Greqi – Dielli

RUAJTJA E IDENTITETIT KOMBËTAR PËRMES MËSIMIT TË GJUHËS SHQIPE NË GREQI

October 28, 2020 by dgreca

Lefteri Metkaj, mësuese e gjuhës shqipe në diasporën e Greqisë, rrëfen ekskluzivisht për gazetën Dielli, Organ i Federatës Panshqiptare të Amerikës VATRA, New York, ruajtjen e identitetit, kulturës dhe traditës shqiptare në Greqi nëpërmjet mësimit të gjuhës shqipe. Me mësuesen Lefteri Metkaj bisedoi gazetari i Diellit Sokol PAJA.

MESAZH KOMBETAR: “GJUHA SHQIPE NA THËRRET”

Gjuha jonë e ëmbël shqipe, është gjuha që na ndez krenarinë të gjithëve,por sidomos më shumë ne mësimdhënësve të gjuhës shqipe në diasporë. Sot kam për të gjithë këtë mesazh, për t’a sjellë më afër të nesërmen e gjuhës sonë amtare. Gjuha amtare është identiteti më i spikatur i një kombi dhe të mësuarit e gjuhës amtare nuk është vetëm një proçes arsimimi ,por është edhe më shumë, është vlerë e kulturës dhe e traditës kombëtare. Populli ynë thotë: “Gjuha ruhet aty ku shkruhet!” Pikërisht për këtë dua të falenderoj punën e gazetarit Sokol Paja, i cili reflekton me përvojën e tij, opinionin e gjerë shqiptar, duke i dhënë edhe më shumë përparësi, mësimit shqip në diasporë.Gjithashtu përshëndes me nderim nga Athina e me mirënjohje përgëzoj për punën e tyre atdhetare gjithë bashkatdhetarët e mi, anëtarët e Federatës Panshqiptare të Amerikës “VATRA” në New York, aty ku ka zemrën gjithë shqiptaria, pranë VATRES SUAJ. Ju nderoj pa kufi për veprimtaritë kombëtare qe zhvilloni, ju patriotë që i shtoni nderin kombit. Ju falenderoj nga zemra ju që jeni dhe investitorë të shtypit tuaj Gazeta “Dielli”, e cila shpërndan fjalën shqip, aty ku ka bukurinë fjala shqip. Ajo ecën me rrezet diell që shpërndan shqip Gazeta “Dielli”, e na percjell shqip zërin e vëllezërve shqiptarë në Amerikë, në Atdhe dhe në mbarë mërgatën e diasporës shqiptare.

SI ORGANIZOHET DHE FUNKSIONON MËSIMI SHQIP NË GREQI

Në Greqi egziston Shoqata me karakter jopërfitues me titull, ” LIDHJA E MËSUESVE SHQIPTARË NË GREQI”. Selia e shoqatës ndodhet në qytetin e Athinës, por shoqata ka shtrirjen e saj në gjithë Greqinë. Shoqata e mësuesve emigrante në Greqi ka qëllimet e saj të cilat janë: Ruajtja e identitetit kombëtar, mësimi i gjuhës shqipe në të folur e të shkruar, njohja dhe ruajtja e trashëgimisë kulturore, e traditave, njohja e teritotit gjeografik, e historise dhe e simboleve kombëtare të Shqipërisë. Për të arritur suksesin e këtyre qëllimeve vlen për t’u përmendur se puna jonë për mësimin e gjuhës shqipe bazohet tërësisht mbi baza vullnetare dhe gjithçka sigurohet nga vetë mësuesit , si nxënësit ashtu dhe ambientin. Nxënësit që marrin pjesë janë të moshave tē ndryshme që variojnë nga mosha nga 6 deri në 16, por here – here ka edhe me te rritur, mbi 20 vjeç. Koha e mësimit është dy orë dhe mesimi zhvillohet çdo të shtunë ose të dielë nga ora 11.00 – 13.00 , por dhe në mbasdite sipas kushteve të përcaktuara nga bashkëpunimi i këshillit te prindërve dhe mësueses së klasës.

NË CILAT QYTETE ORGANIZOHET, PREJ SA KOHËSH, ÇFARË KURRIKULE MËSIMORE PËRDORNI.

Fillesat e para të mësimit shqip në Greqi faktojnë me kronika të shumta aty në fillim të vitit 1998 nga Shoqata ‘SHQIPTARËT E SELANIKUT” ku drejtohej nga mësuesja e gjuhës shqipe znj. Mimoza Bejkollari Dako, e cila më 7 Mars të vitit 2001, përpjekjet e saj i kurorëzoi me çeljen e MËSONJËTORES SË PARË SHQIPE NË SELANIK. Ajo ditë shënoi për herë të parë mësimin shqip në Greqi. Nismës së saj iu bashkuan dhe shumë mësues të tjerë. U çelën dhjetëra shkolla të tilla paralele, u shtua me qindra numri i nxënësve shqiptarë. Ishte entusiazëm i madh për mërgatën e shqiptarëve të Greqisë. Në këtë fillim të vitit të ri shkollor 2020 – 2021 e përshëndes me mirënjohje mësuesen vizionare, atdhetaren znj. Mimoza Bejkollari Dako, po ashtu vlerësoj kompetencat e saj intelektuale,tashmë të dallueshme. Për të, ne mësuesit vullnetarë në Greqi jemi krenarë ,e cila u përballua me rrethana tejet të vështira dhe na çeli udhën e A.B.C- së. Kjo udhë e hapur përshkroi koordinata dhe çeli të tjera shkolla në qytete e ishuj ku banojnë bashkatdhetarët tane si në : Athinë (Omonia, Kukaqi, Kato Patisia, Rendi), Volos, Patra, Lamia, Korintho, Kretë, Arta, Kallabaka, Janica, Dhomoko, Elefsina, Madra, Luca, Artemisë, Spatha, Rafina, Elehokori. Si dhe në ishujt: Salamina, Tinos, Siros. Në Greqi afërsisht për 20 vite mësuesit vullnetarë kanë investuar vetë librat, fletoret, bazën materiale didaktike që duhen për të zhvilluar mësimin shqip, po ashtu dhe për veshjet festive në veprimtaritë me karakter artistik ,kulturor e kombëtar. Sivjet është viti i dytë shkollor që tekstet shkollore dhe jashtëshkollore na vijne nga Qëndra Botuese e Diasporës, Tiranë. Këto tekste shkollore janë të miratuara nga Ministria e Arsimit, janë programe didaktike për shkollat në Atdhe, por çdo mësues për klasën e tij, harton planin tematik – mësimor vjetor, sipas standarteve të kompetencave kyçe gjuhësore ,i cili duhet të bëjë planifikimin, dhe të realizojë 36 tema mësimore në lëndën e Abetares dhe të Gjuhës Shqipe.

NUMRI I KLASAVE , MËSUESVE, BASHKËPUNËTORËT.

Me sakrifica të shumta mësuesit atdhetarë morën përsipër një detyrë të vështirë në një mjedis jo shumë miqësor. Morën përsipër që mësimin ta bëjnë si vullnetarë, të vazhdonim traditën e rilindasve tanë dhe shëmbullin e të madhes, Nënës Terezë. Ende dhe sot shteti ynë nuk i ka mbështetur mësuesit vullnetarë, moralisht, financiarisht dhe ligjërisht. Të kesh mësues vullnetarë për 20 vite dhe të mos i mbështetësh kjo është, mos o Zot! Këto vetëm në shtetin tonë ndodhin. Shteti ynë ne mësuesve na ka lënë një barrë të rëndë mbi supë. Vetë ne mësuesit vullnetarë jemi investitorë të mësimit shqip në Greqi. Mësuesi i cili zhvillon mësimin e gjuhës shqipe në mënyrë vullnetare është atdhetar, por kur ai shkon dhe punon dhe një punë të dytë që të mos futë dorën në buxhetin e familjes së tij, është HERO! Këta mësues heronjë kanë çelur dhe mbajnë hapur 46 klasa të mësimit shqip në Greqi. Numri i mësuesëve shtohet vazhdimisht ,por mësimdhënësit aktivë së bashku me mësuesit rezervë janë afërsisht 60 mësimdhënës. Bashkëpunetorët më të mirë të mësimit shqip në Greqi mbeten Ministria e Diasporës dhe ajo e Arsimit të shtetit të Kosovës. Rezultati i këtij bashkëpunimi është realizimi i Seminarit vjetor në Greqi dhe atij mbarëkombëtarë, konkurset e dijes, ekskursionet të njohim historinë dhe trojet shqiptare, kampet verore ku u jepnin mundësinë fëmijeve të njiheshin me shumë nxënës që jetojnë në Kosovë e në diasporë, të cilët mësojnë edhe ata gjuhën shqipe. Po ashtu dhe trajnimin e vazhdueshëm të mësuesëve në koordinimin dhe bashkëpunimin e përvojave të mësimdhënësve, në hartimin e programeve,në funksion të mësimit plotësues të gjuhës shqipe në diasporë.

