Ishte 8 gushti i vitit 1991, plot 25 vjet më parë, kur anija “Vlora” u nis nga Durrësi drejt Italisë. Në bordin e saj ndodheshin rreth 20 mijë emigrantë shqiptarë, të cilët kërkonin një jetë më të mirë në vendin fqinj. Këtë ngjarje e sjellin sot në vemëndjen e opinionit publik dhe vetë mediat italiane. E përditshmja “Corriere Della Sera”, e ka titulluar lajmin e sotëm, “Kur Italia ishte “Amerika” për shqiptarët”. Gazeta në fjalë nënvizon se, ky ishte ndër rastet e para të vitit 1991, që shënoi fenomenin e fluksit të emigrantëve shqiptarë drejt brigjeve italiane, fenomen që sot është mëse i zakonshëm, ndonëse jo më me protagonistë refugjatët shqiptarë. Anija “Vlora”, e prodhuar në vitin 1961 në kantierin e Xhenovës,{Itali}, bashkë me anijen “Shkodra”, u nis më 6 gusht nga porti i Durrësit dhe fillimisht tentoi të bregëzohej në Brindizi. Por Zv.prefekti i këtij qyteti, Bruno Pezzuto, nuk e lejoi hyrjen dhe e bindi kapitenin e anijes “Vlora”, zotin Halim Milaqi, që të drejtohej për në Bari, duke zgjatur lundrimin e mjetit, në momentet kur tensioni në bord kishte arritur kulmin. Gazeta shkruan se, Italia atëherë donte të organizonte kthimin mbrapsht të anijes, ose të paktën të mundësonte një pritje të përkohshme të refugjatëve, por ata që do merrnin këtë vendim, prefekti dhe kuestori, momentalisht ishin me leje. Autoritetet e tjera, përfshirë kryetarin e bashkisë, u njoftuan kur anija kishte hyrë në port. Kështu ky zbarkimi këtyre përmasave, i gjeti të papërgatitur autoritetet qendrore të Italisë. Por këtë përkujdesje institucionale e zvëndësuan banorët e rajonit të Pulias, qytetarët e thjeshtë italianë, që u dhanë refugjatëve, veshmbathje, ushqime dhe ujë. “Sot, 25 vjet më pas, shqiptarët në Itali janë kthyer në një nga komunitetet e huaja më të integruara me jetën e këtij vendi”. Por, siç tregon kronika e sotme, problemi i emigracionit mbetet ende aktual dhe i pazgjidhur. Ndaj bregëzimi i transoqeanikut “Vlora” me 20 mijë njerëz në bord, është kthyer në simbol jo vetëm për shqiptarët, por për Italinë dhe gjithë Europën”, shkruan më tej “Corriere Della Sera”. Ndërkohë mijëra shqiptarë sjellin sot në memorien familjare e shoqërore këtë ditë që ndryshoi jetën dhe të ardhmen e tyre. Kujtojmë lexuesit e “Dielli-it” se, këtë lundrim të vështirë drejt brigjeve italiane të anijes “Vlora”, bashkë me ngjarjet tragjike që shoqëruan atë lundrim, e gjeni të zgjeruar në vëllimin e II-të të Antologjisë së Detarisë Shqiptare, faqe 224-238. {Sh.K}