pellumb Kulla – Page 6 – Dielli

Komandanti kosovar paraqitet në gjyq

July 20, 2013 by dgreca

Nga Pellumb KULLA/

Në të vërtetë ky është një shkrim i hartuar në 2006, një javë pasi komandanti i Dukagjinit Ramush Haradinaj, la postin e kryeministrit të Kosovës dhe u paraqit përpara Gjykatës Ndërkombëtare të Hagës, e cila pat qenë ngritur enkas për të gjykuar krimet në luftën komplekse që serbët e Millosheviçit nuk lanë qoshe të ish-Jugosllavisë pa i vënë flakën. Është i pabotuar më parë dhe iu riktheva tani që rreth figurës së Haradinajt u pa një re pluhuri që m’u duk pa vend që u ngrit. Ky opinion është dhënë në një klub diskutimesh në internet. Dhe bash si tani ne që përshëndetëm udhëtimin drejt Hagës së komandantit kosovar, duruam ironira për tiparet folklorike të gëzimit tonë. Kush mendonte atëherë që lirimi i komandantit të UCK-së nga gjykata ndërkombëtare do të zgjaste mbi gjashtë vjet! Dhe nuk qënka liruar ende, se ja vazhdon gjykimi tek ajo më e vështira, kombëtarja!… Ja shkrimi:

Atë ditë që kryeministri i Kosovës, zoti Ramush Haradinaj, dha dorëheqjen dhe deklaroi ndërmendjen e paraqitjes aty ku e akuzonin, e përshëndeta edhe unë si shumë e shumë të tjerë. Përshëndetja ime ishte e pa menduar, si të thuash, e vetvetishme. Instinkti më pengoi të bëja llogari politike, apo gërmime mbi listën e akuzave që i faturohen kryeministrit të Kosovës. Nëse akuzat janë të rënda, nëse veprat mizore janë të tmerrshme dhe, sidomos, nëse ato vërtetohen, natyrisht, i tërë dënimi dhe përbuzja do të bjerë mbi Haradinajn. E jo mbi Rugovën, Klarkun, Eliot Engellin, apo politikanët e mbarë Shqipërisë që e përshëndetën gjestin e tij. Dhe, vetkuptohet, nuk do të bjerë as mbi mua që në fund të fundit nuk bëra ndonjë deklaratë publike kushediçë, përveç asaj ngritje të zërit deri në “nivelet e larta” të këtij klubi të gjërë diskutantësh.

E përshëndeta dhe rikthehem në të, pak edhe për inat të atyre që prisnin zotin Haradinaj të merrte malet, tani që e thirri Gjyqi i Hagës. Dorëzimi i tij ishte i bukur, sepse qe shfajësimi i parë i Komandantit të Zonës së Dukagjinit para nesh. Shfajësimin njerëzit e bëjnë me llafe, por ai lloj shfajësimi nuk është kurrë si ky i veprave. Nuk dua të hyj nëpër tërë hamendjet mbi kurthet dhe intrigat, mbi dorën e fshehtë të miqve të fuqishëm të serbëve, “që e shtynë Presidentin Rugova të caktonte për kryeministër një “kriminel”, e blla-blla-blla, që pastaj, kur të vinte akuza nga Haga, ky parvëny në postin kryeministror, t’ia mbathte maleve me gjithë pasonjësit e tij” e pallavra të këtij lloji. Edhe ata që mendonin se Haradinaj nuk do të paraqitej në thirrjen nga Gjykata, nuk kanë shumë faj kur shohin Bin Ladenin të rrijë guvave, kur Sadami ndënji muaj me rradhë i fshehur në një pusbodrum, kur doktor Karaxhiçi dhe gjenerali Mlladiç fshihen ende, që prej 10 vjetësh nëpër xhunglat e nacionalizmit serb, dhe kur mjafton të shkelësh pultin në TV dhe do të shohësh pa tjetër filma me gjeneralë kriminelë nazistë, të maskuar që mbijetojnë nëpër Argjentinë e gjetiu. Sill po të duash ndërmend dhe faktin që Haradinaj është bashkëkombas i mijëra narkotrafikantëve, kriminelëve, hajdutëve mbarëshqiptarë, që gjallojnë mbi këtë rruzull, nën identitete të dubluara e tripluara!