ROLI DHE PESHA E SHQIPTARËVE NË GREQI.

Intelekti, talenti dhe dora e artë punëtore e shqiptarëve ka hyrë pothuajse në çdo strukturë institucionale shtetërorë greke. Për të hyrë në këta sektorë shtetërorë ,për të patur një punë, një rol, një funksion si politikan,si artist, si sportist , si mjek apo si një punëtor i thjeshtë, një pjesë e shqiptarëve nga shkaku i ksenofobisë ndërruan fenë dhe identitetin. Kjo plagë e rëndë vazhdon ende dhe tani që kanë kaluar mbi 25 vite emigracion dhe tashmë nuk janë më ato pengesa të pakapërcyeshme dhe ky fenomen ndodh vetëm ne, komunitetin shqiptar, ku me dashje ose të imponuar nga kushtet bëjmë këto ndryshime të pa justifikueshme. Ndërsa jemi diaspora më e re, 30 vite, ndërruam kombim, fenë dhe si pasojë dhe kulturën. Janë shumë të dhimbshme këto dukuri që po ndodhin me ne shqiptarët e diasporës më të re , ne kemi rrënjët tona ,identitetin tonë , duam të përparojmë të integrohemi në vendet ku banojmë, POR JO TË ASIMILOHEMI. Shqiptarët duhet të kuptojnë se puna e ndershme, sjellja korrekte qytetare ,arsimimi ,respektimi i ligjeve të shtetit helen bënë diferencën për të qënë i pranueshëm e për të patur rol në shoqërinë greke. Brezi i dytë i shqiptarëve në Greqi është ajo pjesë që dominon me sukses në shoqërinë vendase. Të rinjtë dhe fëmijët shqiptarë janë studentët më të suksesshëm në universitete dhe nxënës të shkëlqyer në sistemin mësimor grek . Kanë patur gjithmonë rolin e Flamurtarëve në festa kombëtare, ku kanë nderuar veten, shokët, mësuesit e shkollave ku studiojnë , familjet e tyre , por dhe ne si komunitet shqiptarë ne Greqi. Megjithëse ngërçit të ksenofobisë ka shumë fakte që shqiptarët kanë integruar me dinjitet deri në instancat më të larta shtetërore të cilët kanë ndikuan të vendosin ura , baza të forta të reciprocitetit ,të komunikimit qytetar dhe të miqesisë së mirë shqiptaro – greke.

SI PRITET NË GREQI MËSIMI I SHQIPES, SI REAGON SHOQERIA ATJE

“Mblidhmani gjakun se do t’u duhet fëmijëve për të shkruar fjalët e shqipes”…Keto fjalë tha mësuesi PETRO NINI LUARASI dhe mbeti ne historine e mesimit shqip mësuesi i përjetshëm, mbeti mesuesi MONUMENT I SHKRONJËPËRHAPJES. Mërgata e Greqisë mbart shumë dashuri për gjuhën shqipe, per identitetin dhe ruajtjen e traditave shqiptare. I përkushtohet me kaq vlera dhe me kaq rendësi gjuhës së bukur shqipe. Por kësaj mërgate i mungon organizimi i mirë që është dobësia më themelore e mërgatës. Kur u kërkon bashkatdhetarëve ndihmë për gjuhën shqipe të gatshëm janë ,kur i fton për aktivitete përsëri nuk ngurojnë të marrin pjesë ,të investojnë. Por nuk mjafton vetëm patriotizmi ,duhet sensibilizim total në komunitet që prindërit të sjellin fëmijët të mësojnë shqip. Po të bëjmë një qëmtim të kujdesshëm nga jeta e historisë së mësimit shqip, dje dhe sot ,vëmë re se mërgata ka qënë më mirë e organizuar dje për mësimin shqip, ka patur një pjesëmarrje më të madhe nxënësish ,me shtrirje më të gjërë të kurseve të gjuhës shqipe në teritorin grek, me interesim më të madh të prindërve dhe të komunitetit. Pra mungon organizimi në komunitet jo dëshira. Vite të shkuara ka qenë më i mire interesimi për ruajtjen e identitetit kombëtar. Mungojnë organizime të mirëfillta për mësimin e gjuhës shqipe.Të gjitha shoqatat , organizatat në programin e tyre të parën temë duhet të kenë çështjen e mësimit shqip. Po nuk kanë realizuar në programin e tyre çështjen e ruajtjes së gjuhës shqipe dhe të identitetin kombëtar atëhere nuk ka realizuar çështjen më madhore. Bashkërisht i gjithë komuniteti ynë ,shoqata e organizata, intelektualë, individë bisnesmenë atdhetarë ,të gjithë jemi përgjegjës për ecurinë jo të mirë që egziston në ruajtjen e identitetit kombëtar e të mësimit të gjuhës shqipe. Më parë përgjegjësia për organizimet dhe bashkëpunimet e mirëfillta me shoqatat, të sensibilizojë komunitetin, të nxisë këtë veprimtari më gjërë duhet ta bëjë Shoqata e Lidhjes së Mësuesve Shqiptarë në Greqi. Ndaj ne mësuesve na bie pëgjegjësia profesionale dhe humane, na shtohet si detyrë të bashkëpunojmë me shoqatat e të sigurojmë nga prindërit pjesëmarrjen, të na sjellin femijet e t’u mësojnë gjuhën shqipe falas. Mungojnë programe bashkëpunimi me shoqata dhe organizata ,dhe ato kurse ku mësohet shqip janë hapur me iniciativa individuale të mësuesve vullnetarë . Praktikat e deritanishme nuk janë aspak të favorshme ,numri i nxënësve që marrin pjesë në mësimin shqip është jashtëzakonisht i ulët në krahasim me numrin e fëmijëve shqiptarë në Greqi. Problemi është , çfarë bëjmë ne sot për Gjuhën Shqipe? E shohim këtë veprimtari shumë rallë në mërgatë, shohim që nuk ka nxitje për artin e gjuhës shqipe, për fjalën e shkruar shqip që të shkojë bukurisht në një brez më të ri, të rritur larg Atdheut. Pra duhet një sensibilizim më tërheqës që të depërtojë në mërgatë ,të tërheqë më tepër vëmëndje. Mësimi i gjuhës shqipe meriton vëmendje të veçantë sidomos sot, sepse ne shqiptarët kemi shumë probleme me qëndrimin ndaj gjuhës sonë. Popujt evropiane , anglezët, francezët, gjermanët..po ua mësojnë gjuhën e tyre popujve të tjerë që nuk janë anglezë, francezë, gjermanë…Kurse ne, s’po arrijmë që t’ia mësojmë gjuhën tonë as vetes sonë! Ky padyshim është një nga turpet që na rëndon ne ,brezit të sotëm të shqiptarëve dhe shtetit tonë. I rëndon e do t’i rëndojë më shumë fëmijëve që sapo kanë lindur dhe te ata që ende s’kanë lindur.Nuk po përmend emra ,por të gjithëve mund të na kujtohen disa nga personalitetet me famë botërore që e kanë deklaruar se janë shqiptarë. Ata krenohen që janë shqiptarë, ngrenë lart dhe Flamurin Kuq e Zi ,e puthin atë, por që për faj të prinderve nuk flasin shqip ,gjuhën shqipe nuk e dinë.Ç’fajë kanë ata që prindërit nuk morrën përgjegjësitë e tyre që fëmijëve t’u mësonin gjuhën e tyre kombëtare ? Eshtë puna e mirë dhe e vetme që duhet të bëjmë që fëmijët në Greqi të rriten dhe të edukohen me vlera kombëtare. Pikërisht në rrugën me vlera kombetare që na e patën hapur aq ndritshëm Frashëllinjtë, Mjeda, Noli, Fishta të cilët na mësojnë ende mënyrën si të duam gjuhën tonë, si të veprojmë për pasurimin e saj ,na mësojne si të ndjejmë dashurinë dhe pasurinë e pafund të gjuhës që flasim, NE !!!

