“Gjergj Kastrioti Skënderbeu” – Dielli

GJERGJ KASTRIOTI- SKËNDERBEU-HEROI QË NA BËN KRENARË KUDO QË JEMI

November 21, 2018 by dgreca

-Nga takimi i zhilluar në Boston, me rastin e vitit të Heroit tonë Kombëtar-/

1 a Gjergji 1 b nderim 1 a prifti 1 Nderim 1 fuat 1 folesi 2 folesja 3 folesi 1 a librat1 2 librat

Nga Fuat Memelli/Boston

Kanë kaluar afro 6 shekuj nga betejat legjendare të Skëndërbeut e luftëtarëve të tij dhe jehona e tyre është e gjallë në zemrat e shqiptarëve në Shqipëri e trojet e tjera ku ata jetojnë si dhe nëpër Botë. Ato na erdhën edhe më shumë në kujtesë në këtë vit jubilar të 550 vjetorit të ndarjes së tij nga jeta, i shpalluar “Vit i Skëndërbeut” nga qeveria shqiptare. Plot veprimtari janë zhvilluar në Shqipëri, Kosovë, Maqedoni e Mal të Zi si dhe ne mjaft shtete të botës si në Itali, Francë, këtu në Amerikë, etj. Vazhdojnë ato kudo ku ka shqiptarë dhe jo vetëm. Një veprimtari e tillë u zhvillua të dielën që kaloi edhe në Boston. Ishin besimtarët e kishës shqiptare Shën Trinia që zhvilluan këtë veprimtari. Nismëtar i saj u bë peshkopi Ilia Ketri dhe e ndoqi me përkushtim, Gjergji Nini, kryetar i bordit të kishës. Himni i flamurit amerikan dhe ai shqiptar, çelën veprimtarinë. Janë dy flamuj dhe dy himne që shoqërojnë çdo veprimtari të shqiptarëve që punojnë e jetojnë në Amerikë. Le të ndalemi te tre referimet dhe dy ekspozitat e paraqitura me këtë rast.

NËPËR FAQET E LIBRIT TË MARIN BARLETIT

Referatën e parë e mbajti Ivoni Plasa, ish mësuese e anglishtes në Shqipëri. Ajo solli për të paranishmit disa të dhëna e mesazhe nga vepra e Marlin Baletit “ Historia e jetës dhe bëmave të Skënderbeut, princ i epiriotëve.” Ky libër u shtyp në vitet 1508-1510 në Romë. Ai është ribotuar në vende të ndryshmë të Botës, më shumë në Europë dhe në disa gjuhë si në italisht , gjermanisht, polonisht, portugalisht, greqisht, anglisht, etj. Libri i Barletit shërbeu si burim kryesor i historianëve që studjuan dhe botuan për Skënderbeun, si dhe prej letrarëve , piktorëve e skulptorëve që nga shekulli i 16-të e deri sot. Barleti e quan Skënderbeun “perëndi e lirisë” sepse simbolizon “ditët e pavarësisë dhe lavdisë së atdheut” “ Folësja përmendi edhe fjalët lapidare të Skënderbeut kur u kthye nga Turqia në Krujë :” Lirinë nuk ua solla unë por e gjeta në mes tuaj.” Dhe më pas…” S’ju dhashë unë juve armët, po ju gjeta të armatosur, u gjeta me lirinë në kraharor, në ballë, në heshtat , në shpatat, me një fjalë kudo.” Ivoni e mbylli ligjëratën e saj për librin e Barletit me vlerësimin që i bën Fan Noli këtij libri :”Me latinishten e tij elegante dhe stilin e tij të kujdesur, fitoi këndonjës anembanë Botës dhe e bëri të pavdekur kujtimin e Skënderbeut në Europë.”

GJURMË TË SKËNDERBEUT NË TROJET E LIBRAZHDIT

Një kumtesë tjetër që u ndoq me interes nga të pranishmit, ishte ajo me titull “ Gjurmë të emrit dhe luftës së Skënderbeut në trojet e Librazhdit”, mbajtur nga ish mësuesi i gjuhës shqipe dhe letërsisë, Niko Dako. Ai ka punuar disa vite mësues në qytetin e Librazhdit dhe ka mbledhur copëza të historisë se Skënderbeut në këtë rreth. Emri dhe vepra e heroit tonë kombëtar, lidhet jo vetëm me Krujën por edhe në trevat e Dibrës, Shkodrës, Tiranës, Beratit e deri në Itali. Fushë e veprimeve të Skënderbeut, kanë qënë edhe trojet e Librazhdit. Folësi u ndal kryesisht në hapërirën juglindore të Librazhdit që kap pellgun e Prërrenjasit të sotëm dhe vazhdon në grykën e Shkumbinit të sipërm , deri afër qytetit të Librazhdit. Gjurmët e Skënderbeut në këtë rreth kanë mbetur në emrat e vendeve, në legjendat që kanë gjalluar në shekuj në gojën e popullit si dhe në faqet e historisë.Toponimet gjenden në emra gurësh, shpellash, fshatrash, etj. Në Shqipëri ka 70 toponime me emrin e Skënderbeut. Nga këto 8 janë në rrethin e Librazhdit. Fshati Rajcë ka tre lagje, njëra nga të cilat quhet Rajcë-Skënderbe. Afër fshatit Bërzeshtë ka një shpellë e cila quhet “Shpella e Skënderbeut”. Një nga lagjet e fshatit Qukës, quhet “Qukës-Skënderbe”. Pranë fshatit Spathar, gjendet një gur i cili quhet “Guri i Skënderbeut”.Në të djathtë të fshatit Pishkash, ka një masiv shkëmbor që quhet “Sofra e Skënderbeut”, i cili ka një gjatësi 1300 metra dhe gjërësi 800 metra. Niko Dakua u ndal edhe në betejën e famëshme të Skënderbeut me turqit në fushën e Domosdovës ose Torviolit, siç quhej ajo dikur. Për këtë betëjë, Barleti ka shkruar:” Atë ditë luanët kanë komanduar luanë”. Folësi përmëndi edhe fakte , gojëdhëna e legjenda për Skënderbeun edhe në zonën e Sopotit, etj, të cilat ruhen deri në ditët tona.

