Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Vidio Conference në Karantinë me mësuesit dhe stafin e Shkollës Shqipe “Alba Life”, NY

by

Nga Keze Kozeta Zylo/

Duke biseduar brenda karantinave tona nga të gjitha lagjet e Nju Jorkut me mësuesit dhe stafin e Shkollës Shqipe “Alba Life”, Ambasador i Kombit padyshim e pakësojmë dhe më shumë stresin në këtë kohë krejtësisht të pazakontë.

Në këtë periudhë pandemike botërore të mbyllur brenda mureve të ngurta medoemos që vëmendja jonë krahas familjes së ngushtë shkon dhe tek familja e madhe “Alba Life”.  

Këto ditë Qemal Zylo themelues dhe Drejtues i Shkollës Shqipe organizoi disa vidio conference me të gjithë mësuesit dhe stafin e shkollës në të gjitha lagjet e Nju Jorkut. 

Urimet e ndërsjellta për Ditën e Nënave vinin natyrshëm dhe çuditshëm se si ne uronim nga ekrani njeri tjetrin, të mbyllur më shumë se 40 ditë.  Pasi u informuam për shëndetin e të gjithëve, të mësuesëve, prindërve, fëmijëve, brenda mundesive ai paraqiti programin e punës që po zhvillon me nxënësit, prindërit dhe mësuesit, ndërkohë i ftoi për një bashkëpunim të ngushtë sipas kohës së tyre.

Shumë prindër kanë sjellë vidio përshëndetjeje për emisionin që është hapur enkas në kohën e izolimit nën titullin: “Përshëndetje Shqip nga karantina.”  Po ashtu dhe në TV “Alba Life” çdo të shtunë transmetohet program i posaçëm shqip për të gjithë nxënësit në Diasporë. 

Telefonatat e shumta falënderuese nga prindër të shumtë ka bërë që t’i pasurojmë dhe më shumë programet tona.  

Mësuesit folën me nostalgji të madhe për Shkollën Shqipe “Alba Life”, dikush dhe me lot ne sy tha se ju mungon shumë mësimi shqip.  Disa prindër na përshëndetën nga ekrani dhe me fëmijët e tyre, përshëndetje që na sillte veç gëzim dhe dashuri. Emocionuese ishte të dëgjoje përshëndetje dhe nga ish nxënës të Shkollës Shqipe si Steven dhe Kevin të cilët se harrojnë kurrë programin shqip.  Të gjithë mësuesit folën me pozitivitet dhe shpresojnë se do të fillojnë normalitetin. 

Lutemi dhe le të shpresojme së shpejti!

(dita e 44-t e izoluar brenda mureve nga Lufta pandemike botërore)

Lamtumirë Rexhë Xhakli!

by

Ndahet nga jeta patrioti dhe adhetari i Kombit Rexhë Xhakli, New Jersey/

Nga Keze Kozeta Zylo/ Dielli/

Me hidhërim të thellë e mora lajmin e ikjes nga kjo botë të patriotit dhe atdhetarit të flaktë /

Rexhë Xhakli.  Ne ishim kreanar si Diasporë të kishim në gjirin tonë një burrë zemërmadh dhe një atdhetar që i rahu zemra  fort për Kombin deri sa iku.  Ne fakt zemra e tij do të jetë në përjetësi pasi ai la pas vepra që vihen në shërbim të njerëzve në nevojë, si në edukim ashtu dhe në fusha të tjera.  

I ndjeri Rexhë Xhakli së bashku me bashkëshorten e tij Dr.Xhaklin hapën qendra për fëmijë me Autizëm dhe Down Syndrom në Kosovë.  Ata kanë ndihmuar në fushata të ndryshme në ngritjen e fondeve për Kosovën dhe Kombin. Ishte e pamundur të mos e shikoje 

Rexh Xhaklin në aktivitete të rëndësishme kombëtare dhe kulturore ku merrte pjesë gjallërisht dhe jepte opinione para kamerave. 

