Nga Arbi Fortuzi/. Pr/ligji për regjistrimin e adresave të shtetasve shqiptarë që jetojnë jashtë vendit është një detyrë patriotike, tha Ministri i Punëve të Brendshme Saimir Tahiri, teksa për opozitën është një tentativë manipulimi për zgjedhjet.
Por çështja e votimit të emigrantëve kryefjalë e debateve në Komisionin për Çështjet Ligjore dhe të Drejtat e Njeriut, ku Ministri i Punëve të Brendshme prezantoi pr/ligjin për t’i ardhur në ndihmë emigrantëve.
Në nisje të punës së komisionit, deputeti demokrat, Oerd Bylykbashi tha se drafti i paraqitur nga Ministria e Brendshme nuk duhet të shqyrtohet nga Komisioni në fjalë, por nga Komisioni posaçëm për reformën Zgjedhore.
Kjo, sipas Bylykbashit, pasi për ligji në mënyrë direkt ndikon në votimin e emigrantëve dhe i cënon të drejtën e votës atyre, ç’ka është dhe shkelje të drejtave të njeriut. “Ne nuk jemi që ky ligj mos të kalojë, por jo në këtë komision, pasi ligji cënon të drejtat e njeriut që lidhen me votën dhe ne kemi rënë dakord të reformojmë kodin zgjedhor dhe për këta arsye ky draft duhet të diskutohet në atë komision”, tha Bylykbashi.
Kërkesa u hodh poshtë nga deputetët e mazhorancës dhe Ministri Tahiri i cili mori fjalën për të prezantuar draftin në fjalë.
Në krye të fjalë së tij, Ministri i Punëve të Brendshme tha se ligji nuk ka lidhje me proçesin zgjedhor, por është një gur themeli, që në një të ardhme të votojnë edhe emigrantët. “Kjo është më pakta që mund të bëjmë. Ne sot nuk kemi asnjë informacion mbi numrin e tyre. Ne sot dimë që në Shqipëri janë regjistruar 4.2 milion banorë, një pjesë e mirë e të cilëve nuk e dimë nëse janë apo jo në Shqipëri. Ne dimë që nga viti 1990 deri më sot kanë lindur 250 mijë fëmijë shqiptarë jashtë vendit dhe vetëm kaq”, tha Tahiri, teksa shtoi se për këto shqiptarë nuk garantohet asnjë e drejtë, ç’ka tashmë me ligj do ti garantohet.
“Pra, në qoftë se deri më sot për votën e emigrantëve janë bërë fushata, deklarata politike konstante, janë angazhuar energji pafund nga shoqëria civile, partitë politike, e thuajse çdo mazhorancë, ky është projektligji i parë që shtron gurin e themelit për të shkuar deri atje. Që do të thotë: për të shkuar tek vota e emigrantëve, fillimisht duhet të dimë kush, sa dhe ku banojnë emigrantët tanë. Kështu e ka bërë gjithë bota, nuk është se po shpikim ne. Por nëse kjo ndodh apo jo, varet nga sistemi i reformës në sistemin zgjedhor”, tha Tahiri.
Ai gjithashtu tha se qëllimi ligjit është të hapi diapazonin e shërbimeve për emigrantët. “Ne duam të kthejmë mbrapsht borxhin historik që i kemi emigrantëve. Janë kontributorë të rëndësishëm në buxhetin e shtetit. Por, kur vjen puna tek të drejtat që iu kthejmë mbrapsht është shumë e rëndësishme që ne të bëjmë ç’është e mundur. Dhe kjo është barra e shtetit shqiptar: të bëjmë ç’është e mundur që emigrantët të mos vuajnë për shërbime. Rropaten dyerve të ambasadave, mbajnë radhë me turne, me orë të tëra, e fillojnë radhën në fundjavë për të kapur të hënën. Kjo e gjitha ndodh sepse ne nuk kemi zhvilluar asnjë mundësi për t’u shërbyer emigrantëve siç duhet, me dinjitet. Emigrantët meritojnë dinjitet! Dhe në qoftë se këtë dinjitet nuk ua garanton më së pari shteti shqiptar, është e kotë që ne të bëjmë nacionalistin kur shtete të tjera ua cenojnë dinjitetin shtetasve shqiptarë që jetojnë jashtë”, tha Tahiri, duke i hapur rrugën pyetjeve dhe debateve, të cilat zgjatën për më shumë se dy orë.
Partia Demokratike përmes deputetëve të saj, Oerd Bylykbashki, Eduard Halimi dhe Arben Ristani shprehën shqetësimin e tyre se ligji cënon të drejtën themelore të njeriut votën. Në argumentat e sjella nga të djathtët mbizotëronin dy element bazik se përse ky pr/ligj nuk mund të votohej. Sipas Bylykbashi, pr/ligji është në kundërshtim me kodin zgjedhor. “Nuk mund të votojmë një ligj, që i përjashton emigrantët nga vota. Këtë e them se, në kodin zgjedhor thuhet, që lista e zgjedhësve përcaktohet në bazë të vendbanimit brenda territorit Shqiptarë dhe në përkatësi me zonën zgjedhore. Pra, në rast se ky shqiptarë jeton jashtë vendit, automatikisht nuk ka zonë zgjedhore dhe për deduksion ky person eliminohet nga votimi dhe i shkelet e drejta”, tha Bylykbashi.Nga krahu tjetër, Deputeti i P_MG_1505D-së, Arben Ristani tha se vendosja e afateve, 3-6 muaj për regjistrim është një shkelje tjetër e të drejtave të njeriut. “Nuk ka qeveri në botë që kërcënon qytetarët e saj se po nuk u regjistrove nuk merr shërbimet dhe nuk ka kryeministër që ta pretendoj këtë, pasi nuk mund ti thuash asnëriu që ti je shqiptarë, por smund të marrësh shërbime nga vendi yt”, tha Ristani.

