Dielli | The Sun

Albanian American Newspaper Devoted to the Intellectual and Cultural Advancement of the Albanians in America | Since 1909

Flet për Diellin, Zv/Ministrja Besa Zogaj Gashi

by

Interviste me Besa Zogaj Gashi – Profesore në  UBT  dhe – Zëvendësministre në Ministrinë e Zhvillimit Ekonomik të Republikës së Kosovës/1-besa

Intervistoi: Liliana Pere/

Profili i Besa Zogaj Gashi/Besa Zogaj Gashi është një grua e lindur ne vitin 1975;  jeton po në Prishtinë me bashkëshortin dhe tre fëmijët e tyre. I takon një brezi i cili ka përjetuar situatën e rëndë ekonomike e politike, ku demonstratat ishin diçka e zakonshme për atë kohë, të shoqëruara nga ankthi dhe pasiguria, mbikëqyrja e rreptë nga forcat policore të ish-Jugosllavisë. Një periudhë kjo që e mban  mënd edhe për rezistencën pacifiste të ish-presidentit të ndjerë Dr. Ibrahim Rugova, i cili do të mbetet një nga arkitektët e pavarësisë dhe te lirisë së Kosoves.Pastaj është edhe rezistenca e armatosur e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, e që të gjitha këto në një farë mënyre janë momente që tashmë janë pjesë e jetës së Besës dhe e gjithë  bashkëqytetarëve të saj. Jane kujtime të dhimbshme, sot na bëjnë më të fortë, më të guximshme dhe të mos ndalemi  përpara sfidave që na sjell jeta – flet Besa duke marrë frymë thellë.  Besa është rritur dhe edukuar me virtytet më të mira njerëzore nga prindërit e saj intelektualë .Babai i saj,Bali Zogaj, është diplomuar në Fakultetin Juridik, ka punuar në Komunën e Lipjanit. Nëna , Shpresa Bajraktari Zogaj, është e diplomuar në Fakultetin Ekonomik, udhëheqëse e kontabilitetit në Telekomin e Kosovës. Familje patriotike. Familja Bajraktari (familja e nënës) në të gjitha periudhat, më se dy shekuj kanë qenë prijës në luftën kundër pushtuesve të ndryshëm të tokave shqiptare.Ka vijuar mësimet në shkollën fillore “Faik Konica”  në Prishtinë dhe gjimnazin “Sami Frashëri”, po ashtu në Prishtinë, ku ajo ka shkëlqyer si  nxënëse dhe si nje vajzë  shumë e edukuar. E diplomuar në Fakultetin Ekonomik, Universiteti i Prishtinës, Master në Menaxhment dhe Informatikë ne nivelin shumë mire. Tema- “Ekonomia Joformale në Kosovë – evidencë nga NVM-të.”, mentor Prof. Dr. Isa Mustafa,  Universiteti Riinvest, tetor 2007 – 2010 .

-Nga viti  2001,  ka punuar në Institutin Riinvest si hulumtuese dhe trajnuese në projekte të shumta, po ashtu në projekte të politikave fiskale, sistemin buxhetor në Kosovë. Gjithashtu ka punuar në projekte të USAID si këshilltare në fushën e  menaxhimit të financave publike; buxhetimi në nivelin e Qeverise Lokale dhe Qendrore, Këshilltare e Tatimit në Pronë ne projekte te Agjencia Suedeze Taksapaguese dhe Ministria e Financave, financuar nga SIDA etj.Kjo përvojë e ka ndihmuar Besën  të ketë  një qasje profesionale dhe bashkëpunuese në të gjitha nivelet qeverisëse.

Besa  është bashkautore  në publikimet;
-Raporti PEFA, niveli i qeverisjes lokale, shkurt 2012
-Raporti PEFA, niveli i qeverisjes lokale, qershor 2013
-Raporti i Vlerësimit Korniza Afatmesme Buxhetore Komunale (KAB) 2011-2013
-Manuali KASH Teknike Komunale, 2011.
-bashkautorë e publikimeve të Riinvest për Strategjitë e Zhvillimit Ekonomik Lokal për  shtatëmbëdhjetë Komunat e Kosovës. (2001 -2007).Aktualisht punon Profesore në Kolegjin UBT në Financa Publike dhe Ekonomia dhe Zëvendësministre në Ministrinë e Zhvillimit Ekonomik të Republikës së Kosovës.

Per te mesuar me shume ndiqni intervisten:

Pyetje: Besa, le ta nisim kete bashkebisedim me femijerine tuaj, cfare kujtoni nga ajo?

-Pergjigje. Si çdo fëmijëri, edhe ajo e imja karakterizohet nga momente të lumtura, të cilat janë të lidhura kryesisht me vendin tim të lindjes, Prishtinën. Pavarësisht se i takoj një brezi i cili ka përjetuar situatën e rëndën ekonomike e politike, ku demonstratat ishin diçka e zakonshme për atë kohë, të shoqëruara nga orët policore e mbikëqyrja e rreptë nga forcat policore të ish-Jugosllavisë. Njëperiudhë kjo që e mbaj mend edhe për rezistencën pacifiste të ish-presidentit të ndjerë Dr. Ibrahim Rugova, i cili do të mbetet një nga arkitektët e pavarësisë dhe lirisë që e gëzojmë sot. Pastaj është edhe rezistenca e armatosur e UshtrisëÇlirimtare të Kosovës, e që të gjitha këto në një farë mënyre janë momente që tashmë janë pjesë e jetës sime dhe e bashkëqytetarëve të mi. Ndërsa më duhet të përmend edhe faktin e largimit nga puna të prindërve të mi bashkë me mijëra shqiptarë të tjerë, përkushtimi i tyre dhe mundi që bënë për të na edukuar e arsimuar nën ato rrethana të vështira,  edhe sot më bëjnë më të fortë, më të guximshme dhe të mos ndalem përpara sfidave që na sjellë jeta. Babai Bali Zogaj, është diplomuar në Fakultetin Juridik, ka punuar në Komunën e Lipjanit, tani në pension. Nëna  Shpresa Bajraktari Zogaj është e diplomuar në Fakultetin Ekonomik, udhëheqëse e kontabilitetit në Telekomin e Kosovës. Familje patriotike, politikisht të djathtë, orientim të cilin e kanë bartur edhe tek pasardhësit e tyre. Gjithnjë në mbrojtje të trojeve shqiptare nga pushtuesit. Do të dëshiroja ta evidentoja faktin se familja Bajraktari (familja e nënës) në të gjitha periudhat, më se dy shekuj kanë qenë prijës në luftën kundër pushtuesve të ndryshëm të tokave shqiptare. Ndërsa në gjysmën e dytë të shekullit të kaluar, më së shumti ka pasur të burgosur politik nga familja Baraktari, të përjashtuar si familje nga pushteti i atëhershëm serb, pa të drejtë lëvizjeje të lirë dhe pa të drejtë të hyrjes dhe të daljes të të tjerëve tek ta. Ne mesin e shumë familjarve edhe veterani i arsimit gjyshi im i dashur Destan Bajraktari ishe i dënuar me 17 vite burg.  Po ashtu gjatë viteve të Luftës së fundit në Kosovë, babai dhe xhaxhai kanë hapur dyert dhe e kanë shndërruar shtëpinë në spital për luftëtarët e UÇK-së.

Pyetje: Cilat janë marrëdhëniet që keni vendosur me studentët,  i konsideroni  studentë apo  bashkëpunëtorë, dhe sa e kënaqur jeni nga interesi i nxënies në lëndët përkatëse i gjeneratës  së re ?

Pergjigje: Raportin tim me studentët e mi, nuk do e quaja si një raport strikt pedagog-student. Më shumë është një raport korrekt dhe miqësor. Sepse mendoj se studentët duhet të ndjehen të vlerësuar dhe aktiv, të dëgjohen nga pedagogët përkatës dhe të jenë të lirë tëdiskutojnë rreth temave të caktuara apo të shtrojnë pyetje pa e pasur ndjenjën e drojës apo hezitimit. Mendoj se një komunikim interaktiv gjatë një ore të caktuar të mësimit, është i domosdoshëm dhe më efektiv. Mendoj se sot afrimiteti me studentët në kontekstin e dhënies së saktë të informacionit dhe nxënies së gjerave të duhura të lëndës përkatëse, janë më të pranueshme për të dy palët dhe në këtë mënyrë ndikojnë në një zhvillim cilësor dhe rritje të kapaciteteve në sferën e edukimit dhe arsimit në vend.Krejtësisht  e ndryshme është pozita që kam në MZHE, duke qenë se ka të bëjë me një raport tjetër dhe përgjegjësi tjera. Megjithatë ideja për të qenë pjesë e politikës nuk është se ka ardhur rastësisht, pasi politika ka qenë pjesë e përhershme në familjen time dhe mund ta quaj si traditë familjare, faktin e angazhimit tim politik. Dy motrat e nënës sime, respektivisht tezet, kanë qenë deputete të Republikës së Kosovës si dhe përvoja ime e gjatë e punës në projekte të ndryshme, shumica prej të cilave në mbështetje të qeverisjes lokale e qendrore, ka ndikuar te që të mendoj për një pozitë më vendimmarrëse, që të jem pjesë e proceseve të zhvillimit ekonomik të vendit. Këtë  ide kam vendosur ta materializoj me rastin e zgjedhjes së prof. Akademik. Isa Mustafës, në postin e Kryeministrit të Republikës së Kosovës, pasi e kam vlerësuar jashtëzakonisht faktin se si kryeministër kemi një akademik dhe ndër profesorët më të mirë të ekonomisë në vend.

Pyetje- Ju jeni pjesë e rëndësishme e qeverisjes, e drejtimit te proceseve të zhvillimit ekonomik të vendit. Formimi juaj i shkëlqyer dhe  përkushtimi maksimal në angazhimin për përmbushjen e detyrës,  i hap rrugë   menaxhimit  të mirë të rrugës  së   suksesit?

Pergjigje: Të jesh i suksesshëm në çfarëdo posti apo pozite vendimmarrëse  është një sfidë më vete. Suksesi është qëllimi i secilit që synon të arrijë atë për të cilën është thirrur dhe unë si një person i cili kërkon të arrijë maksimumin në çdo punë që bëj, jam munduar që edhe në pozitën ku jam sot të bëj më të mirën e mundshme dhe të arrijë të bëj ndryshimet, të cilat i kam konsideruar të domosdoshme. Megjithëse asnjëherë nuk është e mjaftueshme të realizosh detyrat të cilat gjenerata të tëra kanë sakrifikuar dhe kanë përjetuar momentet më të vështira në emër të idealeve dhe lirisë së vendit. Të jesh  zëvendësministre është përgjegjësi e veçanërisht në një ministri si është MZHE. Por njëkohësisht ndjehem e privilegjuar që subjekti politik të cilit i përkas, më ka besuar një angazhim të tillë,  kaq të rëndësishëm. Me punë dhe përkushtim të gjithë arrijmë të bëjmë më të mirën për vendin tonë, të kontribuojmë dhe të jemi nëshërbim të qytetarëve tanë. Gruaja shqiptare gjithnjë ka luajtur rol të rëndësishëm dhe ashtu siç di të jetë nënë dhe familjare e e mirë, di të jetë edhe politikane  e mirë e aftë me guxim e vullnet te madh të përballet me shumë sfida për të mirën dhe zhvillimin e vendit.  Gjatë punës që bëj, më rastis që pothuajseçdo ditë të takohem me profesionistë, ekspertë, politikanë, ambasadorë vendorë e ndërkombëtarë dhe mund të them se është një përvojë pozitive, e cila më ka ndihmuar që të jem më e fortë dhe të punoj vazhdimisht në shtyrjen përpara tëproceseve tërëndësishëm për vendin tonë.

Pyetje: Sa ndiheni e realizuar në rolin dhe angazhimet tuaja dhe si arrini të koordinoni karrierën me obligimet familjare, gratë me vullnet kanë treguar se është e mundur… megjithëse shumë sfiduese?

-Pergjigje: Familja ime është një nga pjesët më të rëndësishme të jetës time. Jam nënë e tre fëmijëve të mrekullueshëme Jonit dhe Yllit dhe Moreas, të cilët çdo ditë më bëjnë të ndjehem krenare. Mundohem në maksimum të jem e përkushtuar së pari në mirëqenien e tyre, në ushqyerjen e mirë e cilësore, veshmbathje, të përkujdesem për mësime, ti edukoj si duhet. Kjo kuptohet është me një mbështetje te bashkëshorti, i cili për mua është dora e djathtë dhe gjatë gjithë jetës tërë këto vite që jemi së bashku kemi qenë përkrahësit e njeri- tjetrit. Sukseset e tij janë suksese të mia dhe anasjelltas. Në çdo sfidë është edhe këshilltari im.Pastaj është karriera, që po ashtu zë një vend të rëndësishëm dhe kërkon përkushtim tjetër. Tashmë po bëhen një vit e gjysmë që jam pjesë e një prej ministrive më tërëndësishëm në vend, por edhe si pjesë e “Fuqizimit Ekonomik të Gruas”, e që mbetet një prej sfidave më të mëdha të shoqërisë dhe institucioneve tona. Një grua ekonomikisht e pavarur është një investim në të ardhmen më të mirë të vendit dhe si shoqëri e kemi obligim që të përkushtohemi maksimalisht në arritjen e këtij qëllimi.

