NGA HASAN KOSTRECI/
Kemi më tepër se shtatëdhjet vjet që e përdorim si shumë fjalën popull dhe, për fat të keq, i kemi ngarkuar atij mbi kuriz mjaft mëkata, të cilat në fakt nuk i meriton, sepse pikërisht në emër të tij u bënë gjithë ato krime gjatë periudhës komuniste dhe sa herë që diktatura do arrestonte, internonte apo pushkatonte dikë, shprehej ‘Në emër të popullit’, por një gjë e tillë faktikisht po ndodh edhe sot, kur politikanët për t’u mbrojur ndaj akuzave që u drejtohen atyre, justifikohen se na kanë zgjedhur populli, të cilin kur u duhet e vlerësojnë dhe e quajnë të pagabueshëm dhe kur jo, ato që ata thonë, i quajnë thashetheme. Pra, nuk di kë t’u marrësh për bazë, por një gjë ama dihet, se jo vetëm atëhere, por edhe sot, populli ka mbetur vetëm një simbol që e shprehur në gjuhën popullore ‘Ka hapset e Kashtës’.
Është atëhere i mposhtur, i manipuluar, apo i pa aftë për të çfrytëzuar potencialin që ai ka? Në diktaturë edhe mund të ç’fajësohet, sepse ajo qe e egër dhe nuk të linte të reagoje për asgjë. Një protestë, përshëmbull, mbahet mënd nga të burgosurit në tetëdhjet e treshin në kampin e Spaçit, të cilën regjimi diktatorial i atëhershëm, e ndëshkoi rëndë dhe u pushkatuan disa vetë; Një tjetër gjithashtu, po nga të burgosurit në “Qafën e Barit” në tetëdhjet e katrën, por rinia e sotme duhet të kuptojë, se ato qenë me pasoja jo vetëm për individin, por edhe për gjithë rrethin e tij familjar, ndërsa sot jemi në demokraci dhe protesta është e lejuar dhe e mbrojtur nga shteti me ligj, por nga që nuk kemi eksperiencë, nuk para i përdorim, bile as atëhere, kur duhet. Do ishte me vënd, përshëmbull, të kishim protestuar, për dënimin qesharak që iu bë ish bllokmenëve, të cilët patën kryer krime të rënda dhe lyer duart me gjak; S’protestuam gjithashtu as kur u vodh thesari i shtetit, ngjarje që bëri bujë, por u kalua në heshtje; Për llustracionin që aq shumë u përfol, por asnjëherë nuk u realizua; Për dekriminalizimin që vazhdon akoma edhe sot të diskutohet, për vjedhjen përsëri të bankës së shtetit; për drogën që po transportohet, bile edhe me aviona, për korrupsionin me Çesin, e të tjera raste si këto dhe për t’u justifikuar, qeveritarët shprehen, se ua kemi lënë në dorë prokurorisë dhe gjykatave, ndërsa kur akuzohen si të pa përgjegjëshëm ata vetë, mbrohen, se jemi të zgjedhur nga populli. Por a mund të vazhdohet në këtë mënyrë, kur problemet dhe hallet e këtij vëndi, më shumë janë duke u diskutuar nëpër emisionet televizive si “Al Pazar”, “Fiks Fare”apo “Portokalli”, se sa në parlament, ku ka vetëm oratori, ofendime ndaj njëri tjerit dhe aspak rendiment.
Por e keqja është se edhe populli tani është pajtuar me këtë gjëndje dhe s’po i bën më përshtypje. Si duket, persekucioni i gjatë komunist, na ka ndrydhur aq shumë shpirtërisht, sa megjithëse kanë kanë kaluar njëzet e ca vjet, ende s’po e marim dot veten, por ai regjim nuk na ndrydhi vetëm shpirtin dhe shpërbëu karakterin, por mposhti tek njerëzit njëkohësisht edhe kurajon, vyrtut, i cili nëqoftëse në diktaturë, sadopak egzistonte, sot është, pothuajse shuar fare. Pesimizmi, gjithashtu, ka përfshirë gjithandej dhe sidomos rininë, e cila mëndjen e ka vetëm tek emigrimi, por ky fenomen është i gabuar, sepse, ashtu siç u provua edhe në nëntëdhjetën, demokracia që u fillua aq mirë nga ata, mbas largimit të tyre, mori drejtim tjetër dhe gjithçka u fashit. Pra, kombi pa gjakun e ri, nuk mund të egzistojë apo të bëjë progres, prandaj e përsëris, që gjenerata e re jo vetëm ta dijë e ta vlerësojë këtë gjë, por edhe të ndjejë njëkohësisht përgjigjësinë që ajo ndaj Atëdheut dhe kombit të vet, ka. Në dhjetorin që vjen mbushen plot njëzet e pesë vjet nga lëvizja studentore, e cila tronditi themelet e diktaturës dhe shëmbi komunizmin, prandaj guximi i asaj gjenerate, jo vetëm që nuk duhet të harrohet, por përkundrazi të kujtohet e të merret si shëmbull sakrifice dhe vendosmërie. E ngjajshme nga uniteti, por jo në të njëjtat kushte, ishte edhe protesta që u organizua para disa vitesh për të mos pranuar armët kimike që presupozohej të hynin në Shqipëri dhe pati sukses. Prandaj, kur populli ka unitet dhe është i bashkuar, edhe demokracia, sigurisht ecën më mirë, ndryshe, të ndarë dhe të veçuar sipas partive, siç aktualisht jemi, të kujton “luftën e klasave’ që diktatura komuniste përdorte dikur, për të na ndarë dhe bërë armiq me njëri tjetrin. Të shkëputemi, pra, njëherë e mirë nga mashtruesit, matrapazët dhe të korruptuarit, të cilët po e shkatërrojnë këtë vënd dhe t’i bashkohemi pjesës së ndershme të shoqërisë, asaj që e ka të trashëguar dhe me prova dashurinë për Kombin dhe Atëdheun e vet. Nëqoftëse lëvizja e dhjetorit, që përmëndëm më lart, s’e pati të mjaftueshme eksperiencën për ta përfunduar atë mision që nisi deri në fund, këto njëzet e pesë vjet, kemi mësuar shumë gjëra që nuk i dinim, të cilat duhet të na vlejnë, për të mos i përsëritur ato gabime edhe njëherë. Kërkesat e studentëve të universiteteve publike, nëqoftëse janë të arësyeshme, nuk ka asgjë rë keqe që protestojnë, bile edhe të përkrahen, sepse në një vënd demokratik, siç jemi ne, këto janë të zakonshme dhe krejt normale.