Ndërkohë, ish-Ministri Drejtësisë, Eduard Halimi shtoi se problem i qenësishëm i këtij i drafti është fakti se vetë Ministri nuk e ka të qartë se çfarë po bënë, pasi në letër shkruan diçka tjetër dhe në artikulim thotë diçka tjetër. “Në relacionin e bashkangjitur këtij drafti lexohet dhe është firmosur nga vetëm Ministri Tahiri se, ky pr/ligj ndihmon edhe në futjen e emigrantëve në procesin e votimit, ndërsa këtu ai tha se nuk lidhet me çështjen e votimit, por është një gur themeli, pra është kontradiktor dhe është e qartë, që gjithë ky draft, që futet me nxitim në rend të ditës, që sillet me nxitim për tu shqyrtuar dhe për të kaluar në senacën plenare fsheh pas dëshirën për të manipuluar listat zgjedhore dhe për këtë faktet janë të shumta”, tha Halimi, duke kujtuar listat zgjedhore në Durrës, Kavajë..etj.
“Ju dini fare mirë si u shtuan 2000 qytetarë në Durrës në kohën zgjedhjeve, disa jetonin në kontinenti e portit, disa në pallate të pabanueshme. E njëjta gjë ndodhi edhe në Kavajë. Ju e dini fare mirë se si shumë emigrantë edhe pse nuk ishin në vendin tonë votuan dhe kështu me radhë, pra ju këtë kërkoni. Dhe ju prap e dini se si prokuroria pasi i dërgova unë dokumentat që faktonin manipulimin fjeti mbi dosjet”, tha Halimi.
Në përgjigje të pretendimeve të deputetëve të opozitës, Ministri i Punëve të Brendshme tha se, lidhur me afatin (3 – 6 muaj), ai ka absolutisht lidhje me kohëzgjatjen minimale të deklarimit të banimit të përhershëm (rezidencës), për të shmangur eventualitetin kur qytetarë shqiptarë shkojnë jashtë Shqipërisë dhe detyrimin që kanë për t’u regjistruar.
“Ne themi se duhet të regjistrohen ata qytetarë shqiptarë që shkojnë më shumë jashtë Shqipërisë për kaq kohë që është minimumi. Kjo ndodh në të gjithë botën, është e detyrueshme, përndryshe do të hynim në një rreth vicioz të vetë deklarimit të qytetarëve sa herë dalin jashtë. Gjë që vende shumë të zhvilluara ne Europë e kanë: në qoftë se largohesh për një kohë minimum (që disa vende e kanë 1 muaj disa e kanë pak më shumë), ke detyrimin të shkosh në konsullatë dhe të deklarosh “Unë jam shtetas gjerman, kam ardhur në Shqipëri, do të jetoj këtu një muaj, dhe kjo është adresa ime”. E kanë me detyrim. Ne nuk po shkojmë deri këtu, pasi ky shtet nuk ka këllqe_MG_1494 ta bëjë ende. Nëse kjo punë do të kishte nisur 25, 20, 15 apo 10 vite me parë, do të vija me një ndryshim në ligj ku do të thoja: “Cilido shtetas shqiptar që del jashtë Shqipëri për më shumë se sa një muaj duhet të shkojë në ambasadë në shtetin ku do jetojë një muaj, dhe të thotë: “Unë jam Saimir Tahiri, do vij të jetojë këtu për një muaj, dhe kjo është adresa ime për shtetin tim në rast se duhet të më gjejë”. Ju e dini: kjo ka efekte në procesin gjyqësor, në sistemin fiskal, në sistemin e pasurisë së paluajtshme, dhe në tërësi në tregun e pasurisë. Kjo ka efekte të shumëfishta në marrëdhënien mes shtetit dhe qytetarit kudo ku është (rezident jashtë apo në vend)”, tha Tahiri.
Depuetetët e Partisë Socialiste, Ulsi Manja, Dashamir Peza, Pandeli Majko dhe relatori i çështjes, Bashkim Fino u shprehën se qeveria nuk mund të mos votoj një ligj, pasi opozita është e pasigurisë se çdo ndodhi. “Unë mund të bashkohem me opozitën dhe frikën e saj, por sndjehem aq i fortë sa ti them shqiptarëve që jetojnë jashtë, vazhdoni ju s’po ju regjistrojë, vijoni në të errësirë, jepni lekë, por skeni shërbime sepse opozita ka frikë se nuk e votoni atë. Jo, unë them ti regjistrojmë dhe këto ankesa shprehini në komisionin e reformës zgjedhore”, tha Peza. Në të njëjën linjë u shprehën dhe deputetët e tjerë të krahut të majtë.
Në fund, deputetët e mazhorancës votuan pr/ligjin dhe i hapin rrugë kalimit të tij në seancë plenare të enjten.