Nga Lek Mirakaj
Me se fundi ajo qe pritesh,ose thene ndryshe detyra qe na ishte lene nga komuniteti nderkombetar ,u krye. Gjykata kushtetuese, e detyruar nga opinioni publik dhe presioni nderkombetar vendosi te beje harikiri, aprovoj ligjin mbi Vetingun. Lajm i mire qe duke i shtuar dhe aprovimin e autoritetit qe do administroje hapjen e dosjeve na bene te shpresojme se gjerat po levizin ne drejtimin e duhur. Duke i shtuar ketyre edhe lajmin per heqjen e dekoratave dhe titujve personave pergjegjes per krimet e diktatures dhe shpresen se shpejt mund ti hiqen dekoratat edhe Enverit me shoke na bene te shpresojme se ndoshta po fillon dekomunizimi i vertete?
Po le te perqendrohemi te aktiviteti qe e pret AUTORITETIN e hapjes se dosjeve. Le ti urojme ketij autoriteti qe te jete i sukseseshem ne detyren e veshtire dhe teper delikate. Nuk ka dyshim qe hapja e dosjeve eshte nje domosdoshmeri per te njohur dhe per tu ndare njehere e mire nga erresira dhe frika qe ngjallin dosjet e erreta te sigurimit. Le te analizojme dhe te shohim a i ploteson ky ligje kerkesat e shoqerise dhe vecanerisht te asaj pjese te popullit qe u persekutua ne menyren me te pa imagjinushme nga sigurimi, i cili ishte nje instrument dhune ne sherbim te Partise Punes. Mendoj se emertimi i ligjit duhesh te ishte me domethenes.
Ligjit i mungon cilesori dhe emertimi duhet te jete dosjet e “diktatures komuniste”. Ne prononcimin publik qe kryetarja e emeruar i dha Zerit te Amerikes mjaft detaje mbi ligjin ne fjale dhe percaktoj objektiva qe ajo mendon se duhet te arrihen me aplikimin e ligjit, objektiva te cilat sikur gjysma e tyre te realizohesh duhet konsideruar si sukses. Personalisht mendoj qe shumica e ish te persekutuarve politike, e konsiderojme kete ligj me te meta dhe qe mund te krijoje konfuzion. Arsyeja eshte se ketij ligji i mungon pjesa me e domosdoshme : lustracioni. Si duket hartuesit e ketij ligji ,ne vend qe te pakten ti demaskonin pjesmarresit ne krime kunder njerzimit, nuk po themi ti denonin ,mbasi ndoshta bie ne kundershtim me te “drejtat kushtetuese” ne formen e hartuar te ligjit kane krijuar permisat qe te vazhdoje persekutimi i ish te persekutuarve ne forma me perfide .
Ata na japin mundesine kur e shohin ata te aresyeshme ,qe ne te njihemi me dosjen tone. Duke qene se ne shumicen e rasteve vecanerisht ne denimet per agjitacion dhe propogande, njerzit jane denuar me deshmitare fallco ku ne shume raste as nuk njiheshin me njeri tjetrin. Tani ne kemi mundesine, gjithnje ne rastet kur nuk do jemi te penguar nga interesa apo influenca te fuqishme politike,te njohim denoncuesit e vertete. Deri ketu jemi dakord po duke qene se do fshihen te dhenat per persona te trete per deri sa ne nuk do dijme se me cfar mjetesh sigurimi i ka detyruar njerzit ,qe ndoshta jane shoket ose te afermit tane te na spiunojne. Ne na jepet e vetmja mundesi qe te ngaterrohemi me njeri tjetrin dhe operativi qe ka qene strumbullari i poshtersise te kaperdiset dhe te na thote: -e shikoni nuk ju kemi futur ne ne burgje, ju keni futur njeri tjetrin.