Të dy me Qemalin kemi pasur fat ta intervistojmë dhe ta kemi në arshivën e TV “Alba Life”, New York.  Elekuenca e Tij në të folur, dashuria dhe pasioni për punë kombëtare e rreshtojnë ate në njerëzit e njohur me kontribute të Diasporës Shqiptaro Amerikane.

Rexh Xhakli ndihmoi jo vetëm duke shkuar me Flamur në dorë në aktivitetet kombëtare, por dhe kontribuoi financiarisht.  Ai diti me plot kulturë dhe atdhetarizëm të bënte bamirësi atje ku duhej dhe kur duhej.  Altruizmi dhe patriotizmi i tij ishin dy nga cilësitë që dalloheshin lehtë kudo që shkonte.  Perkrahja qe iu ka bere fëmijëve me Autizëm dhe Down Syndrome, kishin dhe një arsye të madhe shpirtërore, ngaqë ia kushtoi djalit të tij Arbenit i diagnostikuar me Autizëm.  

Ai u dallua si nje biznesmen i suksesshëm dhe që diti jo vetem ta menaxhonte me profesionalizëm, por ndërkohe ndihmonte dhe Kombin.

Këto veprime kaq humane dhe tejet shpirtërore doemos që do të ngelen gjatë në kujtesën tone, jo vetëm ne që e njohëm nga afër, por dhe ne të gjithë Diasporën që i shërbeu me devotshmëri deri në frymën e fundit.

Është e dhimbshme kur dëgjon që njerëzit largohen nga kjo botë para kohe, por akoma dhimbja dyfishohet kur ikën në këtë kohë të pazakontë në kohë lufte.  

Ngushëllimet tona për ju Dr.Xhakli, Adrianës dhe Arbenit për këtë humbje të madhe në familjen tuaj!  

Zoti ju dhëntë forcë për ta përballuar këtë fatkeqësi familjare.

Dritë të pastë shpirti Rexhë Xhakli!

Lamtumirë!

6 Prill, 2020

Staten Island, New York

VALBONA TOLVE, NJË NGA USHTARET E BETEJËS KUNDËR COVID-19 NË NEW YORK, QENDRA E PANDEMISE

by

Bisedë me znj.Valbona Tolve e cila eshtë në vijën e parë të Frontit të Luftës kundër koronavirust në Amerikë

Bisedoi Keze Kozeta ZYLO*/ Dielli

Shqetësimi më i madh imi është që ne nuk kemi “personal protective equipment” për tu ruajtur nga infektimi me këtë virus. Nuk kemi as maska. Shqetisimi tjetër është se spitalet nuk janë në gjendje t’i ndihmojnë dhe të kujdesen pë të gjithë këta pacientë të infektuar.

Znj.Tolve punon në dy qendra të mëdha spitalore në New York të cilat kujdesen për pacientë që janë testuar me COVID-19.

Në këtë kohë pandemike që po kalojmë cila është  detyra juaj në spital për t’i shërbyer popullit amerikan?

Unë jam infermiere. Unë punoj në departamentin e Kardiologjise, Montefiore Medical Center në Bronx si dhe në Good Samaritan Hospital në Suffern, NY në Telemetry Unit dhe tani kujdesemi për pacientë që janë testuar për COVID-19.

Në MMC unë punoj në një klinikë. Aty ne shikojmë pacientë që kanë probleme me zemrën. 

Unë assistoj me nuclear stress tests dhe echo stress test. Mbledhje ka përditë, dhe nuk e dimë se çfarë e nesërmja do të sjellë. Ka shumë të ngjarë që të na lëvizin në spital ku ka më shumë nevojë për infermierë e doktorë, sepse numri i pacientëve të infektuar rritet çdo ditë. 

Cili është shqetësimi juaj kryesor si infermiere kur ndodheni pranë pacientëve tuaj?

Shqetësimi më i madh imi është që ne nuk kemi “personal protective equipment” për tu ruajtur nga infektimi me këtë virus. Nuk kemi as maska. Shqetisimi tjetër është se spitalet nuk janë në gjendje t’i ndihmojnë dhe të kujdesen pë të gjitë këta pacientë të infektuar. 

