Nga Keze Kozeta Zylo/

Në Nju Jork Skënderbeu mblodhi ushtarët e besës shqiptare dhe përcolli mesazhin hyjnor se Shqipëria do të rrojë sa të jetë njerëzimi.Në Kolegjin Lehman në Bronx, në Recital Hall, në kuadrin e 101 vjetorit të Pavarësisë dramaturgu, regjisori dhe aktori Xhevat Limani interpretoi poemën dramatike “GJERGJ KASTRIOTI SKENDERBEU”.

Në këtë shfaqje në rolin e Donikës ishte sopranoja e mirënjohur, Era Hoxha Limani, kurse narracioni u realizua nga aktorja e qytetit të Korçës Merita Çoçoli, me regji nga Limani dhe Michael Tylo.

Sa hyje në sallë impresionoheshe me skenën madhështore, stemat e principatave dhe me të gjitha reliket në të cilën jetoi Heroi ynë Kombëtar Gjergj Kastrioti Skënderbeu.  Skena është realizuar mjeshtërisht nga Kristaq Kapedani.  Me emocione të fuqishme u prit narratorja Merita Çoçoli e cila me zërin e saj të ngrohte dhe plot ekspresivitet të fytyrës së bukur lajmëroi ardhjen e Skënderbeut.  Xhevat Liman një aktor i mirënjohur në skenat e ndryshme shqiptare si brenda saj dhe jashtë kufijve solli Skënderbeun pranë spektatoreve në diten e shënuar të shqiptarëve, në Ditën e shenjtë të tyre, Flamurit Kombetar.

Kumbimi i zërit të tij çka e bën të dallueshëm si aktor ishte tejet mbresëlënës kur interpretoi me tërë fuqinë e shpirtit fjalën e Skënderbeut se: “Lirinë nuk jua solla unë, por e gjeta këtu në mes tuaj, armët nuk jua ngjesha unë, por ju gjeta të armatosur, lirinë e kishit kudo, në kraharor, në ballë, në shpatë, në ushtat!  (Nga libri i Marlin Barletit përkthyer nga Fan Noli)

Ato janë kushtrim për shqiptarët në cdo kohë dhe kurdoherë, duke i dëgjuar të dukej sikur autori sillte shekujt një nga një, sillte shekullin e Skënderbeut që luftoi me shpatë në dorë kundër hordhive turke dhe barbare.  Lufta e tij prej një strategu ushtarak ishte një sfidë për ushtritë e mëdha turke, i cili sa qe gjallë nuk la këmbë turku në tokën arbërore.

Ajo skenë me tre aktorë nën interpretimin e poemës dramatike Gjergj Kastrioti Skënderbeu solli epokën më të lavishme shqiptare epokën e Skënderbeut.  Veshjet që përdorte Skënderbeu, shpata gjigande që vetëm ajo dorë dinte ta përdorte dhe përkrenarja e Tij mbi kokë medoemos që sillnin duartrokitje dhe respekt të veçantë për interpretimin e tij tejet profesional.  Përkrenarja ishte e punuar artistikisht duke sjellë me saktësi origjinalen.

Aktori Limani nëpërmjet monologjeve të shumta të Skënderbeut solli historinë tonë të lavdishme, gjakun e derdhur lumë të shqiptarëve për Liri, strategjinëe tij të jashtëzakonshme ushtarake që u përballë me një perandori të madhe dhe e mundi.  Poema dramatike për Skënderbeun do të mbetet reale për çdo kohë, ngase mjerisht Shqipërisë nuk i kanë munguar dhe faqezinjtë si ballaban pashët.  Kjo ishte një pjesë tronditëse e shkeljes së besës, e tradhëtarëve të cilët me dredhira dhe dhurata u munduan ta blenin Skënderbeun.  Por Skënderbeu Ballaban Pashës në vend të dhuratave të cmuara i dërgoi një shkop çobani dhe një gunë, sepse i tillë ishte ballabani për çoban dhe të shkonte më mire të ruante bagëtinë në fshat se sa të tradhëtonte Atdheun.

Efekte të magjishme solli dhe loja e bukur dhe zëri i një zane shqiptare, sopranoja Era Hoxha.  Ariet e intepretuara mjeshtërisht nga ajo e cila kishte rolin e Donikës në skenë e bënin dhe më emocionante shfaqjen.  Era kishte rolin e Donikës, një rol që kërkon përkushtim dashuri dhe punë të pakufishme.  Aktrimi i saj ishte arisokrat, ajo solli pranë nesh Donikën e bukur të Kaninës së Vlorës.  Dasmës së Skenderbeut me Donikën të bijën e Gjergj Arianitit populli i këndoi:  Ç’dasmë që bë Araniti/ Atë natë kalaja ndriti/ Kënga dhe vallja buçiti/ Çelën llamba, ndezën pisha/ Plot tryeza me të gjitha/ Mish dashi, Labërie/ Verë Parge Çamërie…”

Ariet muzikore ishin përgatitur nga kompozitori i shquar Aleksandër Peçi ndërsa muzika e shfaqjes nga Elvis Peçi.  Zëri dhe eleganca e lëvizjes së krahëve si një mjelmë ishin në një harmoni perfekte.  Betejat e Skënderbeut së bashku me ushtarët e tij kishin tronditur botën, kishin frymëzuar shkrimtarët dhe artsitët e famshëm botërorë ku një prej tyre ishte poeti amerikan Longfellow i cili ka shkruar poemën për Skënderbeun dhe e ka përkthyer Fan S.Noli.  Po sjellë disa vargje prej Tij:  Nga Kështjella shpejt ka rënë/ Flamuri me gjysmë-hënë/ Edhe populli shikon/ Që në vent të tij valon/ Flamuri i Skënderit n’erë/ Shkab e zezë me dy krerë/ Dhe një thirrje lart u ngrit/ Se çdo zemër e çdo shpirt/ U mërzit nga turku i lik/ Që e bër atë Krujë/ Zi, murtajë dhe rrëmujë/ Ay zë me gas me bujë/ Q’oshëtin brek më brek/ Eshtë: “Rrofsh o Skanderbeg”!

Aktori Limani pruri Kombin të bashkuar në skenë, ashtu siç donte Kryetrimi Skënderbeu, me lojën aktoreske solli ushtarët trima shqiptarë që dhanë jetën për Lirinë kundër barbarëve turq, me poemën hymn për Heroin Kombëtar Gjergj Kastriot Skënderbeun iu solli Diellin ndriçonjës shqiptarëve, se vetëm nën këtë prijës Shqipëria jonë do të mbijetojë dhe do të jetë kryezonjë.

 

Në 101 Vjetorin e Pavarësisë, më 28 Nëntor, 2013

Bronx, New York