NGA BAHRI OMARI/*
Shqiptarët e Amerikës kanë maninë të shkruajnë artikuj nëpër gazeta dhe e shkojnë çdo kufi me këtë mani. Sicili që ka zënë të mësonjë Abecenë, ndjen fuqi në vete të shkruajë një artikull, qoftë për politikë, qoftë për kritikë. Pas eksperiencës që kemi patur, afro këto dy vjet, nuk mundim të ndajmë më tepër se 40-50 veta që t’ua zërë dora pëndën dhe të dinë se ç’shkruajnë.
Shkrimi me fjalimet ndryshon tepër; shumë dinë të fjalosen bukur, po nuk dinë të shkruajnë. Gjithashtu ka shkrimtarë mjaft të lartër që nuk flasin dot si shkruajnë. Po shqiptarët nuk i ndajnë këto gjëra dhe duan të gjithë të bëhen artikullshkronjës.
Një shkrimtar duhet të marrë para sysh vështirësinë e asaj që do të shkruajë. Duhet të dijë si niset dhe si përfundohet një artikull.
Dimë njerës që e kanë prerë të marrët e gazetës sepse nuk ia botoj Redaktori artikullin.
Munt të themi që artikullshkronjësia është bërë sëmundje nër ne, dhe shumë shqiptarë kanë idenë që pajtimin e tyre në gazeta e japin që të kenë të drejtë të shkruajnë. Shtypi përkrahet si vegël përparimtare, si gjë e cila mpron të drejtat e kombit dhe jo për një ide aq foshnjarake.
Kjo mani i bën shqiptarët t’i përsëritin artikujt mi një themë. Po kjo bëhet kur i zoti i artikullit të dytë kërkon ta zhvillojë çështjen ca më mirë, ose ta gjykojë nga një pikëpamje tjatër.
Sikur t’i marrim t’i studiojmë festimet e ditërave të shënuara dhe t’i kqyrim raportet që vinë nga kollonitë, shumë pak ndryshim do gjejmë nga njëri te tjatri. Gjithashtu mi lëvizjen e grekomanëve, nuk do gjejmë nonjë mendim të ri, gjithë përsëritet e para, me një mënyrë që e velin njerinë fare.
Në çdo gjë ka një mënyrë, ka një rijësim (nouveauté) e cila bëhet me qëllim të mos e mërzitë njerëzinë. Kur do shkruajmë gjësendi, të përpiqemi t’u servirim nonjë gjë të re këndonjësve që t’u heqim vrejtjen ta këndojnë atë që shkruajmë. Artikuj që shkruajnë shqiptarët e këtushmë – përveç disa të pakëve – janë ja personale, ja për grekomanët, ja për fillimin e nonjë shoqërie. Shumë të pakë janë ata që mundin të shkruajnë gjëra mi thema të përgjithëshme.
Le të heqim dorë nga mani e artikujve se nuk u japëm rast atyre që dinë ta ndritojnë gjëndjen me shkrime të vyera. Duhet ta përkrahim shtypin jo për të botuar artikuj, po si vegël përparimtare të qytetërimit.
Botoi, DIELLI,4 janar 1917