Si u ndjetë kur ju dhanë detyrën se ju do të jeni në vijën e parë të Frontit të Luftës?

Manaxherja ime më dërgoi një tekst mesazh për të më njoftuar. Të them të drejtën u trondita, po pastaj mendova, rreziku është gjithandej tashmë i përhapur dhe njerëzit kanë nevojë më shumë se kurrë për ne. 

Si nënë dhe si bashkëshorte keni frikë se mos e merrni nga të sëmurët këtë virus vdekjeprurës?

Frika është, po kur je në vrullin e punës e harron dhe frikën. Të gjithë që punojnë në fushën e mjekësisë në këtë kohë apo në një tjetër ekspozohen me viruse e bakterie të rrezikshme. Infermieret që janë shtatzanë, ose kane probleme të tjera shendëtsore nuk kujdesen për pacientë të infektuar me COVID-19. Në fund gjërat janë në dorën e Zotit, po kujdesi për të ruajtur veten është për të pasur të gjitha pajisjet e nevojshme që tani për tani nuk i kemi në dispozicion. Mua më është dhënë vetëm një maskë N 95 që e kam mbajtur të veshur për 13 orë rresht pa e hequr nga fytyra. 

Ju keni 3 fëmijë kush kujdeset për ata në këtë kohë lufte?

Për fëmijët kujdeset burri, ai punon nga shtëpia gjatë kësaj kohe. 

Si mendoni për gjendjen e Shqipërisë parë me syrin tuaj si shqiptare, por dhe si infermiere?

Më vjen shumë keq për shqiptarët që janë në Shqipëri. Fati i mire i shqiptaëve është se janë popull i ri relativisht me moshë, dhe uroj që si popull ta kalojë më kollaj, me më pak fatalitete se Italia qe e ka popullsinë më të vjetër në botë. Nuk ka ilaç për ta kuruar pacientin për këtë virus, dhe nuk mund te them se ne kemi ilace e ata s’kane, po këtu në Amerikë njerëzit kanë mundësi nga ana mjekësore të marrin ndihmë qe ta kapërcejnë këtë virus. Nuk e kam të qartë se çfarë mjekimi po marrin njerëzit e infektuar në Shqipëri kur kanë probleme me frymëmarrjen.

Mendoni se ky virus do të zhduket së shpejti?

Unë personalisht mendoj se ky virus mund të zgjasë dhe një vit. Njerëzit nuk mund t’i mbash të izoluar tërësisht për muaj me radhë. Është e pamudur po ashtu dhe perspektiva e anës së ekonomisë. Nëse do ketë lëvizje të njerëzve do të ketë infektime. Ideja është që të ketë sa më pak humbje jete nga ky virus. Prandaj New Yorku është mobilizuar nën drejtimin e Governor Cuomo të ndërtojë spitale dhe qendra testimi, që kush ka nevojë për ndihmë mjekësore ta ketë atë mundësi.

Cilat janë disa nga këshillat tuaja rreth kësaj epidemie si punonjëse e shëndetsisë?

Duket qesharake, por sapuni është armiku numër një i këtij virusi. Lani duartë me sapun për 20 sekonda. Mos tështini në duar, përdorni një facoletë. Hani ushqime të freskta të pasura me vitamin C. Hapni dritaret dhe ajrosni shtëpitë. Praktikoni distancim social për të mbrojtur njerëzit që janë më të dobët nga shendeti. Shpresoj se kjo marrëzi do të marri fund së shpejti, dhe nëse prapë do të ketë raste në të ardhmen, mbasi kaosi do të kalojë, nuk do të mbulohen nga media si tani…

Si i ngjitët shkallët e karrierës për të arritur këtë sukses në Amerikë?

Gjërat e mira nuk vijnë kollaj në jetë. Çelësi ka qenë të mos heq dorë nga ëndrrat e mia dhe të punoja me gjitë forcën e shpirtit për t’i realizuar. Fati im ka qenë se kam nje mama të mrekullueshme, që më ka mbështetur në çdo hap timim, që ka sakrifikuar cdo gjë për të më parë jo vetëm mua por dhe motrën time të dilnim në dritë. 