FIGURA E SKËNDERBEUT NË LETËSINË E HUAJ

Ky ishte titulli i referatës që mbajti Jani Plasa, ish mësues i gjuhës dhe letërsisë në Shqipëri. Ai theskoi se pas vdekjes së Skënderbeut, në shekullin e 16-të në Europën Perëndimore lindi dhe lulëzoi një letërsi e frymëzuar prej qëndresës heroike të popullit shqiptar nën udhëheqjen e Skënderbeut. Kjo letërsi u shkrua në fillim në gjuhën latine e më pas në disa gjuhë të tjera e në gjini të ndryshme letrare si poezi me poema heroike, në prozë me romane e historikë e romane aventurash, në dramaturgji me drama e tragjedi, në librete oprash dhe operetash, etj. Jeta dhe vepra e Skënderbeut tërhoqi vëmëndjen e dramaturgëve së pari në Spanjë e më pas në Itali, Francë, Angli, Suedi e Poloni. Poeti i madh anglez Xhorxh Bajron në veprën e tij “Shtegëtimi i Çajd Haroldit, shkroi vargje të zjarrta për Shqipërinë, shqiptarët e Skënderbeun. Më 1866 Akademia Franceze përkujtoi 400 vjetorin e vdekjes së Skënderbeut me një program të gjerë lëtrar. Në Greqi figura e Skënderbeut ishte frymëzim për luftëtarët e lëvizjës çlirimtare greke në shekullin e XIX. Historia e Skënderbeut u përkëthye në Greqi në vitin 1812. Kollokotroni, një nga luftëtarët e shquar të kësaj lëvizje, shkruan në kujtimet e tij se këtë libër e mbante me vete. Edhe poeti madh amerikan, Henry Longfelloë, i nxitur nga Dora D’Istra, ka shkruar për Skënderbeun. “Kjo vjershë është ndoshta më e bukura që është shkruar në gjuhë të huaj për trimin tonë kombëtar”, ka theksuar Fan Noli, i cili ka shqipëruar atë mjeshtërisht. Referuesi u ndal edhe në vepra të tjera që i janë dedikuar heroit tonë legjendar.

***

Më pas peshkop Ilia Ketri falenderoi referuesit për temat që trajtuan, të cilat u mirëpritën nga pjesëmarrësit. Të pranishmit vizituan edhe dy ekspozitat e paraqitura me këtë rast. E para kishte për autor skulptorin Pirro Asllani. Ai kishte sjellë një mori fotosh me pamje nga puna për ndërtimin e Muzeut “Gjergj Kastrioti- Skënderbeu “ të Krujës , ku ai ka qënë një nga artistët që ka punuar kur ndërtohej kjo vepër. Ai përmëndi një grup artistësh me emër kanë punuar aty si Janaq Paço, Zef Shoshi, Haxhi Bakalli, Niko Progëri, Bashkim Ahmeti, Gazmend Leka, Ylli Drishti, Leon Çika, etj. Ekspozita tjetër kishte për autor Jani Plasën, i cili është një koleksionist me emër. Ai kishte sjellë pulla me figurën e Skënderbeut si dhe foto të ndryshme të heroit tonë kombëtar. Në shoqërinë e kitarave të Niko Dakos dhe Sterjo Shkodranit, pjesëmarrësit kënduan këngë patriotike nga ato të grupit “Lira” të Korçës. Ja kështu u mbyll kjo veprimtari për Skënderbeun, heroin tonë kombëtar, i cili na bën krenarë ne shqiptarët kudo që jetojmë, në trojet shqiptare e nëpër botë.

KODI MORAL I FJALIMIT TË FUNDIT TË GJERGJ KASTRIOTIT- SKËNDERBEUT

November 17, 2018 by dgreca

asllani-56

NGA ASLLAN BUSHATI/

14 skenderbeu

Përvjetori i 106-të i pavarsisë së Shqipërisë( 1912-2018), përkon me vitin jubilar të 550 vjetorit të largimit nga kjo jetë të Heroit tone Kombëtar Gjergj Kastriotit – Skënderbeut (17 janar 1468). Duke qenë se ai është ideatori dhe formuesi i shtetit të parë shqiptar dhe në një farë mënyre “Ati i Kombit tonë”, ja vlen të shikojmë disa element kryesorë të fjalimit tij të fundit, marrë nga libri i Stephan Zannovich me titull:”Le Grand Castriotto d’Albanie, Histori”. Libër ky i botuar në vitin 1779 nga shtëpia botuese J.J.Kesler në Frankfurt të Gjermanisë. Fjalimin e fundit të Skënderbeut, Princi i Matit dhe Mbreti i gjithë shqiptarve e gjejmë në faqet 70 – 89 të shkruar në gjuhën frëngjisht. Sipas autorit, Gjergj Kastrioti- Skënderbeu , në prag të largimit nga kjo jetë, i pushtuar nga ethet e malarjes, është shprehur në vatrën e tij para princave, ambasadorëve, gjeneralëve dhe drejtuesve kryesor të vendit me një fjalim i cili ka përmasa fondamentale për udhëheqësit shqiptar të të gjitha kohrave. Boshti i fjalimit përshohet si të thuash nga një këndshikimi udhërrëfyes ku vihen në dukje se: trimëria, virtyti, vizioni, drejtësi, bujaria, merita, guximi, vigjilenca e durueshmëria janë “kodi moral” i domosdoshëm për një udhëheqës. Për ilustrim dhe konkretizim po nënvizoj me poshtë disa citime e mendime nga ky fjalim:

« Jam në prag të varrit. Po ju lë një mbretëri me forca të afta për ta mbrojtur, por me një pasardhës të paaftë nga mosha për ta drejtuar. Megjithatë, në qoftë se në të ardhmen ju bëheni trima dhe të virtytshëm, ju mund të përballoni të gjitha sulmet e armiqve tuaj. Nuk është sipërfaqja e vendit ajo që e bën një fron të respektueshëm, por aftësia e atij që ulet mbi të”.