Në fakt, unë përgjigjem disi i prekur që na i cilësuan si folklorike, patetike e dithirambike, përshëndetjet që i bëmë gjestit të Haradinaj, epitete me të cilat ishin të mbushura replikat kundër nesh. Ne, një dorë anëtarësh të këtij klubi, “përfaqësojmë folklorin shqiptaromadh”, prandaj një e dy edhe fshikullohemi nga “lartësitë e kësaj qasje të ftohtë, moderne, mbiatdhetare perëndimore”…

Së pari, nxitoj t’ju them, që vihet re fort qartë se të gjithë ju që nënqeshni me folklorin tonë, jeni katërcipërisht të bindur se kur fjala është për zotin Haradinaj, do të keni të bëni me një kriminel të kallëpit të Karaxhiçit. Dhe ky është një paragjykim edhe më i poshtër, se paragjykimi dhe urimi ynë që të mos jetë ashtu. Së dyti, unë nuk di se si mundet një njeri, i racës “vështirësisht të zhillueshme të shqiptarëve”, pra ky Haradinaj, të jetë kaq i dyzuar dhe të vuajë dyzimin në një shkallë aq të lartë, sa para ca vitesh të ketë qenë kriminel, përdhunues, të ketë arritur deri aty sa të ketë shpuar me bajonetë barqe grash shtatzëna, dhe tani të bëjë gjestin fisnik të respektimit pa lëkundje të institucioneve ndërkombëtare?! Ta vesh në dukje këtë, nuk të bën aspak folklorik dhe patetik, më duket!

Si mundet që të ketë shqiptarë që të jenë kaq fare të paanshëm, sa ta shohin konfliktin në truallin e Kosovës si një ndeshje palësh të barabarta?! Si ndodhka që argumenti i përjetshëm në situatën “pushtues-liberatorë” nuk hyka fare në punë në këtë rast?! Unë e kuptoj që komandanti vendas ka përgjegjësi për bëmat e ushtarëve të tij, por, a nuk paska dhe nja pesë pikë shfajësimi më shumë një komandant, që ndryshe nga armiku, e zhvillon betejën para oborrit të gjyshes së vet dhe i ka që të gjithë ushtarët të traumatizuar nga që kanë parë motra të lebetitura nën shalët e pushtuesve, të cilët më shumë se sa shfrynin epshet, zbraznin poshtërimin mbi to?!

Në këtë botë shohim ende mijëra përmendore komandantësh, strategësh e perandorësh, të cilëve nuk u përmenden mëkatet e ashtuquajtura të “dorës së dytë”. Stalini fitoi luftën mbi nazizmin, por ama para dhe pas saj, pushkatoi me dhjetra mijëra oficerë të vetët, mes të cilëve shumë e shumë gjeneralë dhe mareshallë. Napoleoni ia shfarosi Francës lulen e rinisë dhe pa vrarë shumë mendjen braktisi pesëqindmijë ushtarë në mes të dimrit të Rusisë. E të mos hyjmë, pastaj, në parcelat e mëkateve që i atribuohen presidentëve amerikanë që nga Hiroshima e deri në qërrimin e hesapeve me diktatorë dhe terroristë. Fati i atyre që komandojnë do te jetë gjithmonë i tillë, kompleks. Këto të “dorës së dytë” të tyre përbëjnë një mal me mëkate! Përse nuk duhet ta shohim me këtë dritë dhe Komandantin e rajonit të Dukagjinit dhe kryeministrin e Kosovës, që shkon të përgjigjet për veten dhe ushtarët e tij deri aty në majat e majave të drejtësisë?!

Ai ka shkuar në Hagë i sigurtë dhe i vendosur dhe unë,
përsëri, e përshëndes dhe uroj që të dalë i nderuar!(Publikohet me lejen e autorit)

A Satirist’s Tale- Albanian Invasion of America

July 17, 2013 by dgreca

By Pëllumb Kulla/

The Albanians are taking over America…

It is a slow takeover, being carried out most cunningly. The sliest takeover in human history was that of Troy, by means of a wooden horse, a propitiatory offering heavy with special troops in its belly…

The occupation of the United States by the Albanians makes the Trojan legend look like child’s play. The spadework has been going on for years. For years Albanians have claimed that they have been denied their freedom and full rights in the Balkans.