Unë këtu në Amerikë kam diplomën BA në Literaturë Angleze, BSN në infermieri dhe MSN në Nursing Administration. Ka qenë dashuria për shkollen dhe librin që ka filluar që kur kemi qenë fëmijë nga babai im, që unë të kem këtë vullnet për edukim dhe shkollim. 

E kishit ëndërr të punonit në shëndëtësi?

Faktikisht kjo ka qenë ëndrra e mamit tim. Gjithashtu dhe specialiteti i kardiologjisë ka qenë rekomandim i saj. Që të vogël ajo më ka shtyrë të studioj biologji dhe më thoshte te bëhesha veterinere që të kujdesesha për qenin tim se përherë kam pasur dashuri për kafshët. Po ajo ka qenë në gjendje të ma kuptoj personalitetin dhe karakterin, sepse fusha në të cilën unë punoj me jep shumë kënaqësi dhe sadisfaksion nga ana profesionale. Jam përherë e lumtur kur jam në gjendje t’i njihmoj njerëzit që kanë nevojë, dhe e bëj këtë me gjithë zemër.

Ju jeni e bija e dy intelektualëve të nderuar, profesores në universitet në Shqipëri dhe Amerikë Afërdita Ishmaku si dhe e mësuesit të matematikës dhe drejtorit të gjimnazit “50 Vjetori” në Tiranë Myfit Ishmaku.  Si do ta kujtoni të ndjerin babain tuaj të cilin e vranë në kohën e demokracisë, post diktaturë duke u lënë ju në moshë të vogël? 

Babin e kam dashur shumë, dhe megjithëse kanë kaluar kaq shumë vjet, prapë më mbushen sytë me lot kur e kujtoj. Kanë qenë kohë shumë të vështira për familjen time.

Babai im ishte njeri i përsosur, i dashur, i dhimbsur, zemërgjerë, intelektual që e donte shumë kulturën dhe Shqipërinë.

Çdo hap që kam bërë në jetë përherë e kam pasur babain tim në mendje si udhërrëfyes.

Babai im do ishte krenar për mua, siç jam unë krenare që jam vajza e Tij, për jetën time, për çfarë kam realizuar në jetë, Ai na shikon nga lart si Ëngjëll mbrojtës. 

Mbasi babai im u vra, më 24 Janar të vitit 1994, ka qenë mamaja jonë ajo që me një forcë të jashtëzakonshme na rriti dhe na edukoi me të gjitha parimet e babait tonë. 

Kur ishim të vogla babi na thoshte: “Nëse bëheni të zonjat sa gjysma e mamit, do t’ia dilni në jetë”.  Dhe vërtetë ajo është nje grua shumë e zonja, megjithëse fati e la të ve me dy fëmjë të vegjël në atë Shqipëri të rrëmujës dhe të luftës.

Faleminderit znj.Tolve dhe ju urojmë shëndet në këtë kohë pandemike!

  • Bisedoi Keze Kozeta Zylo, gazetare, shkrimtare

25 Mars, 2020

New York

Zana Kokoshi Shehu u nda nga Jeta

by

U ngrit drejt qiellit një Zanë Perëndie/

Ndahet nga jeta në Zvicër bashkëshortja e Poetit të shquar Agim Shehu, Zana Kokoshi , emrin e së ciles e pagëzoi Ali Asllani, një burrë i ndritur i Kombit/

Nga Keze Kozeta Zylo/ DIELLI

Një lajm i trishtë më pushtoi shpirtin në këtë fund dhjetori në New York.  Dhimbshëm e lexova statusin e Poetit të shquar të Kombit z.Agim Shehut për ndarjen nga kjo botë të gruas së tij gojëmjaltës dhe fisnikes Zana. Një shqiptare dritëdhënëse dhe një emigrante më pak…

 Ndërsa kujtoj takimin e fundit që kemi pasur me Kryepoetin tepelenas Agim Shehu dhe bashkëshorten e tij Zanen në Amerikë, loti më pikon me tingull si vaj labeje në kartë, në këto orë të vona njujorkeze.  Ishte një takim i ngrohtë, i dielltë, sepse nga sytë e kadifenjta të Zanës shihja rrezet e arta dhe ndjeja shpirtin e saj aq të butë dhe prej fëmije siç i thur poezi i dashuri i saj i perjetshëm Agimi.  Një jetë bashkë na fliste plot krenari rreth tryezës miqësore dhe unë sa më shumë kalonin orët aq më shumë më dukej se ishja duke darkuar me një perëndeshë të vërtetë. 