Pyetje. Znj. Besa ju jeni një grua e suksesshme, keni  vetëvlerësim, qëndrueshmëri, pasion dhe ambicie si forca shtytëse në pozicionet drejtuese. Grave në familje dhe në shoqëri u duhet të negociojnë shumë … dhe ato dinë si ta arrijnë atë  që duan pa përdorur forcën apo tonalitetin, pra kjo tregon se ato nga natyra përdorin logjikën,  janë negociatore. Këto janë dhe çelsat  e  artë  të   suksesit?

Pergjigje: Por ajo çfarë unë arrita të mësoj nga nëna ime, nga gjyshi im, është se një nënë e emancipuar do ta bëjë një familje të emancipuar. Asnjëherë nuk arrihet dot drejtpeshimi i përsosur mes karrierës dhe jetës private. Vetëbesimi dhe përkushtimi varet shumë nga familja nga modelet  suksesi që i ke në jetë tënde.  Dëshiroj të përmend gjyshin tim të ndjerë Destan Bajraktari, profesor, veteran i arsimit, i anatemuar nga  pushtuesi serb në Kosovë, flokorist i dalluar dhe autor i mëse dyzet veprave të botuara. Si njeri i ngritur ishe i vetëdijshëm se pa arsimimin e veçanërisht pa arsimimin e gruas shqiptare, nuk do të ketë as përparim kombëtar, duke thënë se përkushtimi për komb e atdhe është edhe shkollimi i gruas. Baba i shtatë fëmijëve/gjashtë vajza dhe një djalë të gjithë me shkollim të lartë.

Pyetje:A mund të na tregoni konkretisht se çfarë jeni duke bërë, jam kurioze të mesoj më tepër per projektin ‘’Gratë në Punë Online (WOW).’’  cilat janë projektet konkrete që ju po i shtyni përpara  në këtë drejtim?

Pergjigje :Arsimimi dhe fuqizimi ekonomik i gruas flet për zhvillim të qëndrueshëm dhe afatgjatë të vendit, me fuqizimin e gruas nuk e fuqizojmë vetëm atë si individ, por edhe tërë familjen, rrethin shoqëror dhe kombin tonë. Disporpocionet mes femrës dhe mashkullit në vendim marrje, në jetën intelektuale dhe atë profesionale janë shumë të mëdha.  Sidomos nëse ju referohemi tëdhënave  statistikore te Agjencisë se Statistikave te Kosovëspër vitin 2014. Nga shkalla e papunësisë  35.3%, më e lartë është  për femra me (41.6 %). Krahasuar me vendet ne rajon, ky tregues është me i lartë krahasuar me për shembull Shqipërinë, ku shkalla e papunësisë sëfemrave është (7.9), shkalla e pjesëmarrjes së grave në fuqinë punëtore është mbi 3 herë më e ulët krahasuar me shtetet e BE-se. Për zbutjen sadopak të papunësinë kam ndërmarrënjp nismë me Bankën Botërore, trajnimin e 100 vajzave në punëonline, Projekti ‘Women in OnlineWork’ – Gratë në Punë Online (WOW). Ky projekt fillimisht është implementuar në 2 komuna dhe ka rezultuar me sukses, 99 prej tyre kane marrë diplome, 57 prej të diplomuarve kanë kontrakturar së paku një punëonline, ka raste që kanë kontraktuar deri në 8 punë online. Për rezultatet e këtij projekti ka vazhduar edhe programi edhe në Komunën e Prishtinës WOW 2 dhe jam duke punuar ngusht me donatorë të ndryshëm për implementimin e projekteve tjera të ngjashmenë fushën e TIK, sektori i cili konsiderohet katalizator për krijimin e një fuqie punëtore me kualifikim të lartë. Tregu i punës po ndryshon thellësisht edhe shkathtësitë e reja do të jenë të nevojshme për punët e së nesërmes dhe TIK ka ndikuar në riorganizimin e vendeve të punës si dhe në hapjen e profesioneve të reja.

-Pyetje: Mendoni  se pozita jo në nivelin e duhur e gruas në shoqërinë tonë bashkëkohore, konkretisht në Kosovë, duhet të vazhdojë të jetë temë qendrore, cili  është  mendimi  juaj?

Pergjigje: Ashtu siç edhe e ceka më lartë gruaja shqiptare në përgjithësi, përgjatë viteve  ka luajtur një rol shumë të rëndësishëm jo vetëm në mbajtjen dhe ruajtjen e familjes, por edhe në ndërtimin dhe konsolidimin e shtetësisë, në fuqizimin e institucioneve të vendit dhe zhvillimin e demokracisë, përmes pjesëmarrjes së saj të drejtpërdrejtë në të gjitha proceset. Mendoj se pozita e gruas në shoqërinë tonë bashkëkohore, duhet të vazhdojë të jetë temë qendrore. Ne ende i referohemi kuotave kur bëhet fjalë për gruan përfaqësuese në parlament, ende i referohemi po këtyre kuotave të rregulluara me ligj edhe në institucionet tjera kur flasim për gruan si përfaqësuese. Dhe më duhet ta them me keqardhje se ende është i fortë koncepti që kufizon moralisht pozitën dhe të drejtat e tyre në familje, por edhe jashtë saj. Pozita e gruas shqiptare më gjithë zhvillimin social e politik, vazhdon të mos jetë aty ku duhet dhe kjo kërkon më shumë punë, përkushtim e vullnet qoftë shoqëror apo institucional. Sot ka ndryshuar koncepti dhe nevoja e rishikimit të traditës patriarkale dhe duhet të përpiqemi më shumë që si shoqëri të rivendosim “kufijtë e rinj”  kur flasim për të drejtat e gruas dhe raportin gjinor.  Angazhimi i grave në poste drejtuese dhe në politikë forcon edhe më shumë pozitën e gruas në shoqëritë bashkëkohore. Me këtë nuk dua të përjashtoj kontributin, që gra të caktuara kanë dhënë në historinë mijëravjeçare të njerëzimit,  deri në ditët tona, por pozita e gruas sot e veçanërisht në shoqërinë tonë mund të them se ka pësuar ndryshime pozitive, pavarësisht se ende mund të hasim në skepticizma të cilët mund të eliminohen me punë dhe përkushtimin e të gjithë neve si shoqëri e konsoliduar dhe demokratike.

-Mesazhi juaj për botën e gruas shqiptare në  tërësi  cili  do  të  ishte ?

Pergjigje.Gruaja shqiptare, gjithmonë ka pasur vlera të larta, shtyllë e familjes, është e mençur e guximshme e durueshme dhe me shumë cilësi të tjera pozitive.Ne duhet vlerësojmë më shumëveten, të vazhdojmë arsimimin, të kemi  ambicie për suksese dhe të realizojmë një karrierë të tillë. Të mos lejohet asesi të hiqet dorë për shkak të pengesave që dalin gjatë këtij rrugëtimi.  Jeta, ndër të tjera, është edhe luftë për arritshmëri. Dhe të mos harrojmë se kur gruaja është financiarisht e pavarur, ajo është gjithmonë në rrugë të fuqizimit dhe kjo ndikon në të gjitha aspektet e tjera të jetës. Gruaja nuk është krijuar për të duruar dhunën, ajo duhet të ketë më shumë vetëbesim dhe të luftojë për të drejtat e saj. Margaret Thatcher ka thënë: “Çdo grua që kupton problemet e organizimit të një shtëpie është shumë më afër kuptimit të problemeve të mbarëvajtjes së një vendi”. Mua më dhemb shumë kur dëgjoj se një vajzë nuk ndjek universitetin pasi të edukosh një grua do të thotë të edukosh një shoqëri. Për këtë arsye ato sot janë pjesëmarrëse dhe luajnë një rol të rëndësishëm në shoqëri.

Besa-Falënderim për organizatën Gruaja Shqiptare  në  Botë.

Faleminderit dhe mirënjohje për mundësinë, që më dhatë për t’u shprehur Znj. LilianaPere.  Ju përgëzojë shumë për punën dhe përkushtimin e juaja në promovimin e gruas shqiptare të suksesshmenë botë dhe ngritjen e një sistemi vlerash në rritjen dhe forcimin e rolit të gruas.  Është një punë që unë e çmoj shumë dhe  mendoj se secila nga ne në  vendin ku jetojmë dhe veprojmë,  duhet të jemi të përkushtuara  dhe të përkrahim njëra-tjetrën. Falënderim dhe Org. Internacionale Gruaja Shqiptare.

 

INTERVISTOI: Dr. LILIANA PERE

 

 

Etrita Ibroci – Vizioni i Shqiptares nga Ulqini

by

Etrita Ibroci – Shqiptarja e Ulqinit  Senior Vice President në Unicredit -Kepler Chevreux që fokusohet në hulumtimin e  tregut financiar  evropian ne SHBA/

Dëshira dhe ëndrra  e Etrita Ibrocit ka qenë gjithmonë të tregojë se si ne shqiptarët mund të arrijmë çdo gjë si në gjuhën tonë amtare dhe në të njëjtën kohë, edhe në gjuhën  zyrtare të Malit të Zi. Një ndër motot që e ka shoqëruar vazhdimisht në jetën e saj ka qenë: kurrë të mos dorëzohesh sepse çdo gjë e ka zgjidhjen dhe rrugëdaljen e vet,  tek të cilat  të çojnë puna e palodhur, durimi dhe pasioni.

Secili duhet të ketë një vizion pozitiv për jetën, angazhimet e veta personale, por  edhe një dashuri të pakushtëzuar  ndaj familjes dhe të afërmve.

Një tjetër moto po aq e  rëndësishme sa ajo që sapo përmendëm dhe që e ka ndihmuar shumë gjatë jetës, ka qenë që të jesh gjithmonë e pathyeshme dhe të mos dorëzohesh nga vështirësitë…. Po u rrëzove, ngrihu sërish në këmbë për të arritur pikësynimet që i ke vënë vetes, sado të largëta, të vështira  dhe të paarritshme të duken.

E lindur në Ulqin në Mal të Zi në vitin 1972, Etrita  ku  ka kaluar fëmijërinë dhe studimet e shkollës fillore deri ne vitin e tretë të gjimnazit. Fëmijëria e saj ishte e  pasur  me dije sepse familja ku u lind dhe u rrit ishte një familje e kulturuar dhe arsimdashëse.

Babai ishte mësues dhe  u përpoq gjatë gjithë jetës ta edukonte me pasion e dashurisë per gjuhën shqipe, dijes, diturisë, edukatën e punës dhe vullnetin e fortë.

Gjithë  fëmijërinë e ka kaluar duke hulumtuar botën e diturisë dhe njohurive në çdo lëndë. Është e pasionuar për pikturë, recitim dhe sport; volejboll, boks/karate dhe not.

 Flet gjashtë gjuhë; flet rrjedhshëm gjuhën amtare shqipe, gjuhën kroate, spanjolle dhe italiane. Në një nivel mesatar ajo flet gjithashtu gjuhën ruse dhe gjermane.

 Etrita  u diplomua në St.John Univerziteti në 1995 (magna cum laude, që do të thotë me notën maksimale),  me Diplom Bachelor i arteve në ekonomi dhe shkencat politike dhe me Nëndiplomë  në filozofinë e drejtësisë.

Ajo gjithashtu mban edhe titullin e magjistrit nga Univerziteti Fordham në financë dhe sisteme menaxhimi ( gjithashtu me  magna cum laude).

Sot,  Etrita Ibroci është Vice Presidente në një firmë evropiane – Kepler Chevreux që fokusohet në hulumtimin e  tregut financiar  evropian , rol ky që e ka mbajtur në nëntë vitet e fundit.

 Nga përvojat e saj të mëparshme, përmendim  punën  e saj tek Merrill Lynch ku ka punuar si Stratege Internacionale dhe ajo tek Credit Suisse, ku u mor me hulumtime në botën financiare globale dhe me strategji në sektorë të  ndryshëm (gjithashtu globalë) për afro  tetë vite.

Duke punuar për bankimin privat tek Credit Suisse ajo ka krijuar disa portofol financiar të bazuar në tema  të ndryshme aktuale të tregjeve globale financiare.

Ju lutem ndiqni bashkëbisedimin me Etritën.

Pyetje: Etrita,arësyet e studimeve ju bënë që  ju të largoheni herët, në moshë të re nga vendi juaj për në Amerikë. A ka qënë e veshtirë per ju , familjen, vendimi për tu larguar nga vëndi, dhe per t’u diplomuar ne nje universitet  ne vënd te huaj me nje shoqëri te hapur, e me culturë krejt ndryshe nga e jona ? 

-Pas mbarimit të vitit të tretë në Malin e Zi, vitin e fundit të gjimnazit e mbarova në North Carolina, në SHBA, si pjesëtare e programit “exchange student’. Atje jetova dhjetë  muaj me një familje amerikane por me origjinë angleze. Ishin muaj të mbushur me aktivitete intensive në shkollë sepse bëja pjesë në klasat e nivelit të lartë (AP classes) si klasa para përgatitëse  për kolegj dhe me një nivel më të lartë të  studimeve dhe provimeve. Ishin 10 muaj të mrekullueshëm sepse përvetësova gjuhën angleze  dhe atë gjermane. Në njëjtën kohë, mora më tepër konfidencë  për jetën dhe ambientin ku banoja, hulumtova shumë kolegje  dhe vendosa të kthehem për të studiuar më gjatë dhe të krijoj të ardhmen në Amerikë.

