Nga Hazir MEHMETI/
Halmstad, 17-18 maj 2018- Halmstadi me „Tri Zemra“ në Sheshin e Vjetër, tani për disa vjet është vendtakimi i mësuesve/ve shqiptarë në Suedi dhe ligjëruesve e zyrtarëve nga Shqipëria e Kosova. Shteti i Suedisë është shembulli më i mirë në organizimin e mësimit në gjuhën e origjinës. Krahas kombeve tjera edhe shqiptarët e organizuar në Lidhje e Shoqatat e tyre mbështetën fuqishëm me projektet e tyre. 
Konferenca u hap nga drejtuesi i Shoqatës së Mësuesve Shqiptarë “Iliria” në Suedi, Murat Koci. Ai përshëndeti mësuesit/et dhe mysafirët e rastit mes tyre Rexhep Mazreku, Zëvendësministër i Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Nuhi Gashi, koordinator për mësimin shqip në diasporë nga Ministria e Arsimit të Kosovës (MASHTK), Veprimtari dhe ish deputeti i disa mandateve z.Hidajet Hyseni. Nga vendoret pjesëmarrësit i përshëndeti z.Kristen Jonson i cili mbajti kumtesë. Nga vendlindja erdhe disa pedagog nga UN shqiptare, Dr.Rovena Vata dhe Prof. Kledi Shegani , kurse nga Austria mësuesi me përvojë, Hazir Mehmeti. “Me përmbajtjen e saj tashmë kjo konferencë ka krijuar fizionominë e sa në rrafshin didaktik”, një konstatim përvojash nga transformimi i konferencës drejtë programimit dhe drejtimit nga shoqatat e mësuesve shqiptarë. Veprimtari dhe mësuesi me përvojë Nuhi Mazreku falënderoj të pranishmit, ai dha informata lidhur me historikun e shkurtër të qytetit të Halmstadit. Kumtesat ishin nga tema të ndryshme; Dinore Loshi u paraqit me kumesën nga përvoja profesionale “Mësimdhënia nxitëse dhe sfiduese”. Dr.Rovena Vata, pedagoge e hulumtuese, mbajti kumtesën “Roli i shkrimtarëve shqiptarë në zhvillimin e gjuhës shqipe”, kurse mësuesja Fatmire Bunjaku kumtesën “Planifikimi pedagogjik”. Nga UN i Prishtinës Hydajet Hyseni ligjëratën e tij “Letërsia, politika dhe historia shqiptare në funksion të ruajtjes së gjuhës dhe identitetin kulturor e kombëtar të mërgimtarëve” e cila u shoqërua diskutime. 
Premton Gërvalla, nga sektori i Entit Shtetëror, mbajti kumtesën “Mjetet digjitale në shërbim të gjuhës amtare…”, një përmbledhje interesante e të arriturave teknologjike bashkoohore si promotor në nxitje të ndryshimeve metodologjike e pedagogjike të domosdoshme. Në ditën e dytë seancën e punimeve e filloi ligjëruesja nga UN i Tiranës, Prof. Kledi Shegani: “Gjuha shqipe, mjeti kryesor dhe më i rëndësishëm i identifikimit kulturor e etnik dhe mjeti më i rëndësishëm i ruajtës së zhvillimit të identitetit nacional e kulturor”. Nga MASHTK me kumtesë ngacmuese e nxitëse doli Nuhi Gashi, i cili ka dhe vet përvojë si mësues disavjeçar në diasporë. Pjesëmarrësit punuan në grupe ku ishte mundësia e shkëmbimit të përvojave dhe njohurive në rrethe të ngushta kolegësh. Me temën “Mësimi shqip në Austri, specifika e orës mësimore në klasë heterogjene” doli Hazir Mehmeti, mësues me përvojë në Vjenë. Ai dha ligjëratën e filloi me informata nga personalitete të shquara austriake me origjinë nga trevat shqiptare e pastaj duke dhënë shembullin metodologjik e didaktik të mbajtjes së një ore në klasë heterogjene. Ai iu përgjigj të interesuarve se A-B-C Fibel –Abetarja e standardëve të larta për alfabetizim të fëmijëve në mërgatë, e përdorshme për të ndihmuar alfabetizimin dygjuhësor, mund të porositet O-line tek botuesi i njohur Weber E.Verlag. Kjo abetare, e vetmja e botuar nga Ministria e Arsimit të Austrisë sipas standardeve të kohës është tani edhe pjesë e katalogut tani edhe në Gjermani, një rritje kërkese e theksuar. Një temë tjetër me vlerë nga praktika mësimore ishte ligjërata “Mësimi përmes lojës” mbajtur nga mësuesi me përvojë dhe aktivisti i njohur Xhevat Isuafi. Loja tani është forma metodologjike bashkoohore më efikase diturinxënëse. Faqja e internetit e themeluar nga mësuesi Xhevat është e arritshme, kjo u provua me interesim nga pjesëmarrësit. Në pjesën “Prezantimi i librave të rinj” mbajtur nga Hazbi Lalica, mësues dhe autor tekstesh ishte një mundësi njohje e mësueseve e mësuesve me literaturën e caktuar, një alternativë e begatë në pasurimin e teksteve mësimore që mund të sigurohen lehtë në Suedi. Në konferencë veç ligjëruesve me diskutimet e tyre kontribuuan Adem Qerimaj, Lebibe Zogiani, Muhamet Zahiti, Shaban Gashi, Agim Morina, Hava Haliti, Sanije Selmani, Bekim Kaloresi, Qerim Raqi, Ymer Gërbeshi, Sefë Kryeziu, Qerime Gurguri, Ardiana Hasani, Shpresa Selmani, Fixhrije Syla, Merita Syla, Luljana Zahiti, Haki Behrami, Hafiz Xhemajli, Mejreme Gubetini, Bajram Kabashi, Anila Dervishaj, Faik Abdyli, Sylejman Berisha, Beqë Shala, Berta Lako, Zenel Zeneli. Për pjesëmarrësit nga organizatori në mbrëmje ishte organizuar program muzikor burimor shqiptar të kënduar nga këngëtarja e njohur në Suedi, Afërdita Xani, kurse nga Kosova ishte e ftuar solo këngëtarja Ardita Ukaj e cila interpretoj me mjeshtri disa këngë të bukura burimore shqiptare. Nuk munguan as vallet të cilat nxorën energji kohe e malli për vet jetën gurbeçare me shpresën për progres në vendlindjen për ku gjithmonë jetojnë ëndrrat. Në fund pjesëmarrësit me impulse të reja shkëmbimesh të njohurive drejtë auditorëve mbi regjistër shkruan: Mirupafshim sërish!
FILLON KURSI VEROR I GJUHES SHQIPE NE UNIVERSITETIN SHTETEROR TE ARIZONES
NGA LULZIM MULLIQI/
Shkollat shqipe kudo qe funksionojne ne mergaten shqiptare,ato mbajne gjalle gjuhen,traditat kombetare,si dhe zhvillojne veprimtari te shumta atdhetare,arsimore dhe kulturore.Gjuha shqipe e cila sherben si mjet Komunikimi ne mes te shqiptareve kudo qe ata ndodhen,ajo perben mjetin integrues te kultures shqiptare ne Pergjithesi.Mesimi i gjuhes shqipe ne mergaten shqiptare te Amerikes eshte nje prioritet I nevojshem dhe me se i domosdoshem per edukimin e brezave te rinj,te cilet po lindin dhe po rriten ne Amerike.Nisma per hapjen e shkollave ne gjuhen shqipe ne mergaten shqiptare te Amerikes do te sherben si nje force shtytese dhe baze solide per ti zgjeruar njohurite e gjeneratave te reja,per ti kuptuar me mire,gjuhen,traditat dhe trashegimine tone kulturore dhe kombetare.Ndonese,ne shtetin e Arizones jeton nje numer I konsiderueshem shqiptaresh,nga te gjitha trevat tona etnike,nje nisme e tille per hapjen e nje shkolle shqipe per femijte e Ketij komuniteti kishte filluar ne muajt e pare te vitit,2013,kur nje kurs fillestar tremujor ishte mbajtur ne ish-lokalet e Televizionit “ILIRIA” nga arsimtarja e dalluar e Ketij komuniteti,Pranvera Cabej.Megjithate,qe nga ajo kohe edhe pse eshte diskutuar shume here si domosdoshmeri hapja e nje shkolle shqipe per femijet e komunitetit tone,kjo ende nuk eshte realizuar,por mbetet njera nga prioritetet e ardhshme te Ketij komuniteti Shqiptaro-amerikan.Shqipja,kjo gjuhe e embel perendie,sic e kane quajtur rilindesit tane,na duhet ne shqiptareve sa te jete e mundur per te ruajtur identitetin tone kombetar dhe kulturore edhe ketu ne mergim.Keto dite nje kurs veror fillestar dhe me pas edhe i avancuar i gjuhes shqipe eshte organizuar nga institucionet me te larta arsimore amerikane te shtetit te Arizones.Universiteti Shteteror I Arizones(Arizona State University),ky tempull I dijes,nga me te medhenjte