinando Didonna, Giuseppe Savino, Domenico Sgobba (Group Puglia Grotte-Castellana Grotte) do të zbrisnin në portin e Vlorës në një mbrëmje të errtë , 4 vjet pas rënies së regjimit po e gjenin vendin e shqiponjave me shumë pak ndryshime dhe sipas C. Fusilli, ajo është e frustruar në mënyrë rutinore nga përhapja e madhe e papunësisë, delikuenca,nga pagat uria, kushteve të jetesës të botës së tretë, si atëherë fjala gjithmonë e njëjtë: të ikin diku tjetër duke kërkuar për një vend në diell! Era e ftohtë detit, përhumbet fytyra të njohura dhe të panjohura në kuvertën e anijes mes një grupi të madh speolologëve, gjeolog politeknik asistentët ,specialistë të tjerë ,ku ata do të kujdeseshin për kërkime natyraliste në flora dhe fauna,sipas C. Fusilli , nga koha në kohë admirojnë pamje të bukur të maleve përreth dhe kanioni më i thellë lumi Bencë dhe kur kanë hyrë në fshatin e bukur të Progonatit ,fshati ishte mes të një dasme. Ata e kishin ndërmarrë këtë rrugëtim të gjatë për të vëzhguar shpellat, që ata kishin piketuar një vit më parë, gjatë një zbulimi të shpejtë në Kurveleshin jugorë.

2.Për të përshkruar katundet e Kurveleshit :Lekdush,Progonat,Gusmar dhe Nivicë ,Rexhinë duhet një frymëzim qiellor. Mirëpo G. Bruno,shkruan pak a shumë kështu një vit më vonë te revista Spelologia 32 mars 1995 :Kurveleshi, është një rajon që është vendosur në pjesën jugore të Shqipërisë, dhe sipas këtij specialisti, zona paraqet karakteristika gjeomorfologjike të veçanta e lidhur në thelb ,renditet midis 800-1000 m s.l.m. dhe kjo është bërë nga zona karstike nga rrafshnalta e pranishëm mes fshatrave të Progonatit dhe Nivicës, ndërsa niveli i lartësisë më i lartë, në mes të 1100-1400 m s.l.m, shtrihet në mes të fshatarëve të Golemit dhe Progonati. Të tre nivelet e ngritura, janë ndikuar fuqimisht nga fusha tektonike që zhvillon me strukturat e zgjatur,kryesisht në drejtim NË-SE dhe Orientimi NE-SË dëshmive lokale NNE-SSË. Sipas këtij specialisti,mosha nga pikëpamja e zonës lithostratigraphic e eksploruar karakterizohet me dalje të shkëmbinjve sedimentarë të natyrave të ndryshme, të cilat duke mbuluar një interval kohor që shkon nga Mesozoike te neozoik. për të identifikuar shpellat e kanioneve të kësaj zone punoi bashkërisht një grup në drejtimin NË-SE cila përfshin pjesërisht fshatrat e Gusmari, Rexhini dhe Nivica janë dalje të përbërë nga shkëmbinj të lartë,nga fund të lartë, nga gurë gëlqerorë, dhe flishi balta me rërë etj. Dy specialistët e tjerë italianë G. Savino, D. Sgobba kur përshkruajnë shpellat karstike të Kurveleshit shprehen se zonat e përcaktuara që korrespondojnë me tre nivele lartësi të ndryshme, për arsye të dukshme të karakterit, hulumtimit të shkëmbinjve, vendosjen tektonike-strukturore dhe,së fundi, një veprim intensiv

Morphodynamics e kryer nga procesi karstike.Rajoni shtrihet nga luginat e lumenjve Vjosës, Drinos në lindje dhe Shushicës në luginën e lumit në perëndim. Në veçanti zona e hulumtuar bie në tabelë topografike,shkalla 1: 25.000, e quajtur”Progonati” dhe shtrihet në rreth 100 km. Nga pikëpamja e orografike,ajo mund të përkufizohet si një rajon në thelb malor me mesatarisht rreth për 920 m s.l.m. gjetjet më të rëndësishme të tilla majat malore janë si:Kendrevices (2122 m), Griba a(1568m), Cipini i Bolenës (1659 m), dhe Buza e Bredhit (1573 m), Mali i Pusit (1564 m) janë shpërndarë rreth zonës së hulumtuar në nga të cilat, rreth 2,5 km në perëndim të fushës bazë, të përfshirë në rrjedhën e sipërme të Malit të Thate) me një kuotë prej 1 568 metra, renditet ndër më të lartat në rajon.

3.Kurveleshi, shquhet për shkëmbinjtë dhe kanionet shpellat ,për honet e thella,qafat dhe pyjet,aty ajri është transparent,ndërsa frymëmarrja ngushtohet. Disa shpella që spelologët italian përshkruan janë :”Shpella e asteroidit”, shpella “Fryma e dragoit”, shpella:” Mëma e ujit”, shpella “Shankoll” dhe shpella të tjera.

G. Savino e përshkruan”Shpellën e asteroidit”të vendosur në fund të një kanioni të vogël dhe është fshehur në bazën e sterrës së Cikës,me bimësi të dendur,tashmë me thyerje. Kjo na jep indikacionet e para të asaj, që do zhvillimi morfologjike në të gjithë zgavrën. Me të hyrë ju shkoni poshtë se edhe pse unik, është -40, -50 dhe -65 metra, nga tarraca të mëdha dhe nga një parvaz i vështirë që e bën të hidheni në të pjerrët rrëshqitëse, p.30 sigurisht jeton shpellën vetëm duke shkuar poshtë pusit atje bëhesh i vetëdijshëm për gjenezën e kësaj zgavëre. P.30, në fakt, kap thyerje të dytë, pothuajse,ajo është e vendosur përgjatë thyerje dhe ofron skenarë me të vërtetë spektakolare morfologjike nga hyrja,shenjë e furnizimeve të bollshme ujore. Uji, në fakt,në këtë pikë ai është i detyruar për të udhëtuar nën presion duke pasur parasysh madhësinë dhe në çdo rast nuk është i mjaftueshëm për shkatërrimin. Thjesht se në dimër ajo derdhet në shpellë. Një meandrino e stolisur me shtresa dhe nodules stralli, çon në kërcimin e fundit të shpellës,një fakt na lejon për të arritur në bottom. Kjo është ajo ku ju mund të shihni në mënyrë të qartë dy thyerje të mëdha që janë të ndjeshëm dhe ndërpritet krijimi interesant. Në galeritë me bazë të shkurtër një pritje spektakolare fushë akulli duket se për të mbajtur tavanin e zgavrën në mënyrë që të përkulem nga pesha krijimit e duke kaluar nga një mënyrë tjetër dhe kështu speolologu italian G. Savino, duke përshkruar shkencërisht ndërtimin e shpellës, thotë se sipas mendimit tonë kjo do të jetë e vështirë për të arritur një thellësi më të madhe se e tanishmja.