O Zot them në këto momente se: “Ku do t’i gjejmë këto Hyjnesha të arsimit kombëtar të atij brezi që po ikin dhe nuk e di kur do kthehen prapë… Zana kishte shumë ç’të tregonte kishte mbi supe një jetë të tërë në arsim, edhe pse fati e rëndoi shumë si mbesa e Kudret Kokoshit nga Vlora dhe nje nga intelektualet dhe patriotët e shquar të Kombit i cili u persekutua nga regjimi diktatorial.  Por Zana ishet gati si krijesë mitologjike si vetë emrin e bukur që kishte, dhe i ruajti me fanatizem emrin e familjes së saj po aq dhe të poetit bashkëshort që vuajti dënimin duke e

çuar të punonte punë krahu në Elbasan.  Emri i Zanës është një histori e bukur pagëzuar nga atdhetari i zjarrtë dhe poeti Ali Asllani.  Po sjelle në këtë homazh disa fragmente nga kujtimet e z.Shehu titulluar “Dy orë me Ali Asllanin” dhe ja se si:  “Në fillim të dashurisë i thashë sime shoqeje se ke emër shumë të bukur, prerë nga legjenda hyjnore e zanave në mitologji. Harmonizon me “Agimin”…’! Më tha me gëzim të çiltër e disi krenare: “Ma ka vënë poeti i hollë lirik, njeriu ynë, Ali Asllani…” Biseda vazhdoi gjatë dhe e bukur nga jeta e tij të cilën e dashura ime e mbante të gjallë në kujtesë.

…Trokitëm e hymë ngadalë si te një tempull në konakun e tij. Një grua me lëvizje të përmbajtura tërë mirësi na drejtoi brënda. Ishte e shoqja, Qanieja. Në tërë fytyrën e saj kish një mirësi të butë përpunuar nga mundime e fatkeqësi. Rudhat e holla e bënin më të dhëmshur (nëpër ato rudha kish përcjellur në botën tjetër të birin që vdiq në varfëri nga tuberkulozi, pasi s’kishin mundësi për mjekimet e duhura). Na përqafoi të dyve.  Zanën e mbajti gjatë, thua nuk i mbaronte dot tërë ato fjalë dashurie me kujtimet që kish në zemër për të.

…I shoqi tanimë i moshuar u ngrit lehtë, tërë mirësjellje fisnike, përqëndroi vështrimin të na njihte.  Mua më kaloi lehtë, si të panjohur.  Sytë i ndali te ime shoqe të cilën ende s’po e njihte saktë. “Jam Zana, Zana Kokoshi…” iu drejtua ajo dhe e përqafoi duke u përlotur mbi të. Ai mbeti i hutuar si te legjenda e rinjohjes. “Zana…Zana ime…” foli ai tepër i prekur dhe po e përqafonte duke mërmëritur rrokje fjalësh të pakuptueshme.