MESAZHI JUAJ PATRIOTIK PËR DIASPORËN NË USA

Bashkatdhetarë të mërgatës shqiptare në USA! Nga zemra iu falenderoj për gjithçka që bëni për ruajtjen e identitetit kombëtar shqiptar. Aty, “VATRA” juaj në Amerikë në çdo periudhë historike kombëtare ka qënë zemra e shqiptarisë, ka qëne vatra e ndërgjegjësimit kombëtar për shqiptarët kudo në botë . “VATRA” me zërin e saj të fuqishëm ka qënë Motoja e Shqiptarëve: TA DUAM KOMBIN AQ SA TA NDRYSHOJMË ATË. Këta shqiptarë atdhetarë larg Atdheut patën armë të fortë dashurinë për kombin ,dashurinë për gjuhën amtare, për flamurin. Mos të harrojmë më pas dhe mërgimtarët politikë ,vështirësitë e tyre si pasojë e persekutimit në Shqipëri për shkak të bindjeve të tyre politike antikomuniste dhe kombëtariste, ata deshën dhe luftuan për një Shqipëri demokratike ,të lirë e pluraliste. Ata braktisën gjithçka për të shpëtuar jetën ,nderin dhe dinjitetin e tyre ,por ata nuk i braktisën asnjëherë aty në Amerikën e largët ,gjuhën amtare, kulturën, traditat dhe fisnikërinë shqiptare, bindjet dhe vlerat morale të mbartura brez pas brezi, si dhe besimin se një ditë historia do t’u jepte të drejtë. Diasporën shqiptare në Amerikë dëshiroj t’a shoh më të avancuar se në periudhën e Nolit e të Konicës ,ashtu si dhe më pas, ku shumë atdhetarë të cilët aty në mergatën e amerikës mbajtën një peshë të madhe në dobi të çështjes kombëtare për rrëzimin e diktaturës komuniste. Po ashtu të mos harrojmë diasporën shqiptare në SHBA të cilët ndikuan në qëndrimin e Qeverisë Amerikane dhe të opinionit botërorë për çështjen e spastrimit etnik Serb ndaj popullsisë shqiptare në Kosovë.Mbrojtja e trojeve etnike dhe identiteti kombëtar për këta patriotë ishte çështja e qëllimit më madhore. Këta atdhetarë patën një ndikim të fuqishëm patriotik dhe intelektual në opinionin e realitetit shqiptar. Uroj që kjo vatër shekullore shqiptare të vazhdojë traditën, të mbajë lidhjet me çdo trevë të Shqiperisë, Kosovës, Presheves, Maqedonise, Malit te Zi. Sot aty duhet të kemi më shumë shqiptarë që të jenë patriotë si klasiket, Noli, Konica , Musineja, Mit’hat Frashëri. S’më duket e ndershme sot të mburremi shpesh me rilindasit e me personalitete të diasporës së hershme. Vërtet i nderojmë dhe i kemi imazh për të vazhduar në breza traditën identitare shqiptare. Ne krenohemi me veprat e tyre, por ato i kanë arritur ata vetë si shqiptarë me dashurinë për Atdheun, me zellin e punës për Kombin. Por më shumë e pranueshme është të krenohemi ne, me veprat tona për Kombin. Ç’bëjmë ne, për gjuhën shqipe dhe identitetin kombëtar? A kemi arritur ne të ruajmë një gjuhë të bukur e me fuqi shprehëse që të përjetojmë ende pathosin atdhetar të Naimit, Pashko Vasës, Migjenit, Fishtës, Asllanit, Agollit, Rugovës, Podrimjes, Arapit. A kemi punuar ne, për edukimin e identitetit kombëtar shqiptar? Fëmijèt tanë kanë turp të thonë: Jemi shqiptar! Pra kemi shumë-shumë për të bërë. Dua të shtoj diçka reale. Diaspora shqiptare asnjeherë nuk e ka kursyer kohën,mundin, paranë kur e ka lyp nevoja. Mërgata e Greqisë ka bashkëpunuar me mërgatën e SHBA-së, e ka ftuar në veprimtarinë kombëtare me rastin e 550- vjetorit të amshimit të Heroit tonë Kombëtar, GJ.K.SKENDERBEU. Trupa e Teatrit Kombëtare në Amerikë me Drejtor Z.Xhevat Limani, ka luajtur në Athinë ,Dramën Poetike,GJ.K.SKENDERBEU. Ky bashkëpunim ishte një takim vëllazëror, nje bekim ndjenjash, një ngushëllim i mrekullueshëm kombëtar. Pra, çdo secili prej nesh me punën e tij është një ambasador i mirë i Atdheut, për çështjen shqiptare dhe integritetin në vendet ku jetojmë. Pavarësisht punës sime si infermiere pranë një spitali shtetëror në Athinë, të ardhmen e jetët sime përsëri e shoh pranë fëmijëve shqiptarë në Greqi duke iu mësuar gjuhën tonë të bukur dhe duke promovuar vlerat e kombit në komunitet. Kam zgjedhur këtë mënyrë si më e mira punë vullnetare për të sfiduar asimilimin e fëmijëve shqiptarë në shtetin Grek të cilët “goditen”përditë nga gjuha vendase.Dëshiroj që fëmijët tanë kudo në diasporë t’i shoh në konkurencën greke, evropiane, botërore, të bëhen më shumë mjekë, akademikë, shkencëtarë, shkrimtarë, artistë dhe sportistë të suksesshëm. Kjo intervistë le të jetë një shpresë, një pikë e vogël ç’malljeje në largësinë e madhe të mërgimit, se malli për vendlindjen dhe bashkëkombësit është mall fisnik që nuk tretet, e s’paska ilaç t’a lehtësojë. Bashkimi yne dhe punët për kombin janë ilaçi më i mirë për të lehtësuar shpirtin larg, MËMËDHEUT! Të dashur bashkëkombës, punë të mbarë ju uroj dhe shumë më shumë dashuri , bashkëpunime, veprimtari atdhetare që na vëllazërojmë paçim. Të gjithë në diasporë të jemi tè pandarë për gjuhën ,për identitetin, të punojmë për ta përparuar e për ta bërë zonjë gjuhën tonë, flamuri ynë të ketë nderin qe na la babai i kombit ,Ismail Qemal Vlora, Isa Boletini, Hasan Prishtina. Rroftë Flamuri yne kombëtar! Rroftë Shqiptaria! Përqafime dhe urime nga Athina.

MINORITETET NË SHQIPËRI E GREQI

September 29, 2020 by dgreca

Nga Besnik Imeri- Greqia, megjithëse në fund të shekullit të kaluar, hyri edhe në BE nuk i njohu minoritetet dhe nuk i njeh as sot e kësaj dite. Sot, BE i kërkon Shqipërisë t’i trajtojë mirë minoritetet, ndërkohë që Greqisë i “fërkon kokën” që nuk i njeh minoritetet. Ky qëndrim i BE, besoj se e vendos atë në pozita qesharake dhe komike. Shqipëria, në fillim të shekullit të kaluar, sapo u krijua si shtet, i njohu minoritetet menjëherë dhe ka një shekull që është shëmbull në Ballkan për këtë qëndrim të saj.

Madje, që të jem bindës në këtë drejtim, shëmbullin po e marr para njëqind vjetësh pas Luftës së Madhe, pa e krijuar shtetin e saj, qeveria e përkohshme e Durrësit e Turhan Pashës më 24 janar 1919 i njohu minoritetet. Në pikën nr.6 të programit të saj ajo thotë: “Minoriteteve, që do të përfshihen në kufijtë etnikë të Shqipërisë, do t’u garantohen të njëjtat të drejta që gëzojnë mazhoranca dhe do t’u bëhen konçesionet më të mëdha brenda kuadrit kushtetues dhe të pajtueshme me të drejtat e sovranitetit të shtetit shqiptar. Nga ana tjetër, qeveria e përkohshme do të bëjë ç’është e mundur që të njëjtat të drejta t’u njihen minoriteteve shqiptare, që mund të mbeteshin jashtë kufijve të Shqipërisë së pavarur.”

Tani shtrohet pyetja, a e bëri të njëjtën gjë Greqia kur u krijua si shtet më 1831, apo edhe më 1835 dhe 1840; ndërkohë që ajo si shtet, përjashto arbanitasit që formojnë trungun e saj, në vetvete është e përbërë nga minoritetet? Pra është një shtet multietnik.