Nga ky citim del se Skënderbeu na ka lënë si “amanet” të vënë në plan të parë “trimrinë”. Sepse ai e ka ditur më mirë se kushdo tjetër se pa trimrinë as që mund të mendohen elememtët e tjerë moral, psikologjik e profesional të një udhëheqësi dhe të një luftëtari për mbrojtjen e vendit .Parë nga ky këndshikimi, lypset që trimria para së gjithash të bëhet pjesë e shpirtit dhe e qenies së udhëheqësit dhe luftëtarit. Por, në të njejtën kohë ajo si një gjë themelore e jetës shpirtrore të njeriut ,duhet përsoset e forcohet në vijimsi në raport me kohën e hapsirën.

E dyta në radhë është vënë virtytëshmëria e cila në konceptimin e përgjithshëm të asaj kohe (por edhe të të sotmes), është mbartësja e nje force te pastërt shpirtrore, edukative dhe intelektuale që con drejt sjelljeve te mira njerëzore, morale, intelektuale, profesionale, politike dhe fetare. Ajo gjithashtu bart me vehte virtytin e dashurise per atëdhe, per liri, per unitet, për bashkim të trojeve, për drejtësi, për respekt ndaj atyre që japin kontributin e vet kombetarë e profesional. Posedon virtyte humane e sociale dhe është i gatshëm tu dalë në ndihmë të tjerëve që kanë nevojë për ndihmë. Ështe i gatshëm edhe të sakrifikoi për të tjerët dhe për interersa kombëtare. Interesat e veta personale, i virtytëshmi nuk i realizon në dëm të ineresave të të tjerve apo në dëm të interesave kombëtare. Prandaj i madhi Skënderbe që në krye të fjalimit ka thënë:”ju duhet të bëheni trima dhe të virtytshëm”.

Një aspekt tjetër fondamental i këtij citimi të Gjergj Kastriotit – Skënderbeut, është : vizioni për liderët shqiptar të asaj kohe ( për cdo fushe) kur nënvizon se:. “Nuk është sipërfaqja e vendit ajo që e bën një fron të respektueshëm, por aftësia e atij që ulet mbi të”.E thënë me fjalë të tjera,trimria dhe virtytëshmëria janë domosdoshmëri, por ato lypset të shoqërohen me doemos me “vizionin e qartë” të atij që udhëheq.

Që një udhëheqës të jetë i suksesshëm, -sipas Skënderbeut- duhet të krijojë mjedisin e duhur për “drejtësi” për të cilën sygjeron:” Krijoni vendshkrime të paçensuruara në të gjithë sipërfaqen e mbretërisë ku mund të publikohen të gjitha padrejtësitë dhe dhuna që mund të ushtrohen nga drejtuesit e krahinave tuaja. Bëni këtë edhe për miqt apo familjarët e tyre që jetojnë në oborrin tuaj, të cilët i fshehin këto shkelje apo i përdorin nën pretekstin e drejtësisë dhe të domosdoshërisë.…Kur sapo të keni marrë drejtimin e pushtetit, ju do të kujdeseni për Drejtësinë, e cila është themeli i të gjitha virtytëve. Ju do të mbroni artizanët, si njerëzit më të dobishëm të zonave të pushtetit tuaj, dhe do të parandaloni shtypjen e tyre nga pasanikët. Krenaria dhe lluksi i bën pasanikët të pandjeshëm ndaj fatkeqësive të varfërve, të cilët nuk kanë as tituj (grada) e as mbështetje. Duhet të jeni të butë dhe të dashur me njerëzit tuaj ; dukuni shpesh mes tyre, bisedoni me ta, pyesni ata nëse dëshirat tuaja për drejtësi janë ekzekutuar nga minisitrat tuaj…Dëgjoni ankesat dhe kërkesat e popullit tuaj me qetësi sa që ti frymëzoni besim atij për t’ju ndihmuar të korigjoni abuzimet dhe fatkeqsitë e shtetit.”

Bujaria si element themelor i karakteri të drejtuesit në fjalimin e fundit të Gjergj Kastriotit- Skënderbeut nënvizohet si më poshtë:” Kur të ju flasin keq për dikë, ju do ta dëgjoni me gjysëm veshi… Ju do të jeni të sjellshëm me të gjitha shtresat popullore. Për arsye të postit (gradës), që do të keni së shpejti në shoqëri, ju duhet të dalloheni nga të tjerët nëpërmjet bujarisë, i cili është karakteri dallues i princave. Një monark, edhe i varfër, duhet të jetë bujar…”

Artizani, blektori,ndërtuesi, ushtari etj, kanë meritën se bëjnë gjera të rëndësishme e të dobishme për jetën e tyre dhe të tjerëve. “Mbrojeni meritën dhe shpërndajeni atë kudo që ajo ndodhet. Merita është mirësi që duhet të shoqërohet me një zemër bujare se njeriu ndëron tempuj, ngre altar për Zotin në saje të mirësisë e meritës së tij”-thotë në fjalimin e tij Gjergj Kastrioti- Skënderbeu. Dhe shton më tej për “guximin” duke theksuar:” Armatosuni me guximin dhe vendosmërinë në mjerim dhe me maturinë në mirqenie. Mos u zhytni në përtaci se ajo është nëna e të gjitha veseve”.