-Sa i vështirë ishte fillimi i jetës suaj dhe adoptimi në jetën Amerikane nga pikëpamja ekonomike, kulturore, periudha e studimeve dhe e diplomimit?

-Në gusht të vitit 1991 erdha në New York me 200 dollarë në xhep dhe një valixhe të mbushur me libra. Vitin e parë kam jetuar me hallën në bodrumin e saj dhe me vonë kur mbërriti edhe babai, kaluam në një apartament të vogël. Halla dhe familja e saj më ndihmuan shumë vitin e parë dhe jam shumë mirënjohëse për mbështetjen dhe përkrahjen e tyre.

-Gjashtë vitet e para ishin më të vështirat e tërë jetesë sime.Isha 18 vjeçare dhe jeta në Amerikë ishte luftë e përditshme për  ekzistencë. Nga ora tetë e mëngjesit e deri në orën 15.00 isha e angazhuar me studime në kolegj  dhe duke punuar si asistente e profesorëve dhe më pas deri në mesnatë duke punuar në piceri.Kjo ishte jeta ime për  gjashtë vitet e para deri sa  përfundova studimet në kolegjin e St Johns’- it në tri degë: atë  të ekonomisë, politikës dhe filozofisë së lighit,të gjitha me rezultate të  shkëlqyera.Më vonë mbarova edhe  Magjistraturën – Master in Business Administration në Fordham University  në dy drejtime, atë të financave  dhe sistemeve  menaxhuese.Këtë të fundit  e mbarova për 16 muaj sepse ishte një drejtim intensiv dhe më i avancuar. Të gjitha i kreva me sukses duke pasur  përkrahjen e prindërve, vëllait dhe motrës që i dua më shumë se çdo gjë në jetë.

-Sa mbështetëse ishte për ju  familja në këtë rrugë të vështirë të suksesit?

-Ne jemi një familje shumë e bashkuar dhe e dedikuar t’ë ndihmojmë njëri tjetrin. Kur mbërrita në Amerikë isha vetëm, por qëllimi im kryesor ishte të sillja tërë familjen.M’u deshën plot katër vjet që t’i bashkoja të gjithë, së pari babain, vëllain e më pas mamin dhe motrën. Të gjithë kemi punuar nga 2-3 punë dhe kemi kryer studimet. Unë në financë, vëllai në matematikë dhe fizikë dhe motra në fashion dezijn dhe graphic dezijn.

–Zonja Etrita, mendoj se do të ishte me interes si për mua  dhe për lexuesin, të na tregoni se cila ishte dëshira juaj e parë sapo mbërritët  në Amerikë, dhe me sa mund u realizua ajo?

-Dëshira dhe qëllimi im kryesor kur erdha në Amerikë ishte për të kryer studimet dhe për të bashkuar familjen time. Familja e bashkuar për mua është gjëja kryesore për të pasur një jetë të lumtur dhe gëzimplotë. Ne të gjithë kemi punuar shumë për të arritur këtë që kemi sot.Personalisht, mund të them që një pjesë e jetës sime rinore shkoi shumë shpejt.Kam studiuar dhe punuar me orar të plotë si  unë,  vëllai dhe motra. E kemi bërë me bindjen për të mbështetur familjen tonë.Nuk ka qenë e lehtë…Por kjo përvojë, përpjekjet e vazhdueshme me gjithë forcat e mia për të arritur atë çka i kisha vënë pikësynim vetes, më në fund u shpërblyen.

– Si ka vazhduar karriera juaj mbas diplomimit në degët e ekonomisë, politikës dhe filozofisë si dhe angazhimet e tjera ?

-Kariera ime filloi me 1999 në Credit Suisse – bank Zvicerrane ku punova për tetë vite dhe merresha me kërkime në botën financiare globale.Më vonë kalova në një bankë  Franceze (Credit Agricole) dhe Italiane (Unicredit) ku punoj prej nëntë vitesh   dhe ende po punoj  dhe merrem  me investime në bursat e  Evropës së Zhvilluar me titullin Senior Vice President.Puna është shumë intensive edhe sepse orari mund të jetë shumë i gjatë. Por kjo që bëj më pëlqen pa masë dhe i përshtatet plotësisht karakterit tim. Unë jam njeri që nuk dorëzohet para vështirësive.Kam hasur shumë vështirësi në jetë dhe kam punuar e luftuar shumë për t’i kapërcyer duke pasur gjithmonë një këndvështrim pozitiv për jetën.Bota ime nuk është ajo e të pasurit me qindra “shokë e shoqe”  virtual në rrjetet sociale. Unë besoj se është më mirë të kesh  një rreth  të ngushtë prej 15-20 shokëve/shoqeve, familjarëve e të afërmve dhe t’i dedikohesh  kultivimit të këtij grupi.

–Etrita, nga biseda mësova se një moto e fuqishme gjatë gjithë karrierës suaj ka qene të jesh “confident” dhe “të kesh një ambicie”  apo vullnet për të arritur synimet në vetvete pa marrë parasysh sa të vështira të jenë ato.Sa mund ju është dashur për t’i realizuar ?

-Shumë herë jeta na vë në sprovë me vështirësi të shumta. Shumë herë të duket sikur s’do t’ia dalësh por kjo s’më  ka penguar kurrë që të përballem me vështirësitë.  Çdo gjë përballohet me vullnet, me një vizion pozitiv,  me dashuri familjare dhe mbi të gjitha duke kërkuar vazhdimisht të shkosh përpara  për të jetuar një jetë të ndershme.

-Cili ka qenë bashkëpunimi me organizata të tjera në ndihmë të komunitetit shqiptar dhe gruas shqiptare që jeton dhe punon në Amerikë si ajo e APEN-it, AAWO, AASS, NAAC?

– Ideja e APEN-it  i ka fillesat e saj  para 10 viteve ku unë  dhe një grup të rinjsh u mblodhëm për të krijuar një organizatë me një detyrë të veçantë: ndërthurjen e aftësive dhe njohjeve profesionale të rinisë shqiptare në SHBA, me qëllim krijimin e një rrjeti mbështetës profesional me identitet shqiptar.  Me anë të APEN-it  duam të krijojmë një rrjet ku njerëzit mund të lidhen e të ndihmojnë njëri tjetrin për gjetjen e një vendi pune, për avancimin në karrierë, për gjetjen e mundësive të përbashkëta për profesionet dhe bizneset e tyre. Por, dëshira dhe puna jonë shkon përpara sepse  duam të arrijmë akoma më shumë. Të afrojmë forcat tona rinore dhe profesionale për të pasqyruar dinjitetin dhe  vlerat shqiptare dhe të shpalosin talentin shqiptar në të gjitha fushat profesionale dhe sipërmarrëse. Duam t’i kthejmë këto angazhime në diçka përfituese për vendet tona, për Shqipërinë, Kosovën, Maqedoninë dhe Malin e Zi. Nëpërmjet APEN-it , ne kemi organizuar shumë tubime në sfera të ndryshme (mjekësore, art, financë) dhe vazhdojmë të krijojmë  tubime të vazhdueshme për profesionistët shqiptar në Amerikë dhe po punojmë për zgjerimin e rrjeti profesional. Gjate 25 viteve në Amerikë, gjithashtu kam bashkëpunuar dhe isha një ndër anëtarët themelues të shumë organizatave shqiptare, si AAWO – Motrat Qiariazi, NAAC dhe e funding AASS (Albanian American Success Stories). Me AASS-in pata rastin të vizitoj Ulqinin dhe Tuzin vitin a kaluar. Arsyeja kryesore pse shkuam në emër të AASS në Mal të Zi , ishte  sepse ne dëshirojmë të shpalosim histori  të sukseseve dhe arritjeve  të shqiptarëve të Malit të Zi. Dhe të gjithë këto  histori natyrisht fillojnë nga përvoja e individit, nga  shpresat dhe ëndrrat e secilit prej nesh dhe sfidat që  kemi kapërcyer në arritjen e këtyre  ëndrrave. Kur ishim në Mal të Zi vitin e kaluar, n diskutuam  rreth projekteve të përbashkëta në fushat ku unë dhe kolegët e mi nga AASS mund të ofrojmë ekspertizën dhe përvojën tonë. Ne kemi filluar të punojmë në disa projekte dhe të ofrojmë bursa për studentët që kanë rezultate të larta  në shkollën e mesme. Gjithashtu,  shqyrtuam mënyrat se si ne mund të ndihmojmë dy qendra për fëmijë me nevoja të veçanta duke i ndihmuar me mënyra të ndryshme mbështetjeje.

– Cfare mendimi keni per gjithpërfshirjen e gruas, dhe pozicionin e saj sot, e cila lë per te dëshiruar shoqerine tonë maskiliste?  Cili eshte mendimi juaj intelektual, dhe vizioni  juaj, për boten e gruas shqiptare?

-Femra shqiptare tani është besnike e vizionit botëror mbi tolerancën, arsyen, dashurinë dhe drejtësinë. Ajo është edukatore e brezit të vet dhe bartëse e kulturës. Në ketë mënyrë ajo në çdo hap materializon thënien a hershme që është gjithmonë reale, se “pa femër  të arsimuar nuk ka as komb të kulturuar”.

–Cili eshte mesazhi juaj  për rininë, profesionistët, sipërmarrësit, udhëheqësit per mënyrat e bashkëpunimit  për shqiptarët ne Amerike në komunitet dhe në trojet shqiptare?

-Ju ftoj të gjithëve të rrisni angazhimet tuaja, t’i kryqëzoni dhe t’i shkëmbeni arritjet, njohjet dhe përvojat profesionale. Le të promovojmë më tepër talentin shqiptar. Lë të bashkëpunojmë më shumë me njëri tjetrin. Dhe lë të gjejmë mënyrat e bashkëpunimit për shqiptarët këtu në komunitet dhe në trojet shqiptare. Shembujt e Rita Orës në muzikë, Xherdan Shaqirit në futboll, Majlinda Kelmendit në xhudo na frymëzojnë të gjithëve që të bëjmë më shumë dhe të arrijmë akoma e më shumë.

–Dhe së fundmi ju pyes si profesioniste në ekonomi , c’farë mesazhi keni  për politikën per tu pëmiresuar ekonomia gjithmonë e me tepër?

–  E kam  një porosi edhe për udhëheqësit tanë. Shqipëria dhe Kosova çdo ditë e më shumë po përmirësojnë imazhet e tyre, imazhin tonë në botën e jashtme. Por, lë të bëjmë më shumë. Le të investojmë më tepër në arsim dhe zhvillim ekonomik dhe të krijojmë ekonomitë më të fuqishme për  të dyja vendet, ekonomi të dijes. Ekonomi që të zhvillojnë bizneset shqiptare, të sjellin më shumë investime të jashtme dhe zhvillimin e turizmit malor të Kosovës dhe atë detar të Shqipërisë në hartat ndërkombëtare.

– Besoj se ka mjaft talente shqiptarë që mund të jenë pjesë të këtyre ambicieve, ashtu si edhe ju zonja Etrita,  qe kanë treguar shume vlera ,kane qene konkurrues, dhe fitues  me shanset qe ju jane ofruar ?

-Patjetër që ka dhe shqiptarët mund t’i arrijnë këto gjëra dhe shumë të tjera. Vetë vizita e Papa Françeskut në Shqipëri dëshmoi një vlerë shumë të rëndësishme shqiptare. Me gjithë dyndjet e popujve dhe perandorive në trojet tona, me gjithë kombet dhe fetë që kanë dominuar, shqiptarët qëndruan të bashkuar. Dhe sot janë të bashkuar kundrejt dallimeve të tyre fetare dhe kulturore. Pra, kemi shpalosur vlera që janë trashëgimi ndërkombëtare. Tani le të bëjmë më shumë për çdo shqiptar, lë të arrijmë më shumë në sipërmarrje si vënde. Dhe le të jetë çdo shqiptar përfitues I këtyre angazhimeve.

***

Etrita Ibroci:Se fundmi kam nje mesazh per ju Z.Liliana. Je mesazhierja dhe zëdhënësja e gruas shqiptare.Dua t’u falenderoj shumë për vizionin dhe punën e palodhur.Faleminderit per gjithshka që ben. Vizioni juaj më ka pëlqyer shume. Ju i keni  bërë nje shërbim te madh gruas shqiptare dhe Kombit Shqiptar.Faleminderit për intervistën

***

Liliana: Unë ju falënderoj për keto mesazhe të rëndësishme  për shoqerinë shqiptare dhe komunitetin shqiptar  kudo ku ndodhet. Ju pergezoj nga zemra per arritjet tuaja profesionale, dhe ju uroj punë të mbarë e të suksesshme në të gjitha impenjimet tuaja. Faleminderit Vlerat sjellin paqe lumturi dhe mirëqënje.

 

Bisedoi: Dr. Liliana PERE

International Organization.