Fryma e Dragoit” është një shpellë për të cilën G. Savino thotë,se që në hyrje një rrymë e ftohtë ajri, që vjen nga brenda shpellës që në metrat e parë dhe sipas këtij speolologu nuk do të kishte një emër më të mirë nëse nuk është ajo e “The Breath e Dragoit” dhe çfarë në nder të përbindëshit shumë të kërkuar Merlinean “King Arthur.

Një galeri çon në një vijë gjarpëroj, gjysmë përmbytur në disa vende dhe pothuajse tërësisht në disa të tjera, ajo ofron mundësi të ndryshme e progresion. Në disa vende mund të anashkalosh zonën e përmbytur përgjatë nga lart, në shesh pushimi në shtresat shumë të fortë. Edhe në këtë shpellë të shquar është prania e strallit si shtresim të cilit lejohet rrjedha e ujit e kushtëzuar Përkufizimi i morfologjisë së saj, duke e lënë pjesa e parë të gjarpëroj, të ecin së bashku nga ujërat nëntokësore .Në këtë shtrirje disa dritare eksplorimet e të cilëve janë ndërprerë në bazë të të ardhurve të mëdha ose në ngushta me “tunele shumë të lagshtë”, që, atëherë, ribashkohet dega kryesore .Ndërsa në pjesën e parë të shpellës diferenca dhe lartësia është pozitive, në fund të tubacionit çuditërisht ndryshimi me shpatin dhe ujë Ajo ndjek një kurs pikërisht të kundërt me atë të seksionit të mëparshëm. Në fund të tubacionit, një hap pak i ‘pakëndshme na çon në një dhomë të bukur të gjerë: “Dhomen e Cinque Terre.”Pesë, në fakt, janë rrugët që ndërpriten në këtë pikë.

D. Sgobb, thotë për shpellën Shankoll, se ajo hapet në një jastëk të butë dhe origjina e saj mund t’i atribuohet rënies dhe koha pasuese vendosja e një zgavëre para-ekzistuese. Kjo është P.38, 20 metrat e para dukete imët dhe e shkatërruar,në mënyrë që të kërkojnë ndarje të shumta .Kjo pjesë e parë e shpellës është bërë nga blloqet e shkëmbit t çimentuar dyshimtë. Në pjesën e dytë bëhet e madhe.Ashtu si në të gjithë zonën, edhe këtu gëlqerorët përfshin nodules stralli të një ngjyre duke filluar nga zi në të kuq.

Shpella:” Mëma e ujit”,sipas C. Fusilli, është një ringjallje e rëndësishme ajo aktivizon ujërat e të cilit, ato kanë ushqyer në të kaluarën ujësjellësin e fshatit aty pranë Lekdush. Zgavrën e kishte të zhvilluar tërësisht dhe kjo është pjesërisht e hollë kontakton midis formacionet gëlqerore të Kretak të Epërme dhe shtresave themelor selcifero. Morfologjia mbizotëruese janë ato tipike me terren i kryer, me seksione eliptike kryq dhe fiston në mure. Dega kryesore është zhvilluar për rreth 250 metra dhe përshkohet nga një lumë i cili ndonjëherë formon ujëvara të vogla dhe të qarta me pellgje. Pas rreth 60 metra nga hyrja, vijnë në degëzimin e parë.Pas kthimit në galerinë kryesore,rreth 100 metra nga degët e një dege të mëtejshme e cili zhvillon përpjetë dhe pas 100 metra shumë e ulët, bëhet e pakalueshme. Në 160 metra nga hyrja, të reja dhe të rëndësishme është udhëkryqi. Shkuarja në S-SE(galeria vazhdon për 30 metra duke i dhënë fund me një kurth të thellë. Dega e lindjes në vend të kësaj rritet dhe pas rreth 80 metra bëhet jopraktike për shkak të një lumi nga i cili e ka origjinën shumë nga ujërat që ushqen rrymën e shpellës. Për Shpellat e tjera të zonës G. Savino shkruan:Përjashtuar disa, jo të gjitha janë eksploruar shpellat në Kurvelesh kanë karakteristika që meritojnë interes të veçantë. Zbuluar rastësisht shpella e Casarit është një rigjallërim fosile shumë të detajuar. Ajo, në fakt, paraqet liqene të bukura (aktive dhe fosile) interesante me ujërat nëntokësore gdhendur nga fiston, galeritë dhe rrugët, në tri nivele të ndryshme, ndjekja dhe ndërpritet në një labirint i tuneleve të ngushta, puset ka në te gjitha është e përqendruar në rreth 200 metra zhvillimit. Shpella e Lekë Petes. Dy fjalë për “Risorgenza e Progonat “, hyrja në të cilën është me të vërtetë mbresëlënëse. Kjo është një portë 15 metra e gjerë 15 e lartë e cila është pamje e kanionit, që shkon përgjatë njëjtit fshat. Potenciali eksploruese i kësaj shpelle janë të shquara, duke pasur parasysh ajrin e fortë që është ndjerë këtu në bazën e rrëshqitjet e tokës që kanë ndërprerë hulumtimet tona. Shpellat e tjera, ka më shumë se 11, janë në thelb, puse të cilat janë hedhje unike nga thellësitë të ndryshme në mes të 20 dhe 60 metra, të mbyllura në fund nga toka e kuqe ose nga rrëshqitjet e tokës. Shumë nga këto shpella janë hulumtuar dhe zbuluar në pllajat e larta, në mes të 1100 dhe 1400 m s.l.m., ku karsti është fosil dhe fenomene karstike janë karakterizuar me mbushje të mëdha.

Duke gjykuar rreth kësaj bukurie mahniste te këtyre krijimeve shkëmbore që shtrihen në Kurveleshin jugor dhe që në vetvete formojnë monumente natyrore, a mund të ketë vend për të ndërtuar hidro?

EVROPA-TA PËSOSH PËR SIRINË?

March 31, 2016 by dgreca

Nga Gëzim Llojdia/

1.Analisti David Palumbo, thotë:Para së gjithash, unë mendoj se është e rëndësishme të theksohet se çështjet në lidhje me refugjatët dhe personat e zhvendosur nuk janë të reja, ka pasur një krizë globale për dekada të tëra. Por ajo që është e re është se ka pasur një rritje të madhe në numrin e refugjatëve kohët e fundit dhe ata do të vijnë në Evropë. Kjo është një gabim për ta thirrur atë një: “Kriza evropiane” edhe pse. Kjo është qartë një krizë siriane që ka pasoja në Evropë…”

Disa nga faktorët e krizës

Disa shifra:Rreth 9 milion sirianë kanë ikur nga shtëpitë e tyre, që nga shpërthimi i luftës civile në mars të 2011, duke u strehuar në vendet fqinje apo brenda vetë Sirisë. Sipas Komisionerit të Lartë të Kombeve të Bashkuara për Refugjatë (UNHCR), mbi 3 milion kanë ikur ndër fqinjët e afërt të Sirisë si: Turqia, Liban, Jordani dhe Irak.