“Se të harruam! Si të kam, floriri im?! Ismail Beu e çmonte shumë xhaxhain tënd, të ndjerin Qazim. Atë e caktoi përfaqësues të tij në Memorandumin e Gërçës.  Në Deklaratën e Pavarësisë jo rastësisht hodhi firmën krah Ismail Beut…” “Ia kanë shuar emrin” foli me gjysmë zëri ime shoqe. “Pema kur krasitet bëhet më e shëndoshë” shtoi ai duke vënë buzën në gaz.  Zanës i qe bërë fytyra krejt e purpurt, pa gjetur dot fjalë të saktë t’i përgjigjej më tej. Ai vazhdoi me një mirësi të ëmbël si prej perëndie: “Nuk e harroj, kur ishe në Pedagogjike këtu, vija të merrja çdo të shtunë e të ktheja të dielën. Në orën e caktuar ty të gjeja te vëndi para portës ku më prisje.  Sa më shihje turreshe më hidheshe në qafë e të mirrja për dore si një keçe Vlore…” E shihja me adhurim se si tërë fytyrën ia mbulonte një gëzim i brendshëm gati si prej fëmie. Befas kaloi në pyetje tjetër: “Si kalon tani”? “Shumë mirë – iu përgjigj ime shoqe, – kam dy binjakë të vegjël, m’i mban në prehër vjehrra, një nënë labe e rrallë…” Atij iu mbush fytyra me dritë, e vështroi …Zanën me sy të qeshur si ta ledhatonte, e foli si nga thellësia e vetes së tij: “..Keçe Vlore kryeneçe/ që hutoje një krahinë…” Heshti me sy të qeshur mbi të duke menduar vazhdimin e vargjeve e shtoi: “…Sot si nuse 20 vjeçe/ po e mbush me zogj shtëpinë…”. La përshtypjen se u gëzua që e gjeti saktë e bukur dhe të dy të qeshur po shiheshin gëzueshëm në sy sikur njiheshin për herë të parë.

…Qeshi përsëri tërë mirësi. Thamë fjalët e fundit e u ngritëm. “Më eja nganjëherë se më gëzon zemrën – i tha sime shoqeje. – Kam nevojë të më vish…Më tha Perëndia që të vura emrin! E mbase jetën e kalon gjer në fund si Zanë. Kima kujdes – më tha mua në fund si me zë lutjeje. Do të ta shpërblejë Perëndia se është vajzë Perëndie”. U përqafua me të i përlotur, e u ndamë. Doli te dera e sytë i mbante nga Zana, si nga një pëllumb që i largohej e nuk do ta takonte më kurrë…

Natyrisht ajo ka qenë një grua besnike, e mençur dhe e bukur në krah të poetit, ndaj dhe pena e tij brilante i shkruan Zanës: Ledhaton vajzën, përkëdhel birin/ Më sheh dhe hesht/ mendon pazarin/ Te thinjat zë të lëmoj hirin/ dhe më merr malli për zjarrin…

Në moshën e trete ata janë emigrantë azilantë në Zvicër dhe doemos kjo është tronditëse të lesh Atdheun dhe të shkosh në një vend tjetër, por kushtet e helmëta i detyruan të iknin sa më parë.  Pena e Poetit duket se i shërben dhe më mirë Kombit në një vend të lirë siç është Zvicra, është një shërbim nga atdhetar soji, i një race virgjine Shehu dhe Kokoshi…

Por sot dua të ndalem tek metaforat tejet të holla dhe fine që na dhuron poeti Shehu për Zanën gojë sheqeren do te thoshnin nga anët tona dhe çfarë mjeshterie sjellë me paralelizmin figurativ midis borës që s’pushon në Alpet e bardha të Zvicrës dhe shpirtit të ngrohtë të saj si në këto vargje në : « Dimër zvicre”  Bie dëborë e hollë, e hutuar/ vellon e bardhë në dritare ma shtriu/ Kërkonte nusen/ Pa gruan time të thinjur dhe shkriu!…

Dashuria e çiftit bashkëshortor ngeli e pastër si velloja e bardhë e Zanës e cila ecën si në balada dhe i lexojmë në këto vargje brilante si: “Vellua e bardhë e nuses/ kujtimet na erdhën pranë/ nga lëndina e bregdete/ një mjegull, mbi Vjosë matanë/ vellon e kish marrë me vete.

Për vellon poeti do të tregonte: “Në bisedat tona intime, e pyes një ditë, pse adhuron vetëm Vellon? Ma ktheu, se vetëm ajo na mbeti e bardhë, e paprekur nga fati i zi!? Heshta në botën time dhe vazhduam shetitjen te vendi ynë buzë liqenit”.

