*Kush nuk e njeh historinë të shkruar me djersë, lot dhe gjak, për mua është ‘analfabet’ i rëndë/
*Prof. Dr. Nusret PLLANA, Terrori i Serbisë pushtuese mbi shqiptarët 1884-1999, botimi i gjashtë i plotësuar, Arkivi Shetëror i Kosovës, 2015/
Nga Prof.dr.Don Lush GJERGJI/
Përgëzoj Autorin Prof. Dr. Nusret Pllaën dhe Arkivin Shtetëror të Kosovës, si dhe bashkëpunëtorët recensentë dhe përkthyesit për punën e madhe dhe meritore të kësaj monografie, e cila dëshmon tmerrin dhe ferrin që kemi pësuar dhe mbijetuar me dekada dhe shekuj. Kjo, në një anë paraqet, dokumenton dhe dëshmon fuqinë e së keqes, frytet e urrjtejes, punë dhe dëshirën për asgjësim dhe shkatëriim të një populli që ka një “faj” të madh dhe të pafalshëm: “Jemi gjallë dhe jemi Shqiptarë”, prandaj duhet t’na asgjësojnë me çdo mjet, mënyrë dhe kohë.
Ana tjetër është “mrekullia e mbijetesës sonë”, e cila s’ka shpjegim tjetër përpos këtij: Zoti nuk e deshi zhdukjen tonë, populli qëndronte, pësonte, vuante, vdiste, masakrohej, por ishte i motivuar dhe me plotë vullnet për jetë, atdhedashuri, vëllazëri gjithëshqiptare. Pra, ndihma e Zotit, aty – këtu edhe e popujve miq, vëllazëria jonë ishte më e madhe dhe vendimtare për mbijetesën tonë.
Në këto dy “binarë” apo peshojë duhet ta masim këtë libër – testament, që na mundëson dhe dhuron Prof. Dr. Nuser Pllana, si qortim dhe klithje e së kaluares, si përcaktim që ne kurrë dhe me askënd mos të sillemi keq, si “Terrori i Sebisë Pushtuese..”, por ta përkujtojmë, nderojmë dhe çmojmë këtë histori dhe martirizim që është mbjellë dhe shkruar me shumë lotë, djersë dhe gjak, për ne dhe brezet pas nesh.
Kjo tokë e bekuar arbërore, në gjiun e saj ruan lashtësinë, autoktoninë, martirizimin, flijimin, dhurimin, atdhedashurinë, martirët e lashtë dhe të afërt, nga Shën Flori dhe Lauri dardan, nga Ulpiana historike, deri te martirët anonim dhe pa varr të fëmijëve, grave, pleqve, plakave, luftëtarëve për Liri dhe Pavarësi, në krye me Adem Jashin dhe shumë të tjerë, për Paqe dhe Pajtim, për bashkëjetesë dhe përparim njerëzor, kombëtar dhe gjithënjerëzor.
Për mua ishte dhe është vështirë shikimi i këtyre pamjeve rrënqethëse dhe tronditëse, leximi dhe meditimi i këtyre fakteve, e jo më përjetimi, përkujtimi, gjallërimi i tyre në mendjen dhe zemrën tonë. Ky kujtim na përndjek dhe shtron këso pyetje dhe qortime: Ne bëmë gjithça për ju, për mbijetesën tonë dhe tuajen, deri te asgjësimi, dëbimi, dhunimi, masakrimi, deri edhe tretja e gjurmëve tona, eshtrave tanë, pa varre, emra, shënime, vizitorë… E ju, a i dini dhe përkujtoni së paku këto ngjarje, apo na keni harruar dhe përjashtuar? Kjo do të ishte vrasja jonë e dytë, nga ju, pasardhësit tanë, më e rëndë se e para!
Shi për këtë urtia jonë popullore thotë: “Mos na nemshin të parët dhe varret tona”, sot po i them unë vetvetes dhe juve, populli ynë shqiptar!