Albanian Woman in the World

Peace Missionary & Honorary Advisor of DMPP

Lorina Naçi,Shkencëtarja shqiptare në Ontario, Kanada

by

Lorina Naci mjeke, ‘’Shkencëtare ‘’ University of Western Ontario në Canada, një vënd i veçantë në të gjithë botën, i investuar nga qeveria Kanadeze me miliona dollarë për zhvillimin e kësaj fushe kërkimore e cila   studion trurin e njeriut duke aplikuar Inteligjëncen artificiale./

Nga Liliana PERE/

Lorina Naçi e lindur në Tiranë, në një familje qytetare që mbart shumë vlera te vecanta, si vlera per dijen, arsimdashëse, kërkuese dhe cilësore ne studimet e saj. Pasioni I madh per shkencën , durimi  , puna këmbëngulese duke dëpërtuar me qetësi , zgjuaresi e nje formim te shkëlqyer professional, me anë  te inteligjencës artificiale e shton  dedikimin ndaj punës., si dhe rezultatet e saj. Thjeshtesia e Lorinës kur bisedon te lë mbresë. Edukata dhe të qënit nje grua e bukur, e qetë e bëjnë tepër ëngjëllore, që zgjon engjëjt nga gjumi . Zgjedhjen e saj idealiste për t’ju dedikuar përndjekjes dhe zhvillimit të mëtejshëm të njohurive shkencore  i ka vënë gjoksin me punë të pareshtur, ditë e natë.

U largua nga Shqipëria mbas mbarimit të gjimnazit për të vazhduar studimet universitare në University of Georgia, në Georgia USA.

Nisi studimet me etje dhe pasion për njohurinë, ç’ka e shtyu të ndjekë disa degë njëherësh, pikturën, psikologjinë dhe programimin.

Në bazë të notave atje dhe ecurisë së saj të përgjithshme, fitoi disa bursa prestigjioze nga universiteti, duke përfshirë këtu dhe një bursë me rrogë të plotë për të ndjekur studimet që kishte shans shumë të ulët suksesi (0.5% në bazë të meritës).

Kjo ishte arritja e saj e parë e mirëfilltë akademike në USA dhe që nga ai moment

Lorina u përfshi në një grup shumë elitar studentësh; bëhet fjalë për 10 nga 30,000 studentët e universitetit.

Në vitin 2004, u diplomua nga University of Georgia, USA, me Bachelor of Fine Arts për pikturë si dhe Bachelor of Science për shkencën e mendimin (Cognitive Science) dhe Master of Science për programim të avancuar (Artificial Intelligence).

Për të folur mbi arritjet e jashtëzakonshme të saj arritje është e ftuar vazhdimisht që të japë leksione plenare në konferenca të ndryshme.

 Prezantimi i saj i fundit ishte në fund të marsit në takimin e American Philosophical Association, në San Francisco.

Publiciteti I punës shkencore te Lorenës eshte percjelle ane e kend botës.

 Ajo tashmë eshte cilesuar nje shkencëtare.

  • Puna e Lorenës është përcjellë nga mediat ndërkombëtare, si në televizion, radio, shtyp dhe internet.
  • Ja disa shembuj; Televizion:
  • CTV News, Global News, ONMI 1 (Canada), NHK (Japan), Top Channel (Albania). Radio: CBC, Radio Canada International, ABC News Radio, Newstalk San Francisco, BYU Radio on Sirius XM, AM 890, The John Bolton Show, The Pulse, W Radio Miami. Shqyp: The New Scientist, Macleans, La Recherche, The Globe and Mail, The Toronto Sun, La Republica, International Business Times, Los Angeles Times, The Times of India, Corriere della Sera, The Daily Mail, The Chicago Tribune, The London Free Press, China Youth Daily, Τo Vima Greece. Internet: Includes Science, Nature, BBC, The Times, NBC News, Fox News, Reuters, Sciences et Avenir, Medpage Today, Discovery News, The Verge, IFL Science, JAMA Author Interview, The Huffington Post, The National Post, Australia International Business Times, Google News Today, The Agenda with Steve Parkin, etc. Puna e saj ka fituar disa çmime; këtu do veçoja emërtimin si “One of Best 51 Discoveries Since 1878”, nga Western University,

***

Ndiqni bashkebisedimin ju lutem

***

Pyetje Liliana- E dashur Lorina. U njoha me arritjet tuaja u ndjeva krenare si grua, si shqiptare Studimet tuaja i përkasin inteligjencës njerëzore, trurit që është edhe pjesa më e vështirë e trupit të njeriut për t’u kuptuar dhe akoma më e vështirë për t’u interpretuar. Çfarë ju shtyu të vazhdoni studimet pasuniversitare për shkencën e trurit dhe pikërisht në një prej Universiteteve më prestigjioz të botës, në Univesrsity of Cambridge, në Angli?

***

Pergjigje Lorina-Gjatë studimeve universitare mu thellua pasioni për të njohur e kuptuar më tej inteligjencën si manifestim i ndërgjegjes njerëzore.

Mendohet se është pikërisht ndërgjegje ç’ka na pozicionon në një vënd të spikatur në krye të evolucionit natyror.

Por, se si ose pse është zhvilluar ndërgjegjja e më tej, si realizohet ajo në materien fizike që është trupi njerëzor, mbeten mistere të shkencës me domethënie të gjerë për kulturën, artin, spiritualitetin, ndoshta dhe vetë domethënien e jetës njerëzore.

Gjatë studimeve të masterit për inteligjencë artificiale – që përfshin përshkrimin e inteligjencës njerëzore me gjuhë matematike dhe kompjuteristike, kuptova se çelësi i ndërgjegjes njerëzore qëndron tek truri, dhe pa një kuptim të plotë të tij, nuk mund të arrijmë të njohim ndërgjegjen, e jo më ta përshkruajmë për të krijuar kompjuter ose robot inteligjentë.

Kjo ishte ajo që më frymëzoi të ndjek studimet pasuniversitare për doktoraturë në shkencën e trurit (neuroscience) në University of Cambridge, në Angli.

Këtu pata nderin e rrallë që u bëra pjesë e një institucioni mbi 800-vjeçar, djep të dijes e zhvillimit.

Gjithashtu ishte një gëzim shumë i madh që u riktheva në Evropë, më afër familjes që jeton në Tiranë. Studimet në Cambridge m’u mundësuan nga një bursë e plotë nga shteti Amerikan, me 3% probabilitet suksesi në bazë te meritës, përsëri një shans shumë i rallë për të cilin jam përpjekur fort dhe i jam mirënjohëse fatit.

***

Pyetje:E dashur Lorina.Sa e vështirë ishte për ju si grua e fortë e pergatitur, të sfidonit paragjykimet sa u stimuluat dhe suportuat nga koleget, të të hynit me të drejta të padiskutueshme në një ambient shkencor të tillë?

Pergjigje Lorina.

Studimet në Cambridge galvanizuan formimin tim intelektual. Privilegjin e pjesëmarrjes në një komunitet të zjarrtë si shkencor dhe njerëzor e kam perceptuar gjallë në përditshmërinë time atje. Ishte një ambient vërtet i veçantë plot stimuj frymëzues, që nga figurat historike e deri tek njerëzit që u bënë miqtë e mi më të mirë. Këtu veçoj udhëheqësen e doktoraturës time, Professor Lorraine K. Tyler, një grua e hekurt që i sfidonte paragjykimet dhe pengesat shoqërore ndaj femrës me çdo qelizë e veprim të saj. Rruga nuk ishte e lehtë. Zgjedhjen time idealiste për t’ju dedikuar përndjekjes dhe zhvillimit të mëtejshëm të njohurisë, i kam vëne gjoksin me punë të pareshtur, ditë e natë.

***

Pyetje:Znj Lorina. Pas studimeve tuaja në Cambridge si, vazhdoi aktiviteti juaj shkencor, tanimë jo vetëm si shkencëtare, por si një mjeke që u ka dhënë shpresa shumë pacientëve që mendohej që në gjendjen vegjetative që ishin s’kishin më asnjë mundësi komunikimi me botën që i rrethonte. Kjo është një arritje e madhe besoj jo vetëm si shkencëtare por edhe në kontekstin njerëzor. Të arrish të krijosh një farë komunikimi ndërmjet pacientëve të tillë e familjarëve të tyre, besoj perjetoni nje emocion \te  papërshkruar?.

***

Pergjigje:Mbas mbarimit të doktoraturës fillova të punoj si shkencëtare e mirëfillte tek Medical Research Council for Cognition and Brain Sciences, përsëri në Cambridge.

Këtu pata rastin të merrem me një grup shumë të veçantë pacientësh, ata që mendohet se humbin ndërgjegjen si pasojë e dëmtimit të trurit dhe marrin diagnozën mjekësore të gjendjes vegjetative.

Ketë punë tani e vazhdoj si punonjëse shkencore në University of Western Ontario në Canada, një vend i veçantë në të gjithë botën, i investuar nga qeveria Kanadeze me miliona dollarë për zhvillimin e kësaj fushe kërkimore.

Konkretisht, unë ideoj dhe zhvilloj metoda teknike për vëzhgimin me anë të skanerit (functional Magnetic Resonance Imaging) të aktivizimit të vullnetshëm të qendrave të trurit nga pacientë të tillë.

Paçka se mendohet të jenë të pandërgjegjshëm, pasi nuk arrijnë t’ju përgjigjen komandave të mjekëve me anë të sjelljes ose të së folurës, një përqindje e konsiderueshme (deri 20%) të tyre janë të ndërgjegjshëm dhe mund ta shprehin ketë vetëm me anë të trurit.

(Për arsye akoma të panjohura, këta pacientë nuk arrijnë të transformojnë mendimin në sjellje fizike.) Me punën time kam arritur ta kthej këtë aktivizim të vullnetshëm të trurit në komunikim me këta pacientë. Arritja e komunikimit është një hap shumë i rëndësishëm për pacientin, që në disa raste nuk ka mundur të komunikojë për dhjetëra vite, për stafin mjekësor që kujdeset për të dhe natyrisht, për familjen.

Këto arritje përbëjnë dhe shpërblimin më të bukur dhe të plotë të përpjekjeve të mia shkencore. Dhe shumë shpërblyese nga pikëpamja njerëzore është gëzimi i familjeve kur mësojnë se të dashurit e tyre me të cilët mund të kenë humbur kontakt për disa vite mund t’i dëgjojnë dhe kuptojnë

***

. Pyetje:Znj Lorina.Një arritje me të vërtetë e madhe kjo e gjithë studimeve dhe e punës suaj. Sëmundjet neurologjike degjenerative janë të shumta dhe deri më sot kurimi i këtyre pacientëve është shumë i limituar. Projektet tuaja për të ardhmen ky synojnë të arrijnë? A mund të na thoni diçka më shumë me çfarë studimi po merreni konkretisht?

***

Pergjigje:Studimi i trurit me anë të teknologjisë të neuroimaging – ku konsiston dhe ekspertiza ime – është një fushë relativisht e re, ku akoma ka shumë të panjohura.

Përveç punës me pacientët në gjendje vegjetative, bashkëpunoj me neurologë Kanadez për të studiuar sëmundje të tjera të trurit që janë dhe më të përhapura, si për shembull sëmundja e Parkinsons.

Kam edhe një projekt për studimin e efektit të anestezisë në tru.

Ndërkohë, vazhdoj prej disa vitesh të bashkëpunoj me kolegët tek University of Cambridge.

Jam shumë e frymëzuar nga studimi i trurit, sidomos nga ato kërkime që kanë potencial të përmirësojnë shëndetin dhe cilësinë e jetës njerëzore.

E shoh si misionin tim dhe ndërgjegjësimin e shoqërisë për rëndësinë e shëndetit të trurit. Kërkohet akoma shumë, shumë punë për të ndryshuar botëkuptim mbizotërues që e nënvlerëson shëndetin e trurit.

Për shembull, prej studimeve më të fundit post-mortum (mbas vdekjes) që zhvillohen nga shkencëtare në Boston, po tregohet shkencërisht se sa të dëmshme janë goditjet e evitueshme të kokës që historikisht janë nënvlerësuara si p.sh. në sportet e kontaktit fizik intensiv si futbolli amerikan, po këtu mund të rreshtosh shumë që kanë efekte të njëjta.

Këto tregojnë se dëmtimi i trurit sjell shumë pasoja që prekin shëndetin mendor, si depresioni, mendimet e vetëvrasjes, sëmundja alzeimers dhe një sërë çrregullimesh të tjera.

***

Pyetje:E dashur Lorina. Ku e gjen pasionin, shtytjen Lorena , per te aplikuar inteligjencen artificiajle, ne ndihme te te semureve te shendetit mendore, Kjo eshte nje force magjike,  mendjeje dhe zemre te madhe  e nje, mjeke , shkencetare qe aplikon gjithe energjite e saj positive dhe ato profesionale te inteligjences artificial, qe sensibilizon dhe ndergjregjeson ambjentin qe e rrethon?

Pergjigje :Me njohurinë që kam fituar gjatë gjithë karrierës time më vjen e natyrshme të ndihmoj për informimin dhe sensibilizimin e publikut për brishtësinë e shëndetit dhe jetës kur truri preket. Për mendimin tim, kjo është një nga detyrat më të rëndësishme të kohës sonë.

Për mua nxitja ka qenë gjithmonë kërkimi i dijes dhe formimi i integritetit intelektual, vlera të cilat më janë skalitur fillimisht në familje.

Ky formim i hershëm më ka shtyrë të kërkoj të njëjtat vlera dhe nga partneri im, i cili, si unë është në profesionin e shkencës. Më së fundmi, për mua një nxitje e re vjen nga të kuptuarit nga afër të vështirësive dhe pengesave të padukshme dhe të padrejta që gratë hasin në të gjitha fushat e jetës.