They have alleged that they have no democratic freedom in Macedonia. That they are not permitted to attend school nor be part of the government apparatus. Such claims and complaints have only served to legitimize the mobilization of the Albanians in Macedonia and the formation of a vast Albanian army that is taking over America at this crossover point between one millennium and the next.

Soldiers from Kosova are brimming with even greater zeal. Here the illusion was created that the Serbs kept Albanians under Serbia’s iron heel. Prompted by their dream of conquering America, the Albanians staged a colossal Balkan spectacle with over one million actors who, drenched in tears, left their homes and their land to seek refuge throughout the world. The Serbs were the only ones who unmasked the Albanian bluff and declared with that bluntness so becoming and unique to the Serbs that, in fact, it was the Albanians who were killing and burning themselves to death, to the point of killing their own children. The Russians, the French, and to some extent the Italians, accepted the Serbian exposé. The Americans swallowed the Albanian plot hook, line, and sinker.

It is exactly for this boundless gullibility of theirs that the Americans deserve to have their country conquered.

The Albanian migration out of their native land in Montenegro and all early waves of Albanians leaving their native soil make one think that since 1919, when they were split up among five countries, they may have first conceived their rare strategy of conquest.

Such a stratagem would have faltered and no conquest could have come about without inventing reasons why Albanians living in their small country along the Adriatic Sea should also join the ranks of these invading forces. These Albanians began claiming that their country’s economy was in shambles, that the authorities could not maintain the public order, that unidentified criminals committed ten to 15 murders a week, and that the supply of water and electricity were often interrupted. They further asserted that members of the party in power and politicians belonging to opposition parties could not find a common language for the sole purpose of covering up and justifying their sending troops here to America.

In truth, even the most simple-minded among us can plainly recognize that these maneuvers are meant to justify the conquest of the United States, this modern takeover so worthy of our times.

These troops are no longer in uniform. They do not come in large military units but one individual at a time. Some have illegal visas, others slither down Canadian creeks. Some come across Mexican mountains and others emerge from Greek merchant vessels. Gone are the days when attackers disembarked from military transport planes. The very country being invaded fails to recognize that it is importing the invaders by means of its own civilian airlines such as Delta Airlines, TWA, and other companies whose names the brave invaders cannot even pronounce. European airlines are also helping the invasion for hard cash, such as Swiss Air, Alitalia, Malev, and others. At this point, the Albanian soldiers change their looks taking on the appearance of the downtrodden, worn down by long years of dictatorship. They claim to be victims of persecution who were deprived of their legitimate rights. Through scientific trickery, some of them change into old men and women while others turn into four and five year old children. Some hide within the wombs of expectant mothers only to emerge in American maternity wards. All of them are Albanian soldiers. They may pretend to be babies but they are part of the conquering troops.

This is the dawn of a new era. American supremacy, like all previous supremacies, will eventually come to an end. America’s downfall will come at the hands of the Albanians and will be the miracle of these modern times.(Dielli-arkiv)

2000.Translated by Genc Kortscha

Pëllumb Kulla, me rrëfenja nga ambasada, rikthehet Leka Bungo

April 16, 2013 by dgreca

Drama satirike “Shshsh…ule zërin”, me regji të Leka Bungos, i ka rrënjët gjatë kohës që dramaturgu ishte pjesë e shërbimit diplomatik shqiptar/

