Shkroi: Leonora Laçi/Shkoder/ Promovohet në Shkodër libri“ Poeti i Kabashit “ –Prendush Gega “ Artist i Merituar” i Mjeshtrit të Madh të Punës të studiuesit Xhemal Meçi./ “Vin pes Krajlat nëpër det/
Vin pes Krajlat që çoi Eropa,/
Dajn Shqipnin copa –copa”./
Studiuesi i palodhur pukjan Xhemal Meçi që gjatë gjithë jetës së tij hulumtoi me përkushtim të pashterrshëm, duke lartësuar Pukën e mbarë Malësinë me veprat e tij me karakterit shkencor, etnografik, folklorik e historik, së fundmi na paraqet vepren dy vëllimore “Poeti i Kabashit- Prendush Gega- Artist i Meritum”. Me 17 Tetor 2014 në ambientet e Bibliotekës “Marin Barleti” të Shkodrës në bashkëpunim me Muzeun Historik të Pukë u zhvillua promovimi i librit kushtuar rapsodit pukjan Prendush Gegës që në këngët e tij i këndonte çdo ngjarje historike apo dhe përditshmërisë, siq është shprehur dhe studiuesi Prof.Dr Kahreman Ulqini (1963)“Cdo ngjarje, çdo krismë pushke, prekte telat e çiftelisë së Prendushit”. Studiuesi i mirënjohur pukjan Prof. Xhemal Meçi me profesionalizmin e tij na sjell përpara nesh këtë vepër unikale në llojin e vet, që është realizuar me mjeshtëri etnologu, studiuesi, mësuesi që mban mbi vete çmimin e merituar dhe të përligjur plotësisht “Mjeshtër i Madh i Punës”. Në këtë aktivitet promovues morën pjesë profesor e studiues, përfaqsues të pushtetit vendor, media të ndryshme, si dhe miq e dashamirës të Profesor Xhemal Meçit. Përmendim këtu: Prof. dr Artan Haxhi, Tamara Gaci, Prof. dr. Mahir Hoti, Prof. dr Rifat Talani, Prof. Ahmet Osja, Marash Kolaj( nënprefekti i Pukës), Maxhid Cungu( Kryetar i Këshillit të Qarkut Shkodër), Kolonel Bilbil Dervishi etj. Fjala e hapjes u mbajt nga Drejtori i Bibliotekës “Marin Barleti” Gjovalin Cuni, referuan studiuesit Prof. dr.Bajram Xhafa (historian) dhe Sefer Pasha. Në fjalen e se cilit vlen të përmendet vlerësimi që i bën punës kolosale të Studiuesit Xhemal Meçi. Ku Prof.dr. Bajram Xhafa thekson mes të tjerash -“… Por me veprën që ka bërë profesor Xhemal Meçi, njërën nga të cilat po e promovojmë sot, ai i ngriti shkencës së Etnologjisë, vëtës së tij, Pukës e Masësisë, një përmendore. Ku me këtë promovim u jetësuan këngët e Prendush Gegës”. Ndërsa studiuesi Sefer Pasha shprehet -“ Se Prendush Gega është i jashtëzakonshëm, i bën autopsinë shoqërisë së kohës, këngët e tij janë pët tu admiruar. Poeti rapsod Prendush Gega nuk është veç i Kabashit e Pukës por i gjithë Shqipërisë”. Fjalë përshëndetëse mbajti dhe Kryetari i Qarkut Maxhid Cungu e Xhemal Shkjau. U recituan dhe vargje nga këngët e Prendush Gegës që morën mjaft duarktrokitje nga të ftuarit. Vepra dy vëllimore kushtuar rapsodit Prendush Gegës është një vlerë e shtuar për të njohur më mirë historinë e popullit shqiptar, sepse nëpërmjet këngëve është pasqyruar realiteti shqiptar në fund shek XIX dhe fillim shek XX. “Ku kënget e poetit të malësisë Prendush Gegës kishin marr jehonë që prej fushorëve të Kosovës deri në brigjet e Ardiatikut”- citoj këtu Ernest Koliqi-n. Ka shumëllojshmëri në tematikën e këngëve të Prendush Gegës, ku mbizotërojnë motivet patriotike e ngjarjeve historike, ku jepen me mjete të goditura artistike skena