Qëndrimi i Shqipërisë mbeti i pandryshueshëm, gjë që pas disa vjetësh, kur Shqipëria kishte krijuar shtetin e saj dhe ambasadori ynë fuqiplotë në Greqi, Mid’hat Frashëri, në funksionin e Kryetarit të delegacionit shqiptar, në dhjetor të vitit 1923 raportonte para Lidhjes së Kombeve:

“Më lejoni z.President të shtoj dy fjalë, duke kërkuar në të njëtën kohë që deklarata ime të përfshihet në raportin e seancës së Këshillit.

Shqipëria ka nënshkruar klauzolat që lidhen më minoritetet, me vullnet të plotë…Vendi, që unë kam nderin të përfaqësoj (Shqipëria), u ka njohur minoriteteve etnike, të cilat jetojnë në kufijtë e tij, të gjitha të drejtat fetare, kulturore dhe qytetare. Në këtë pikëpamje, Shqipëria është shteti më liberal i pjesës juglindore të Europës…”

Qarqet shoviniste greke duke përfituar nga kjo tolerance e shtetit shqiptar që nga viti 1912 dhe këndej, nisur edhe nga ajo shprehja shqiptare, që, “i jep gishtin dhe të marrin krahun”, pretendojnë, se një pjesë e rëndësishme e popullsisë brenda territorit të shtetit shqiptar është greke. Ndërkohë që në vendin e tyre, në Greqi, ata nuk njohin si pakicë shqiptare, për të mos thënë si pjesë përbërse shtetformuese të Greqisë, masën disa milionëshe të arvanitasve, duke i shtuar kësaj edhe masën e madhe qindramijëshe të shqiptarëve të Epirit. Ata pretendojnë për rreth 400.000 deri në 600.000 grekë në Shqipëri. Por po të shikojmë rregjistrimet korekte të shtetit shqiptar, ata nuk janë më shumë se 60.000 greqishtfolës.

Edvin Zhake duke ju drejtuar rregjistrimit të shtetit shqiptar në vitin 1934 pohon: “Shqiptarët përbënin 97 për qind të popullsisë, popullsia me prejardhje greke 2 për qind, dhe, vllehë, bullgarë, sërbë, ciganë 1 për qind.”

Shoqata e Vorio-Epirotëve të Amerikës, që është pjesa më agresive e qarqeve shoviniste greke, me në krye klerikët ortodoksë grekë të Amerikës, të cilët, nga ana e tyre, janë maja e heshtës shpuese ndaj Shqipërisë dhe shqiptarëve; vazhdimisht kane ngritur zërin pranë institucioneve amerikane, për gjoja të mos respektimit të të drejtave të të ashtuquajturit minoritet etnik grek në Shqipëri. Ja se çfarë na thotë lidhur me këtë problematikë Edvin Zhake: “…Peshkopët grekë ortodoksë të SHBA në vitin 1981 ngritën pretendime për numrin e pakicës greke në Shqipëri…Komunikata e Departamentit SHBA më 20 prill 1981: “numri më i afërt, por jo plotësisht i saktë, i grekëve në Shqipëri mund të jetë rreth 50.000”… më datë 25.01.1984, mbi bazën e këtyre kërkesave, nënkomisioni i të drejtave të njeriut në Dhomën e Përfaqësuesve në SH.B.A në Vashington D.C mbajti një seancë dëgjimore në Kongres…Ata (peshkopët grekë) pretendonin se 400.000 ortodoksë në Shqipëri ishin grekë…Dokumentat zyrtare të SHBA tregonin se pakica greke në Shqipëri ishte 50.000 persona…Rregjistrimi i popullsisë në Shqipëri i vitit 1989 raportoi një pakicë greke prej 58.758 persona, në një popullsi të përgjithshme prej 3.25 milion banorësh…”.

Në një raportim që ambasadori ynë në Greqi, Mid’hat Frashëri, i bën Ministrisë së Jashtëme Shqiptare më datë 12 qershor 1925 thuhet: Në njerëz të qarqeve në prefekturën greke të Epirit mbretëron ky mendim; …Greqia ç’kishte për të fituar në Epir të Veriut i fitoi. Grekofonët e Shqipërisë kanë deputetë, shkolla, kisha, funksionarë zyrtarë, liri të plotë civile dhe politike. Edhe Qeverija Shqiptare ka bërë premtim që të miret në kabinet edhe një ministër grek. Pra ne tani nuk kemi më frikë, dhe duam që të shpëtojmë nga elementi shqiptar i Epirit, që të mos mbetet ndonjë kundërpeshë për helenizmën dhe të mundim të punojmë më shpenguar në Shqipëri të Jugësë…”

Ndërkohë që Greqia, me ndihmën e Europës, para dymbëdhjetë vjetësh (1913) i kishte grabitur Shqipërisë, mbi gjysmën e Shqipërisë së Jugut, Çamërinë, Janinën, Konicën, Follorinën, Kosturin etj. Po kush ishte sjellja ndaj kësaj popullsie shqiptare të pushtuar:

“…Ju grabitën pasuri me vlerë 2.700.000 napolona ar (flori)…Shqiptarët në Greqi nuk kanë të drejtë votimi, s’kanë deputetë, s’kanë të drejtë për shkolla shqipe, xhamitë dhe teqetë janë konfiskuar prej qeverisë greke…Ndërkohë që në Shqipëri kishte të hapura 37 shkolla greke, në Greqi nuk kishte asnjë shkollë shqipe për shqiptarët…”

Greqia pra, ashtu si ka vepruar në vitin 1925, ashtu vepron edhe sot e kësaj dite. Asnjë ndryshim, as në taktika dhe as në strategji. Në Shqipëri, I ashtuquajturi minoritet grek i ka të gjitha të drejtat. Ndërsa shqiptarët në Greqi, jo vetëm që nuk kanë asnjë të drejtë si shqiptar, si minoritet, por kanë frikë që të thonë që janë shqiptar, pasi persekutohen nga shtetit grek, një klerikokraci ortodokse, apo më saktë një shtet me tipare fashiste me ngjyrime të forta fetare.

Ka 100 vjet që popullsia shqiptare në Greqi; duke mos folur këtu për deportimin me dhunë, sekuestron e shtëpive, tokave, vreshtave, ullinjve, gjësë së gjallë; dhe, për më tepër, duke mos folur për genocidin grek ndaj shqiptarëve; është në të njëjtën gjëndje, në mos më keq. Sa komikë duken ata politikanë grek sot, që i kërkojnë Shqipërisë të plotësojë standartet europiane. Ata më kujtojnë fabulën, me ujkun që i kërkonte qengjit të mos i pshurrte ujin, kur qengji ndodhej në përrua më poshtë tij. Po BE çfarë roli ka në këtë mes? BE mban anën e ujkut, duke mbështetur me ndërgjegje padrejtësitë që janë kryer ndaj shqiptarëve këto 150 vjet. Ajo është në rolin më hipokrit, dhe, nëqoftëse do ta mohojë këtë, lë të detyrojë Greqinë si shtet anëtar i saj të njohë minoritetet. Në të kundërtën të gjitha llafollogjitë e BE, që sot e kësaj dite u kërkojnë shqiptarëve të sillen mirë me minoritetet, është hipokrizia më e pështirë.

Qysh me krijimin e shtetit shqiptar më 1912 dhe deri në ditët e sotme, fillimisht Fuqitë e Mëdha dhe sot BE, i kanë bërë presione të jashtëzakonshme shtetit shqiptar lidhur me trajtimin e minoriteteve. Flasim për trajtimin, se për të njohur, shteti shqiptar është i pari në këtë drejtim, që i njeh minoritetet dhe për këtë nuk kanë se çfarë të thonë. Fuqitë e mëdha dikur dhe shtetet e BE sot, e dinë shumë mirë që trajtimi i minoriteteve në Shqipëri është nga më të mirët. Por tjetërkund “fle lepuri”, qëllimi i tyre ka qënë vazhdimisht që në Shqipëri të njihen sa më shumë minoritete dhe të krijohet mundësia që Shqipëria të shpallet një shtet multientik, ashtu siç po bëjnë edhe me Kosovën. Me këtë mbulohet me gjethe fiku dhe e pëgëra e Europës në vitin e mbrapsht 1913. Por më këtë synojnë shpërbërjen e shqiptarëve si komb dhe jo unik në trojet e tyre etnike.