***

Pyetje:E dashur Lorina,Integriteti yt professional ka bashkuar interesat  bashkëpunuese me partnerin tuaj, dhe fjala e pare e jetes tuaj është ‘’Shkenca’’si te ndihmojme te semuret dhe si të  jemi nje model drejt kerkimeve   shkencore për gjithe brezin e ri , per ta nxitur e inspiruar  por edhe duke edukuar brezin e ri – studentët e mi – për të ndërtuar në çdo hap një botë më të te pergjegjshme dhe te drejtë ?

 

Pergjigje-Për mua nxitja ka qenë gjithmonë kërkimi i dijes dhe formimi i integritetit intelektual, vlera të cilat më janë skalitur fillimisht në familje.

Ky formim i hershëm më ka shtyrë të kërkoj të njëjtat vlera dhe nga partneri im, i cili, si unë është në profesionin e shkencës. Më së fundmi, për mua një nxitje e re vjen nga të kuptuarit nga afër të vështirësive dhe pengesave të padukshme dhe të padrejta që gratë hasin në të gjitha fushat e jetës.

***

Pyetje:E dashur Lorina.Një mesazh i bukur dhe i fortë ky për brezin e ri dhe ju jeni shembull i gjallë që me punë dhe pasion mund të arrihen rezultate të shkëlqyera. Puna juaj është e vlerësuar në ambientet shkencore e mjekësore. Mund të na citoni disa nga publikimet tuaja?

 

*** Pergjigje:Puna ime është vlerësuar shumë në komunitetin shkencor, mjekësor si dhe në publikun e gjerë. Kam publikuar një seri artikuj në revista nga me dinjitozet dhe ekskluzivet shkencore, si Proceedings of the National Academy of Science, Journal of American Medical Association for Neurology, etj. Listën e publikimeve të mia mund ta shihni në fund të kësaj interviste.

***

Falenderim Lorina.

Ju përgëzoj me shumë entuziazëm për punen e madhe qe beni duke ju dhene ze grave ane e kend botes, për të evidentuar vlerat me te mira dhe  promovuar arritjet e grave shqiptare ne bote.

Znj. Liliana Pere dhe për krijimin e organizatës Gruaja Shqiptare në Botë. Faleminderit.

***

Liliana

Ju faleminderit ju e dashur dhe e nderuar Lorena.Mjekja , Shkencëtarja , e palodhura , humanja, do kerkoja fjalët me te bukura dhe më me vlere per ju , punen dhe integritetin tuaj professional.Por ju i keni thënë me punen tuaj , me formimin e shkelqyer, dhe te qënit mjeke dhe nje studiuese shkencore duke arritur shumë, keni depërtuar ne trurin e njeriut keni aplikuar Inteligjencën artificial, ne shërbim te mirëfunksionimit te trurit dhe inteligjencës njerezore.

Jeni nje model inspirimi i madh per fushen e mjekesise , për botën e gruas shqiptare, c’farë  rezultate arrin kur ajo ka piksynime te ecë  perpara në  dobi te progresit te shoqërisë

Shkencetare Lorina Naci.Krenaria e gruas shqiptare dhe e kombit Shqiptar.

Faleminderit.Ju uroj suksese pa fund në studimet tuaja shkencore.

 

Dr. Liliana Pere

Gruaja Shqiptare në Botë-Albania Woman in the World

Peace Missionary & Honorary Advisor of DMPP

 

REVIEWED PUBLICATIONS

Naci L., Graham M., Owen A.M., Weijer C. Covert narrative capacity: A cross-section of the preserved mental life in patients thought to lack consciousness. Submitted.

Naci, L., Sinai, L, Owen, A. M. Detecting and interpreting conscious experiences in behaviorally non-responsive patients. NeuroImage. doi:10.1016/j.neuroimage.2015.11.059*Selected to feature on The Atlas of Science.

Peterson, A., Cruse, D., Naci, L., Weijer, L., Owen, M. A. Risk, diagnostic error, and the clinical science of consciousness. NeuroImage: Clinical. 2015; 7: 588–597.

Graham, M., Weijer, C., Cruse, D., Fernandez-Espejo, D., Gofton, T., Gonzalez-Lara, L., Lazosky, A., Naci, L., Norton, L., Peterson, A., Speechley, N. K., Young, B., Owen, M. A. An ethics of welfare for behaviourally non-responsive patients with covert awareness. AJOB Neuroscience 2015.

FLET INVA MULA, DIVA E MUZIKES OPERISTIKE

by

Arti nuk ështe lluks por është domosdoshmëri e nje shoqërie të iluminuar’’ -tregon  Diva e muzikes klasike, Soprano Inva Mula /

Histori Suksesi nga Liliana Pere/Intervistë/*

Profili i Inva Mulës/

Jemi mësuar që emrin e Sopranos së madhe te Muzikës klasike Inva Mula ta shoqërojmë me krenari me shprehjen ‘’Diva e Muzikës Operistike’’;‘’Ikonë bukurie fizike dhe zëri te madh te mahnitshëm’’. Melodia e muzikës së saj sot kumbon hareshëm dhe gëzon zemrat e artëdashesve kudo ku ajo deputon. Inva eshte nje artiste lirike operistike e spikatur shqiptare . ‘’Nje emer  kult’’.Ajo ka një karrierë të  suksesshme , me famëe botërore dhe zeë  nje vend tëe rëndesishëm përkrah shumë, sopranove  lirike operestike. Inva Mula qëndron ne rradhët e para  te gjenerates meraviloioze te  personaliteteve te muzikes klasike  sopranove të shquara botërore.Kritikët e artit dhe të operas në Shqipëri dhe në mbarë botën e kanë vlerësuar teknikën, vokalin, zërin dhe interpretimet dramatike të saj ne shkallen sipërore. Inva Mula është njohur per vlerat si soprano, famën e saj si interpretuese klas e artit operistik dhe është e admiruar ne arenën ndërkombëtare .Inva është e njohur dhe e dalluar në botën e artit  në përgjithësi për një nga portretizimet më te çuditshme operistike në historinë e filmit.

Inva Mula lindur ne Tiranë , vajza e dy personaliteteve te shquara te artit Shqiptar Z. Avni dhe Znj.Nina Mula, personalitete të nderuar, emri i te cilëve zgjon shume respect dhe dashuri tek të gjithe shqiptarët.Dëshira e cdo njerit prej nesh eshte te jetëe modeli me i mirë  i prindërve te vet.Historia  e Invës me dashuri  per këngen dhe muzikën,  fillon qysh ne fëmijerinë e saj , rrodhi natyrshëm  sepse  prindërit e saj  ishin artistë, këngëtarë operistikë.Ata duke dalluar talentin e saj , mirëdukuan dhe mirëorjentuan me dashuri tek Inva një  formim te shkëlqyer artistic, ndjenjën e fortë të punës , përkushtimit  dhe të  sakrificës për artin, seriozitetin dhe profesionalizmin duke e kthyer ëndrën per artin nje refren kënge të bukur qe jetohet c’do ditë.Talenti i gërshetuar me nje punë permanente plot sakrifica, bënë qe Inva te punonte shumë vokalisht per zërin dhe këngën. Fjala e prindërve te saj ngelet gjithmonë në memorjen e Invës: ‘’Nëse do vërtetë të bëhesh këngëtare lirike duhet të mësosh teknikën vokale. Nëse jo, do ngelesh në nivel amator dhe kjo nuk mjafton për t’u bërë dikushi në art dhe muzike‘’

Këngëtarja Inva Mula ka studiuar kanto dhe piano  në qytetin e saj të lindjes të Tiranës, Shqipëri ne Universitetin e  Arteve .

-Në vitin 1987 ajo fitoi konkursin Cantante Albania në Tiranë

-Në vitin 1988 fitoi konkursin George Enescu në Bukuresht.

-Në vitin 1991 në shtator, Sopranoja Inva Mulla-  largohet nga Shqipëria  per në Bukuresht, ku ajo paraqitet ne nje konkurs dhe del fituese me  çmimin  në Enesku Konkursin George.

-Në vitin 1992 ajo fitoi Grand Prix Madama Butterfly në Barcelonë

-Në vitin 1993 në maj ajo mori një çmim në konkursin e parë Plaçido Domingo i Konkurrencës Opera International në Paris, ne Konkursin e parë Ndërkombëtar Voice .

-Në vitin 1996 ajo  deputon në opera Luigi Cherubini-së Médée në Compiègne në Francë.

-Ne filmin e vitit 1997 Inva Mula është emër i njohur prej kineastëve perëndimorë si zë Diva Plavalaguna (luajtur në ekran nga Maiwenn Le Besco)

-Në vitin 1998 Ajo u kthye për opera Georges Bizesë La Jolie fille de Perth  .

-Në vitin 2001, ajo vazhdon koncertet ne Itali, në Teatro alla Scala dhe Rigoletto në Verona Arena, duke performuar  Falstaff Verdin .

-Në vitin 2005 ajo regjistroi Puçinit La Rondine me Angela Gheorghiu për EMI dhe për prodhimin faze, u zhvillua Gheorghiu në rolin kryesor e Magda gjatë shfaqjeve në Tuluzë dhe Paris.

-Në vitin 2007, ajo deputon suksesshëm ‘’Adina në L’Elisir d’amore’’ në Toulouse.

-Në vitin 2009 ajo këndoi ne rolin kryesor në Mireille Gounod e me Operës së Parisit në Palais Garnier, me nje profesionalizem te larte.

Jehona  e kënges se Invës  me tenorin e famshëm, Plácido Domingo International Voice në një koncert të Opera-Garnier në Paris, ka qene nje ngjarje e regjistruar nën koncertin e parë Konkursi Gala në të cilën ajo këndoi Qui la voce sua Soave nga Bellini i Puritani dhe duets nga L’Elisir d’amore, Don Giovanni dhe La Traviata .

Mula- dhe Domingo kane përsëritur programin në Bruksel, Mynih, dhe Oslo.

Suksesi dhe fama vazhdon te përhapet ne Europë

Ajo fitoi brohoritjet per pastërtinë mahnitëse vokale dhe një teknikë, të sigurt te lëmuar, dhe projektimi muzikore e një linjë të qëndrueshme.

Ajo është një soprano lirike me aftësi të forta në bel Canto dhe coloratura pjesë,

Inva është veçanërisht e vlerësuar për shfaqjet e saj në Mozart. vargu i saj është mjaft I gjerë se ajo edhe këndon rolet e lehta te Verdit, të tilla si Nanetta në Falstaff dhe Gilda në Rigoletto, por edhe Violetës në La Traviata.

Rolet te tjera në repertorin e saj janë te shumta , dhe te gjitha te sukseshme.

Ajo më vonë ka dhene koncerte të ndryshme me tenorin e famshëm në Bastille Opera në Paris, dhe në Bruksel për Europalia Meksikës, në Mynih dhe në Oslo.

Mula ka kënduar në Lucia di Lammermoor, La Boheme, dhe Manon.

Ajo është gjithashtu një Violetta e njohur në La Traviata, dhe ka kënduar në shumë qytete në mbarë botën, duke përfshirë Tokio, Bilbao, Orange, Trieste dhe Toronto.

Ajo është e shoqëruar shpesh nga pianisti french-shqiptar Genc Tukiçi.

Diva e muzikes klasike , Sopranoja Inva Mula, do te performoje ne Kontinentin Amerikan gjate muajit Mars  ne TOWN HALL NYC. dhe ne muajin Prill do te vazhdoje koncertet ne Toronto te Kanadase. Ketij koncerti sa unik dhe madheshtor I bashkohet  dhe pianisti virtuoz Genc Tukiçi  dhe dirigjentin Famos Maestro.

*Inva është anëtare e Akademisë Botërore të Artit dhe Shkencës.

Inva Mula tregon përjetimet e kësaj ngjarje, duke u ndalur edhe tek aktiviteti artistik, Shqipëria dhe shqiptarët, si dhe duke dhënë një mesazh të qartë:

Vendi ynë duhet të bëjë më shumë për të përfituar nga arritjet e shquara të shqiptarëve në të gjitha fushat dhe kudo në botë.

Ju lutem ndiqni Bashkebisedimin:

-E dashur Inva. Ju jeni larguar nga vendlindja ne moshën 28 vjet.  Vazhdoni të  jeni ne një udhëtim  pafund gjeografik , artistik, drejt suksesit brilant, duke u adoptuar perfekt me  diversitet kulturash , cila eshte lidhja juaj me Shqiperinë?

– Lidhja ime me Shqiperine është ne cdo moment pasi ajo është lidhje qe egziston fuqishëm në qëien time . Me gjithë rrugëtimet e mija , me gjithe vitet e kaluara jashtë nuk më’eshte zbehur aspak kjo ndjenjë e te qënurit afer dhe larg vendlindjes .Rruga e suksesit eshte si nje shteg pa fund ku nje ditë nuk i ngjan tjetrës dhe me kerkesën dhe deshirën qe kudo qe performoj të lë nje gjurmë dhe zeri im te kujtohet gjatë .

– E dashur Inva. Debutimi juaj qysh moshën 16-vjeçare, duke vazhduar te punoni me këmbëngulje, te merrni mësime  në piano dhe te studioni muzikën seriozisht.Sa mbështetës kanë qënë  prinderit tuaj dhe vecanerisht  nëna jote ne rrafshin professional  me vizionin e saj per një artiste të ardhshme?