Gjatë këtij promovimi, thënë të vërtetën, jam i hutuar dhe i shqetësuar shumë, sidomos për mospërfilljen tonë të jetës dhe flijimeve të tyre, për mungesën e njohurive, moskujdesin, harresën, deri te injorimi i gjithë këtyre ngjarjeve dhe personave, duke u nisur prej fëmijëve të vegjël, të pambrojtur dhe të pafajshëm, deri te gratë, pleqtë, plakat tona, mos të flasim për luftëtarët tanë në krye me legjendën Adem Jashari dhe flijimtarëve tjerë në stilin e tij.
Në kokën dhe ne zemrën time “bluajnë dhe vlojnë” disa mendime dhe përjetime, shqyrtime dhe përsiatje të pashmangshme.
• Populli thotë: “I meçmi shkruan, i marri mban në mend”, që për ne mund të thuhet jo vetëm për të kaluaren tonë, por edhe për të tashmen e afërt dhe bashkëkohore.
• “Pa histori nuk ka as ardhmëri”, sepse ka ndodhur vetëm ajo që është shënuar, siç tha dikush në stilin cinik dhe ironik, apo si thotë fjala e urtë latine: “Verba volant. scripta manent” që domethënë: “Fjalët fluturojnë, shkrimet qëndrojnë”.
• Kush nuk e njeh historinë të shkruar me djersë, lot dhe gjak, për mua është ‘analfabet’ i rëndë, sepse i shkel dhe poshtërson flijimet e të parëve, prandaj, në një mënyrë mund të themi se është “kriminel” dhe “bashkëkriminel” me ata që na kanë vrarë, dhunuar, djegur dhe përjashtuar, janë munduar të na shfarosin nga faqja e dheut, deri edhe na i kanë tretur varret, eshtrat, gjurmët në trojet tona iliro-arbërore. Mungesa e njohjeve sa më të sakta të këtyre ngjarjeve, është po ashtu edhe mungesë e nderimit dhe falënderimit ndaj të parëve tanë martirë, ndaj së kaluares tonë të përgjakshme dhe të lavdishme, ndaj djepit dhe rrënjëve tona të lashta burimore arbërore, martire, pa të cilat s’ka të tashme dhe të ardhme.
• Prof. Dr. Nusret Pllana është munduar që ta “mbulojë” disi këtë zbrazëti dhe mangësi jetësore, duke bërë atë që është detyrë e institucioneve tona shtetërore dhe kulturore. Mos të harrojmë se mungesa e nderimit dhe falënderimit ndaj vuajtjes, flijimit, dhurimit, gjakut të të parëve , është “vetëvrasje shpirtërore dhe morale” e një populli, siç po ndodhë shpesh me ne sot dhe këtu, të robëruar dhe kufizuar, mos të them të vërbuar, pa pamje historike, perspektivë dhe ardhmëri.
• Përfundimi im dhe ynë do të ishte ky, si një lloj betimi dhe përcaktimi jetësor: “Mos u harroftë dhe mos u përsëritë kurrë më ndër ne dhe askund në botë!”
Ky vëllim “Terrori i Serbisë pushtuese mbi shqiptarët 1884 – 1999”, botimi i gjashtë i plotësuar, është një faktologji e pamohueshme, me fjalë, me të dhëna, me emra, mbi të gjitha me fotografi rrënqethëse dhe tmerruese, që doemos prekin mendjen, trondisin zemrën, mjegullojnë arsyen dhe shtrojnë shumë pyetje pa ndonjë përgjigje. E vetmja përgjigje për ne është kjo: kush udhëhiqet nga e keqja, jeton vetëm për të bërë keq, tejkalon çdo kufi dhe shndërrohet në çmenduri dhe fatkeqësi për ne dhe për të tjerët. Dhe e keqja, sado që duket e fortë dhe, sunduese, është gjithmonë më e dobtë se e mira, e drejta, e vërteta, jeta dhe dashuria. Shi për këtë ne jemi të përcaktuar për vlera dhe virtyte dhe në asnjë mënyrë nuk e pranojmë logjikën dhe sfidat për të keqe, urrejtje, hakmarrje. Mos-harresa dhe kujtimi është parakusht për pastrimin e memorjes historike dhe aktuale.