Dhe shetitja e tyre s’do te ndalet kurrë, sepse është historia dhe jeta e pazakontë e një cifti bashkëshortor të kapur dorë për dore perjetësisht.  Zana, kjo hyjneshë e Poetit dhe e lexuesve të shumtë u ngrit drejt qiellit me vellon e bardhë si vetë shpirti i saj që fali vetëm mirësi e dashuri në botën e egërt ku jetoi dhe punoi. Ajo ndrit nga lart si nje nuse e bukur me shkelqim nga fijëza Hëne Progonati dhe mjaltos hojëzat e nje shpirti poetik.

Dritë të pastë shpirti mësuesja jonë dritëdhënëse!

Lamtumirë Zanë Perëndie!

30 dhjetor, 2019

Staten Island, New York

“Çka ka qëllu”, një “muze”shqiptar në zemër të Bronksit…

by

Foto.-Clka-ka-Qellu.-kryesore-1-780x4391Cka-ka-QelluFoto.-Cka-ka-Qellu.3-1Foto.-Cka-ka-Qellu.-2-11 a Ramizi interviste1 Kezja11 burri me fustanelle1 Isa ne Vlore1 Fustanelle

Nga Keze Kozeta Zylo/

Në një ditë të dielltë me pak akullnajë të shndritshme janari shkuam si TV “Alba Life” pranë restorantit “Ç’ka ka qëllu” që ndodhet ne Bronx, të Nju Jorkut.

Që në momentin e parë, kur ndodhesh përballë ndërtesës, sa lexon emrin e restorantit ndjen emocion dhe doemos krenari që në një vend të madh si Amerika ka dhe shumë restorante me pronar shqiptar të pagëzuar nga ata me emra në gjuhën shqipe.  Shpesh një rrugë në Bronx me emrin “Artur” e kanë thirrur “Little Italy”, “Itali e vogël”por sot me të drejtë shumë amerikan e njohin si “Little Albany”, (Shqiperi e vogël).  Janë këta bij shqiptarësh që kur largohen nga Atdheu marrin ëndrrat e parealizuara me vehte dhe i ndërtojnë mrekullisht në Amerikën e demokracisë dhe të Lirisë.

Kjo ka ndodhur si në rastin në fjalë me pronarin Ramiz Kukaj me origjinë nga Vuthaj, por që jetoi vite të tëra në Pejë të Kosovës, i cili pasi u largua nga Lufta nga Atdheu dhe erdhi ne Amerike ne vitin 1995, shumë shpejt e gjeti vehten e tij dhe ndërtoi biznese të suksesshme, që jo pak kanë tërhequr dhe vëmendjen e gazetave amerikane.  Gazeta e famshme “New York Times” e ka vendosur midis restoranteve të preferuara dhe të rekomanduara nga shumë klientë të saj.

Dhe gazetat si dhe klientët kanë të drejtë, sepse shërbimi brenda këtij restoranti është shumë i kulturuar dhe me gatime shumë të shijshme.  Brenda mjediseve të rregulluara me plot kulturë nga tradita jonë e mrekullueshme sheh dhe prek me shpirt gjithçka shqiptare.  Fotografitë e varura në mur nga Marubi sjellin pranë klientëve të shumtë që nuk reshtnin së ardhuri botën shqiptare, botën e të gjitha trojeve shqiptare.  Pasi i shikon me radhe fotot te krijohet ndjesia se ke shkuar prane Fototekës Kombëtare “Marubi”, që ka lënë gjurmë të rëndësishme në historinë e Shqipërisë ne art…

Fotot me vlera të rralla historike, kostumet e larmishme brenda dollapeve me dritë në mure, mjetet e guzhinës që kanë përdorur stërgjyshërit tanë, si mulliri i kafesë, dybeku, talëri i rrahjes së qumështit, ena e shtypjes së kafesë, djepi ku janë rritur bebet shqiptare, ibrikët e çajit dhe të ujit, çikriku i puseve të ujit, xhevzeja dhe filxhani i kafesë në tabakanë e vogël të bakërt e shumë sende të tjera ta çojnë imagjinatën në retrospektivë dhe doemos sjellë fakte të ndryshme nga historia e traditës shqiptare.