Por me që ra fjala, kush janë minoritetet që njeh shteti shqiptar? Janë të ashtuquajtur grekë të Jugut të Shqipërisë, të ashtuquajturit maqedonas të disa fshatrave në Prespë dhe si qershia mbi tortë, dy fshatra të ashtuquajtura malazeze në në fushën e MbiShkodrës. Por së fundmi, qeveria antishqiptare në pushtet ka njohur edhe të ashtuquajturin minoritet bullgar në verilindje të Shqipërisë. E shikoni sa bukur, e gjithë Shqipëria e rrethuar nga minoritetet. Aktualisht, po punojnë me të gjitha forcat, që Himara, të njihet si minoritet grek nga shteti shqiptar. Gjë që mund të arrihet si rezultat i gjunjëpërthyerjes së shtetit shqiptar.

Marrim vesh kohët e fundit (2020) se qeveria shqiptare me miratimin e ligjit për minoritetet, dhe në ndryshim të ligjit të mëparshëm ku minoritetet njiheshin vetëm në një territor të caktuar, tani i njeh pa kufizim në të gjithë territorin e Shqipërisë; ndërkohë, që këto tridhjetë vjet, nëpërmjet manipulimit dhe dhënies së shtetësisë greke të shumë shtetasve shqiptarë, Greqia ka arritur të ngre artificialisht numrin popullsisë pakicë greke në Shqipëri. Tani, me këtë ligj që ka miratuar kjo qeveri antishqiptare dhe puthadore e Athinës dhe Beogradit, pakicë greke kemi edhe në Vermosh, mjafton që atje të shkojë dhe të banojë qoftë dhe një greqishtfolës shqiptar, ose një shqipfolës shqiptar por me shtetësi greke.

Por po bëjmë një pyetje të thjeshtë: Kush janë gjithë këto minoritete brenda territorit të Shqipërisë së 1913? Mos vallë kjo bëhet për t’i nxjerrë të jashtëligjishëm shqiptarët e mbetur jashtë kufijve të shtetit amë pas copëtimit të 1913? Dhe së fundmi, por jo nga rëndësia, pavarësisht gjuhës që flasin, kush është etnia e vërtetë e këtyre minoritarëve që e kanë rrethuar dhe futur në lak Shqipërinë?

Qysh në fillim duhet të themi, se këtu ndodhemi para një mashtrimi të madh. Në Shqipëri nuk ka shumë minoritete, por e shumta ka vetëm një minoritet. Gjuhët e ndryshme që ata flasin, në të vërtetë nuk tregojnë etninë e tyre të vërtetë. Gjuha që ata flasin, në pamje të jashtëme, në formë, krijon përshtypjen e një popullsie të huaj fqinje. Shëmbull këtu, që për mendimin tim, është sqaruar mjaft mirë në pjesën që flasim për vllehtë, është i ashtuquajturi minoritet etnik grek, që nuk është gjë tjetër, ku siç e pranojnë edhe ata vet (Malqidhis), janë veçse vllaho-grekë, pra kemi të bëjmë vetëm me vllehë të greqizuar. Pra një popullsi dygjuhëshe, që ka humbur gjuhën e vet amtare vllahe dhe ka ruajtur gjuhën e huazuar, greqishten.

Interesant është fakti, se praninë e vllehëve të greqizuar në Shqipërinë e Jugut me gjuhë amtare vllahishten dhe gjuhë të huaj greqishten, siç e kemi përmendur edhe më parë, e pranojnë edhe vet grekët:

“..Në rregjistrimin e një pjese të vllehëve grekë të zonës së Kolonjës në vitin 1945 rregjistrohej si gjuhë amtare vllahishtja dhe greqishtja si gjuhë e huaj…Vllehtë grekë të shpërngulur u vendosën në zonën e Lunxhërisë, Zagorisë dhe Pogonit…Në Lunxhëri vllehtë grekë ngritën edhe fshatrat e tyre si Andon Poçi…”

Pra të gjitha këto të ashtuquajtura minoritete të tjera në Shqipëri, pas vllehëve grekë, hyjnë tek popullsitë dygjuhëshe, të cilat kanë humbur gjuhën amtare, dhe kanë ruajtur gjuhën e huazuar: “maqedonishten”, “bullgarishten”, “malazezen”, “boshnjaken”; të cilat, për hir të së vërtetës nuk janë shumë gjuhë, por janë vetëm një gjuhë, gjuha sllave, në variantet të ndryshme dialektore. Pra kemi vetëm një të ashtuquajtur minoritet etnik sllav. Pra të gjitha këto minoritete kanë huazuar një gjuhë, sllavishten. Por këtu lind kureshtja dhe me të drejtë mund të pyetet: cila ka qënë gjuha amtare e tyre?

Për mendimin tim, gjuha amtare e tyre ka qënë gjuha vllahe, të cilën, ata të shpërndarë në shtete të ndryshme sllave, qysh nga Perandoria Romake, e pas ndarjes, ajo Perandoria Bizantine, dhe, më pas ajo Osmane, e kanë humbur atë. Dihet nga të gjithë, që vllehët, për rreth dymijë vjet të shpërndarë në të gjithë Ballkanin, në pjesën më të madhe të tyre, kanë humbur gjuhën amtare dhe etnicitetin origjinal dhe të vërtetë të tyre. Dihet nga të gjithë që vllehët në Sërbi janë kthyer në Sërbë, në Bullgari janë kthyer në Bullgarë, në Kroaci janë kthyer në kroatë, në të ashtuquajturin Mal të Zi janë kthyer në malazez, në të ashtuquajturën Maqedoni janë kthyer në maqedonas, në Shqipëri janë kthyer në shqiptarë; dhe së fundmi, në të ashtuquajturën Greqi janë kthyer në grekë.

Tani ku e mbështes unë idenë, se këto të ashtuquajtura minoritete në Shqipëri janë thjesht popullsi vllahe, të cilat tufanet e historisë së Ballkanit i kanë shpërndarë në malet dhe luginat, kënetat dhe fushat moçalore të tij. U referohemi atyre që i konsiderojmë si miq të shqiptarëve. Së pari, Milan Shuflait, i cili flet për vllehë të sërbizuar në Mal të Zi, në mal dhe në fusha poshtë; dhe, vllehë të sërbizuar në Pejë dhe Prizren, pra në Kosovë, Ripërsërisim ato që thotë Shuflaj.

“…Pjesë të forta rumunësh (arumunësh ose vllehë), si vazhdim jugor i morlakëve të jugut, shihen në viset e Malit të Zi lindor të sotëm (fillimshekulli i XX-të). Jo vetëm dy maja malesh, Durmitori dhe Visitori, mbanin në vititn 1330 emër rumun, por edhe në dokumente të vjetra sërbe, që kanë të bëjnë me vise edhe më brenda lindjes (të Malit të Zi), janë plot me emra sllavë me prapashtesën rumune (Gradul, Radul, Bvladul). Vëllazëritë e shumta të barinjve rumunë banuan këtu, u grumbulluan sëbashku, si Piperët dhe Mogushët, ndërmjet lumenjve të Zetës dhe Moraçës dhe dhanë, bashkë më Luzhanët sllavë, material për krijime fisesh malazeze…Origjina e Piperëve malazezë, të cilët sipas kërkimeve të Erdeljanoviqit, janë formuar prej Piperëve dhe prej banorëve shumë të fuqishëm të Zhupës së vjetër të Luzhës dhe prej Mugoshëve rumunë bredhës, atëhere del e qartë origjina e fiseve të treta. Një vëllazëri (1416 “Villa Vllasami” në qarkun e Shkodrës), që ishte një shoqëri barinjsh…Origjinën dako-romane të këtyre rumunëve e jep emri i Mogoshëve (kujtojmë këtu djallin e zi me emrin Dushan Mugosha, i cili mbahej dhe mbahet për sërb nga atatë Kosovës,por që ishte vllah i sërbizuar), të cilët jetojnë edhe sot në shumë vende të mbretërisë rumune (Mogosani, Mogosesci, Mogosoie)…

Statutet qytetase të Kotorrit të shekullit të XIV i dallojnë qartë kroatët më në veri nga sllavët (Sclavi), të cilët të përzier me rumunë (Vualachi) dhe shqiptarë banonin në afërsi të qyteteve…

…pastaj sidomos vëllazëria “Vllehët Sremlanë”, që në vitin 1330 banonin afër Pejës. Kjo vëllazëri me emrin e vet ka ruajtur kujtimin në Srijem (Syrmium). Edhe në harkun e veriut të Drinit të bashkuar në Rrethinat e Shkodrës dhe në rrethin e Pukës (Epicaria) kanë mbetur elementë rumunë bredhës…

