Nga Fadil LUSHI/
Para se ta hidhja në letër kryetitullin e këtij vështrimi, fillimisht ia shpjegova një “mikut” tonë. U bëra “pishman” pse ia ftillova, sepse kjo gjë nuk do t’i hynte në punë. Ky “miku” ynë nuk është “dosido njeri”. Ka kohë që ka një “hall të madh”(!?) dhe ky hall lidhet me vit-lindjen e tij. Sa herë që feston ditëlindjen nuk i “dalin hesapet” hiç fare, jo se nuk di të “hesapojë”, por pse nuk e pranon të vërtetën. Sipas kalendarit të ri, gjegjësisht atij gregorian, ditëlindja e tij është e lidhur ngushtë me muajin shkurt të vitit të brishtë. Pos këtij “halli”, ka edhe shumë të tjera të tilla. Ç’është e vërteta, ky ka shumë kohë që nuk “merret me politikë”, por ata që e kanë inat thonë të kundërtën, se “politika ka filluar të merret me të”. Njerëzit që përreth tij e konceptojnë si një “plakush me fiqir të trashë”, një “plakush” që shëndeti ka filluar t’i “rrëshqasë nën këmbët e tij”…, një “plak” që ka filluar t’i “rrëfehet” gjithsecilit. Një ditë kishte vendosur që të më rrëfehet edhe mua (sikur unë “isha një prift i krishterë dhe sikur nuk kisha haber për bëmat e tij” !?)…, për mëkatet që (nuk) i kishte bërë. Ende pa filluar të pranonte të “fshehtat” e veta, më tha ashtu me “shumë zotnillëk e dinjitet”: “Para se të më dëgjosh me vëmendje…, të lus mos m’i numëro vitet, mos m’i numëro pordhat, mos m’i numëro datëlindjet e mia, mos m’i numërosh gotat…, ti që nuk je heqim (mjek) nuk do të më tregosh se ç’ilaç duhet të përdor për t’i ndalur jashtëqitjet e mia politike, mos më sugjero që të t’i lexoj ato broçkullat a shkarravinat e tua nëpër gazeta, ato shkrimet me temsile, ato opinione pesimiste, orientale a anadollake, popullore dhe njëkohësisht të qëndisura me atë fjalorin tënd të ndotur(!?)…, shkrime të cilat nuk i ke as për dynja e as për ahiret, e lëre më për lexuesit seriozë, mos bëj falltarin, ofiqarin e as furrxhiun?”. Duke e humbur durimin tim, ia ktheva: As që më bie ndër mend të t’i numëroj “pordhat”, as gotat, po as që do t’i shkruaj recetat e ilaçeve…, nuk do të bëj fallxhorin, furrxhiun e as…, do të të them se këmbë e krye je “hileqar” , sepse ti kur “rrije ulur në atë kryeminderin e mexhlisit politik”, në çdo katër vjet na premtoje, dhe ne, në çdo katër vjet, ashtu verbërisht të besonim, sepse ti në çdo katër vjet i ndërroje ngjyrat, në çdo katër vjet na gënjeje, në çdo katër vjet na bindje që të të vinim pas, sepse ti në çdo katër vjet atë që “e haje në sabah e dhjesje në aksham”, sepse ti në çdo katër vjet mëtoje “ta djegësh jorganin e miletit për një plesht”(!?), sepse ti në çdo katër vjet në ditëlindjen tënde na “hiqje nga një gjysmë të qerasure”(!?). Pasi m’i “dëgjoi me vëmendje” llafet, më tha: “Ti, miku im, që je një njeri gjysmë i trashë nga mendja, më trego se ku do e gjeje atë mejhane, ku një raki paguhet një lirë, e dy raki një gjysmë lire”. Shih ti këtë “qerrata”! Lëre që “rrëfimin nuk e kishte me tamam rrëfim“, lëre që i mungoi dinjiteti, por edhe më bëri “toptan” për budalla dhe për lesh!? (seç nga ky “rrëfim” doli i zhgënjyer nuk e kuptova dot). Dhe, duke ikur e drodhi fjalën: “Mbaje mend dhe mos harro, do të vetëflijohem politikisht…, dhe, nëse do ti dhe të tjerët si ti, do të vetëvritem edhe për vatan” (mjerë vatani me kësi “ të vetëflijuarish” !???). Kjo fjali e tij mosbesuese ma kujtoi atë insektin dëmtues, gjegjësisht akrepin, që rron nëpër orizoret e që bren rrënjët e orizit dhe që njihet me atë fenomenin e vetëvrasjes së tij – pra, kur rrethohet nga flakët e zjarrit, ai ngre bishtin dhe helmon veten (sa “shumë dinjitoze” për një insekt si akrepi!?). Nëse nuk gabojmë, do të themi se vetëflijimi i akrepit, shkencërisht duhet të jetë instinktiv, jo se ka bishtin, por pse “plakushi” nuk ka prapanicën…, dhe nga i dalin ato “pordha”, një dreq i mallkuar e di.
Ne nuk na habit sot recidivizmi i tij i dikurshëm i rrezikshëm, sa na çudit sot butaforia mashtruese e tij prej politikani, prej “kryepari të mëhallës sonë”, prej “pashai”, prej intelektuali të sajuar, prej abuzuesi, prej përgojuesi, prej “sherrxhiu” që dikur ishte në “sherr” edhe me fukaranë edhe me klerin mysliman…, edhe me mësuesin e popullit…, njeriu që ishte në “sherr” edhe me kalamajtë e bllokut ku banonte dikur, ishte në sherr edhe me kumarxhinjtë, edhe me kulturën e me historinë dhe, së fundi, kinse ishte në sherr me çdo gjë që nuk i shkonte për shtati. Sot, “gojëkëqijtë” do t’ia shtojnë “atë haberin” se kur kishte qenë “beqar” kishte bërë “zina” në ballkonin e apartamentit, madje para syve të fqinjëve të mëhallës, edhe para…, ia ngjitën edhe atë bishtin e dhelprës, ia shtuan edhe ato të këqija që mund t’i “bëjë vetëm beqari dhe beqaria”, i shtuan e çfarë nuk i shtuan.., bi-le-bile mikun tonë e identifikuan me shtetin dhe politikëbërjen e tij që prej “vaktit” që kur u mëvetësua.
Që ky vështrim të mos mbetet një kopje e zbehtë e shkrimeve tona paraprake, që të mos e gënjej as lexuesin, as vetveten (po as nihilistin), le të më lejohet t’i referohem piktorit dhe shkrimtarit kosovar, Rexhep Ferri, i cili në një gazetë prestigjioze të Tiranës, në kuadër të temës: “Na ishte njëherë fjala”, pos të tjerash, kishte shkruar edhe këto fjalë:”…, krejt në fund po ju tregoj se romanin tim të fundit e mbylla me dy vargje të një poezie që e kam shkruar vite e vite më herët: S’më dhimbset gjyshi, më dhimbset burrëria e tij”! Ne, nuk e dimë sa mund të na “lejohet që të habitemi” me atë “fenome-nin e vetëvrasjes së akrepit…, me atë çudinë instinktive të tij” si dhe me jetën e “plakut” të cilit i mungoi ndërgjegjja e dinjiteti, një dinjitet që mbase duhet të ishte “pjesë e pandashme e koloritit të karakterit të tij!?”.