– Fati më ka përkedhelur duke me dhuruar prindër te mrekullueshëm , kam kaluar fëmininë më të lumtur dhe të gjitha kujtimet e mija më te bukura lidhen me kete moshë . Feminisë time nuk i ka munguar asgjë por cdo gjë shkonte ne harmoni dhe bashkë me gjellët e shijshme te mamasë sime jam rtitur me tingujt e muzikës së pjanos se vjetër ku sapo mbaronte babai me kompozimet fillonte te studjonte motra ime per orë te tëra ne piano . Aty kam parë si kanë lindur krijimet me te bukura te kengeve te babait te cilat kane qene emocione te perjetuara ne menyre permanente kur paprimtas babai fillon te shkruaj kenge per mua dhe keto emocione i perjetova ne moshe shume te re ne skene . Mendoj kjo ishte dhe dhurata me e bukur qe me bene prinderit , me dhanë besimin dhe forcuan nga dita ne ditë kurajon time për te përballuar skenën e madhe ku unë vazhdoj deri ne ditët e sotme .

L.P.

E nderuar Znj Inva . Si  ëshëe bashkepunimi artistik i  Invës me kolegët, artistët, ne Komunitetin me zë të artistëve ? Kush eshtë burim force per te perballuar sfidat ne rrugën e artit , për arritjen e nje suksesi dhe shkelqimi permanent ne skenë, duke ju falur nje kenaqësi gëzim, dhe ovacion sallave te mëdha , të cilat fokusohen “ne nje ikonë bukurie dhe zëri të magjishëm? ‘’

***

Sigurisht qe jemi te rrethuar nga kolegë te njohur ose jo por une gjithmonë jam munduar te mësoj nga te gjithë .kam përfituar nga natyra ime kurioze per te seleksionuar cfarë është e bukura dhe e mira dhe si mund ta msterjalizosh atë ne artin tim . Duke bërë nje retrospektivë të rrugëtimit tim artistik them qe skena më ka rritur dhe forcuar si njeri. Sa më të sigurt e ndjenja veten ne skenë aq me shume ndjehesha e sigurt ne jetë . Si duket te mua artisti forcoj njeriun dhe njeriu krijoj artistin .

– Znj.Inva.Mjeshteria juaj per menaxhimin e suksesit është për tu admiruar. Sa krenare jeni për emrin që keni krijuar, dhe arritjet tuaja profesionale si interprete e shkëlqyer  operistike , e dhe si regjizore e re produksionesh ?

– Menaxhimi i suksesit eshte nje histori më vete , ne fakt ate duhet ta bejne njerëz te specializuar te cilët dhe udhëheqin suksesin si dukuri. Une vetëm kam bere hapat e mija me modesti dhe me kembë në tokë , kjo më ka bërë qe suksesi im te jetë i bazuar ne vlera dhe jo vlerësime .

– Znj.Inva. Është vërtetësi, se elementet që ju zotëroni , bukurinë, butësine , talentin ndihmojnë interpretimin, bashkë me   gjuhen  e trupit, personazhi dhe ngjarja  futet brenda jush, dhe afeksioni i  publikut është i madh  per kete alternim te bukur , te ndjerë. A ju bën ju të memorizoni  epokën dhe episodin që jeni  duke përjetuar në interpretim?

– Duke intrpretuar personazhe te ndryshme më bën te përjetoj jete te ndryshme , shumë prej tyre dhe fund tragjik. Jam futur ne brëndesi te këtyre personazheve duke u mundur ti kuptoj dhe te gjej forcën e tyre . Më ka bërë shumë përshtyje që shume prej heroinave te mija kane sakrifikuar per dashurinë dhe i kam bërë vetes nje pyetje qe edhe ne jetë ështe femra që duhet gjithmonë te sakrifikojë ne jetë ?

-E nderuar Znj Inva. Arti është përkushtim, A eshte i baras vlershëm  ne aspektin shpirëror dhe obligativ me familjen tuaj duke patur parasysh dhe punën me orare te tejzgjatura, lodhjen,intensitetin e provave e më tej ?

– Arti eshte përkushtim , ai nuk bëhet nëse nuk je e rrethuar nga njerëz që të duan dhe të kuptojnë per mua binomi familje , art është shumë i lidhur , është nje medalje me dy faqe ku të dyja ushqejnë njëra tjetrën , sakrifikohen për njëra tjetrën dhe e duan njëra tjetrën .

– Znj Inva. Cdo te thote te jesh sot te jesh  artist në Shqipëri , dhe artist me famë ne Botë? Ku eshte diferenca , e mbështetur mbi arësye, ju pyes si intelektuale kësaj here  duke pasur parasysh prioritetet qe jepen muzikës dhe artit ketu dhe jashtë Shqiperisë ?

– Sot artistët shqiptar jane te lirë te shprehen kudo . Nuk flasim më për barriera te cilat i kanë provuar brezat e prindërve tanë ku nuk kishin te drejtën e nje pasaporte për të udhëtuar madje dhe unë e kam njohur këtë periudhë në fillimet e karierës simé dhe e di sa pengesëe madhe është kjo.Sot te paktën artisti shqiptar eshte qytetar i lirë te udhëtoj dhe te perballohet me konkurencën e madhe që egziston në tregun artistik .

Por sidoqoftë puna duhet te jetë  individuale , e madhe , serioze dhe e përkushtuar dhe rastet i kemi me artistët e mrekullueshëm qe kemi sot ne botë .Persa i përket nje politike shtetërore në mbështetje te fuqishme të artit nuk ka ardhur akoma koha fatkeqësisht : ketu më kujtohet nje thënie e Churcillit kur i thanë se do reduktoheshin investimet në art ai u pergjigj:

‘’Po përse luftuam ! Pra kjo ka të bejë me traditën dhe vizionin e atyre qe na drejtojnë . Arti nuk ështe lluks por është domosdoshmëri e nje shoqërie të iluminuar’’ ,

– E dashur Inva. Sa krenare jeni per emrin që keni krijuar dhe arritjet tuaja profesionale si interprete e shkelqyer  operistike dhe si regjizore e re produksionesh?

– Persa i perket deshires sime per produksione jashte karieres si interprete eshte shume e madhe . Mendoj qe me ekperiencen e sotme kam shume per te thene dhe ideja per te qene regjizore e nje produksioni ne TOB ishte si nje domosdoshmeri per tu shprehur artistikisht ndryshe dhe kenaqesia qe morra nga kjo eksperience ishte e madhe . Besoj se donvazhdoj ne kete rruge pasi vertete me terheq pa mase .

– E nderuar Znj Inva .Tashmë u mbushën vite që jetoni dhe punoni larg Shqipërisë. Si e keni shikoni jeten  mes atdheut dhe pjesës tjetër të botës? A mund të thuhet se,kemi kaluar  me shume se   dy dekada pas hapjes së vendit, Shqiptarët janë tashmë qytetarë të botës?

– Sigurisht qe nuk me ben krenare e gjithe kronika e zeze qe e lexojme ne shtypin tone por jo vetem . Me vjen vertete keq perse Shqiperia paraqitet e tille por me vjen akoma me keq kur shqiptret bejne kronike te zeze ne vendet ku jetojne jashte vendit . Kjo eshte e dhimshme dhe nje plage e rende e cila nuk ka tendence te permiresohet dhe kjo dukuri me trishton pa mase .

– E dashur Inva. Gjithsesi unë do të doja  mendimin tuaj  ne lidhje me profesionin grua dhe evolucionin e tyre ?

–Ne kete bote te trazuar qe po jetojme roli i gruas eshte fuqi , shprese dhe dashuri .

Ne jemi force e madhe dhe jam e lumtur qe gruaja shqiptare ne historine e saj ka kaluar jo pasakrifca te jete e lire .

Inva Mula:

Ju faleminderit per intervistën.

Liliana:Faleminderit nga zemra ikona e artit klasik Inva Mula .Je nderi dhe krenaria eGruas Shqiptare ne Bote dhe e gjithe Kombit tonë. Ishte kënaqesi dhe obligim të bisedoja me ju. Ju uroj suksese në vazhdimesi.

 Bisedoi: Dr. Liliana Pere

International Organization.

Albanian Woman in the World

Peace Missionary & Honorary Advisor of DMPP

***

*MOS HARRONI: NË TOWN HALL NYC 26 MARS 2016 ORA 7 e 30/

Gazeta DIELLI njofton komunitetin Shqiptar në SHBA se me 26 Mars 2016, Sopranoaj me famë botërore Inva Mula do të performojë në një koncert Gala, në sallën presitigjioze të Town hall NYC. Të pranishëm në këtë koncert do të jenë gjithashtu pianisti virtuoz Genc Tukici dhe dirigjenti i mirënjohur Maestro Bujar Llapaj.

Në këtë koncert madhështor do të interpretohen disa nag perlat e muzikës sonë si dhe Jare të Shkodrës, që konsiderohen gjithashtu si krijime të cmuara e të papërsëritshme.

Në këtë Event janë gjithashtu të ftuar edhe tre artistë të supertalentuar:

– Dëshira Ahmet Kerliu, Soprano

– Kreshnik Zhabjaku, Baritone

– Riad R. Ymeri, tenor

Adresa:

123 43 rd .St

New York, NY 10036

Biletat Shiten në Ticketmaster si-Inva Mula in new York ose em telefon 866-448-7849 800-745-3000

Per me shume Info vizitoni kwtë Website:artistcpromotions.org/events

***

The internationally recognized soprano Inva Mula , will  perform live in Town Hall NYC, accompanied by Symphonic  Orchestra conducted by maestro Bujar Llapaj and virtuoso  pianist Genc Tukici. The name of the show will be :  For my beautyful Country   (Per ty Atdhe)

The program will include some of the most beautiful albanian  songs of all times, and some of the most unique form of “Lover  song” ( Jare )that comes from the city of Shkodra . All the  materials are testfully  and artistically arranged by the most  well known Albanian musicians and composers.  Also featuring as guests,

Deshira Ameti Krliu, Soprano

Kreshnik Zhabjaku, Baritone

Riad R. Ymeri, Tenor

Tickets sold on Ticketmaster.

Tickets  also sold by phone at:

Automated Line   24/7   866-448-7849

or Live Line                        

 800-745-3000

Ask for “Inva Mula In New York”

www. artistcpromotions.org/events

 

 

 

JU TREGOJ PER ETRITA IBRAHIMIN, PIANISTEN QE E KA NDERUAR KRYEQYTETI ITALIAN

by

Flet nga Roma Etrita Ibrahimi, pianistja e suksesshme, e vleresuar me medaljen e Arte ne Torino dhe e nderuar nga Bashkia e Romes/ 

Interviste nga  Liliana Pere/Histori suksesi/

Etrita Ibrahimi, e lindur dhe e rritur në Tiranë, në një familje të njohur artistësh, u largua nga Shqipëria në vitin 1989, meqenëse, pasi konkuroi për piano në Konservatorin “Giuseppe Verdi” të Torinos (Itali), menjëherë fitoi  bursë studimi për në atë konservator.

Fëmijëria e saj u karakterizua nga prania e vazhdueshme e muzikës dhe e artit, jo vetëm se kishte lindur në këtë mjedis, por edhe sepse që në moshën 4-vjeçare, filloi studimin e pianos me babain e saj, një ndër kompozitorët më të mëdhenj shqiptar, Feim Ibrahimi, për ta vazhduar atë më pas  me suksese të njëpasnjëshme dhe me rezultate të shkëlqyera, në Liceun Artistik dhe në Institutin e Lartë të Arteve, deri në momentin e largimit nga Shqipëria.

Familja e saj është  nga më të njohurat në Shqipëri për vetë faktin e shumëditur se Feim Ibrahimi ishte dhe është një figurë qendrore e muzikës shqiptare, i cili, pavarësisht funksioneve që ka pasur në të drejtuarit e artit muzikor në Shqipëri, ishte dhe personalitet artistik,  çka e dëshmojnë  veprat e tij të të gjitha zhanreve  dhe të cilësuarit nga kritika muzikore si kompozitori që tronditi tabutë e realizmit socialist dhe si i pari që modernizoi muzikën serioze shqiptare.

Pikërisht, me këtë edukatë dhe me këto parime  është mbrujtur Etrita që kur ka lindur, sepse ajo ka jetuar nga afër të gjitha sukseset dhe peripecitë e babait të saj, ka kaluar të gjithë fëmijërinë dhe rininë e saj me shkrimtarët e mëdhenj, Dritëro Agolli e Ismail Kadare, Fatos Arapi apo Xhevahir Spahiu, etj., me kompozitorët e po aq të mëdhenj shqiptarë, si profesori i Feim Ibrahimit, Tish Daija apo Pjetër Gaci, me muzikologun shumëdimensional grek Georges Leotsakos, apo me shkrimtarët e kompozitorët nga Kosova, si Ali Podrimja, Fahri Beqiri, Zeqirja Ballata, Akil Koci, Rafet Rudi; me regjisorët më të mirë si Piro Milkani apo Kujtim Çashku, me koreografin e shquar Agron Aliaj, me të shkëlqyerit instrumentistë apo këngëtarë si Ibrahim Madhi, Margarita Kristidhi, Gjergj Antoniu, Vaçe Zela, Gaqo Çako, Ramiz Kovaçi, Avni Mula apo profesoreshën e saj Nora Çashku, me të cilët familja e saj ndante orë të shumta dhe ajo rritej me kulturën dhe dijen e këtyre kolosëve të letërsisë e të muzikës, mes një mjedisi të pasur me literaturë artistike dhe muzikore sepse në shtëpinë e tyre librat dhe partiturat ishin pasuria më e madhe.