Emri i dramaturgut Pëllumb Kulla lidhet në mënyrë të pandashme me skenën e “Bylisit”, por këto tri vitet e fundit vepra e tij ka rikthyer në skenë emra të njohur të skenës që prej vitesh i mungonin publikut. Me komedinë “Milioneri” e shfaqur në fund të vitit 2010, Pëllumb Kulla riktheu në skenën e teatrit një emër të njohur si Luftar Paja, po ashtu dhe Arqile Lipen. “Milioneri”, një komedi që trajtonte përmes satirës problemet e brezit të tretë, të lënë në harresë nga shteti dhe fëmijët e tyre. Komedia u prit me duartrokitje në Fier dhe më pas në Tiranë, ndërsa në Festivalin e Dramës Shqipe që u zhvillua në fillim të 2011-ës, kjo vepër e Kullës rrëmbeu trofe të rëndësishme; çmimin “Drama më e mirë e festivalit” dhe Luftar Paja mori trofeun e “Aktorit më të mirë”. Pas suksesit të “Milionerit”, Kulla rivjen sërish në skenën e “Bylisit” me një tjetër dramë satirë, kësaj radhe edhe si regjisor me pjesën “Dikush duhet të vdesë”. Sërish rikthen në skenë një emër të njohur të skenës së humorit, si Koço Devole. Së fundmi suksesi i Kullës në skenën e “Bylisit” vazhdon me “Shshsh…ule zërin”, me regji të Leka Bungos. “Pas suksesit në teatrin e ‘Bylisit’, kjo dramë do të vihet edhe në Tiranë në skenën e Teatrit Kombëtar të Komedisë javën që vjen”, – konfirmoi dramaturgu Pëllumb Kulla. Kjo dramë satirë, e cilësuar si ndër më të mirat e krijimtarisë së Pëllumb Kullës edhe nga vetë regjisori Bunga, e çon publikun pak vite larg, diku nga ’91, në mjediset e një ambasade. Sapo është përmbysur sistemi komunist dhe një staf me ide “të reja” vjen në ambasadë. Ambasadori i ri në fakt është idealist, beson se mes së mirës dhe së keqes fiton gjithmonë e mira, beson tek e vërteta dhe se gjithmonë drejtësia zë vend. Por kur ai e gjen veten të ngatërruar keqazi në vorbullën e intrigave të zëvendësit të tij (një mbeturinë e së kaluarës), e humb betejën për të ndryshuar gjërat. E djeshmja duket se nuk është shkëputur ende nga e sotmja, aty mes të dyjave përplasen bindjet politike, korrupsioni, mashtrimi, luhet loja e “bërrylave” mes një diplomati që luan gjithmonë ndershëm dhe një zëvendësi që bën gjithçka për ta zëvendësuar derisa ia arrin.

Ambasadori idealist largohet i zhgënjyer. Të gjitha këto të ndërthurura mes tyre shkaktojnë humor situatë pas situate. Vepra përcjell mesazhe të forta në realitetin shqiptar. Të mëson ta kuptosh gjuhën e ligësisë, kur e flasin të tjerët…

Kjo vepër siç thotë Kulla, i ka rrënjët gjatë kohës që ai vetë ishte pjesë e shërbimit diplomatik shqiptar. Por nuk është një histori personale, ajo është historia e të gjithëve.

Me një kastë aktorësh të shkëlqyer, skenari i Pëllumb Kullës dhe regjia e Leka Bungos, janë kombinuar bindshëm për të sjellë në skenë një vepër të realizuar në të gjithë komponentët e saj, rezultat i bashkëpunimit të më të mirëve të skenës. Për të realizuar në skenë dramën satirike “Shshsh…ule zërin”, regjisori Bunga ka zgjedhur gjithaq aktorë të dy brezave; Robert Ndrenikën (Nderi i Kombit), Viktor Zhustin, Astrit Hasanin, Todi Llupin, Arqile Lipen, Fatmir Xhelilin, Shpëtim Shehu,, Miola Sitaj dhe më të rinjtë Klajdi Marku, Julia Ilirjani, Dafina Llupo etj. Robert Ndrenika në këtë ka rolin e një ish-komandanti burgu, ndërsa Viktor Zhusti, të zëvendësambasadorit shqiptar dhe Astrit Hasani, të ambasadorit. Skenografia është realizuar nga Ilir Martini dhe muzika Robert Hoxha.