Duke patur një përvojë të madhe e të jashzakonëshme në marrdhëniet me armiqt e jashtëm e të brendëshëm,- Skënderbeu i porosiste prijësit e gjeneralët e tij si më poshtë: “Mos mbyllni sytë ndaj fqinjëve dhe traktateve të tyre : ata do të presin momentin kur ju do të jeni të brishtë për t’ju akuzuar dhe do të pohojnë pretendime të rreme mbi trashgiminë që po ju lë. Mos përdorni spiunë për të ditur se çfarë thonë njerëzit në lidhje me administrimin tuaj. Bëni punën tuaj ashtu si duhet, njerëzia le të flasin dhe të shkruajë çfarë të dëshirojë…” dhe më poshtë”

Jeni të durueshëm në çështjet e luftës, të patrembur në rreziqe, të butë dhe humanë, kurrë mizorë dhe gjaknxehtë. Fshihni dhimbjen që fatkeqësitë tuaja mund të ju shkaktojnë. Armiqtë tuaj do të jenë gjithmonë të gatshëm të ju fyejnë për fatkeqësitë, dhe ministrat të ju tradhëtojnë. Kujdesuni që të keni gjithmonë ushtarë të mirë dhe të disiplinuar, që ushtarët tuaj të mos bëhen përtacë, ti stërvitni dhe ti trajtoni jo si skllevër por si shokët tuaj. Kur të jeni në luftë, ju do të udhëheqni ushtrinë si gjeneral dhe në betejë do të luftoni si ushtar…. Pika kulmore e një lufte është çorientuese, duhet ndjerë pasiguria (rreziku). Atëherë kujdesi dhe guximi do të ju shërbejnë më mirë se sa pasuria. Duhet të dish të fitosh, por mos harroni se edhe mund të mposhtesh. Sfidoni veten tuaj : mos e humbisni toruan nga zemërimi, sepse atëherë i thjeshti (i vogli) bëhet i keq dhe mbreti një përbindësh.

Mos harroni se politika turke është për të mbjellë përçarje mes princave të krishterë.. E gjithë madhështia e tyre gjendet në këtë politikë shkatërruese, e cila bën më shumë pushtime sesa armët e tyre.”

Megjithse kanë kaluar pesë shekuj e gjysëm nga mbajtja e këtij fjalimi, mesazhi që Heroi Ynë Kombëtar dhe Ati i Kombit Shqiptar, përciellë është aktual edhe sot. Do të dëshiroja që këtë fjalim ta studionin e ri studionin dhe ta përvetësonin udhëheqësit e sotëm shqiptar të cdo niveli. Kjo do t’ju shërbente shumë atyre për të kuptuar se cfar është: trimëri, virtyti, vizioni, drejtësia, bujaria, merita , guximi, vigjilenca, durueshmëria (maturia). Do të kuptonin se të qenit në një post a funksion të cfaredoshëm është detyrë e përgjegjësi e madhe si shërbëtor para popullit dhe jo si tiran i tij. Shpresoj dhe dëshiroj që edhe gjeneratat e reja do ta pëvetësojnë e bëjnë pjesë të qenies tyre “kodin moral” të fjalimit të fundit të Gjergj Kastriotit- Skënderbeut.

GJERGJ KASTRIOTI – SKENDERBEU SI UDHËRRËFYES I SHQIPTARËVE DHE SHËMBULL I SHKËLQYER I DIASPORËS

October 18, 2018 by dgreca

1-Frank-300x212

Nga Frank SHKRELI/

Në kuadër të aktiviteteve të Vitit Mbarëkombëtar 2018, kushtuar Gjergj Kastriotit – Skënderbeut me rastin e 550-vjetorit të vdekjes së Heroit Kombëtar të Shqiptarëve, në Prishtinë po mbahet një konferencë me pjesëmarrje nga studiues shqiptarë dhe të huaj. Konferenca është organizuar nga Qeveria e Republikës së Kosovës, në bashkëpunim me Institutin e Historisë “Ali Hadri” në Prishtinë, Institutin e Historisë në Tiranë dhe Institutin e Trashëgimisë Kulturore dhe Shpirtërore të Shqiptarëve të Maqedonisë në Shkup.

Disa medie të Kosovës kanë njoftuar se, ndonëse Presidenti i Republikës së Kosovës, Z. Hashim Thaçi dhe Kryeministri, Z. Ramush Haradinaj, kishin premtuar se do të merrnin pjesë në këtë konferencë kushtuar Gjergj Kastriotit-Skënderbe, asnjëri prej tyre siç duket nuk ishte i pranishëm në këtë tubim, megjithëse ishin pjesë e programit të konferencës, të njoftuar më herët. Përfaqësuesi më i lartë i shtetit dhe i qeverisë së Republikës së Kosovës që mori pjesë në këtë konferencë akademike, ishte Ministri i Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë, Shyqiri Bytyqi. Në fjalën e tij drejtuar të pranishmëve në këtë konferencë, Ministri Bytyqi, tha se Gjergj Kastrioti – Skënderbeu është njëra nga figurat më të respektuara në historinë tonë kombëtare. Në fjalën e tij drejtuar të pranishmëve në këtë konferencë, Ministri Bytyqi, tha se Gjergj Kastrioti – Skënderbeu është njëra nga figurat më të respektuara në historinë tonë kombëtare. “Si figurë unifikuese” shtoi ai Gjergj Kastrioti -Skënderbeu, “Çdo herë ka qenë dhe mbetet adresa kryesore e identifikimit të popullit shqiptar. Skënderbeu, si njëri nga strategët më të njohur të artit luftarak, për 25 vite rresht, arriti që të vë themelet e shtetit mesjetar shqiptar. Edhe përkundër që ai u ndesh me ushtrinë më të fortë të kohës — pra me atë osmane — ai ishte i pathyeshëm dhe pengesë kryesore për depërtimin e ushtrive osmane në Evropën Perëndimore”, Ministri i Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë së Republikës së Kosovës, Z. Shyqiri Bytyqi.