Në përfundim të studimeve në Torino, ku ajo shkëlqeu  përderisa u diplomua me “Dhjetë dhe lavdërime” (ekuivalente e “Medaljes së Artë), në klasën e Prof. Remo Remoli, një nga studentët më të dashur të pianistit me famë botërore, Arturo Benedetti Michelangeli.

Pas diplomimit në piano, ajo iu përkushtua edhe  të studiuarit  të  klaviçembalos, në klasën e Prof. Giorgio Tabacco, njërit prej klaviçembalistëve më të njohur italianë.

Gjithmonë kërkuese drejt shtigjeve të fushave të ndryshme të artit muzikor, u specializua edhe në mësimdhënien e metodës Suzuki .

Bashkë me dy kolegë të saj torinezë themeluan Assiociazione Musicale Suzuki Vercelli, në të cilin ajo ka edhe funksionin e Presidentit.

Etrita ka një jetë koncertale shumë të pasur, jetë e cila ka filluar që në moshën 10-vjeçare.  Koncerte të shumta recitale apo me orkestër simfonike jo vetëm në Shqipëri, por edhe një radhë  koncertesh në të gjitha qytetet e krahinës së Piemonte-s (Itali) e në qytete të tjera të Italisë (Roma, Milano, Trento, Genova etj.), në Austri, Spanjë, Çeki, Francë, Kosovë, Mal i Zi, Kroaci, Maqedoni etj. Dhe sukseset nuk i kanë munguar  sepse,  perveç ovacioneve, shpeshhere eshtë klasifikuar në vendet e para nëpër konkurse të ndryshme, ka regjistruar disa herë për Radio Televizionin Shqiptar, është ftuar nga Brahmsgesellschaft në Baden-Baden (Gjermani),  ku ka qëndruar disa kohë në Brahmshaus, për të njohur më thellë jetën dhe veprën e Brahmsit.

Profesioni i saj është muzika, pianoja, mësimdhënia, menaxhimi i eventeve muzikore dhe për karrierën që ka zhvilluar në Itali, në vendin që i krijoi mundësinë të thellonte kulturën e aftësitë e saj profesionale dhe personale e ku ajo ka zhvilluar aktivitetin e saj për 22 vjet Bashkia e Romës e ka nderuar Etritën me Çmimin Ndërkombëtar për karrierën “Beato Angelico”, çmim që u jepet artisteve të huaja, për kontributin e dhënë në zhvillimin e kulturës së Italisë.

Etrita thotë se talenti nuk është gjithçka. Ajo që të bën të ecësh perpara, është puna dhe vetëm puna. Rruga e saj drejt suksesit ka qenë e mundimshme, me vështirësi nga më të shumtat, por ajo nuk është ndalur asnjëherë përpara pengesave dhe ka mundur që ta menaxhojë lehtësisht karrierën, pasi çdo gjë ka ardhur natyrshëm që nga momenti që ka krijuar një profil të saj të qartë artistik dhe personal. Ajo është një grua e thjeshtë, plotësisht e ndërgjegjshme për prejardhjen e saj, për arritjet e saj, por gjithmonë shumë kërkuese ndaj vetes dhe asnjëherë plotësisht e kënaqur me atë çka bën, edhe pse tashmë është një artiste në karrierë.Aktualisht ajo jeton në Shqipëri, pasi duhet të ndjekë nga afër procesin e dixhitalizimit të veprave të babait të saj, shpërndarjen dhe ruajtjen e tyre (me të cilat merret Fondacioni Kulturor “Feim Ibrahimi”, ku ajo është Zv/Presidente). Njëkohësisht është Drejtoreshë Artistike e Festivalit Pianistik Ndërkombëtar “Pianodrom”, si edhe pianiste në Teatrin e Operës dhe të Baletit në Tiranë.Etrita thotë se gruaja është një burim i pashtershëm energjie dhe ajo është në gjendje të kontrollojë dhe të organizojë gjithçka dëshiron. Gratë shqiptare në veçanti, kanë një karakter të fortë që i bën ato të jenë nëna të përkushtuara, bashkëshorte ideale, menaxhere të shkëlqyera dhe askush nuk duhet të lejojë që mbi to të ushtrohet çdo lloj presioni o dhune, psikologjike ose fizike. Ato vetë nuk duhet, kurrsesi, të pranojnë keqtrajtime nga askush dhe shoqëria shqiptare duhet t’i mbrojë ato me çdo kusht.

Ndiqeni bashkëbisedimin: 

_E dashur Etrita Ibrahimi: – A mund të më thoni si ka lindur tek ju dëshira për t’u marrë me Art? Mund të më tregoni hapat e parë dhe fillimet tuaja në këtë rrugë të bukur dhe po aq të vështirë, kush ka qene iniciuesi i zhvillimit te talentit tuaj ? Permendni disa emra qe ju kanë lënë mbresa në formimin tuuaj artistik ju lutem?

Pergjigjet Etrita Ibrahimi: -Studimet e pianos unë i kam filluar në moshën 4-vjeçare dhe babai im, kompozitori Feim Ibrahimi, ishte ai që më ndihmoi në rrugën drejt artit, pasi ishte edhe mësuesi im i parë. Në të vërtetë dëshira e tij ishte që unë  të studioja piano deri në klasën e 8-të për të pasur vetëm njohuri të mjaftueshme për sa i përket muzikës, duke qenë se edhe jetoja në mjedis artistësh,  dhe më pas të merrja një drejtim tjetër. Por në fakt që në vitet e para të studimeve u duk se aftësitë e mia nuk ishin të pakta, meqenëse fitova disa herë çmimin e parë në konkurset e talenteve të reja, si edhe luajta dy herë si soliste me orkestër në vitet e shkollës 8-vjeçare dhe në përfundim të saj, mësuesja ime (më e mira që ka ekzistuar në Shqipëri për sa u përket moshave nga 6 deri 13 vjeç),   e nderuara znj. Lali Gabeci (Hakiu), këmbënguli  që të vazhdoja studimet në Liceun Artistik “Jordan Misja”, pasi mendonte që unë kisha të gjitha aftësitë e duhura për ta bërë muzikën dhe pianon profesionin e jetës sime, kështu edhe im atë, që i kishte parë rezultatet e punës së bërë në vitet e fëmijërisë, mendoi se mësuesja ime kishte të drejtë dhe më “lejoi” që të merrja pjesë në konkursin e pranimit në lice. Kështu filloi – ose më mirë të themi vazhdoi – rruga ime drejt artit.Kur isha vetëm 15 vjeç, luajta Koncertin n. 1 për piano dhe orkestër të L. V. Beethoven-it, e shoqëruar nga orkestra e RTSH-së, nën drejtimin e dirigjentit të mirënjohur Ferdinand Deda, i cili pati një sukses të madh dhe më pas jeta ime vazhdoi duke kaluar nga një recital në tjetrin, deri në koncertin e fundit – para largimit nga Shqipëria – kur luajta njërin nga koncertet për piano dhe orkestër të J. S. Bach-ut, e shoqëruar nga orkestra e harqeve e Institutit të Lartë të Arteve, nën drejtimin e të paharruarit Ibrahim Madhi.

– Di që ju tani jetoni në Shqipëri dhe jeni një profesioniste mjaft e vlerësuar; do të mund të më thonit dicka më shumë rreth aktivitetit tuaj?

Etrita Ibrahimi:- Vitet e jetës në Itali, janë karakterizuar nga prezenca e koncerteve të vazhdueshme si në vendin tim të dytë, ashtu edhe jashtë tij. Repertori im i përfshin të gjithë autorët barokë, klasikë, romantikë, impresionistë (po përmend vetëm disa: Bach, Mozart, Beethoven, Chopin, Brahms, Rachmaninov, Franck, Debussy, Prokofiev, Poulenc, etj.). Kam luajtur në salla dhe në teatro të shumta; disa prej tyre janë Teatro dell’Archivolto (Genova), Palais Palffy (Vjenë), Teatro i muzikës së dhomës “Rosalia Castro” në La Coruña (Spanjë), në Mimara (Zagreb), etj., etj. Kam marrë pjesë në festivale të ndryshme ndërkombëtare dhe mbas 15 vitesh aktivitet koncertal dhe pedagogjik, Bashkia e Romës më nderoi me çmimin ndërkombëtar “Beato Angelico”, i cili i jepet artisteve që kontribuojnë në zhvillimin e jetës kulturore të Italisë.

Kam ardhur në Shqipëri me dëshirën time dhe sidomos me dëshirën e bashkëshortit tim, Alessandro (Giampietro), i cili ishte nismëtari i transferimit tonë këtu. Arsyeja e vetme që na bëri të vinim, ishte dëshira për të ndjekur nga afër (pasi nga Roma ishte thuajse e pamundur) veprat e babait tim.

Unë nuk kam vëllezër e motra, jam vajzë e vetme dhe askush tjetër përveç meje, nuk mund ta bënte këtë. Kështu, në fund të vitit 2010, morëm gjithçka kishim dhe erdhëm për të ndjekur ëndrrën tonë në Shqipëri. Alessandro është pika ime kryesore e referimit. Ai është këshilltari në familjen tonë dhe unë , edhe pse nuk doja fillimisht, ndoqa idenë e tij për të ardhur këtu dhe për të ndjekur (të paktën për një periudhë disavjeçare) atë që për familjen tone është themelore: veprat e Feim Ibrahimit! Mbas vështirësive të para sepse nuk është e lehtë të rifillosh jetën në vendin tënd pas 22 vjetëve, mund të them që kam arritur një status të kënaqshëm për një artist. Përveç koncerteve të shumta që realizoj në Shqipëri dhe jashtë saj, aktualisht jam pianiste në Teatrin e Operës dhe të Baletit, si edhe drejtoreshë artistike e Festivalit Ndërkombëtar “Pianodrom”, i cili është festivali më i rëndësishëm pianistik dhe muzikor në Shqipëri.

Duke qenë se arsyeja e kthimit tim këtu, është krijimtaria e babait tim, jam edhe pjesë e këshillit aktual drejtues të Albautor-it, por të them të vërtetën, zbatimin e ligjit mbi të drejtën e autorit, e shoh shumë, shumë të vështirë në Shqipëri. Mendoja se duke qenë këtu personalisht, do ta kisha më të lehtë, por po konstatoj që në këtë pikë kam gabuar…! Shpresoj që të ndryshojë diçka në këtë drejtim por,  me sa shihet, rruga drejt vendosjes së rregullave mbi pronësinë intelektuale, është shumë e gjatë.

–Znj Etrita Ibrahimi: Si janë marrëdhëniet tuaja në përgjithësi me Artin, produksionin…? Keni ndonjë hobby të cilin e ushtroni apo i përkushtoheni?

Etrita Ibrahimi-Jeta ime është lidhur me artin që në ditën e parë që mamaja ime, Vera, më ka pasur në trupin e saj. Fëmijët kur janë në barkun e nënës ndiejnë gjithçka, aq më shumë muzikën, e cila është shumë e këshillueshme në 9 muajt e shtatzanisë së një gruaje. Këtë, përveç se e kam studiuar, e kam eksperimentuar me djalin tim, por edhe me veten time sepse muzika më e thjeshtë për t’u luajtur dhe kuptuar, për mua është muzika e tim eti, te cilën e kam dëgjuar edhe para se të lindja. Asnjëra nga veprat e tim eti, sado e vështirë të jetë ajo, nuk përbën probleme të pakapërcyeshme për mua, pra muzika dhe arti janë pjesë e ADN-së sime.

Por ato nuk janë gjithçka për mua, natyrisht: jam shumë e apasionuar mbas librave, kinemasë, udhëtimeve (por që për shkak të mungesës së kohës nuk arrij t’i kryej aq shpesh), si edhe tenisit e volejbollit.Në fakt, ajo që më intereson më shumë se çdo gjë tjetër është edukimi i tim biri, pasi nga ky varet e ardhmja e tij dhe kësaj po mundohem t’i përkushtohem më tepër se çdo aspekti tjetër të jetës sime.

-Ju jeni diplomuar në piano. Cilat kanë qenë raportet me personalitetet e artit dhe çfarë mbështetjeje keni pasur prej tyre? Ç’mund të  kujtoni?