6.5 milion janë të zhvendosur brenda Sirisë. Ndërkohë, nën 150,000 sirianë kanë deklaruar azil në Bashkimin Evropian, ndërkohë që vendet anëtare janë zotuar për rivendosjen e 33.000 sirianë të mëtejshme.

Shumica dërrmuese e këtyre ri sistemimi – 28,500 ose 85% – janë zotuar nga Gjermania për tu dhënën strehë.Mirëpo çfarë është rruga e emigrantit?Udha e emigrantit është së pari hapësira,që përshkruhet nga drita dhe shpresa. Busulla orientuese e tyre ruan vetëm një kah :drejt.Udha e emigrantëve merr disa drejtime. Por të gjitha udhët e tyre,në një pikë bashkohen.

Rruga,që të çon në Evropë. Udha e emigrantëve,është edhe udha më e vështirë e botës. Zbuluar,shiut dimëror. Erës lemeritëse ,ftohmës që të depërtonte në palcë dhe rreziqeve. .BC raporton këto të dhëna :

1. Cilat vende janë emigrantë nga?

Konflikti në Siri vazhdon të jetë furnizuesi më i madh i migrimit. Por dhuna e vazhdueshme në Afganistan dhe Irak, abuzimet në Eritrea, janë gjithashtu vendet që kanë çuar njerëzit që të shikojnë për një jetën të re në vende të tjera.

2. Ku janë strehuar emigrantët ?

Edhe pse jo të gjithë ata, që vijnë në Evropë zgjedhin për të kërkuar azil, shumë t të tjerë mbesin rrugëve . Gjermania ka marrë numrin më të madh të kërkesave për azil në vitin 2015, me më shumë se 476,000. Hungaria u zhvendos në vendin e dytë për aplikime për azil. Ajo kishte 177,130 aplikacione deri në fund të dhjetorit.

Shumë emigrantë e kanë bërë udhëtimin në rrugë tokësore përmes Greqisë dhe Ballkanit Perëndimor.

2. Si mbërrijnë emigrantët në Evropë?Organizata Ndërkombëtare për Migrim (IOM) vlerëson se më shumë se 1,011,700 emigrantë mbërritën nga deti në vitin 2015 dhe pothuajse 34.900 nga toka.

3. Shumica e atyre ju drejtuan Greqisë dhe marrin udhëtimin relativisht më të shkurtër nga Turqia në ishujt e Kos, Kios, Lesvos dhe Samos – shpesh me gomone apo anije të vogla prej druri.

4. Sa e rrezikshme është udhëtimi?

5. Sipas IOM-it, janë raportuar më shumë se 3,770 emigrantë që kanë vdekur duke u përpjekur për të kaluar Mesdheun në vitin 2015 dhe më shumë se 800 vdiqën në kalimin e Egjeut nga Turqia në Greqi. Në dimrin e vitit 2016 raste janë shtuar.

Muajt e verës, janë zakonisht kur shumica e viktimave siç është koha e ngarkuar për emigrantët, që përpiqen të arrijnë Evropën në këtë përpjekje të dëshpëruar mbyten në Mesdhe . Por në vitin 2015, muaji më vdekjeprurës për emigrantët ishte prilli, ku një varkë që mbante rreth 800 persona u përmbys në det, afër Libisë.

Shkaku i krizës .David Palumbo shkruan:Kjo nuk është një “Kriza evropiane,” kjo është një kriza siriane: Një ekspert i të drejtave të njeriut thotë se : pse ne jemi vetëm tani duke i kushtuar vëmendje një krize nga dekada botërore e refugjatëve.

Pas pesë viteve të luftës, është e vështirë të imagjinohet se kushtet në Siri mund të merrnin këtë udhë. Sa herë që mendoj se ne kemi parë të gjitha, konflikti në shtetet e luftës merr një tjetër kthesë dhe na befason …

Ata kanë jetuar përmes disa viteve të konfliktit, por mundësia e një rrethimi ka filluar shumë më shpejt për ta. Nga pikëpamja humanitare, ne jemi të shqetësuar në lidhje me tkurrjen e hapësirave të sigurta për civilët. Për të marrë një kuptim të dimensioneve të kësaj krize, konsiderojnë se Kombet e Bashkuara raporton se si tani janë rreth 4,7 milionë refugjatë të regjistruar sirianë, duke përfshirë ata në Turqi, Egjipt, Irak, Jordani, Liban dhe Afrikën e Veriut.

Dhjetë për qind jetojnë në kampet e refugjatëve. Pothuajse 900,000 aplikacione siriane për azil janë paraqitur në Evropë.

Si mund të jetojnë sirianët nëse kthehet paqja. Janë kryer llogaritje nga specialistë që pohojnë faktin tragjik se këmbëngulja e Asadit dhe mbështetësve të tij janë shkaku kryesor ku:pasuria kombëtare, infrastruktura dhe institucionet e Sirisë janë “pothuajse zhdukur nga “ndikimi katastrofikë”, gati pas pesë viteve të konfliktit.

Viktima të shkaktuara nga lufta, direkt dhe indirekt,arrin në shumën 470,000, sipas Qendrës siriane për Hulumtime të Politikave (SCPR).

Në tërësi, 11.5 për qind e popullsisë së vendit është vrarë ose të plagosur që nga kriza shpërtheu në mars të vitit 2011. Numri i të plagosurve për vdekje vihet në 1.9 milion. Jetëgjatësia ka rënë nga 70 në vitin 2010 në 55.4 në vitin 2015, humbjet e përgjithshëm ekonomik janë vlerësuar në 255 miliard $.

Pas këtyre shifrave Asad është shkaku i një pranvere të vonuar arabe, që solli këtë konflikt fetar 5 vjeçar. D.Palumbi thotë:Para së gjithash, unë mendoj se është e rëndësishme të theksohet se çështjet në lidhje me refugjatët dhe personat e zhvendosur nuk janë të reja; ka pasur një krizë globale për dekada të tëra. Por ajo që është e re është se ka pasur një rritje të madhe në numrin e refugjatëve kohët e fundit, dhe ata do të vijnë në Evropë. Kjo është një gabim për të thirrur atë një “Kriza evropiane”, edhe pse. Kjo është qartë një krizë siriane që ka pasoja në Evropë.

Hebrenjtë dhe Vlora

March 25, 2016 by dgreca

Nga Gëzim Llojdia/

1.Editori i gazetës” Dielli” SHBA,Dalip Greca më ngacmoi një temë strehimi i hebrenjve në Vlorë, dhe Shqipëri:”Kam marre një letër nga Izraeli, ku kërkohet një shkrim, qe mund ta gjesh burimin ëe Muzeun e Vlorës, shkruan editori, Greca, në një mesazh përcjellë kohë më parë, pas një letre që ai ksihte marrë nga Izraeli.

