Nga  Astrit Lulushi/*

Nëse gjithë njerëzimi minus një është i një mendimi, thotë Stuart Mill, bota nuk do të interesohej fare për heshtjen e një personi. Një shoqëri vërtet civile do të kuptonte rëndësinë e të drejtave të secilit dhe do t’ia siguronte këto të drejta. Por për momentin bota është e mbërthyer me rregullat e turpshme të turmës, rregullat e shumicës e cila shtyhet larg nga e vërteta. Gjithashtu, nëse do të kishte një shoqëri që e kuptonte rëndësinë e të drejtave të secilit individ, atëherë nuk do të kishim nevojë të ruanim të drejtat tona – sjellim këtu fjalët e John Lennon -Imagjino se nuk ka parajsë

Është e lehtë nëse e provon
Nuk ka ferr poshtë nesh
Mbi ne vetëm qiell.
Kjo bën vetëm të duket se bota ka më shumë liri sesa aftësi për të folur përballë turmës që flet me një zë. Çfarë të drejtash ka turma, që individi nuk i ka? Në një demokraci mendimi i shumicës mbizotëron, dhe individi ka të drejtë të bashkohet me individë të tjerë në çështje publike e politike. Mendimi i tij do të dëgjohet, por nuk do të mbizotërojë. Pra, individi nuk ka ato të drejta që shumica nuk ia jep. Ky është edhe thelbi i lirisë dhe përgjegjësisë që vjen me të. Arsyeja që shumë luftojnë e vdesin është Liria – pohimi se të drejtat nuk vijnë nga leja e të tjerëve, se të drejtat janë një aftësi e ardhur që në lindje dhe askujt nuk mund t’i privohet, përveçse si dënim për një krim, vendim që merret nga një juri e përbërë nga njerës si ai – nëse një person thotë se nuk është fajtor, atëherë nuk është. Por ky nuk është rregulli i turmës e cila vepron bazuar në mendime arbitrare.

*Ilustrimi: Karikature nga Medi Belortaja