Etrita Ibrahimi:- Kësaj pyetjeje e kam pak të vështirë t’i përgjigjem, të them të drejtën. Per hir të së vërtetës, në vitet e studimit dhe të qëndrimit në Itali, nuk kam pasur shumë nevojë për mbështetjen e dikujt. Në jetën time atje,  kam takuar shumë njerëz, shumë personazhe dhe personalitete, por gjithçka që kam bërë, e kam bërë me forcat e mia, pa i kërkuar asgjë askujt. Mbi të gjitha më ka ndihmuar fakti që studimet i bëra në atë vend dhe në ato vite, duke u angazhuar në koncerte sa herë që më kërkonin,  pata mundësinë t’u tregoja të tjerëve nëse vleja dhe sa vleja gjithashtu. Kështu u krijuan kontaktet dhe gjithçka erdhi natyrshëm, pavarësisht vështirësive të tjera të panumërta. Pas diplomimit në piano, studiova edhe klaviçembalo, bëra edhe kurse të tjera specializimi, kështu që munda të fitoja sqimën dhe respektin e njerëzve që më rrethonin, çka u konkretizua me kërkesat e tyre për bashkëpunime të përbashkëta, të shumta dhe afatgjata.Nuk mund të them që të njejtën klimë gjeta kur erdha në Shqipëri…përkundrazi…! Edhe pse unë nuk isha e panjohur në këtë vend (për emrin e tim eti, për emrin që kisha lënë unë para se të largohesha për studime dhe për vetë koncertet e pandërprera që bëja këtu, duke u kthyer herë pas here nga Italia përgjatë 22 viteve), fillimisht nuk u krijua asnjë mundësi për të më hapur një shteg, përkundrazi…edhe  një vend që ishte i mundshëm në atë moment, u mbyll në mënyrë shumë të turpshme … As nuk dua ta përmend këtu por sigurisht,  ata që e dinë këtë fakt, do të kujtohen  nëse do ta lexojnë këtë intervistë, pavarësisht se nuk do t’u pëlqejë ta kujtojnë…!

Gjithsesi,  koha kaloi dhe unë sigurisht që nuk u dorëzova sepse isha e kalitur nga kjo anë, pasi në vitet 1990-1994, kur Shqipëria na preu bursat ne studentëve që kishim shkuar për studime para vitit 1990, kam jetuar momente jashtëzakonisht të vështira, të cilat kanë vulosur përgjithmonë jetën time. I jam përjetësisht mirënjohëse vetëm familjes Nisi, prindërve të mikes sime Gabriella, me të cilën isha shoqe në shkollë dhe që tani i konsideroj si familjen time të dytë, pasi më vunë shtëpinë e tyre në dispozicion dhe aty kam jetuar për rreth 4 vjet, deri në përfundimin e studimeve të mia, kështu të paktën kisha një çati mbi kokë (siç thonë italianët!). Mund të them që ajo ka qenë periudha më e keqe e jetës sime… isha fare e re dhe sapo kisha filluar të fitoja konkurse të ndryshme interpretimi, të cilat janë ato që nëse i fiton, të hapin dyert e karrierës, por nëse ti nuk merr pjesë, rrugën drejt suksesit e ke shumë më të vështirë. Rasti im, ishte ky i dyti sepse për shkak të mungesës së mjeteve ekonomike, nuk munda të marr më pjesë…por me durim dhe duke mos u demoralizuar asnjëherë vazhdova rrugën time, duke u angazhuar në të gjitha aktivitetet e mundshme, derisa arrita me ndershmëri rezultatin e dëshiruar. Edhe këtë herë, kur erdha këtu në Shqipëri, kalova një periudhë të zezë, per shkak të padrejtësisë dhe frymës negative që gjeta këtu, por më në fund disa persona besuan tek unë dhe më vunë në provë dhe ja ku jam sot… Përsëri mund të them me plot gojën se gjithçka që kam bërë në jetën time, e kam bërë vetëm në sajë të forcave dhe te aftësive të mia… Asgjë më pak ose më shumë!

–E dashur Etrita Ibrahimi: Sa kadegorike jeni kur punoni? Sa këmbëngulëse është Etrita në projektet e saj? Si janë raportet me to?

Etrita Ibrahimi:- Natyra më ka bërë shumë të përpiktë dhe këmbëngulëse! Unë kam lindur në shtator dhe jam një shembull tipik i shenjës së Virgjëreshës!!! Përveç kësaj, studimi i një instrumenti ka bërë që unë të jem akoma dhe më e saktë e më kërkuese  në gjithçka që bëj. Muzika nuk pranon kompromise, unë gjithashtu! Nëse marr përsipër të bëj diçka, do ta bëj patjetër. Jam shumë kategorike përsa i përket punës dhe shpeshherë kjo nuk u pëlqen njerëzve që më rrethojnë… E unë natyrisht, vazhdoj…!

– Znj. Etrita: Çfarë motivi gjeni ju në jetën tuaj, nga se frymëzoheni? Tregoni ju lutem një emocion të ndonjë ndjesie të thjeshtë që ta përftojmë me shumë dashuri dhe sensibilititet  të gjithë ne…

Etrita Ibrahimi- Për sa kohë im atë ka jetuar në këtë botë, frymëzimi im ka qenë ai…! Ai më ka mësuar gjithçka dhe, siç e kam përmendur edhe më sipër,  ka qenë mësuesi im i parë i pianos. Kishte besim tek unë, por asnjëherë nuk mbetej plotësisht i kënaqur (ndoshta për këtë arsye edhe unë vetë s’kënaqem kurrë me veten!). Përpara çdo koncerti ose provimi, mami dhe ai kanë qenë publiku im…publiku më kritik për më tepër! Sot frymëzimi im eshtë ai, muzika e tij dhe familja ime…! Sot publiku im përpara koncerteve, është kryesisht mami, por edhe bashkëshorti dhe djali im që më thotë pa doreza nëse i pëlqej ose jo!!! Këto janë personat që motivojnë jetën time, është Mattia, djali im, i cili është një përzierje e perkryer  ndërmjet prindërve të mi dhe tim shoqi. Nuk e di nëse ai do të ketë një të ardhme të lidhur me muzikën, por për momentin reagon shumë mirë ndaj saj. Ka hyrë për herë të parë në një sallë koncertesh kur ka qenë vetëm 9 muajsh dhe që nga ajo moshë, ka ndjekur të gjitha koncertet, operat dhe baletet në të cilat unë kam vajtur. Në fillim nuk donin të më linin të hyja me një foshnjë në sallë (krejt normal),  ndërsa tani, nëse nuk e marr ndonjëherë, me pyesin se ku është…

– Si ju duket  zhvillimi i Artit në Shqipëri?  Si e sheh atë, një artiste që ka jetuar për shumë vite në vendet perëndimore?

Etrita Ibrahimi-:Jam e sigurt që artistët shqiptarë kanë energji dhe aftësi të pashtershme; çdo brez që vjen ka shumë elementë të vlefshëm, të cilët me talentin dhe punën e tyre arrijnë rezultate të shkëlqyera. Mendoj se vendi ynë duhet t’i vleresojë më shumë njerëzit që zhvillojnë kulturën dhe të mos i detyrojë ata që të ikin në vende të tjera për të siguruar të ardhmen e tyre. Njerëzit e vlefshëm na duhen shumë sepse kultura jonë ka nevojë të zhvillohet e të mos mbetet aty ku ka qenë. Për këtë duhet që edhe kushtet të jenë më të mira, pasi na mungojnë mjetet e punës, na mungojnë sallat e klimatizuara dhe një artist nuk mund të performojë në një sallë ku i ngrijnë gishtat ose në instrumente që nuk u  përgjigjen kërkesave të një profesionisti. Personalisht, pas një koncerti të zhvilluar vjet në dhjetor, jam betuar që nuk bëj më koncerte në dimër në Shqipëri…! Sikur këtu gjithçka të funksiononte si në vendet evropiane, arti ynë do të ishte disa herë më lart, pasi nuk na mungon talenti, por stimujt për ta bërë artin pjesë të pandarë të jetës sonë.

–Znj Etrita: Jeni një artiste e vlerësuar dhe e dashur për publikun. A ju suporton familja dhe a është një mbështetje  permanente? Mund te na flisni per familjen tuaj per njohje me te plotë , per lexuesit, ju lutem me tepër  ?

-Etrita Ibrahimi- Familja është boshti i jetës sime: rreth saj rrotullohet gjithçka që ka të bëjë me mua, por edhe ajo rrotullohet rreth meje…! Pa mbështetjen e mamasë sime dhe të tim shoqi, unë nuk do të mund të bëja asgjë.

Ndihma e mamit, në veçanti, është e papagueshme; ajo ka disa vite që sakrifikon kohën e saj per të më krijuar të gjitha mundësitë që unë të merrem vetëm me punën time dhe (në disa aspekte) me djalin tim, i cili është në një moshë të vogël dhe ka nevojë sigurisht për praninë e vazhdueshme të prindit.

Më vjen keq që nuk e kam falenderuar asnjëherë aq sa duhet për përkushtimin e saj, por po shfrytëzoj këtë rast për t’i thënë publikisht se i jam mirënjohëse për gjithçka bën për ne të gjithë sepse pa ndihmën e saj, unë s’do të mund të bëja dot asgjë…!

Në fakt mamasë sime i jam mirënjohëse për shumë arsye: e para është që më ka dhënë edukatën e nevojshme për të qenë një njeri i ekuilibruar, objektiv, i drejtpërdrejtë, këmbëngulës, studioz dhe asnjëherë shpirtkeq. Mund të them që ajo që më bën të jem krenare për prindërit e mi, përveç të tjerave, është fakti që prej tyre kam trashëguar të qenit me këmbë në tokë gjithmonë, pa vuajtur kurrë nga deliri i madhështisë, pavarësisht statusit tim dhe të familjes sime.

Mami ka qenë një bashkëshorte e shkëlqyer, një shoqe e vërtetë jete për babain tim, ajo është një grua shumë e matur dhe jashtëzakonisht e kulturuar dhe e ditur.

Letërsia, profesioni i saj, është ajo që e përfaqëson atë në mënyrën më të plotë, por ajo është një njohëse e vërtetë e muzikës dhe e artit në përgjithësi dhe jo më kot është spektatori dhe kritiku im i parë përpara çdo koncerti.

Mund të them me plot gojën që jam me fat dhe krenare që kam një nënë si ajo dhe që jeta më ka dhënë mundësinë të jem e bija e Vera dhe Feim Ibrahimit.

***

– A jeni e e mbushur me sadisfraksion per sukseset e arritura,   deri tani?

– Etrita:- Në të vërtetë, natyra ime është shumë kërkuese dhe nuk kënaqet asnjëherë krejtësisht me atë që bën, por mund të them që kam arritur disa gjëra që i kisha vënë si qëllim vetes që kur isha studente në Torino…! Megjithatë, akoma nuk kam realizuar plotësisht atë për të cilën kam ardhur në Shqipëri: të ndjek gjithçka ka të bëjë me veprat e babait tim, të publikoj dhe regjistroj veprat e tij.

Znj.Etrita Ibraimi: Ju jeni plot energji e ide…me nje edukim te thelle per punen me artin. Cilat janë projektet tuaja në vazhdim?

Etrita Ibrahimi:- Projektet e ardhshme janë vazhdimësia e atyre që kam filluar : dixhitalizimi i sa më shumë veprave të babait tim, përgatitja e edicionit të katërt të Festivalit Ndërkombëtar “Pianodrom”, projektet për koncertet e mia të ardhshme. Natyrisht,  është po aq e rëndësishme  puna ime në Teatrin e Operës. Ndërkohë do të vazhdoj punën per të drejtat e autorit që është një aspekt tepër problematik dhe që duhet të gjejë një zgjidhje të shpejtë.Por “projekti” më i madh dhe më i rëndësishëm  i të gjithë jetës sime është: të bëj ç’është e mundur që im bir të marrë një edukim të thellë dhe të gjithanshëm, në mënyrë që  ditën kur do të zgjedhë atë që do të dëshirojë të jetë, ai të jetë plotësisht i ndërgjegjshëm dhe i bindur për atë që do të bëjë. Dua që të ndjehet i lumtur për zgjedhjet e tij… Dua që të ndjehet  krenar kur të thotë se është djali i Etrita Ibrahimit…!

– Cili do te ishte mesazhi juaj per gruan shqiptare, rolin , pozocionin qe ka ajo sot , dhe sa bën shoqëria per te?

Etrita Ibrahimi: Gruaja është një burim i pashtershëm energjie dhe ajo është në gjendje të kontrollojë dhe të organizojë gjithçka dëshiron. Gratë shqiptare në veçanti, kanë një karakter të fortë që i bën ato të jenë nëna të përkushtuara, bashkëshorte ideale, menaxhere të shkëlqyera dhe askush nuk duhet të lejojë që mbi to të ushtrohet çdo lloj presioni o dhune, psikologjike ose fizike. Ato vetë nuk duhet, kurrsesi, të pranojnë keqtrajtime nga askush dhe shoqëria shqiptare duhet t’i mbrojë ato me çdo kusht.

Në fund dëshiroj t’ju falenderoj ju, znj. Liliana për intervistën e detajuar, për gjithçka ju dhe organizata GSHB, bëni për lartësimin e figurës së gruas shqiptare në përgjithësi dhe ju falenderoj që na bëni të mundur të gjithëve, nëpërmjet gazetës “Dielli/The Sun”, që të njohim figurat e grave më të suksesshme shqiptare, të cilat i dedikojnë jetën e tyre familjes, karrierës dhe zhvillimit të personalitetit të kombit dhe shoqërisë sonë.

-Ju faleminderit e dashur Etrita Ibraimi.Uroj që sukseset për ju te mos mbarojnë. Mund të them që jam krenare per ju, përveç të tjerave, është fakti që prej prindërve keni trashëguar të qënit me këmbë në tokë gjithmonë, pa vuajtur kurrë nga deliri i madhështisë. Jeni nje inspirim për cdo  grua, me edukatën, vullnetin , suksesin, dhe te gjitha virtytet model qe keni. Edhe njëherë  Faleminderit.

Dr. Liliana Pere/ Ing Informatic

President: International Organization.

” Albanian Woman in the World

Peace Missionary & Honorary Advisor of DMPP