Në fjalën e tij drejtuar të pranishmëve në këtë konferencë, Ministri Bytyqi tha se Gjergj Kastrioti – Skënderbeu është njëra prej figurave më të respektuara në historinë tonë kombëtare. “Si figurë unifikuese” shtoi ai Gjergj Kastrioti -Skënderbeu, “Çdo herë ka qenë dhe mbetet adresa kryesore e identifikimit të popullit shqiptar. Skënderbeu, si njëri nga strategët më të njohur të artit luftarak, për 25 vite rresht, arriti që të vë themelet e shtetit mesjetar shqiptar. Edhe përkundër që ai u ndesh me ushtrinë më të fortë të kohës — pra me atë osmane — ai ishte i pathyeshëm dhe pengesë kryesore për depërtimin e ushtrive osmane në Evropën Perëndimore”, Ministri i Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë së Republikës së Kosovës, Z. Shyqiri Bytyqi. Ministri Bytyqi theksoi se Skënderbeu, për vite të tëra shërbeu si figurë pikë nisëse e shumë proceseve të mëdha të popullit tonë dhe si i tillë, për shqiptarët e Kosovës, ai ishte shembulli me i mirë për vetëdijesimin e ndërgjegjes kombëtare. “Ai, ishte udhërrëfyesi i jonë në momentet më të rëndësishme të ndërtimit të shtetit tonë, që nga vlimet e mëdha politike në fillim vitet e ’90-ta të shekullit të kaluar, më pas gjatë luftës së lavdishme të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, e deri në ditët tona”, tha në fund të fjalës së tij, Ministri Bytyqi. Një prej të folësve në këtë tubim akademik në Prishtinë ishte edhe Përfaqësues i Kishës Katolike të Kosovës, Dioqezës së re Prizren-Prishtinë, Don Lush Gjergji i cili iu drejtua pjesëmarrësve me këto fjalë: “Historia flet dhe thërret në këtë përvjetor të madh, 550 vjetorin e vdekjes së të pavdekshmit Gjergj Kastrioti – Skënderbeut, i cili si dikur i mblodhi dhe i afroi Arbërit, ashtu edhe sot na afron dhe na bashkon ne Shqiptarët me shumë porosi, qortime, vërejtje, synime dhe frymëzime për të tashmen dhe të ardhmen tonë më të mirë”. Në fjalën e tij, Don Lush Gjergji bëri pyetjen se çfarë na mëson sot figura, jeta dhe veprimtaria e Gjergj Kastriotit – Skënderbe, për kohën dhe hapësirat tona ndërsa theksoi strategjinë largpamëse dhe vendimtare të Gjergj Kastriotit – Skënderbeut, duke nënvizuar se, “Takimi, afrimi, bashkimi, bashkëpunimi dhe bashkëjetesa e bëjnë Gjergj Kastriotin – Skënderbeun figurë historike dhe aktuale unike për ne dhe për botën. Njeri që diti, deshi dhe mundi të krijonte këtë rrugëtim shkallor, si art të suksesit, vëllazërisë, afërsisë, vlerësimit pozitiv, të jetës dhe të suksesit të përbashkët me të gjithë dhe për të gjithë.”

Don Lush Gjergji tha se nga Heroi Kombëtar i tyre, shqiptarët në këtë vit mbarëkombëtar kushtuar Gjergj Kastriotit-Skënderbe, mund të mësojnë shumë edhe sot, sidomos për bashkim, për bashkëpunim dhe për bashkëjetesë me njëri tjetrin. Për një bashkim, theksoi ai, “Si shprehje fuqie të bashkimit në dallime, për çdo ngadhënjim dhe sukses, që mbështetet në të vërtetën dhe në dashurinë për njëri-tjetrin, për idetë dhe idealet e përbashkëta, i bazuar në të vërtetën historike ilire dhe arbërore për përballimin vëllazëror të baticave dhe zbaticave historike dhe aktuale” dhe në bashkëpunim nënvizoi ai, “Si domosdoshmëri për çdo kohë dhe vend, shprehje e fuqisë dhe jetës, veprimtarisë dhe synimeve të përbashkëta, ku ne shpesh çalojmë dhe mungojmë, si një lloj dobësie pothuaj karakteristike e “thembrës së Akilit” për Popullin tonë”. Nga Prijësi i Madh, sipas Don Lush Gjergjit, duhet të mësojmë edhe bashkëjetesën, “Si shprehje atdhedashurie dhe flijimi, kërkimi të vazhdueshëm i të mirës së përbashkët, pa të cilën s’ka as të mira personale, individuale, familjare, grupore, që lehtëson fuqinë shpirtërore, morale, jetësore, që edhe ne, si Gjergji ynë dikur, t’i kthehemi vetvetes dhe të vërtetës”, ka thënë ai. Këtë temë siç duket trajton edhe libri më i ri i autorit Z. Jakup Krasniqi, “Skënderbeu dhe Porositë për Shekullin XXI”, që u përurua të mërkurën në Bibliotekën Kombëtare në Prishtinë. Duke folur për Gjergj Kastriotin – Skënderbe, të cilin ai e cilësoi si ndër figurat historike më të larta jo vetëm evropiane por edhe botërore, historiani Jakup Krasniqi ka veçuar faktin duke theksuar se ne e kemi njohur Heroin Kombëtar Skënderbeun si komandant dhe ushtar i fuqishëm, por duhet ta shohim edhe në këndin e mendimtarit të fortë, të një qeveritari që di çka do dhe jo vetëm për kohën e tij, duke i shërbyer edhe kohëve të tjera. Gjatë promovimit të librit, Z. Krasniqi ka porositur qeveritaret shqiptarë ta shfrytëzojnë pasurinë e begatë që vjen nga Skënderbeu në të tashmen dhe për të ardhmen tonë, njoftojnë disa burime mediatike të Kosovës.