Jakov Sollomoni, Izrael:Unë ju falënderojë për informacionin e gjere qe jepni përditë dhe për figurat me vlere kombëtare te kujtuar e të haruar ,here pas here .Unë do tu isha tepër mirënjohjes te bënit një shkrim sado te shkurtër për te vetmin hebre, Josef Kantozin, i cili dy here rresht se bashku me plot patriote vlonjate i priti me patickën e tij italianet pushtues ne 1920 dhe mori pjesë edhe ne luftën e shtate puseve .Ai ka qene komisari i pare i policisë me 1924 ,i qeverise se Fan Nolit dhe shume i vlerësuar prej tij . Fotoja e tije ka qene për vite me radhe ne muzeun historik te Vlorës ,kur ishte ne Skele me poshtë shkrimin:” Josef Kantos, luftëtar i vitit 1920 .Këtë foto e kane marre nga familja jone sepse ai ishte vëllai i sime gjyshe dhe dajo i babës . Ne librin tim te dyte i kam kushtuar edhe një tregim te shkurtër .A nuk ia vlen te shkruhet për te ,kur ai ishte aq patriot për një vend ku nuk ka lindur ,por ishte vetëm shtetas me kombësi hebreje ? Ai ka qene shok armesh me Avdurahman Cirakun e Koci Selfon, patriote te njohur, i pari vlonjat dhe tjetri nga Gjirokastra .Çiraku ka edhe një këngë ku thuhet se ai rrezoi avionin italian ne fushën e Peshkopisë.Ka dhe një kënge për këtë ngjarje:Në fushë të Peshkopisë /ra balloni i Italisë/Aeroplanin kush e shtiu/Trim Avdurahman Aliu/Ai mbante dy mbiemra.

2.Edhe pse hebrenjtë kanë jetuar në Shqipëri për shekuj me radhë, ka pak nga prania e tyre. Por ka një arsye shumë të rëndësishme për ta vizituar hebrenjtë. Për shkak të besa, kodi i shqiptarëve e nderit dhe mikpritjes, të dy feve të myslimanët dhe të krishterët që rrezikuan jetën e tyre gjatë Luftës së Dytë Botërore për strehimin dhe për të shpëtuar popullatën lokale hebreje si dhe shumë qindra refugjatëve nga vendet e tjera evropiane. 4 vjet më parë Esther Hecht ishte në Shqipëri dhe përgjatë muajve prill maj ajo pa dhe shkroi gjatë për vendin që strehoi hebrenjtë gjatë luftë së përbotshme. Nën titullin:Traveler hebre: Albania.

Çfarë thotë më tej Esther Hecht?Ky vend që është pak më e vogël se Maryland është i bekuar me kohë e mirë të bollshme, male të pyllëzuara, liqene, lumenj dhe qindra milje nga plazhet joshëse. Fshatrat e gurit kapen për shpatet e maleve sikur të ngrira në kohë, por në qytetet bregdetare, ndërtesave të banimit dhe hotelet janë në rritje me një ritëm frenetik për të plotësuar kërkesat e diellit-uritur evropianët.

Hebrenjtë gjithë Ballkanit ishin të lidhura nga familja e ngushtë dhe lidhjet tregtare. Ata që janë në Shqipëri, ishin veçanërisht të afërt me hebrenjtë në Korfuz, Janinë, Artës dhe qytete të tjera, hebrenjtë mund të ketë ardhur në Shqipëri burime që përshkruajnë anije romake me robërit judenj, rrugës për në Romë, që lahen deri në brigjet jugore të vendit. pasardhësit robërit ‘mund të ketë ndërtuar sinagogën në portin jugor të Sarandës në shekullin e pestë C.E. Pak dihet prej atëherë e deri më 1281, kur një grup i vogël i tregtarëve hebrenj që tregtojnë në kripë të kenë jetuar më në veri në qytetin port të Durrësit, i cili ishte një lidhje e rëndësishme në rrugën e tregtisë në mes të Romës dhe Stambollit.Në shekujt 15 dhe 16, bashkësia çifute përbënte një të tretën e banorëve të Vlorës, pastaj qyteti kryesor administrative dhe ushtarake. Judenj kishin ardhur në Vlorë nga Franca, Korfuzi, Spanjë dhe Napoli. Ata ishin eksportuesit e tekstileve dhe artikuj lëkure dhe tregtohen edhe në tokën bujqësore.Në shekullin e 17, Vlore rënë dhe Berat u rrit në rëndësi. Ndjekësit e Shabbetai Zevi, Mesia të rremë, u vendosën atje.

3.Ka shumë pak informacion në lidhje me hebrenjtë në Shqipëri nga 1700 në rreth 1860. Një konvertuar pak për të Islamit apo Krishterimit. Por në shekullin e 19-hebrenjtë kanë ardhur nga disa qytete greke, sidomos Janines, dhe u vendosën në disa qytete, duke përfshirë Gjirokastër, Delvinë, Vlorë, Berat, Elbasan, Korçë, Shkodër dhe Krujë.Në vitin 1912, hebrenjtë kanë marrë pjesë në luftën për pavarësi. Pas vitit 1928, kur Shqipëria u bë një monarki, shumë hebrenj u vendos atje nga Greqia, përsëri sidomos nga Janinës. Ata përfshihen farmacistë, mjekë dhe tregtarët. 1930 Regjistrimi tregon 204 hebrenj.

Në vitin 1935, Leo Elton, një gazetar britanik, vizitoi Shqipërinë dhe raportoi për Judah Magnes, presidentit të parë të Universitetit Hebraik të Jerusalemit, që Shqipëria ishte një strehë ideale për Judenjtë dhe mund të bëhet përfundimisht një shtëpi kombëtare çifute.Pasi Hitleri erdhi në pushtet, hebrenjtë nga Gjermania, Austria, Çekosllovakia dhe Polonia erdhën në Shqipëri. Kështu filloi shpëtimin i shquar.Italia pushtoi Shqipërinë më 7 prill, 1939, dhe më pas pushtuan Jugosllavinë, aneksuar pjesë të mëdha të Kosovës, duke përfshirë edhe Prishtinën. Në vitin 1942, hebrenjtë nga Prishtina u vendosën në Berat;,të tjerët u transferua në Shkodër, Tiranë dhe Elbasan. Disa bashkuan me partizanët.Kur gjermanët pushtuan Shqipërinë në verë të vitit 1943, situata u përkeqësua për hebrenjtë, sidomos refugjatët. Shumë u fshehur nga shqiptarët. Kur në pranverë të vitit 1944 gjermanët kërkuar që krerët shqiptarë të dorëzojnë listat e hebrenjve, e kishin refuzuar, duke premtuar mbrojtje hebrenjtë. Vetëm një familjes, Arditis, u gjet dhe u deportuan.