Përballë dhomës komode të restorantit ndodhet nje mini bibliotekë e vogël ku dallohet libri i Poetit Kombëtar Gjergj Fishta si “Lahuta e Malcisë”.  E marr në duar dhe i them stafit se peshon sa shtatë kala…, ndërkohë ndjeva krenari që shumë prej nxënësve të Shkollës Shqipe “Alba Life” kanë interpretuar nga poema “Gjuha Shqipe” shkruar nga Fishta.

Djali prej Peje me plot botë për bizenese që la Atdheun nga Lufta gjeti paqen duke sjellë një Shqipëri të vogël me vehte dhe afron gjithë shqiptarët emigrantë kudo ku janë me bujarinë dhe mikpritjen që janë aq të ngjizura në shprehjen mikpritëse: Ç’ka ka qëllu”.  E vendosa kete emër thotë z.Kukaj, sepse shpesh e dëgjoja nga babai im që kushdo që vinte pranë vatrës sonë i thoshte: “Mire se të vini, urdhëroni me çfarë do gjëje që gjendet në shtëpinë tonë, mjafton zemra e bardhë dhe ne do të kemi çdo gjë, sepse ne shqiptarët themi me shpirt: “Bukë e krypë e zemër…”

“Edhe nëse nuk kemi asgjë, do të kemi dashuri, bukë dhe kripë do të vazhdonte z.Kukaj.”

Shumë familje që vinin grupe-grupe dhe që shumë shpejt vendet ziheshin, para se t’ju vinte porosia shkonin pranë fotove, pajisjeve shtëpiake, pamjeve të mrekullueshme nga Shqipëria dhe mësonin diçka nga Atdheu ynë, mësonin traditën dhe bujarinë shqiptare.

Kur Mrs. A. Amodio një kolege amerikane më pyeti se çfarë do të thote “Ç’ka ka qëllu”, pas përkthimit tim më tha se nuk habitem aspak që ju e keni këtë shprehje nga më bujaret në botë, nuk habitem, sepse kombi juaj lindi gruan më të madhe dhe më bamirëse të shekullit, Nënë Terezën, Gonxhe Bojaxhiun.

Z.Kukaj nuk eshte thjesht një biznesmen, por ai është dhe një patriot i madh, duke organizuar disa aktivitete në shërbim të çështjes kombëtare.

Së shpejti do të jetë një mbrëmje humanitare që do të organizohet, më datën 17 Shkurt në ditën historike të Pavarësisë së Kosovës, me moton “Vaji i burrit është kënga”.  Z.Kukaj thotë se mërgimtarët në Amerikë me krenari dhe dinjitet të lartë do t’u dërgojmë mesazh “Nënave në Gjakovë” të cilat edhe sot pas tërë këtyre viteve të pasluftës ruajnë nderin dhe amanetin e bijëve të tyre që si harrojnë kurrë!

Kanë qenë këto tradita dhe zakone bujare që do të vazhdojnë brez pas brezi, dua t’jua lë trashëgim fëmijëve të mi si Doruntinës, Kastriotit dhe Taulantit do të vazhdonte pronari i restorantit.  Këto tradita do të vazhdojnë dhe në vendet e huaja, ndonëse fati na ra që të largoheshim nga trojet tona, por kur ato mbeten në zemër vjen një ditë që i tregon dhe botës së qytetëruar se Shqipëria, Kosova, Dibra, Mali i Zi, Çamëria janë vende ku jeton një popull autokton me tradita dhe kulturë nga më të lashtat dhe historiket.  Ato janë vende me traditat tejet të bukura që mikut i thonë mik dhe bukës bukë, sepse shtëpia e shqiptarit është e Zotit dhe e mikut. Pasi largohemi me shijen dhe aromën e kafesë që derdhet nga xhevzeja në filxhanin e vogël tradicional me bisht që sjelë dhe pak romancë mikpritjeje krenohemi që vimë nga vende që mirëpresin bujarisht me shprehjen aq mikpritëse: Bujrum si në restorantin “Ç’ka ka qëllu…” në Shqipërinë e vogël në Bronx.