Viset ndërmjet Ulqinit, Raguzës, e Prizrenit, nga deti përgjatë Drinit deri në masivin e Alpeve Shqiptare dhe deri në anën e mëngjërt hidrografike të Lumës, formonin në mesjetë një brez të fortë të simbiozës etnike, në të cilin elementi shqiptar e rumun i barinjve shkrihej me banorët sllavë bujqësorë…

Manastiri i Shën Arkangjelit afër Prizrenit, i themeluar (1348) nga car Dushani, përfshinte me dekret mbretëror, përveç fshatrave të panumërta, përveç lagjeve e fshatrave shqiptare e vllahe në veri të Prizrenit, edhe një varg të madh fshatrash në Pilotin e Epërm, në perëndim të bashkimit të dy Drinave…

Sikurse për shkak të plastikës së tokës në zonën dinarike të katundeve të vjetra dhe sllavët iu nënshtruan mënyrës së jetesës së barinjve, kështu u krijua ndërmjet Kotorrit e Prizrenit edhe terminologjia shqiptaro-rumune-sërbe në sferën e blegtorisë dhe bulmetit, e cila kishte bazat e veta paraindoevropiane…në Raguzë 1357 (brença, caseus vllacheschus, caseus Murilachus)…Edhe në dialektet malazeze gjenden mjaft gjurmë të kësaj terminologjie (turin, hira, frus)…

Vëllezërit Balshaj (Strazimiri, Gjergji i I dhe Balsha i II), duke filluar nga viti 1360 paraqiten si zhupanë në Zetë…I ati i tyre pat qënë një bujar i varfër, i cili në pushtetin e car Dushanit zotëronte vetëm një fshat në Zetë. Balshajt rridhnin nga rumunët ose vllehët, flisnin si arbanët, korespondecën e kryenin sërbisht dhe mbaheshin si trashëgimtarë të mbretërisë sërbe…Në vulën (stemën) e Balshajve shihej “koka e ujkut me dhëmbë jashtë”; ndërsa shkrimi ishte cirilik…”.

Nisur nga sa sipër, nuk ka më dyshim, se popullsia e urtë, punëtore dhe paqësore e dy fshatrave tona të ashtuquajtura minoritet malazez në Shkodër, nuk është gjë tjetër veçse një minoritet vllah i sllavizuar. Vazhdojmë më tej. Nuk përbën ndonjë lajm të ri fakti që popullsia e fshatrave të Prespës, që ne e mbajmë për minoritet maqedonas, nuk është gjë tjetër veçse një minoritet vllaho-maqedonas, pra vllehë të sllavizuar; të cilët ishin bujqër të bejlerëve të Korçës, të ardhur aty gjatë perandorisë osmane kushedi se nga ku, por gjithmonë si një popullsi hyzmeqare (Këtë fakt e paraqet shumë mirë në romanin e vet shkrimtari nga kjo zone “Ata nuk ishin vetëm”). Ashtu siç edhe është i ashtuquajturi minoritet grek, një popullsi vllahe e greqizuar e ardhur në Dropull, Delvinë etj gjatë perandorisë osmane, si bujqër të bejlerëve të Gjirokastrës dhe të Delvinës. Pra të mos harojmë, se në këto raste kemi të bëjmë me një popullsi ardhacake në trojet shqiptare, dhe jo një popullsi minoritare të ngulur etnikisht në trojet e veta.

Nga ato që thotë Shuflaj, edhe ajo pjesë e së ashtuquajtur popullsi sërbe në zonën Pejë-Prizren dhe më gjërë, në të vërtetë nuk janë sërbë; por janë vllehë të sërbizuar. Pra Sërbia dhe BE nuk ka punë me këta “sërbë” të kllonuar, ashtu, si nuk ka punë Greqia dhe BE për ata “grekë” të kllonuar në Jugun e Shqipërisë, ku për të dy palët, e shumta, për ta mund të interesohet vetëm Rumania. Në lidhje me këta “sërbë” të Kosovës më ka tërhequr vëmëndjen konstatimi i Edith Durham, e cila thoshte se pashë një popullatë sërbe punëtore, të urtë dhe paqedashëse. Ku ta dinte Edithi se këta nuk ishin sërbë, por vllehë të sërbizuar, sidomos nëpërmjet kishës ortodokse sërbe. Përfitojmë nga rasti këtu, që ato tipare që Edithi i mendonte si tipare etnike të sërbëve të Kosovës, në të vërtetë janë tipare të popullatës vllahe kudo që ajo ndodhet.

Vllehët janë shumë punëtorë, të urtë, paqedashës, bashkëjetojnë paqësisht me shqiptarët, dhe kanë marrë pjesë gjërësisht gjatë Luftës së Dytë Botërore në krah të Luftës Nacional-Çlirimtare, edhe për një aspiratë shumë të rëndësishme, për një çlirim shoqëror, për t’ua marrë token, që ata e punonin, bejlerëve shqiptarë, ashtu si dhe jau morën, dhe sot ata njihen si pronarë në tokat e shqiptarëve. Me të drejtë mund të thuhet: Si mund të ekzistojë një minoritet që nuk ndodhet në tokën e tij, nuk ka tokën e tij, ku të jetë i ngulur. Minoritet pa tokë nuk mund të ketë. Këtë fakt, që këta minoritarë deri në mesin e shekullit të kaluar nuk ishin pronarë të tokës që punonin, por bujq të saj, e tregon edhe Justin Godart: “Kështu 18 fshatra, gjatë rrugës nga Gjirokastra në kufirin grek, flasin greqisht. Ata përfshijnë 400 shtëpi. Por banorët e tyre nuk janë pronarë të tokës, janë fermerë të thjeshtë.”

Ndërkohë që shqiptarët sot në Sërbi, Mal të Zi, Maqedoni dhe Greqi janë në tokat e tyre stërgjyshore të trashëguara brez pas brezi për mijëra vjet.

Dhe së fundmi, jam i mendimit, se edhe ajo popullsi që konsiderohet si maqedonase apo bullgare, që banon në verilindje të Shqipërisë në një zonë të thellë malore (goran apo gollobordas), që kryeministri aktual (2019) i dha statusin e minoritetit bullgar, duhet të jetë popullsi vllahe e sllavizuar (bullgarizuar) qysh në mesjetën e hershme dhe që banon aty prej qindra vjetësh. Edhe kjo është një popullsi e urtë, punëtore dhe paqedashëse, mjaft bashkëpunuese me shqiptarët. Mjafton të përmendim, se kjo popullatë në kohën e Skëndërbeut, u bë pjesë e ushtrisë shqiptare dhe luftoi trimërisht kundër hordhive osmane. Gjithashtu, kjo popullatë mori pjesë masivisht në Luftën Nacional-Çlirimtare.

Fakti që ajo banon në male të larta tregon hershmërinë e vendosjes së tyre aty, ashtu si u vendosën vllehët e tjerë në malet Ballkan të Bullgarisë, malet e Kroacisë, Malit të Zi dhe malet e Pindit në Greqi. Kjo popullatë mund të jetë vendosur aty në kohën e mbretit bullgaro-vllah Ivan Asenit në shekullin e XIII.

Vendosjen e vllehëve në Ballkan në malet e larta pas dyndjeve barbare dhe sllave e tregon edhe Enciklopedia Britanike: “Gjithësesi vllahët, “duket se rrjedhin prej banorëve të latinizuar të provincave të epokës romake, të cilët gjetën strehë në malet e larta prej dyndjeve të barbarëve dhe sllavëve””(Enciklopedia Britanike, vëll.12, f.430)

Pra si përfundim mund të themi që qarqe dhe fuqi antishqiptare në Europë, të cilat duan që Shqipërinë dhe Kosovën t’i kthjejnë dhe t’i trajtojnë si shtete multientinke; ndërkohë që në të vërtetë nuk janë të tillë: Kosova është 99 për qind e banuar nga shqiptarë; ndërsa Shqipëria, 97 për qind e banuar nga shqiptarë.