Deri në janar të vitit 2011, 69 shqiptarë u njohur si kombet e drejtë nga Yad Vashem në Jerusalem.Pas luftës, ka pasur disa 180 hebrenj në Shqipëri. Disa u largua në fund të viteve 1980, dhe në vitin 1991, kur u hapën kufijtë, u nis për në Izrael.Jacob Sallomon u lind në vitin 1943 në Vlorë, ku i ati dhe gjyshi ishin tregtarët leckë. Pavarësisht ndalimit të fesë, ai kujton festuar të gjitha festat. Shërbimet janë mbajtur në shtëpinë e madhe-tezen e tij. Kur Sallomon ishte në klasën e pestë, ai udhëtoi për në një qytet tjetër me dy djem të tjerë që do të rrethpritet.Ai shkoi në Izrael në vitin 1991. Familja e tij ishte një nga një duzinë dërguar në jug në Beer-Sheba, të tjerët u dërguan në Karmiel në veri. Pavarësisht nga distanca, të dy grupet mbeten të ngushtë.Sallomon, të cilët shpesh viziton vendin ku ka lindur, beson se vetëm një pjesë të vogël të hebrenjve ka mbetur në Shqipëri, një vend me 3 milion, por hebrenjtë kanë ardhur nga vende të tjera, duke përfshirë edhe Kosovën. Një lider i komunitetit në Tiranë, vlerëson se ka 40 deri 50 hebrenj shqiptarë, duke përfshirë rreth 20 fëmijë, kryesisht në kryeqytet. Shumica janë të angazhuar në biznes, dhe ata të gjithë e njohin njëri-tjetrin dhe të festojnë festat së bashku, por nuk kanë asnjë shkollë çifute apo varrezat.

Në vitin 2010, Chabad hapur Hechal Shlomo sinagogë (011-355-4-225-3470) në Tiranë, emërimin Rabbi Yoel Kaplan me bazë në Selanik, në Greqi-verior “Shefi Rabbi” të Shqipërisë. Kaplan llogarit se Shqipëria ka 200 hebrenj dhe disa qindra më shumë me lidhjet hebraike. Ai kryen shërbime Shabbat, kur në Tiranë, zakonisht pa një minyan. Kaplan në plan të mbajë shërbimet e Lartë Festa në sinagogë, në 17/1 Ismail Qemali, përballë rezidencës së Hoxhës mëparshëm. Ai gjithashtu shpreson të marrë një komplot për varrezat hebraike.

Në qendër të qytetit, në kryqëzimin e Abedin Dino dhe Vangjel Pandi, një shekullit të pestë sinagogë të madhe C.E. që më vonë u kthye në një kishë është gërmuar. Sipas arkeologëve izraelitë, vendndodhja sinagogë në zemër të qytetit të lashtë do të thotë se komuniteti hebre ishte e madhe dhe të mirë-për-bërë.Katet mozaik në bazilikën qendror dhe në një dhomë anësore përmbajnë simbole të tilla si një Menora dhe një imazh i ngjan arkën e shenjtë Katet mbahen të mbuluara për mbrojtje. një fotografi mund të shihet në Muzeun Arkeologjik një bllok larg.Vlorë, një qytet i madh me milje të plazheve me rërë, ishte qendra e jetës hebraike në Shqipëri në kohët moderne, edhe pse mbetet pak për t’u parë. Në vitin 1912, Shqipëria shpalli pavarësinë e saj këtu.Nëse në hyrje të qytetit nga jugu, nga Uji i Ftohtë, të ketë të drejtë (në lindje), në unazë e një park të bukur me një monument të pavarësisë dhe varri i Ismail Qemalit, themeluesit të modern Shqipëri. Sinagoga më e madhe e qytetit dikur qëndronte këtu në mes të dy shtëpive.Nga ana e djathtë në Muzeun Historik dhe për të marrë majtas e dytë. Pas rreth 100 jard, Rruga e Hebrenjve (rruga Judenjve), rreth 150 oborre të gjatë, është në të djathtë. Ajo fillon në afërsi të një qendre të lojrave me një kullë orën. Një pllakë në një ndërtesë në të majtë liston familjet që jetonin këtu. Disa ishin këpucarë; të tjerët kishin dyqane të tekstilit. Një pllakë ngjitur njofton se rruga është “i mbrojtur nga shteti.”Së fundi, kthehet në rrethrrotullimi Skela dhe me makinë në veri përgjatë plazhit në një zonë të quajtur Triport. Këtu thuhet se çifutët e dëbuar nga Spanja në vitin 1492 zbarkoi në Shqipëri.Nga Vlora, vazhdojnë në veri të Fierit dhe më pas në lindje të Beratit. Qyteti i saj i vjetër, në shpatet e pyllëzuara të maleve Tomorrit me pamje nga lumi Osum, është një Site Trashëgimisë Botërore të njohur si “qyteti i një mijë dritareve.” Shtëpitë e saj të bardhë me dritare të përshtatur në dru të errët duket të jenë grumbulluar njëra mbi tjetrën . Gjatë periudhës osmane, Berat ishte një qendër e madhe e Ëoodcarving.Si Vlore, Berat ka rrugë një judenjve në qendër, e quajtur Rruga Hebrejt, pingul në Antipatrea.Nga Berati, të vazhdojë në veri me anë të Lushinje të Elbasanit, e cila ka një qytet të rrethuar me mure interesante të vjetër që përdoret për të mburremi një sinagogëTirana është një qytet zvarrisës, të gjallë dhe të gjallë me më shumë se 600.000 banorë. Në ditët e nxehta, banorët i takë kokë për kafene hije në natyrë në periferi të qytetit. Përveç nga sinagoga, pothuajse vetëm kujtim i jetës hebre është një pllakë në Muzeun Historik Kombëtar liste familje shqiptare që fshihen hebrenjtë gjatë Luftës së Dytë Botërore.

Në Shpëtim në Shqipëri: njëqind për qind e hebrenjve në Shqipëri shpëtuar nga Holokausti (Brunsëick Press), Harvey Sarner shkruan historinë e hebrenjve në Shqipëri, nga koha romake deri në vitin 1991.Besa: Myslimanët që shpëtuan hebrenjtë në Luftën e Dytë Botërore nga Norman H. Gershman (Syracuse University Press) përmban fotografi të shpëtimtarëve dhe anekdota të shkurtër në lidhje me secilin. Portretet janë ekspozuar në Yad Vashem në Jeruzalem dhe në selinë e Kombeve të Bashkuara në Nju Jork.Historiani shqiptar Apostol Kotani është duke kërkuar fonde për të shkruar një version të përditësuar në anglisht të hebrenjve të tij në Shqipëri.

Shabbetai Zevi, mistiku shekullit të 17-të, u dëbua nga sulltani osman në Ulqin (Mali i Zi), në veri të Shqipërisë. Në vitin 1676, Zevi i shkroi kryetarit të komunitetit në Berat kërkuar që libra High Festa lutjes të dërgohet tek ai.