Ministri Shyqiri Bytyqi e cilësoi Skënderbeun si udhërrëfyesin e shqiptarëve të Kosovës gjatë gjithë historisë e deri në luftën e fundit për çlirimin e vendit, ndërsa Don Lush Gjergji u tha pjesëmarrësve në konferencë se Gjergj Kastrioti- Skënderbeu, “Nuk e kishte humbur kujtesën historike personale, familjare, fetare dhe kombëtare. Edhe pse babai i tij Gjon Kastrioti qe i detyruar t’ua dorëzonte Gjergjin në moshën e brishtë 9 vjeçare, diku në fillim të vitit 1415”, Gjergj Kastrioti-Skënderbeu, sipas Don Lush Gjergjit, “Është shembull i shkëlqyer i përfaqësuesit të “diasporës”, i cili nuk mendonte me “bark”, por me krye, vlerësonte me mendje dhe me zemër dhe thënë me gjuhën e Shën Nënës Terezë, e “Jep pjesën më të mirë të vetvetes”, por për të tjerët, për të mirën e përbashkët për të gjithë, si model flijimi dhe dhurimi, altruizmi dhe atdhedashurie shembullore”. Skënderbeu shtoi ai — “Shtyllë jete dhe veprimi pati BESËN dhe me Besëlidhjen Shqiptare më 2 mars 1444, vuri themelet e reja dhe të vjetra tona komb-formuese dhe shtet-formuese, duke nderuar traditat e përbashkëta, simbolet — mbi të gjitha synimet, idetë dhe idealet tona — nën flamurin e përbashkët drejt historisë dhe ardhmërisë”, përfundoi Don Lush Gjergji, fjalën e tij përshëndetëse me rastin e hapjes së konferencës shkencore “Gjergj Kastrioti – Skënderbeu në 550-vjetorin e vdekjes”, mbajtur në Prishtinë më 16 Tetor, 2018.

DOM FRAN KOLAJ NDEROHET NGA KRYEMINISTRI HARADINAJ

October 16, 2018 by dgreca

DOM FRAN KOLAJ NDEROHET NGA KRYEMINISTRI RAMUSH HARADINAJ ME MEDALJEN E GJERGJ KASTRIOTIT-SKËNDERBEUT/-“Për kontributin e tij madhor në shërbim të atdheut dhe kombit, në kultivimin e vlerave të traditës shqiptare dhe në forcimin e unitetit të popullit tone”…./

Prifti i devotshëm për Atdhe e Fe, dom Fran Kolaj, ish famullitari i Kishës Katolike Shqiptare “ShënPali” në Detroit, tash Misionar në famullinë e Gllogjanit, është vlerësuar si Misionar atdhetar i përkushtuar.

Dom Fran Kolaj, është nderuar nga Kryeministri i Republikës së Kosovës, z. Ramush Haradinaj me medaljen simbol të Heroit Kombëtar. Lajmin e bëri të ditur në faqen e tij në facebook vetë Kryeministri z. Ramush Haradinaj, i cili shkroi: “Për kontributin e tij madhor në shërbim të atdheut dhe kombit, në kultivimin e vlerave të traditës shqiptare dhe në forcimin e unitetit të popullit tonë, pata kënaqësinë ta nderoj Dom Franë Kolaj me medaljen e Gjergj Kastriotit – Skënderbeut.”

Dom Fran Kolaj mbetet një mik e bashkëpunëtor i devotshëm i vatranëve në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Kur ishte në Famulline e Kishës së Shën Palit në Detroit ai bashkëpunoi ngushtësisht me degën e Vatrës atje. Po ashtu ai ka mbajtë marrdhënie të ngushta me Federatën Vatra, qendrën e saj në Nju Jork. Dom Frani ka marrë pjesë në shumë veprimtari të Vatrës dhe Diellit. Ai ishte pjesë edhe i koferencës shkencore kushtuar 100 vjetorit të gazetës Dielli, organizuar në qershor 2009 dhe në veprimtari të mëvonshme të Vatrës.

Dekorimi nga Kryeministri i Kosovës i dom Fran Kolaj është pritur shumë mirë nga shqiptarët e Amerikës, veçanërisht nga vatranët. Dega e Vatrës në Michigan komentoi me fjalë të ngrohta këtë vlerësim që Kryeministri Haradinaj i bëri misionarit të devotshëm për fe e atdhe. Vatranët e Michiganit shkruan në faqen e facebook-ut: I dashur Dom Fran Kolaj, urimet më të përzemërta për dekorimin tëvijnë nga vëllezërit dhe motrat tuaja, Vatranët në Michigan.
Medalja: Gjergj Kastrioti-Skënderbeu,- Kjo është një dekorate që Ju e keni merituar shumë kohë më parë,erdhi në kohën e duhur,dhe për këtë e falenderojmë shumë mikun tonë, Kryeministrin e Kosoves, Z Ramush Haradinaj”…

Edhe miqtë e tij po në Detroit, Alfons Grishaj dhe bashkëshortja Mirela Grishaj, e kanë pritur me gëzim këtë vlerësim të dom Fran Kolaj prej Kryeministrit të Kosovës. Ata komentuan vlerësimin e kryeministrit në fb: “Lavdia e Zotit ështëe pakufijshme. Meshtari atdhetar sjell fjalën e lavdishme tëHyut , dhe Kombit aureolen mbrojtëse. Ka gjëmëmadhështore se kjo?
Prandaj , pjesa e asaj aureole qe u djersit për Komb tëtakon dhe ty o miku ynë.
Prandaj ,falenderoj Kryeministrin Haradinaj për vlerësimin e lartëqëJu ka akorduar.
Mik i dashur , lutu per ne mekatnorët…!”
Alfons dhe Mirela Grishaj

Federata Vatra dhe Gazeta Dielli i përcjellin urimet më të ngrohta shërbestarit të Kombit dhe të Fesë dom Fran Kolaj duke besuar se kjo medalje e akorduar nga Kryeministri Ramush Haradinaj do ta kurajojnë atë për ta uar më tutje Misionin për Atdhe e Fe.(Dielli)

GJERGJ KASTRIOTI – SKËNDERBEU DHE ARBËRIA E EPOKËS SËTIJ

August 3, 2018 by dgreca

NGA EUGJEN MERLIKA/

Viti 2018, si vit jubilar i historisё sonё, ose mё saktё, i pjesёs mё tё ndritur tё saj, qё 550 vite mё parё, mё 17 janar 1468, me kalimin n’amshim tё Gjergj Kastriotit, do tё mbyllte njё epokё, na kthen vёmёndjen n’atё periudhё historike qё pёr shqiptarёt, nё sajё tё fuqisё marramendёse tё ngjarjeve dhe rёndёsisё kontinentale tё pёrfundimit tё tyre, mbeti nё kujtesёn e kombit si “shekulli i madh”, “koha e Arbёrit”, dhe u bё burimi mё i kthjelltё i frymёzimit pёr shekujt pasardhёs.