Prishtinë, 23 dhjetor 3015 Prof.dr.Don Lush GJERGJI
Basha: “Dorëheqja e Metës, parakusht për një hetim të drejtë”
Kreu i opozitës ka kërkuar dorëheqjen e menjëhershme të Ilir Metës për t’i lënë rrugë të lirë një hetimi të drejtë dhe objektiv nga institucionet e drejtësisë, pasi aktualisht oligarkia po e sfidon dekriminalizimin. Aktualisht procesi hetimor s’mund të nisë, pasi Edi Rama dhe Ilir Meta janë sot të akuzuar, njëri si porositës i vrasjeve me pagesë të deputetëve, tjetri si dëshmitar dhe fshehës për gjashtë muaj i veprës penale.
Deklarata/“Dyshja Rama-Meta po ndryshojnë hetimin me dëshminë e Bamit. Popullit nuk i shpëtojnë dot”
Kryetari i Partisë Demokratike, Lulzim Basha ka përsëritur kërkesën e tij për dorëheqjen e kryeparlamentarit Meta, në mënyrë që t’i lihet vend drejtësisë në nisjen e një hetimi të pavarur për ‘çështjen Doshi’. Kreu i PD-së akuzoi maxhorancën se po bën presion dhe po orientojnë hetimin e prokurorisë, duke nxjerrë rrëfimin e dëshmitarit Durim Bani. “U bë dita e tretë që Ilir Meta gjendet publikisht nën akuzë për porositjen e dy vrasjeve, dhe ai po refuzon të dëgjojë zërin e arsyeshëm të qytetarëve të vendit dhe kërkesën e opozitës që të japë dorëheqjen. Ajo çfarë duam ne,është një hetim i drejtë dhe objektiv. Kërkojmë drejtësi për akuzën më të rëndë të bërë ndonjëherë në historinë politike pas vendosjes së pluralizmit, akuzë që vjen nga radhët e vetë mazhorancës. Po jam i sigurt, se kjoështë ajo që kërkon sot çdo qytetar i vendit, çdo njeri racional. Dorëheqja e Ilir Metësështë një parakusht për një hetim të drejtë dhe objektiv të skandalit, të pandikuar nga politika dhe faktorët kriminalë të përfshirë në këtë skandal të paprecedent. Por siç po e shohin me sy i madh e i vogël në Shqipëri, dy pushtetet, ekzekutivi i Ramës dhe legjislativi i Metës, e gjithë kupola nën akuzë, janë bërë bllok dhe janë përfshirë në një përpjekje të ethshme për ndikuar e devijuar hetimin dhe për të manipuluar ngjarjen sipas interesave të tyre. Po bëjnë çmos të manipulojnë dhe zhurmojnë faktet e rënda duke i përzier me lloj-lloj spekulimesh e shpjegimesh pa vlerë, me qëllim që njerëzit të mos kuptojnë çfarë po ndodh, çfarë po bëhet”, deklaron kreu Basha. Më tej, Basha tha se “Qeveria që i ka mashtruar për gjithçka që u ka premtuar, që nga energjia elektrike te shëndetësia, e ka mjeshtërinë dhe zanatin e saj gënjeshtrën, spekulimin, mashtrimin, sulmet ndaj opozitës. Janë ata, Rama dhe Meta autorët e filtrimit në media të informacioneve nga marrja në pyetje e Durim Bamit për këtë çështje. Informacione të tilla, janë pjesë e sekretit të hetimit, vërtetësia apo sajimi i të cilave mund të konfirmohen sipas ligjit vetëm nga organet e drejtësisë dhe në aulën e drejtësisë. Kjo rrjedhje informacioni, që nuk mund të dihet për momentin aështë i vërtetë apo i fabrikuar,është organizuar për të bërë presion dhe për të orientuar hetimin në hullinë që dëshiron kupola nën akuzë”, tha Lulzim Basha. Kreu i opozitës kërkon që