NGA GËZIM LLOJDIA/
Ka ekzistuar një shtyp,ai gjendej në emigracionin politik shqiptar,pas luftë së dytë botërore .Midis tyre gazeta “Flamuri” u botua në Romë për një periudhe kohore më shumë se 7-8 vjet me numra periodik. Duke ndjekur përshkrimet e gazetës “Flamuri”,botimi në Romë nga vitet 50.Çështja që përvijohet qartazi dhe hollësisht e mundshme për tu zbërthyer:aleatët e luftës dhe pas qëndrimi me ta. Gjemia lëkundet dhe nga vjen era fillon lëvizjen. Mirëpo le të citojmë radhë për radhë gazetën në fjalë:
“Me fqinjët Enver Hoxha ka inauguruar një politikë antikombëtare. Shqipënija ka në robni jugosllave që nga viti 1913. Krahina të gjana dhe të pasura si Kosova, Dibra, rrethet e Shkodrës, me një sipërfaqe e popullsi sa Shqipëria e sotme e quajtun e lirë. Afër 1.000.000 shqiptarë vuajtën dhe vuajnë tu pritë një ditë drejtësie për tu bashkuar me Shqipënin Nëne. Kur Shqipnija për qejf të Enver Hoxhës dhe me urdhen të Moskës kishte hyr në prerin e Jugosllavisë që e kishte robuen mirë vendin me traktate ushtarake,ekonomike,politike,marshalli Tito kishte zanë vendin e Skënderbeut. Atëherë Enver Hoxha mohonte Kosovën dhe “tanësin tokësore”tu deklarue në fillim të 1945 :”Me Jugosllavinë nuk kemi asnjë rivendikim”.Sot punët kanë ndryshuem”Shokët” janë ba armiq të tërbuem. Jugosllavija akuzon Enver Hoxhën pse prishi gjithë traktatet e akordet, dhe e armiqësoi me Shqipënin,ndërsa qeverisa komuniste e akuzon Jugosllavinë pse masakroi mijëra kosovarësh të cilët dojshin të bashkoheshin me mëmëdheun.
Ka haruar Enver Hoxha se në atë kohë pat dërguar brigadat komuniste për të shtyp kryengritjen kosovare kundër robërisë së kuqe. Politika e ndjekur me fqinjin jugor Greqinë.
Me pak rreshta citohet kështu se :”jugu i Shqipërisë ka ngelur në Greqi që nga viti 1913,Çamëria me një popullsi prej 130000 banorë. Por sot nga stërminimi sistematik i qeverive të ndryshme dhe nga shtrëngimi për ikur për në Turqi,kjo popullsi përmban 30000 shqiptarë .
Çfarë bënë qeveria e Tiranë,E.Hoxha nxirret deri ne qiell shpërthen kundra Greqisë të quajtur monarko-fashiste,por shkaku nuk janë as çamët dhe as Çamëria.
Ai është urdhëruar të mbajë në pasiguri kufirin e Epirit,për të vendosur ne vend planet e sovjetikëve. Kur çetat e ELAS dominonin në kufirin e veriut,komunistët nga viti 1943 prishën piramidat e kufirit greko-shqiptar dhe deshën të përgatisin popullin për një përqafim .
Nëse në Athin do të kishin fituar të majtët qeverisë nuk do ti binte ndërmend as për tokat shqiptare,as për çamët.
Këtu ka një citim të Mithat Frashërit në 1942:”Partia Komuniste interesohej jo për luftën kundra kombësive të huaja në Shqipëri,por për luftën kundra ideve dhe kombeve qi ishin kundra komunizmit, dhe Bashkimit Sovjetik. Sa për Shqipënin mjaftonte të tepronte nji shqiptar por aj të ishte komunist”.Për fqinjin tjetër Italinë. Thuhet se është lidhur një marrëdhënie diplomatike,por qeveria e Tiranës e shikon me syzet fashizmit. Çfarë fshihej pas asaj marrëveshje konsullore?Të futeshin në Itali agjentë për të vëzhguar dhe për të kryer atentat kundërshtarëve politikë. Kështu regjimi mori në sy të gjitha rreziqet duke u mbajtur pas kapistre të Moskës e cila nuk kishte përgatitur dhe as nuk u angazhua në ndonjë trakt për mbrojtjen e Shqipërisë.
Në një numër tjetër të gazetës lexojmë një historik të ardhjes në këtë gjendje.