Dijetari Gershom Sholem shkruante se Zevi vdiq dhe u varros në Ulqin. Por Itzhak Ben Zvi, presidenti i parë i Izraelit, besonte se Zevi vdiq në Berat, dhe në periferi të qytetit ka një vend të quajtur Varri i Çifutit (Varri i hebrenjve).

Kotani dhe arkeolog shqiptar Korkoti argumentojnë se Zevi vdiq në Fterrë, një fshat afër Sarandës, dhe u varros në një kodër të quajtur Galile.

Rusia, a ka fituar në Siri?

March 16, 2016 by dgreca

Nga Gëzim Llojdia/

1.Të dhënat e frikshme, se çfarë ngjau pas 5 viteve luftë në Siri i tregon me shifra Umberto Del Boca ,ai shkruan se në pesë vitet e fundit pothuajse gjysma e popullsisë siriane ka qenë e detyruar të largohet nga shtëpitë e tyre, është llogaritur se 13 milionë e 500 mijë sirianë janë krejtësisht të varur nga ndihmat humanitare për mbijetesën e tyre.Një raport i ri nga Komisioni i OKB-së Hetimeve akuzoi qeverinë siriane për krime të luftës dhe shkatërrimin e qëllimshëm të infrastrukturës shëndetësore të vendit të tyre.Fluksi i refugjatëve ka destabilizuar edhe rajonin edhe më gjerë tash Evropa është përpara një krize. Në Liban, një e katërta e popullsisë është e përbërë nga refugjatët sirianë. Në Jordani, qyteti i katërt më i madh është vetëm një kamp refugjatësh sirian. Turqia ka më shumë se 2 milionë refugjatë në kampet e refugjatëve. 10% të totalit të refugjatëve sirianë janë përpjekur aventurë në Evropë.Numri i vlerësimeve të vdekurit janë të frikshme, fillojmë nga 250 mijë deri në 470 mijë, kryesisht civilë.

2.Mediumet e sotme italiane,shkruajnë se:Rusia ka fituar në Siri,pas 5 vjetëve luftë dhe njëzet jave ndërhyrja ushtarake ruse në Siri përfundimi pas këtij armëpushimi është:Siria ka fituar pozicionin rus. Ja edhe arsyet e shpallura nga disa analiza:Së pari, askush nuk thotë se Assad do të jetë i përjashtuar ose më shumë të dalë nga Damasku. Që do të thotë se të gjithë tashmë e kanë njohur se Republika Arabe e Sirisë e mbështetur nga Rusia e cila ka neveritur me sukses sulmin e koalicionit madhe për të përmbysur Assadin. Së dyti, Rusia ka detyruar Këshillin e Sigurimit të Kombeve të Bashkuara dhe SHBA të pranojë se shumica e atyre që sot janë duke luftuar Assadin janë terroristë. Së treti, çdo gjë, që Erdogan përpiqet të bëjë, tani ka shenja të qarta se as NATO dhe as BE-ja dhe edhe më aq pak komanda e ushtrisë turke duan një luftë me Rusinë. Dhe kjo do të thotë se Erdogan ka humbur bastin e tij dhe politikën e tij në Siri . Së katërti: të gjitha kërcënimet që të imponojnë një zonë ndalim-fluturimi kanë qenë të pavlefshme nga një marrëveshje e cila në thelb thotë se kushdo që nuk respekton armëpushimin është një objektiv legjitim i veprimeve ushtarake.Së pesti, SHBA duhej të pranonte poshtërimin e të qenit tu nënshtrohet kushteve të vendosura nga Rusia për të marrë një armëpushim. Së gjashti: dikush ende kujton retorikën për Sirinë dhe Rusinë? Pozita e saj ishte e qartë: Assad duhet të shkojnë dhe ata që e mbështesin duhen “ndëshkuar”. Edhe pas fillimit ushtarak ruse, SHBA nuk pranoi të thotë se ku rusët ishin “terroristë të mirë” dhe ku “terroristët e keq.” Tani amerikanët kanë rënë dakord për të punuar me rusët në një hartë të Sirisë, që tregon vendet për ata që marrin pjesë në armëpushim, dhe ata që nuk marrin pjesë në të. Me fjalë të tjera, Shtetet e Bashkuara tani duhet të ndajnë me Rusinë gjitha informatat e refuzuar më parë, dhe për të punuar çdo ditë së bashku.Shtatë: Rusia ka pothuajse kooptuar e ashtuquajtura “Ushtria e Lirë Siriane”. Si? Në thelb janë detyruar të gjitha fraksionet në Siri për të zgjedhur në mes të një prej dy statusit të mundshëm: atë të “terrorist” , ose të jenë pjesëmarrës në procesin politik të projektuar tërësisht nga Rusia. Rusët tani ka të hapur një “Qendër për armëpushim” në Khmenin bazën ajrore në afërsi të Latakia, e cila “ofrojnë ndihmë” për të gjitha palët në armëpushimit.Kjo është kryesisht një fitore diplomatike, ruse, bërë e mundur nga fitorja ushtarake ruse. Një kontigjent i vogël ushtarak rus ka neutralizuar kryesisht planet e një perandorie të tërë botës. Tashmë i vetëm, ky është një rezultat të mahnitshëm.

Fituesit e tjera të mëdha këtu: janë kurdët të cilët, sipas zyrtarëve britanikë, duket për të koordinuar operacionet e tyre ushtarake me ushtrinë siriane dhe Forcave ajrore Ruse, dhe madje mund të shohim realizuar ëndrrën e bashkimit me rajonet Irakut dhe Kurdistanit sirian. Dhe pastaj sauditët. Të cilat ata janë të zemëruar deri në pikën e bërë kërcënime të maskuara shumë pak në lidhje me përdorimin e armëve bërthamore kundër kundërshtarëve të tyre? Ora tani është në anën e rusëve dhe sirianëve. Çdo ditë që kalon grupi i Rusisë në Siri rritet më t fuqishëm, pasi ato bëhen Forcat e Armatosura siriane.

Gazetari Gwynne Dyer, në një opinion të përshtatur për mediumet italiane thotë:Është e lehtë për të përcaktuar strategjinë amerikane në Siri, edhe pse kjo është më shumë një listë dëshirash se sa një strategji e vërtetë. Kjo është për të “përmban” grupin e tmerrshme islamik shtetëror që tashmë kontrollon pjesën lindore Siri dhe perëndimore të Irakut, përveç për të përmbysur diktaturën brutale të Bashar al Assad dhe zëvendësuar atë me forcat rebele “të moderuara”.