Shekujt, nё rrjedhёn e tyre tё natёs sё tejzgjatur tё pushtimit osman, i ruajtёn nё kujtesё ngjarjet e asaj epoke, duke i pasuruar me elementё tё legjendёs e duke i mbuluar me njё vello tё ndritёshme pёrfytyrese, nё tё cilёn mbizotёronin ngjyrat e ndezura tё periudhёs “zulmёmadhe”. Ishte kjo mёnyrё paraqitjeje njё domosdoshmёri pёr Shqipёrinё e dy shekujve tё fundit, pёr tё patur njё pikё mbёshtetjeje e frymёzimi, qё do tё shёrbente si material lidhёs i veçorive tё ndryshme tё botёs shqipfolёse, nё kuadrin e kёrkesave madhore qё shtronte koha nё drejtim tё vetёdijesimit kombёtar e tё shtetformimit.

Por sot, mbas 550 vitesh tё ndёrrimit jetё tё kryeluftёtarit, mbas 140 vitesh tё fillimit tё ngjarjeve tё Lidhjes sё Prizrenit, pёrballimit tё parё tё madh tё ndёrgjegjёsimit kombёtar tё shqiptarёve me Evropёn mosmirёnjohёse kundrejt flijimit tё tyre pёr tё mbrojtur krishterimin evropian katёr shekuj mё parё, mbas mё shumё se njёqindvjetori tё krijimit tё shtetit tё cunguar e tё pavarur, mendoj se bёhet i domosdoshёm njё rishikim objektiv i historisё sё vёrtetё t’asaj periudhe. Kёtё kёrkesё e ka vёnё nё dukje At Athanas Gegaj, nё studimin e tij, si tezё diplome nё vitin 1936, kur shprehet :

“Pёr t’u ruajtur nga ekzagjerimet e kёtyre kronikanёvet dhe pёr tё gjykuar mё drejt mbi pohimet, shpesh kontradiktore tё historianёve tё kohёs, kemi bёrё kёrkime nё burimet arkivore, pjesa mё e madhe e tё cilave janё tё botuara.

Besojmё qё kjo analizё ka lejuar tё nxjerrim mjaft gabime detajesh dhe shumё gjykime tё gabuara ose tё pasakta.”[1]

Mendoj se detyrё e historianёve ёshtё tё ndajnё tё vёrtetёn historike nga elementёt e folklorit apo legjendёs, nё mёnyrё qё shqiptarёt, pёr pjesёn mё tё rёndёsishme tё sё shkuarёs sё tyre, tё kenё njё tabllo tё qartё, tё vёrtetё, tё pёrcaktuar saktё nё pёrbёrёsit e tij kryesorё.

Mё duket se njё nga elementёt mё tё rёndёsishёm tё historisё sё Gjergj Kastriotit, ёshtё pёrcaktimi i saktё i moshёs nё tё cilёn ai braktisi familjen dhe shkoi nё oborrin e sulltanёve otomanё, pёr tё cilёn historiografia na jep disa variante. Gjithё kёta variante, nё lidhje me njё ngjarje tё shёnuar tё jetёs sё Skёnderbeut, janё dёshmi e njё amullie shqetёsuese nё studimin e historisё sё tij e nxjerrin para studjuesve tё sotёm njё detyrim, pёrsa i pёrket pёrcaktimit tё sё vёrtetёs s’atij episodi shumё tё rёndёsishёm tё jetёs sё personazhit. Arsyetimi logjik i pasojave t’atij episodi ёshtё i lidhur me tё gjithё ecurinё e historisё sё tij, mbasi nёse ka shkuar fёmijё shpjegon pregatitjen e tij tё gjithanshme si njё ndёr personalitetet mё tё spikatur tё kohёs sё tij, por nёse ka shkuar i madh ёshtё i kuptueshёm motivi i brёndshёm i tij nё sendёrtimin e epopesё mё tё lavdishme tё popullit tё tij.

Historiografia zyrtare e akademike e 70 viteve tё fundit e ka trajtuar epopenё e luftёrave tё Skёnderbeut si njё çast kulminant tё shpalosjes sё vlerave tё entitetit kombёtar arbёror. Po tё lexojmё historianёt e vjetёr, por edhe tё shekullit tё shkuar, nё njё pjesё tё mirё tё tyre, nxirret nё pah faktori fetar si mё kryesori nё veprimtarinё e Skёnderbeut si prijёs populli, si udhёheqёs ushtarak e si burrё shteti. Mund tё jetё bindёs apo jo, i ligjёruar apo jo, pozitiv apo jo, varet nga kёndvёshtrimi dhe mendёsia nё tё cilёn analizohet dukuria. Por nuk mund tё anashkalohet dhe, aq mё pak tё mohohet, duke u zёvendёsuar nga ai kombёtar. Mund tё diskutohet gjatё mbi tё gjithё vёshtrimet apo dritёhijet e asaj epoke madhёshtore tё historisё sonё, por nuk mund tё mohohet thelbi i saj. Njё sintezё e shkurtёr e gjithё asaj epopeje gjёndet nё njё fragment tё veprёs sё Mustafa Krujёs, “Historia e Skёnderbeut”, marrё nga libri “Shkrime historike”, faqe 358 :