historike. Këta këngë shërbejnë dhe si fakte historike për periudhën delikate në të cilën kalonte Shqipërisë. Nga ana artistike, menjanohen detajet e panevojshme, duke u përqëndruar tek dinamizmi i vargut duke shprehur thelbsoren e asaj që dëshiron te transmetoj. Përdorimi i dialogut e monologut si dhe mjaft figurave letrare vihen re dukshëm. Kënget e Prendush Gegës i janë kushtuar figurave si : Halil Musës, Bajram Currit, Pal Marashit, Sali Tahirit, Sadik Hoxha, Ismail Arifi etj. Apo, dhe ngjarjeve si : Lufta e Shkodrës, Lufta e Fletit, duke vlersuar Lajthizën e Malziun, rapsodit ja brenin shpirtin dhe gjëndja nën sundimin turk të Shqipërisë, ku për Rrethimin e Shkodrës nga serbo-malazezët në 1913 thur vargjet: “Esat Pasha u mustak i zi
Po ban fjalë me Mal të Zi
Hiq ket punë s’ta za trimni
Po m’rrethove me Serbi
Hiq pa gjak s’ke mujt me hi
m’merr me t’keq e m’merr me zi
Kullot robin si baktin
Si baktin qi kullot barin
Hej medet si i bahet hallit
Se na u sos mishi i kalit
Njiqind grosh s’i gjindet oka
Krajl Nikolla krye lopa
Nuk po din ça ban europa
Veç po ndez Shkodrën me topa
Po e ndez e te e ka shkri
Nga nji gjyle e hodh per shpi
Ka vra gra e ka vra fmi
Ka qart kish e ka qart xhami”. Dhe në rastin kur në vitin 1903 në Iballë u ndërtua shkolla e re , kundër vullnetit turk, Prendushi thuri vargjet: “Na bajmë shkollën e bajmë saraje, sa për Turkun s’kemi gajle”. Kjo shkollë u ndërtua nga populli i zonës, ku dha ndihmesë dhe Dom Ndre Mjeda me tekste shkollore si dhe mësuesi i parë i kësaj shkolle Kolë Zezaj. Këngët e Prendush Gegës u bën model për “këngtorët” pra shkollat e rapsodisë të mëvoshme. Mjaft përsonalitet të botës Shqiptare apo dhe bashkëkohës kanë dhënë vleresime për Prendush Gegën si Lazër Shantoja, Gjon Karma, Migjeni, Lazër Radi, Prof. Ernest Koliqi, Prof. dr Mark Tirta, Prof. dr. Kahreman Ulqini etj. Vlersimet për Prendush Gegën janë realizuar në mjaft raste dhe në sesione shkencore kushtuar rapsodit pukjan. Vëllimi i dytë kushtuar Prendush Gegës përmban vlerësimet për rapsodin nga personalitet të shkencës e historisë, sesionet shkencore që janë relizuar për të, kujtime e se si e kujtojnë bashkëkohësit e tij. Fjalen e mbylljes e mbajti autori Xhemal Meçi, që falenderoi të pranishmit për pjesëmarrjen, si dhe u ndal tek rëndësia e zhvillimit të promovimit në Shkodër. Duke saktësuar se zgjedhja e Shkodrës nuk ishte rastësore por e qëllimshme, sepse më së tepërmi u vlersua në Shkodër dhe u nxorr në pah Prendush Gega dhe këngët e tij, duke qënë se në këngët e Prendushit zinte një vënd të rëndësishëm ky qytet dhe ngjarjet që po ndodhnin në atë kohë të vështirë. Aq më tepër që luftoj sëbashku me pukjan të tjerë në rrethimin e Shkodrës, studiuesi i mirënjohur Z. Meçi recitoi vargun e Prendushit –“ Shkodra shkret për Shqipni po don me dek”. Pas promovimit u shtrua një koktej si dhe dreke në Grand Hotel Europa që u sponsorizua nga deputeti i Shkodrës Agron Cela. Vepra dyvëllimshme e promovuar tashmë dhe në Shkodër, është pasuri e madhe për folklorin, ku ashtu si Homeri por i maleve shqiptare, Prendushi i thuri vargje heronjëve tanë, ku krijimtaria e tij është një pasqyrim i realitetit.