t’i lihet vend hetimit dhe drejtësia të zbardhë të vërtetën. “Krerët e organeve të hetimit në Prokurori dhe në Polici kanë detyrimin të mbajnë qëndrim kundër rrjedhjes së paligjshme të informacionit, kundër interferimeve me sajime dhe kundër çdo ndërhyrjeje politike apo kriminale në procesin e hetimit. Rama-Meta, të kapur në ankth nga denoncimi i super deputetit dhe mikut të tyre për kokë, kanë vënë në lëvizje një makineri lajmesh të rreme dhe spekulimesh me një qëllim: të zhurmojnë dhe mjegullojnë të vërtetën, të frikësojnë organet e drejtësisë. Dua të merrem me fakte, të denoncoj turpet dhe gënjeshtrat e tyre që rrjedhin lumë sa herë hapin gojën”, deklaron Basha. Në vijim të deklaratës së tij, Basha tha se të akuzuarit mund t’i fshihen drejtësisë, por jo popullit.“Nuk e kam takuar asnjëherë marrësin e porosisë për të vrarë dy deputetët, thotë drejtori i policisë Didi. Ministri i Brendshëm e përgënjeshtron. Ka qenë në takim dhe ka mbajtur edhe shënime, pohon ministri. Askush në kupolë nuk skuqet, si të mos bëhej fjalë për vrasje njerëzish, por mizash. Ministri i Brendshëm del dhe njofton me krenari se e ka takuar privatisht atentatorin,është shtruar me të dhe pas kësaj nuk kemi asnjë hap ligjor, asnjë masë. Çfarë mësojmë ne, çfarë mëson publiku nga apologjia e gjatë e ministrit Tahiri në përpjekje për të nxjerrë engjëj, Metën dhe Ramën? Mësojmë se gjashtë muaj ka qenë Saimir Tahiri në krye të operacionit të mbajtjes së fshehtë të skenarit për vrasjen e dy deputetëve. Dhe vetëm kur ujërat më te zeza të aferës plasën sheshit, kur deputeti i mazhorancës foli dhe akuzoi në publik, Ministri i Brendshëm u shfaq, duke lënë një precedent të turpshëm që do të mbahet mend në histori, si negociator dhe bashkëbisedues i palodhshëm me të akuzuarin për vrasës, me synim mbylljen e pakteve, pazareve dhe bizneseve mes palëve në pushtet. Me sjelljen e tyre, Meta, Rama dhe Tahiri po i thonë drejtësisë, mbylle çështjen, mbylle sa më shpejt. Po i komunikojnë prokurorisë: mos u lodhni me hetime, se tashmëështë marrë vendimi, verdiktiështë dhënë në zyrat e pushtetit, se ligji janë ata”, tha Basha. Sipas kreut të të djathtëve, PD-ja dhe opinion publik janë në këmbë që kjo çështje të gjejë zgjidhje.“Parakushtiështë dorëheqja e Ilir Metës. Nuk mund të lejojmë që republika jonë dhe standardet demokratike të arritura deri më sot, me jo pak mund, të varrosen një herë e mirë e të kthehemi në kohët më të errëta, ku ligji nuk arrin tek kreu i kuvendit, ku aiështë imun pavarësisht se akuzohet për porositjen e vrasjes së dy deputetëve. Mikun e tij për kokë deri dje, mikun e Ilir Metës, deputetin më të besueshëm të interesave e biznesit, të punëve të pista dhe të ndarjes së tortës, sot Edi Rama e quan rrugaç. E përqesh madje edhe të folurën e tij, dhe po na e shpall si katharsis largimin nga grupi. Por në fakt bëri të pamundurën të mbyllte hesapet me të e të bënte paqe, duke i dërguar Koçon dhe Tahirit”. Duke përsëritur edhe njëherë se mund t’i