“Por fuqít e Sulltanit rridhshin pajadamё prej burimesh tё pashterrueshme tё nji perёndorije qi pёrfshinte anembanё Dardanelavet gjithё Anadollin e krejt gjysishullin ballkanik gjatё Danubit e Savёs mbё nji anё, dhe Egjeut, Jonit e Adrijatikut nё tjetrёn, pёrveç nji ishulli tё vogёl Shqiptarёsh nёn nji prinjёs qi kishte damё me u bâmё flí e krishtjanizmёs me gjithё popullin e vet”

Ai popull stoik e zemёrmadh, edhe n’ata kushte ankthi e pasigurie, e ndoqi prijёsin me njё durim e forcё vullneti pёr t’u admiruar, i blatoi atij gjithshka e nuk shfaqi kurrё shenja pakёnaqёsie e kundёrshtie, edhe se fuqitё vinin duke u pakёsuar, edhe se lotёt ishin shterrur nё sytё e grave arbёreshe, atyre heroinave tё heshtura, mbi tё cilat rёndonin tё gjitha pasojat e lavdisё sё shekullit tё madh. Kujtesa historike do tё ishte shumё e mangёt, nёse nuk do t’u jepte atyre piedistalin e merituar nё altarin e vlerave tё kombit, ashtu sikurse dhe stёrmbesave tё tyre nё gjysёm shekullin e terrorit komunist.

Nё gjyqin e ftohtё tё historisё arbёrit dhe prijsi i tyre shkuan ballёlartё, sepse kishin kryer detyrёn e tyre kundrejt qytetёrimit tё cilit i pёrkisnin. Ai qytetёrim mbeti i detyruar kundrejt atij populli, pёr shekuj tё tёrё harrese e shkujdesjeje kundrejt fatit tё tij. Madje edhe kur, mbas gati pesё shekujsh lёngimi, ai popull deshi tё dilte nga errёsira e tё kishte shtetin e tij, pёrfaqёsuesit e atij qytetёrimi e njohёn atё tё cunguar, duke u bёrё pёrgjegjёs pёr njё tjetёr akt tё tragjedisё shqiptare.

Ndonjё prirje historiografike pёr t’a paraqitur atё epokё si ajo e shtetit tё bashkuar apo, pёr mё tepёr, e njё vetёdijesimi kombёtar, nuk i pёrgjigjet sё vёrtetёs. Arbёria, edhe me Skёnderbeun, mbeti njё trevё e pёrçarё nё zotёrinj tё mёdhenj e tё vegjёl, pa marrё as shembёlltyrёn dhe as ndёrgjegjen e kombit, qё ishte atёherё njё koncept i panjohur jo vetёm pёr tё, por pёr pjesёn mё tё madhe t’Evropёs. Nuk kishte kohё mё tё pёrshtatёshme pёr tё nxitur bashkimin e arbёrve nё njё shtet tё vetёm por, fatkeqёsisht nё shumicёn dёrmuese, princat arbёr, pasardhёs tё ish mbretёrve ilirё, nuk patёn as largpamёsinё pёr tё kuptuar situatat dhe as vullnetin pёr tё bashkur forcat.

Skёnderbeu u ballafaqua nё vite me tekat e pafund tё aleatёve, me ftohjen, me marrёveshjet me Venedikun apo turqit kundёr tij, me tradhёtitё madje edhe brёnda familjes, me kushtёzime tё shpeshta, me shpёrfillje kundrejt luftёs sё tij. Pati nё krahun e tij oficerёt e shtabit tё tij, me nё krye Vrana Kontin e Tanush Topinё, mbrojtёsit legjendarё tё rrethimeve tё Krujёs, por njohu dhe tradhёtitё e Moisiut, tё Hamza Kastriotit, tё Gjergj e Gojko Stres Balshёs, nё çastet mё tё vёshtira tё luftёs, mbas humbjesh tepёr tё rёnda si Berati apo Sfetigradi. Pati dashurinё e mbёshtetjen, deri nё flijim, tё popullit arbёr, por kёto nuk qenё tё mjaftueshme pёr tё vёnё themelin e asaj Abёrie tё bashkuar e tё lirё.

Pёr ne, shqiptarёt, ai mbeti fari drejtues qё na priu idealisht nё kёtё gjysmё mijёvjeçari, tё ngarkuar me re tё dёndura e tё zeza pushtimesh tё huaja e lufte tё gjatё me vetveten. U munduam tё njёjtёsohemi me emrin e tij, edhe se shpesh nuk i sendёrtuam mёsimet e porositё e tij. Megjithatё ai mbeti njё simbol, ai i qёnies sonё, i ёndrrave tona, i aspiratave tona shekullore. Ai na la njё pasuri tё pamatёshme, pёrkatёsinё, jo vetёm gjeografike, nё kontinentin evropian, ndihmesёn tonё, si popull, nё historinё e mbrojtjes sё vlerave qytetёruese t’atij kontinenti, krenarinё e tё flijuarit pёr ato vlera. Na takon ne sot, me qёndrimin tonё, me dёshirёn pёr t’u pёrmirёsuar e pёr tё ecur pёrpara nё rrugёn e qytetёrimit si njё trup i vetёm, tё tregohemi trashёgimtarё tё denjё tё emrit dhe veprёs sё tij madhore.

*Kjo ёshtё fjala e mbajtur nga Eugjen Merlika nё sesionin e XV shkencor “Gjergj Kastrioti – Skёnderbeu – heroi kombёtar i shqiptarёve”, tё zhvilluar nga Shoqata “TROJET E ARBЁRIT” nё Lezhё mё 28 korrik 2018.

[1]Gegaj, At Athanas, OFM : “Arbёria dhe Gjergj Kastrioti Skёnderbe 1405 – 1468” “Eurorilindja”, Tiranё 1995 faqe1