A ka gje me cinike dhe te poshter se ky veprim djallezor. Kjo lloj trasparence nuk sheron as plaget tona as lehteson ndergjegjet e vrara te atyre qe sigurimi i shtetit me mjetet me te felliqura i pati denutarilizuar. Hapja e gjithe dokumentave te fshehta te sigurimit do bente te mundur trasparencen. Nga kjo transparence dhe verifikim nuk duhet te perjashtohen as ata qe gjoja kane kaluar verifikimin e komisionit Mezini dhe Bezhani. Vite me pare kemi pasur nje ligje ne baze te cilit pati vepruar nje organ me emertimin Komisioni Mezini. Ne baze te atij ligji ishte e detyrushme per personat qe pretendonin per tu bere deputet dhe ata qe pretendonin per tu emeruar ne kategori perfaqesuese dhe vendim marrese marrja e certifikates se pastertise cka nenkuptonte se pretenduesit nuk kishin qene as pjestar dhe as bashkepuntore te fshehte te sigurimit. Ky komision fatkeqesisht deshtoj. Arsyeja e deshtimit nuk qe ligji ose puna e komisionerve qe nderhyrja e poltikes dhe verifikimi qe u apliku ne menyre selektive. Ne kete ceshtje kemi dy element: nje ligje te mire dhe nje deshtim te shkaktuar pikerisht nga autoret e ligjit.
Keto jane shenjat se politika e dy kraheve, qe ne nisje po perpiqet ti fuse shkopinj ne rrota punes se autoritetit. Fakti qe partite ,ne vend qe te kerkonin personat me te pershtatshem, per te qene pjese e autoritetit insistuan per te pasur perfaqesuesit e tyre ne perberjen e autoritetit. Kjo flet qarte per qellimin e tyre. Le te shpresojme se aprovimi i ligjit mbi VETINGUN do te shmang kete rrezik. E theksova ne fillim te shkrimit,se emertimi duhet te ishte Dosjet e Krimit Komunist dhe jo pa qellim. Dosjet per te cilat po behet tere kjo zhurme i perkasin nje kategorije qe mbas viteve pesedhjete realisht pothuaj e kishte humbur peshen ne politiken dhe ne jeten shoqerore. Ishe nje kategori tjeter ajo qe qendronte ne qender te problemeve dhe luftes per pushtet. Ishte lufta dhe intrigat e problemet qe mbarte anetarsija e Partise se Punes. Partia mburej, se te ashtuquajturat grupe armiqesore ishin zbuluar prej saj,cka nenkupton nje te vertete se denoncuesit, provokatoret dhe spijunet gjendeshin dhe vepronin brenda rradheve te partise.
Nga ketej natyrshem del kerkesa, qe krahas dosjeve te deklasuarve qe u persekutuan dhe u denatyralizuan duke bashkepunu me sigurimin ,te hapen dhe ti behen te njohura publikut edhe dosjet e komiteti qendror dhe proçes verbalet e mbledhjeve te organizatava baze te Partise se Punes. Po te hapen dhe ti behen te ditura publikut proçes verbalet e mbledhjeve dhe vendimeve qe merreshin ne keto mbledhje kriminale, do merret vesht edhe kush jane udheheqesit e rinj ndoshta edhe si u krijuan pasaniket e rinj. Ne fund te fundit dihet se njeriu i ri qe po na udheheq nga deshtimi ne deshtim dhe qe ka paturpesine deshtimin ta emertoje ,tranzicijon i zgjatur,nuk u kriju ne birucat e sigurimit ku vlonte dajaku po u krijua ne guzhinat e felliqura te Partise Punes.
Keto jane shqetesime qe jane te pranishme per sa kohe qe trupa qe do vere ne veprim VETINGUN te filloje nga puna. Me fillimin e VETINGUT te shpresojme se keto shqetesime nuk do ti kemi per shume kohe. Mbasi shpresojme se do kemi nje trupe gjykuse qe nuk do kete aresye ti behet pengese autoritetit. Shpresojme se politikanet do kene me shume hallin ti shmangen pergjegjesive per zullumet qe kane bere,se te merren me punen e autoritetit,keshtu qe duan apo nuk duan hartuesit e ligjit mbi hapjen e dosjeve,transparenca do behet. Dhe duan apo nuk duan politikanet dhe gjykatesit e prokuroret tane VETINGU do sjelle ne drejtimin e vendit njerez te rinj ,qe do i shmangen zullumeve dhe prapshtive qe karakterizojne klasen politike dhe trupen gjyqesore.