GREQIA NË BETEJËN NDAJ COVID-19 DHE SHQIPTARËT NË SHTETIN HELEN

May 8, 2020 by dgreca

Intervistë ekskluzive për gazetën Dielli e doktor Vasil Llajo mjekut shqiptar anestezist- reanimator në Athinë, dhënë gazetarit Sokol Paja./

HUMANIZMI I DR.VASIL LLAJO: Në kuadër të situatës emergjente të krijuar nga pandemia Covid-19, Vasil Llajo ka në pronësi Laboratorin Intermedica dhe dhuroi për Institutin e Shëndetit Publik (ISHP) 4500 (katër mijë e pesëqind) tuba të tipit Falcon, sterile një e nga një, free RNA&DNA, prodhim i kompanisë gjermane Greiner….

SITUATA NË SHTETIN GREK

Sipas doktor Vasil Llajos mjekut shqiptar anestezist- reanimator që punon në Athinë, pacienti i parë në Greqi, ose pacienti zero, u detektua në datën 26 shkurt në qytetin e Selanikut. Prej asaj dite u shtri pothuaj në gjithë territorin e saj. Shumica e rasteve të para të shënuara mendohet se kanë lidhje me personat që kishin udhëtuar në Itali dhe me pak me një grup udhëtarësh në Egjypt dhe Israel. Duke ndjerë rrezikun e përhapjes së shpejtë Ministria e Shëndetësisë dhe Instituti i Shëndetit publik shpallen si masë të parë anullimin e festimeve të karnavaleve dt.27 shkurt në qytete të ndryshme. Deri në dt.10 Mars ishin regjistruar 89 raste me Covid -19. Në dt. 10-11 Mars u njoftua mbyllja e fluturimeve ajrore ndërkombëtare për qytetaret duke lënë vetëm pak linja ajrore për riatdhesim ose shërbime shtetërore të domosdoshme. Në dt.12 Mars u njoftua vdekja e parë. Atëherë u vendos mbyllja e shkollave në të gjitha nivelet dhe në dt.13 Mars u shpall mbyllja e shumë aktiviteteve, pra “lockdoun “. U mbyllën kështu të gjitha kafenet, baret, qendrat tregëtare, muzeumet, restorantet, qendrat sportive dhe të atletikës, palestrat e stërvitjeve, qendrat e gjimnastikës personale etj. Më 16 Mars u vendos dhe ndërprerja e aktiviteteve dhe shërbesave fetare. Mbeten të hapura vetëm dyqanet e bukës, supermarket, farmacitë, qendrat diagnostikuese dhe disa shërbime të tjera. U vendosën masa të rrepta kufizuese në qarkullimin e njerëzve dhe të mjeteve të qarkullimit publik ose privat. Marrja e masave kufizuese shumë herët, më shpejt se vendet e tjera të komunitetit europian mendohet se është një nga arsyet e resultateve të arritura në përballimin e pandemisë, duke e futur Greqinë në vendet “model” duke marrë vlerësime mjaft pozitive nga opinioni europian dhe më gjërë. Në dt.19 Mars qeveria greke shpalli dhëniën e një pakete ndihmëse financiare për përballimin e situatës prej 10 billion euro. Deri në dt. 23 Prill numri i rasteve ishte në rritje me një kurbë “crescendo”. Pas kësaj datë kjo kurbe u horizontalizua dhe nga fundi i Prillit, rreth dt.28-29, filloi rënia e saj. Deri me dt.3 Maj u shënuan 2.626 raste të prekura nga Covid -19. Numri i vdekjeve arriti në 144, mbi 55 % ishin meshkuj dhe mosha mesatare 74 vjeç. Shumica e tyre i takonte pacientëve me risk të lartë, pra ata që kishin sëmundje kronike të mëparshme. Duke parë se numri i rasteve të reja në ditët e para të muajit Maj ishte në rënie dhe shumë i vogël, Qeveria Greke vendosi lehtësimin e masave shtrënguese. Kështu duke filluar nga dt. 4 Maj hiqet kufizimi i lëvizjes së lirë të njerëzve dhe të mjeteve të qarkullimit publik dhe privat.

SI PARAQITET E ARDHMJA NË GREQI

Do lejohet hapja e disa aktiviteteve ku shërbehet me kritere të caktuara për mbrojtjen e jetës së njerëzve dhe rrezikun e përhapjes së virusit. Nuk lejohet akoma hapja e hoteleve dhe aktiviteteve turistike. Turizmi, si një degë kruciale e ekonomisë greke ka pësuar një goditje sinjifikative që do të dojë muaj të rikthehet në gjendjën e mëparshme. Në dt. 11 Maj do hapin aktivitetin e tyre dhe restorantet, baret etj por në ambientet e jashtme ose “take aëay”. Mendohet mbas dt. 15 qershor të fillojë hapja e hoteleve turistike. Theksohet vazhdimisht ruajtja e masave kundër rrezikut të përhapjes si mbajtja e distancës fizike mbi 2 m, mbajtja e maskave në ambjente të shërbimeve apo transporteve publike, supermarket dhe kudo që presupozohet prezenca e mbi 4-5 vetave. Parashikohet një ecuri e mirë e kurbës së të prekurve duke ngelur në shifrat e sotme ose ndoshta me një rritje të lehtë pas heqjes së masave kufizuese, por me shpresën e rënies në ditët në vazhdim.

SHQIPTARËT NË GREQI

Shqiptarët në Greqi janë pjesë integrale e shoqërisë greke dhe si të tillë i janë nënshtruar në mënyre ekuivalente masave të marra. Janë ndërgjegjesuar se marrja dhe respektimi i masave shtrënguese është pjesë e interesit publik për mbrojtjen e njerëzve. Ata kanë përfituar nga masat e ndihmës ekonomike të shpallura nga qeveria si çdo qytetar tjetër.

KËSHILLA PËR LEXUESIT E DIELLIT

Unë si mjek do të këshilloja të jemi akoma të kujdesshëm me këtë lloj pandemie, pavarësisht ritmit gradual në rënie të kurbës së infektimeve. Nuk duhet të neglizhojmë akoma kujdesin ndaj vetes dhe të tjerëve. Të vazhdojmë të respektojmë akoma regullat e higjienës personale, të distancimit fizik dhe mbajtjes së maskës në fytyrë sipas kritereve të vendosura nga organet e shërbimit publik shëndetësor. Virusi qarkullon dhe do vazhdojë të qarkullojë ndoshta për shumë kohë. Akoma nuk ka të dhëna të plota për këtë kohë. Flitet për muaj ndoshta dhe vite. Por skenarët do të jenë optimistë me zbulimin e vaksinës. Mund të themi se shenjat e para të optimizmit duken me përdorimin për qëllime terapeutike të medikamentit Remdesivir. Opinioni mbarë ndërkombëtar është duke ndërtuar strategjitë e nevojshme për përballimin dhe kufizimin e përhapjes së këtij virusi. Me optimizëm po ju them se të gjithë bashkë në unitet do ta kalojmë dhe këtë provë të vështirë.

HUMANIZMI I DOKTOR VASIL LLAJO

Në kuadër të situatës emergjente të krijuar nga pandemia Covid-19, Vasil Llajo ka në pronësi Laboratorin Intermedica dhe dhuroi për Institutin e Shëndetit Publik (ISHP) 4500 (katër mijë e pesëqind) tuba të tipit Falcon, sterile një e nga një, free RNA&DNA, prodhim i kompanisë gjermane Greiner. Ky ishte një ndihmë simbolike sipas doktor Vasil Llajos në shenjë mirënjohjeje e respekti ndaj mjekeve dhe personelit tjetër mjekësor që ndodhen në vijën e parë të frontit të luftës ndaj virusit SARS CoV-2 në Shqipëri. Doktor Vasil Llajo ka punuar deri në viti 1992 si mjek Anestezist-Reanimator pranë klinikës së Neurokirurgjisë në Spitalin Universitar “Nënë Tereza” Tiranë dhe më pas nga 1993 u zhvendos në Greqi dhe mbrojti Diplomën e Mjekut dhe filloi punë si Anestezist në Spitalin “ KAT” Athinë. Në vitin 1995 rikthehet në Tiranë duke hapur Qendrën e parë private diagnostikuese, ku përfshihet dhe laboratori Intermedica. Në vitin 2010 doktor Vasil Llajo hapi Laboratorin mjekësor në Prishtinë – Kosovë të quajtur “Tirana Lab” ndërsa nga vitin 2016 ka hapur në Athinë një qendër diagnostikuese “Premium Lab”.