Ajo ka qenë tashmë që kur forcat ajrore ruse filluan bombardimin e dy forcave ,çdo bombë ruse ra në forcat xhihadiste.Tani trupat qeveritare kanë gjetur pak ‘ vend, por ato nuk janë në gjendje për të rimarrë të gjithë Sirinë. Pastaj çfarë do të ndodhë?Strategjia ruse nuk mund të ketë synuar bashkimin e Sirisë nën Assad.As Irani dhe as Rusia nuk i donte xhihadistët që morën kontrollin e gjithë Sirisë. Grupi dominuese në ” ushtria e pushtimit “, që ka marrë kontrollin e Sirisë veriperëndimore është Fronti Al-Nusra, një grup i Shtetit Islamik nga e cila u nda në vitin 2013. Al-Nusra nuk është forcë e” moderuar “është dega sirian e Al Kaedës.Në qoftë se Assad do të bjerë, shteti Islamik dhe Fronti Al-Nusra do të përfundojnë kontrollin e të gjithë Sirisë: ishte ndërhyrja ruse e aviacionit në mbështetje të ushtrisë siriane. Por goditjet ajrore nuk janë një strategji, janë një zgjidhje e përkohshme.

HISTORIA E REFUGJATËVE NË BRINDISI E VITIN 1991

March 3, 2016 by dgreca

DOSJER- 25 vjet nga emigrimi/

Nga Gëzim Llojdia/

1.Ferdinando Scianna (lindur në Bagheria, 4 Korrik, 1943) është një fotograf italian.Ky Scianna është mjeshtëri,ai realizoi artistikisht me fotografinë e tij qëndrimin e emigrantëve shqiptarë në portin e Brindisit .Unë kam nxjerr pjesë nga eseja ime për këtë rast: “Ishte erë e ftohtë,therëse e marsit ’91, që greu definitivisht themelet e atij regjimi. Ata,përpara kishin shpresën.,vezullimi i dritave u ngjante me atë vegim magjik,në atë llahtari dhe në çast ,çehrja u ndërronte. Shumica,të rinj,me shpirt të pastër,dhe të virgjër. U duk sikur,bryma e natës i mbuloi vezullimin e ëndrrës së tyre”….Artistikisht Scianna i priti me blicin e tij në portin e Brindisit .Mjeshtri fotograf që nga viti 1967 viti filloi të punojë si një photojournalist dhe korrespondent special me gazetat evropiane, më vonë korrespondenti në Paris, në vitin 1999 ka publikuar mes të tjerave shënime e mbresa fetare ,portrete të shkrimtarit të famshëm argjentinas Jorge Luis Borges.Në albumin e refugjatëve shqiptarë ai ka përfshirë shumë fotografi të tematikave të ndryshme, por që janë pjesë e e një realiteti të ndodhur 25 vjet më parë .C’është fotografia e tij? ” Fotografia e tij, është një katalizator irealitetit objektiv në realitet fotografik, se pothuajse çdo gjë mbi të cilën syri i tij qëndron dhe objektivi i saj rritet bindet vetëm atëherë, qoftë para osepas, për magnetizëm të çastit, ndjenjat e tij, vullnetin e tij dhe – përfundimisht – në stilin e tij. ».

2. Ç’pamje kishte qyteti ynë bregdetar në marsin e vitit 91? Qyteti nuk ndjente gjumë. Sytë e tij ,rridhnin lot të patharë. Humbëtirë e madhe ujore..Qyteti në këmbët e tij,llapashitej nën kapotën ushtarake. të diktaturës. Njerëzit e ngritur me sytë e përgjumur nën cigrimën e atij dimri,kërkonin rishtazi një copë truall të ri.
Togjet e zjarrit ndrisnin si yje,ato net marsi të ftohta me acar. Porti i Vlorës. Qyteti jetonte me shpirtin tek deti.D he sa më lart,sa më i fuqishëm bëhej përgjërimi i nënave për djemtë,që iknin e iknin si kurrë ndonjëherë,aq më tepër vala eksodistëve trefishohej. Ishte e vetmja shpresë. Të shtëna armësh,që lëmonin e kafshonin muzgjet ishin reflekse,që shquheshin ndër më të shumtit e kohës. Nga versioni i asaj dite marsi kemi këtë rrëfim:Portin e vogël e kishin “mësirë”,refugjatët,të strehuar në një çast vetmie në atë marramendje dhe rrëmujë të përgjithshme,ishin rrëmbyer motopeshkatore dhe ndonjë transportues tjetër detar. Tre ditët e para bilanci,që bëhej në kapiterinë e portit:”Rrëmbimi i mjeteve detare ishte kryer me brutalitet nga refugjatët eksodistë ,të përbërë nga turma të mëdha. Si të veprojmë Stop”.Lajmet e para se kishin mbritur e dha RAIUNO,RAIDUE,pothuajse tërë ditën.

-Si ka qenë deti ?Pothuajse i tërbuar.

Gazeta amerikane Los Angeles Time(9 gusht 1991)shkuan:Shqipëria, ndërkohë, të vënë portet e Adriatikut nën kontrollin ushtarak të enjten për të përpiqen për të pastruar ato nga mijëra njerëz duke u përpjekur të largohen nga vendi, njoftoi TV shqiptar. Ai tha se dy gra u mbytën të mërkurën në portin e Durrësit si ata u përpoqën të hipnin në anije, dhe dy burra u qëlluan për vdekje nga policia në kaos vazhduar të enjten. Autoritetet shqiptare kanë vendosur katër porte kryesore Adriatikut të vendit – Durrës, Vlorë, Shëngjin dhe Sarandë – nën kontroll të armatosur, tha një deklaratë qeveritare.