me SHBA,ka disa vjet qe kujdeset per organizimin e kurseve fillestare dhe te avancuara te gjuheve kritike per vendet e Evropes jug-lindore,ku bene pjese edhe Shqiperia dhe Kosova.Ky kurs intensiv i gjuhes shqipe per studentet amerikane dhe ata shqiptare qe studiojne ne SHBA,organizohet nen patronatin e Institutit te Gjuheve te Rrezikuara(Critical Languages Institute),qe punon ne kuader te Universitetit Shteteror te Arizones.Kursi i gjuhes shqipe nga ky Institucion i arsimit te larte organizohet ne dy afate te semestrit veror,duke filluar nga datat:1,Qershor dhe deri me daten 17,Korrik si kurs fillestar dhe afati i dyte si kurs i avancuar nga datat:20,Korrik e deri me 14,Gusht te ketij viti.Studentet te cilet e mbarojne me sukses kete kurs kane, te drejten qe me kreditet e fituara te vijojne nje praktikum per mesimin e gjuhes shqipe edhe per nje muaj ne Universitetin e Tiranes.Krahas dhjetera studenteve amerikane ,te cilet si lende zgjedhore kane mesimin e gjuhes shqipe,pjesemarres te ketij Kursi jane edhe nje numer simbolik i studenteve shqiptare qe studiojne ne kete Universitet prestigjioz amerikan.Mesimi i gjuhes shqipe nga ky Institucion arsimor amerikan eshte bere tashme tradicional dhe i pervitshem.Vlene te permendet se Kursi i gjuhes shqipe eshte mbajtur per here te pare me 2003.Ate kurs veror e kane ndjekur dhjetera studente amerikane dhe te huaj dhe organizimin i tij ishte organizuar krejtesisht falas nga Universiteti Shteteror i Arizones dhe vleresohej me tete kredi.Per me shume se dhjete vite te organizimit dhe mbajtjes se ketij Kursi nga ana e Institutit te gjuheve kritike qe funksionon ne kuader te ASU-se, tash kursin e gjuhes shqipe,ate fillestar dhe te avancuar e kane ndjekur dhe perfunduar me shume se 100 studente amerikane dhe te huaj,te cilet dine te shkruajne dhe te flasin per gjerat themelore ne gjuhen shqipe.Qe nga themelimi e deri me sot,kursin e shqipes e ka mbajtur,prof.dr.Linda Meniku,pedagoge e Departamentit te Gjuhesise,ne Universitetin e Tiranes.Ajo ka mbajtur shume leksione,seminare dhe veprimtari arsimore te organizuara nga nje numer institucionesh vendore dhe Nderkombetare, si dhe eshte autore e librit “Gjuha Shqipe per te huajt”,i cili perdoret si baze ekskluzive e kurseve vjetore.Gjithashtu,ajo eshte edhe autore e disa librave te tjere qe mbulojne nje varg lendesh te rendesishme si:Fonetika,leksikologjia,
Sipas,profesoreve dhe zyrtareve te tjere arsimor te ketij Universiteti thuhet:”Traditat e filluar per mesimin e gjuheve te tjera,e vecanerisht ato te vendeve te Ballkanit,ku perfshihet edhe gjuha shqipe do te vazhdojme te organizojme kurse te tilla edhe ne te ardhmen nga institucionet arsimore amerikane”Poashtu,zyrtaret arsimor te ketij Universiteti te njohur amerikane, theksojne se Universiteti Shteteror i Arizones ka nje marreveshje bashkepunimi edhe me Universitetin e Prishtinës.Ne marreveshjen e nenshkruar ndermjet ketyre dy universiteteve nder te tjerash thuhet:”Si rezultat i fazes fillestare te shkembimit dyvjecar te profesoreve dhe asistenteve,do te pasoje edhe kembimi i literatures dhe publikimi i punimeve shkencore ne gjuhen Angleze dhe ne gjuhen shqipe.Me zgjerimin e bashkepunimit,te dy Universitetet do te organizojne vizita respektive edhe te personelit te gjere akademik dhe administrativ.Ne kuader te ketij bashkepunimi Universiteti Shteteror i Arizones do te perkrahe fuqishem reformat ne planin akademik dhe operativ qe jane duke u realizuar ne Universitetin e Prishtinës dhe thellimin e bashkepunimit te metejme nderuniversitar.