Ndërsa fqinji në veri synon Shkodrën me male deri në detë,serbët po hapnin një shteg të gjatë deri në Durrës,kurse grekërit donin të kapnin Shkumbinin. Pasiç-kryeministri serb rreth datës 7 nëntor 12 është shprehur kështu”Shqiperina shqiptare do të ngjallte vatra turbullimesh dhe konfliktesh. Prandaj zgjidhja më e mirë do të ishte të zbatohej për shqiptarët trajtimi q kishin në kohën e mesme kur bëjshin pjesë te shteteve bizantinë e serbe e serbe pa pas privilegje te veçantë,por tue i respektua individualiteti dhe gjuha e tyre. Diku aty nga 14 dhjetori 1912, kryegjenerali grek ka pohuar “Ne kemi ndërmend ti ndajmë Shqipërinë mes grekëve dhe Serbëvet,mbasi autonomia shqiptare është e parealizueshme”.Kjo quhej atmosferë e vitit 12,kur Ismail Qemali nga deti,Mithati me shokë nga toka u mblodhën në Vlorë duke sjellë shpresën dhe premtimin se ‘Shqipëria nuk kishte mbaruar”Në 1912 ndriçimi shqiptar solli shpresën shqiptare duke i thënë botës se ka një komb me histori,gjuhë dhe vullnet.Por ujqëria ballkanase e solli në udhëkryq çështjen me prerjen kirurgjikale të Kosovës.
Një gazetar i huaj shkruan periodikja:” Flamuri është shprehur”
“Asnjë popull në histori nuk i është ngjitur kalvarit të përuljeve lëndore,politike e morale sa raca shqiptare. Në qoftë se duhet të çuditemi për ndonjë gjë kjo është s e ekziston gjithnjë në Shqipëri një ndenje edhe pse e zbehtë dhe shpërndamë që priret kah pohimit,kah rilindja e kombit.
Ka një shqyrtim të hollësishëm të rrjedhojave mbi të cilat ka ecur historia jonë. Sa herë përhapeshin fuqimisht e kryengritjet aq herë nxirrej në pah rreziku i pavarësisë dhe lirisë.
Ka edhe një fakt tjetër që citon e periodiku “Flamuri”.
Kryengritjet e vonta të ballkanasve ndihmoheshin e zmadhoheshin dhe në kuvende ndërkombëtare shpërbleheshin ,përpjekjet shqiptare fillonin me guxim e përfundonin me frikë sepse nuk kishte një fuqi e madhe si Rusia për sllavëve,bullgarët dhe grekërit,që të përkraheshin të drejtat e tona aq sa përkraheshin padrejtësitë e fqinjëve.
Lidhja e Prizrenit qe një kuvendim i madh dhe një kryengritje ndërsa më vonë koha solli kirurgjinë më të madhe të kombit tonë nga jugu dhe veriu.
Në 1912 Kosova humbi atdheun,Shqipëria humbi gjysmën e vetvetes shprehet periodiku Flamuri. Gjatë luftës së parë të përbotshme nuk kanë munguar sërish kasapët që janë paraqitur më harta për të bërë një tjetër kirurgji,për tu dhënë copa fqinjëve ardhacakë dhe në hartë të mbetej një Shqipëri e vockël dhe mesme. Parimet Ëilsonit dhe përpjekjet shqiptare kanë triumfuar. Ndërkaq në luftën e dytë të përbotshme aeroplanë të huaj deshën të ndihmonin kryengritjen jugosllave duke hedhur trakte dhe harta gjeografike ku Shkodra deri në Drinë në rrethin e Karagjorgjoviçit.Mirëpo shekulli i XX ishte shekulli që regjistroi humbjen e madhe shqiptare, por edhe shekulli që solli dritëzën e parë me bombat e NATO në Kosovë. Ndërkaq shekulli XXI duhet të jetë shekulli shqiptar. Defteri ku regjistrohet bashkëjetesa me fqinjët.500 vjet nga koha e tyre llogaritet ta ketë mbështjellur guaska e rëndë e perandorisë osmane. Kohërrëzimi,pra shurdhimi definitiv i saj,pritej të ndodhte riparimi. Ndërkohë vërshuan, si në skenarët e hershëm ballkanas,fqinjësia.
Harta pushtuese lexohet:veri shkjau serb,jug grekëria e pabesë .Zënia e luftës së përbotshme ishte më tepër se llaftari. Flamuj shtetesh pollën motet. Pasqyra e pushtimeve:përveçse sulme e pushtime varre të hapura, morte të rënduar,arkëmorte të rëndë. Fytyra e tyre, pasqyronte :ushtri që infektonin vdekjen.Në këtë Babiloni pushtuesish,pushtimet do të klasifikoheshin,përveçse të egra,të përbindshme pushtime.