Në një material të kësaj periudhe shkruhet: Më 7 mars 1991, anijet shqiptare filluan të arrijnë në portet në jug të Italisë (Brindisi, Bari, Otrantos dhe Monopoli). Autoritetet italiane thonë se 20 000 shqiptarë mbërritën në Itali në mes 7 dhe 10 mars të vitit 1991. Gjatë ditëve të para të muajit gusht 1991 mijëra shqiptarë të arritur në portin perëndimor të Durrësit dhe portin jugor të Vlorës, me shpresën për të shkuar në bordin e anijeve që do të marrë ato në Itali.Më 8 gusht 1991, disa anije që mbante rreth 15.000 emigrantëshqiptarë arriti të hyjnë në portin e Barit, Itali. Më 8 gusht 1991 rreth 10 000 shtetas shqiptarë në bordin e disa anijeve të detyruar nisën rrugën e tyre në portin e Barit në jug-lindje të Italisë dhe rreth 1 000 në portin e Otrantos. Për më tepër, 675 shqiptarë në bord të dy anije të tjera u përpoqën pa sukses në portet në Sicili, në Maltë dhe më vonë u kthye në Shqipëri. Të nesërmen, 8 mars 1991, higjiena nëpër anije ishte përkeqësuar deri në atë masë sa që ulje ishte e pashmangshme. Turmat e shqiptarëve u vendosën në kalatave e portet italiane të presin ndihmë e cila mori disa ditë për të arritur.Pas disa orë duke pritur në portin e Barit, autoritetet italiane lejuan shqiptarët të zbarkonin për arsye humanitare dhe i çuan ata në stadiumin La Vittoria Sports . Autoritetet italiane filluan riatdhesimin e detyruar duke përdorur avionë ushtarakë të transportit dhe tragetet, përleshjet shpërthyen mes policëve dhe shqiptarëve. Shqiptarët rrethuar veten në stadium refuzon që të kthehen në vendin e tyre; rreth 300 prej tyre arritën të ikin .Autoritetet italiane u ofruan shqiptarëve 50 000 lireta (40 dollarë amerikanë) secili dhe rroba të reja nëse ata do të kthehen në shtëpi,mirëpo jo ofertë nuk ka tërhequr shqiptarët, riatdhesimi i detyruar vazhdoi. Në rrjedhojë të këtyre ngjarjeve shkruhet: Pjesa më e madhe e shqiptarëve që vijnë në Itali janë duke pretenduar të jetë në kërkim për punë dhe ikin gjendjen e dobët ekonomike në vendin e tyre. Dështimi për të riatdhesuar 7 000 shqiptarë të cilët arritën në mars 1991, si dhe thashethemet e një marrëveshje të emigracionit midis Shqipërisë dhe Italisë dukej për të inkurajuar këtë rrjedhë të fundit. Edhe pse riatdhesimi ishte i justifikuar ligjërisht, mënyra në të cilën është kryer operacioni ishte problematik. Shumica dërrmuese e shqiptarëve, , u larguan nga vendi i tyre, sepse ata ndiheshin të “varrosur për së gjalli” atje. Ata shpjeguan se kur u përhap lajmi si flakë e tërbuar se ishte e mundur të largohen nga Shqipëria, kamionë u kapën dhe nxituanë të sekuestrojnë , anijet s, dhe ekipet e tyre për ti detyruar të nisem në lundrim drejt Italisë. Deri në fund të dhjetorit të vitit 1991 më shumë se 200 000 shqiptarë u lënë vendin e tyre nga eksodi që filloi në korrik të vitit 1990.

Mirëpo cila është kronologjia e emigrimit shqiptarë në brigjet përkarshi,të shtetit me formën e çizmes?

Shekujt e 15 -16 shkruhet në një material të kësaj kohe. Shqiptarët ikën në Itali, kur Perandoria Osmane pushtoi trojet shqiptare. Këto emigrantët shekullin e pesëmbëdhjetë dhe gjashtëmbëdhjetë dhe pasardhësit e tyre janë të njohur si “Arbëreshëve.” Sot në Italinë jugore, Sicili dhe Kalabri, t këtu janë rreth 300.000 folësit arbëreshe dhe rreth 70 fshatra Alberesh (faqen italo-shqiptar). Perandoria Osmane pushtoi Shqipërinë për rreth pesëqind vjet.

Janar 1990: Ligji “Martelli” hyri në fuqi, duke mbyllur vendin të emigracionit të mëtejshëm. Ligji ishte një përpjekje për të kontrolluar dhe monitoruar imigracionin dhe kështu të hapë rrugën për fillimin e një sistemit të kuotave. Është përcaktuar se çdo emigrant – ligjore ose të paligjshme – që mund të provojë se ai ose ajo kishte ardhur në vend përpara fundit të vitit 1989 t’i jepet një leje qëndrimi dy vjeçar.

Korrik 1990: Mbi 4,000 shqiptarë kërkuan strehë në Itali (ligji Martelli u pezullua për të akomoduar 800 kërkuesit. Mars 1991: Zgjedhjet e para demokratike u mbajtën në Shqipëri, dhe diktatura socialiste e Aisë së shpërbë. 24.000 refugjatë shqiptarë mbërritën në Itali në hapësirë prej tri ditësh, dhe ligji Martelli u ndërpre sërish të japë azil.Prill 1991: Ministria për Komunitete italianët jashtë vendit dhe për Emigracionit u formua. Ministria vendosi shqiptarët që erdhën në mars të gjithë Italinë dhe u dha atyre me leje pune. 07-08 gusht, 1991: Më shumë se 15,000 shqiptarë u ankorua në Bari dhe u takuan me skuadrat e ndërhyrjes së shpejtë. Ata u arrestuan në një stadium pa banjo. Helikopterët sollën jashtë ushqim dhe ujë. Shqiptarët u rebeluan dhe shkatërruan stadiumin. Pesë ditë më vonë më janë dhënë 40 $, dhe një T-shirt dhe pantallona të ri dhe u dërguan përsëri në Shqipëri (Ekonomist, Aug.17, 1991). Gjithsej, 17,466 shqiptarë u dëbuan gjatë javës së tretë të gushtit 1991 (Economist, 17 gusht, 1991

Janar 1997: skemat piramidale financiare shqiptare u shemb. Në protestat politike që pasuan depot e armëve u plaçkitën. Rebelët morën kontrollin mbi qytetet në jug të Shqipërisë. Vendet perëndimore përdorur taktikat ushtarake për të tërhequr shtetasit e tyre. Itali, duke parashikuar një fluks të shqiptarëve, në rritje patrullë kufitare dhe kërkoi që Komuniteti Evropian për të adresuar krizën në Shqipëri. Mars 1997: Italia krijoi një patrullë të vështirë e Adriatikut. Shqiptarët që arritën në Itali dhe mund të provojë se ata do të jenë në rrezik të madh që ata kthehen në Shqipëri janë dhënë dy muaj në Itali. Të premten e mirë një anije shqiptare, Kater i Radës, u mbyt pas përplasjes me një anije patrullimi italiane. Tetëdhjetë shqiptarë u vranë.

Pa përfundim.

Ç’ndodhi mes kësaj ikje? Shumë mbetën në kanalin e Otrantos.

Kështu ëndrra për një truall të ri, perëndimin e shpresës,mbeti dhimbje,mbeti kujtim i shndërruar tash në rrëfim. Për ata,që si varr u mbeti deti,streha e fundme e tyre vendi ku ish ngjizur dhimbja , gëzimi, dëshpërimi, ëndrra, frika, dhe vdekja në fund. Kështu,kujtimet e dhjetëra shqiptarëve,që i mori deti,vijnë tek ne dhe mbijnë përherë të reja në tokën e shpirtit tonë. Një lutje prano ti udhëtar i detrave ,aty hidh një lule,se për të mbritur këtu në vendin tënd,ata rrugët i shtruan me gjak. Deti ua lau qefinët e vdekjes, i mbështolli deti, i mbuloi në krahët e tij,në fundin e tij,dhe nga dhimbja gërryhen brigjet ngadalë,derisa të treten deri sa të mos mbetet asnjë dëshmitar okular,që të dëshmoj,kundër detit, absolutisht. Ja njohim fajet detit sigurisht,prandaj mbi të rëndojnë fajet e krimit sigurisht.