fshihen drejtësisë por jo popullit Basha ka thënë se “Oligarkia sot e gjithë ditën po e sfidon dekriminalizimin, po e kthen mbrapsht atë, pikërisht në ditën që ky procesështë kthyer në nevojë urgjente kombëtare. Pas inkriminimit masiv, që u shfaq me formën e tij më agresive me akuzat para të cilave ndodhet Kryetari i Kuvendit, oligarkët ndalojnë hetimin, ndalojnë drejtësinë. Partnerët ndërkombëtarë ritheksuan këto ditë nevojën për dekriminalizimin, kauzën për të cilën ne, Partia Demokratike, luftuam shumë, përkundër gjithë përpjekjeve të shumicës për ta ndaluar, për të na mbyllur gojën, duke na hequr gjithë të drejtat e duke ushtruar edhe dhunë. Edi Rama po nxitohet duke fërkuar duart e duke mbllaçitur fjalorin e tij ordiner kundër opozitës. Beteja jonë e vendosur kundër ngjitjes së vrasjeve me pagesë në kupolën e shumicës qeveritare, sapo ka nisur. Misioni i opozitës ka qenë dheështë demaskimi i premtim-mashtrimeve të tij dhe qeverisë së tij, demaskimi i politikës së mjerimit dhe lakut në fyt për shumicën dërrmuese të shqiptarëve, demaskimi i krimit, papërgjegjshmërisë dhe korrupsionit galopant në qeverisjen e tij. Misioni ynëështë dekriminalizimi, kauzë madhore, jetike për të sotmen dhe të ardhmen, të cilën do ta çojmë me çdo kusht drejt finalizimit. Edi Rama dhe Ilir Meta duhet ta dinë se dekriminalizimi nuk bëhet duke vrarë, nuk bëhet me krim! Ata janë sot të akuzuar, njëri si porositës i vrasjeve me pagesë të deputetëve, tjetri si dëshmitar dhe fshehës për gjashtë muaj i veprës penale. Mund t’i fshihen ligjit, mund t’i fshihen drejtësisë, por nuk do t’i fshihen dot popullit”, përfundon Lulzim Basha.
Paloka: Meta s’mund të drejtojë Kuvendin pa u hetuar nga drejtësia/Nënkryetari i PD, Edi Paloka deklaroi dje se Meta nuk mund të drejtojë Kuvendin pa u hetuar nga drejtësia. Në tërësi, qëndrimi i opozitës ishte për largimin nga posti të kreut të Kuvendit. “Ne kërkojmë që ju të mos qëndroni në atë karrige, në atë parlament! Kërkojmë dorëheqjen tënde. Paloka: Ju jeni akuzuar për vrasës me pagesë, mund të na kërkoni dhe zbatimin e rregullores… Ja si qeshin këta. Vazhdoni ju, por jeni akuzuar nga deputeti juaj për vrasje me pagesë. Ai ishte 12 vjet aty në parlament, por s’e doni se ju doli nga rreshti. Ne s’mund të pranojmë këtë mënyrë, se shqiptarët aty jashtë po përfundojnë nëpër burgje për 600 lekë, po vrasin veten. Z.Kryetar, nuk po të themi që jeni vrasës, por dorëzohuni para drejtësisë e të zbardhni akuzat. Fakti që nxjerr Spartak Brahon që të krijojë tymnajë…Fakti që ministri i Brendshëm pret vrasës në takime informale… Ministri juaj nuk thotë se ka pasur dijeni për vrasjen; nxjerr gënjeshtra drejtorin e Policisë; pastaj thotë se ka takuar vrasjen…Thirren familjarët e deputetit të PD-së për t’i mbushur mendjen se vrasjen e ka kërkuar Berisha. Përditë do të ketë ngjarje të rënda e të zeza këtu, nëse nuk reagojmë. Dilni para drejtësisë, sqaroni pozicionin tuaj”, u shpreh kreu i grupit parlamentar të PD, Edi Paloka.