Italia, NATO-s: Arta, Preveza, Suli, e deri në Kostur banohen nga shqiptarët

May 10, 2018 by dgreca

1 Libri 1 Gazeta, Eleftheria e majit 1960 1 Gazeta, Iperiotikos Agon

Nga Arben Llalla/

Është shkruar vite më parë për një raport i Italisë drejtuar NATO-s në vitin 1960, ku qytetet Preveza, Suli, Filipias, Parga, Paramithia, Konica, Janina, Pogoni, Kosturi, Follorina, e kështu me radhë janë toka shqiptare që banohen nga 2/3 të popullsisë etnike shqiptare. Raporti i Italisë drejtuar NATO-s u pasqyrua në gazetat greke në fillim të vitit 1960 dhe më tej pati një reagim të ashpër nga ministri i jashtëm i Greqisë, Evangjelios Averof, i cili ishte vlleh me rrënjë nga fshati Meçovë i krahinës së Pindit. Ai i kërkoi qeverisë italiane ta anullonte menjëherë raportin dhe të jepte shpjegime të plota, madje të kërkonte ndjesë.

Ambasada italiane në Athinë bëri të qartë në një reagim paraprak që raporti nuk pasqyronte pikëpamjet e qeverisë italiane dhe se ky hetim i plotë ishte bërë me porosi. Raporti italian u konsiderua i pasaktë, i papranueshëm dhe anti-grek. Qeveria italiane u akuzua se ambasada e saj ka shpërndarë një njoftim në gjuhën shqipe, shoqëruar me një hartë të Shqipërisë së Madhe. Në shumë qytete të Greqisë u zhvilluan tubime anti-italiane.

Ne po sjellim faksimile e dy gazetave greke “Iperiotikos Agon” dhe “Eleftheria” e majit 1960, ku pasqyrohen reagimet e Greqisë për raportin e Italisë drejtuar NATO-s që vendbanimet në fjalë janë toka shqiptare.

Ky raport i Italisë krijoi acarime pa precedent me Greqinë, pra dy vende anëtare të Paktit të Atlantikut të Veriut ishin futur në sherr për çështjen e tokave shqiptare në Çamëri dhe në pjesën e Greqisë së Veriut.

Britaniku Ouen Pirsën në librin e tij (Owen Pearson) në librin “Albania as dictatorship and democracy, London, New York 2006, shkruan: “Në maj të vitit 1960, Greqia i dërgoi një protestë të fortë qeverisë italiane ndaj një raporti zyrtar “tejet tendencioz” mbi Shqipërinë, që ishte dërguar nga Shtabi i përgjithshëm italian i mbrojtjes dhe i qarkulluar mes komandave të tjera të NATO-s në selinë supreme, atë kohë, në Paris. Fragmente nga raporti italian u botuan në shtypin grek më 29 maj 1960 dhe që u konfirmuan nga burime zyrtare.”

Kjo tronditi thellë dhe befasoi qeverinë greke, e cila asnjëherë nuk kishte hequr dorë nga pretendimet territoriale ndaj të ashtuquajturit “Epiri i Veriut”, pra Shqipëria e Jugut.

Raporti, duke folur mbi përbërjen etnologjike të kombit shqiptar, vëren se qytetet epirote të Janinës, Prevezës, Kosturit, Pargës, Konicës e të tjerë ndodhen në Shqipërinë e Jugut, dhe se dy të tretat e popullsisë së Epirit përbëhen nga shqiptarë etnikë “që formojnë elementët më të mirë të zonës”.

Shqiptarët duan të jenë pjesë e vendimmarrjes për emrin e ri

February 10, 2018 by dgreca

Bisedimet për zgjidhjen e kontestit të emrit me Greqinë, kanë shtuar zërat në mesin e shqiptarëve se edhe ata duan të jenë pjesë e mbylljes së këtij problemi, apo që zgjidhja e mundshme të reflektojë karakterin shumetnik të Maqedonisë.

Forumi i intelektualëve shqiptarë, vlerëson se çdo zgjidhje që mund arrihet, nuk do të jetë e vlefshme për shqiptarët nëse nuk pasqyron realitetin në Maqedoni, si shtet ku jetojnë dy bashkësi të mëdha etnike, maqedonasit shqiptarët.

“Pa një marrëveshje ndërmjet maqedonasve dhe shqiptarëve, çdo vendim, çdo emërtim i vendit do të jetë i pavlefshëm për arsye se praktika na ka mësuar që të mendojmë kështu. Në vitin 1991, shqiptarët nuk u përfillën as për Kushtetutën, as për flamurin, as për pavarësinë, e as për asgjë tjetër, prandaj ajo edhe e solli luftën e vitit 2001”.

“Pra, patjetër emri i Maqedonisë duhet të përfshijë realitetin pasi një emër ku përmenden vetëm maqedonasit dhe injorohen shqiptarët, unë besoj se do të jetë bazë për një situatë kofliktuoze në të ardhmen”, thotë për Radion Evropa e Lirë, Shpëtim Pollozhani, një nga drejtuesit e Forumit Shqiptar, duke bërë të ditur se ky mekanizëm së shpejti do të dalë edhe më një propozim konkret për emrin e ri të Maqedonisë.

Pollozhani për këtë anashkalim të shqiptarëve, fajëson BDI-në, partinë politike shqiptare në qeveri, e cila, sipas tij, ka marrë rolin e të nënshtruarit në qeverinë e kryeministrit Zoran Zaev.

Bisedimet për çështjen e emrit deri më tani janë zhvilluar mes grupeve negociuese të të dy vendeve, ndërsa tani mes vet ministrave të Punëve të Jashtme, të cilët më pas për rrjedhën e bisedimeve apo qëndrimet e palës tjetër, do t’i informojnë drejtuesit më të lartë shtetërorë.

Në këto bisedime konsultuese përveç BDI-së, nuk merr pjesë opozita shqiptare, e cila gjithashtu ka reaguar për mospërfshirjen e saj, ndërsa ka bërë të ditur se do të kundërshtojë çdo zgjidhje që mund të jetë me ndonjë emërtim sllav.

“Ne si Aleancë për Shqiptarët, jemi kundër tendencave për sllavizmin e emrit, ashtu siç e kemi thënë që jemi kundër emrit sllavo Maqedoni. Gjithashtu, jemi kundër propozimit që dëgjohet në qarqet diplomatike rreth idesë që të përdoren emra me përcaktim gjeografik të shkruar vetëm në gjuhën maqedonase si “Gorna Makedonija”. Ne e kundërshtojmë këtë, sepse edhe kjo paraqet tendencë për sllavizëm dhe përvetësim të emirit”, deklaron Ziadin Sela, kryetar i Aleancës për Shqiptarët në opozitë.

Nga Bashkimi Demokratik për Integrim në Qeveri, thonë se shqiptarët janë pjesë e zgjidhjes së kontestit dhe se emri i ri duhet të pasqyrojë realitetin. Por, Bujar Osmani zëvendëskryeministër për çështje evropiane, gjatë vizitës së fundit në Beograd ka deklaruar për mediet se për këtë parti më me rëndësi është që të gjendet një zgjidhje pasi kjo do të zhbllokonte procesin euro- integrues.

“Unë mendoj që shqiptarët janë shumë të interesuar se si do të quhet Maqedonia. Emri i Maqedonisë duhet të reflektojë realitetin demografik në vend dhe prandaj ne jemi pjesë e këtyre bisedimeve. Por, për ne është shumë me rëndësi të zgjidhet, të mbyllet kjo çështje, për shkak se po bllokon integrimin në NATO dhe për ne NATO-ja është si të jesh apo të mos jesh. Është çështje ekzistenciale për shtetin, është çështje ekzistenciale për popujt që jetojnë brenda, përfshi këtu edhe shqiptarët”, ka deklaruar Osmani.

Kryeministri Zoran Zaev së fundi ka deklaruar se qeveria që ai drejton pranon një zgjidhje për emrin me përcaktim gjeografik, ndërsa si emra të mundshëm për zgjidhje përmenden Maqedonia Veriore, Maqedonia e Epërme, Maqedonia e Vardarit dhe Maqedonia (Shkupi).

Bisedimet pritet të intensifikohen nga java e ardhshme, ndërsa Qeveria nuk e përjashton mundësinë e arritjes së një zgjidhjeje deri nga fundi i marsit. Në rast të ngecjes së negociatave pritet përfshirja në to e diplomatëve të lartë perëndimorë.Zgjidhja e kontestit 25-vjeçar do të nënkuptonte edhe anëtarësimin e Maqedonisë në NATO dhe zhbllokimin e procesin të anëtarësimit në Bashkimin Evropian.