Rikthimi i Leka Bungos

I rikthehet skenës pas shume viteve mungesë. Aktori dhe regjisori Leka Bungo i është përgjigjur pozitivisht ftesës së kryetarit të Bashkisë së Fierit, Baftjar Zeqo, për t’iu bashkuar stafit realizues të projektit të radhës në skenën e Teatrit “Bylis”. Lidhja e regjisorit me këtë teatër është e hershme. Ai është një ndër themeluesit. Shfaqja e parë “Hijet e natës” me regji të Leka Bungos hapi skenën e ‘Bylisit’, por dhe shumë shfaqje të tjera që pasuan do të mbanin firmën regjisoriale të Bungos, i cili për shumë kohë ishte dhe në krye të Teatrit të Fierit. Leka Bungo rikthehet pas 10 vjetësh në skenën e teatrit që themeloi, me një vepër të mikut të tij Pëllumb Kulla. Të dy jetojnë mes Amerikës dhe Shqipërisë dhe ky është bashkëpunimi i parë mes dy miqve të vjetër, që është pritur ngrohtë nga publiku fierak e që shumë shpejt do t’i prezantohet edhe publikut kryeqytetas.(Kortezi Gazeta “MAPO”)

FITORJA ESHTE GJYSMAKE SEPSE DIKTATURA NUK U PERMBYS

January 3, 2013 by dgreca

Mendime për veprën e P. Kullës JO GJITHE TE VDEKURIT PREHEN NE PAQE/

Nga Prof. Asc. Dr. Thanas L. GJIKA/

Pëllumb Kulla, është një nga shkrimtarët tanë, që u dallua në vitet e diktaturës për nivel të lartë artistik, kurse mbas shkërmoqjes së diktaturës, po ecën jo në vijë orizontale ose zbritëse, por në vijë ngjitëse. Ashtu si Visar Zhiti, Fatos Kongoli, Roland Gjoza e pak të tjerë, Kulla po ecën drejt niveleve të reja gjithnjë e më të larta si krijues letrar dhe si studiues në fushën e historisë dhe të analizave politiko-shoqërore. Ai po shquhet mbi të gjithë këta për kurajon e tij civile lidhur me kritikën që i bën së sotmes, politikanëve rozë e blu.

Për vijën e tij ngjitëse dhe kurajon civile flasin vëllimi me skica humoristike Rrëfenja nga Amerika (2003), romani satirik Vdekja e Enver Hoxhës (2008), studimi i gjatë Teatri, kjo lojë magjepsëse (vëll.I-III më 2007 dhe vëll. IV më 2011), monografia shkencore Skënder Sallaku, ose si qeshnim në diktaturë (2002),. një mori e madhe artikujsh dhe vepra e re Jo gjithë të vdekurit prehen në paqe (2012).

Kjo vepër është një studim historik mpleksur me analiza kritike të proceseve politiko-shoqërore nëpër të cilat kaloi shoqëria shqiptare në vitet 1943-2011. Aty janë dhënë me mjeshtëri portrete atdhetarësh e njerëzish të ndershëm të familjes Kulla, të cilët shteti diktatorial i pushkatoi, i vari, i vdiq në tortura e sipër, i dënoi me qindra vjet burgime e internime, ose i detyroi të merrnin rrugën e arratisjes e tani së fundi dhe rrugën e shpërnguljes. Të shumta janë portretet e bijve të kësaj familjeje të përshkruar me realizëm, që të ngjallin respekt e dashuri për bëmat e qëndresën e tyre. Jonuz Kulla plaku, Ajdini, Xheviti, Fehmia, Hodoja, Vedati si dhe disa të rinj, që po shkëlqejnë pas atdhesimit të ri këtu në Amerikën e largët si Gëzimi, Erbori, Enxhi, etj. Vepra mbyllet me riprodhimin e disa dokumenteve, për të mbështetur të vërtetat historike që ajo trajton. Tiparet e saj dalluese janë argumentimi logjik e faktik i ngjarjeve, konkluzionet e drejta, si dhe ndërtimi me një gjuhë sa shkencore po aq dhe artistike.

Duke qenë talent humoristik i lindur, Kulla u muar gjatë në teatrin e Fierit, për aq sa i lejohej, me trajtimin e temave aktuale, me goditjen e veseve, e zakoneve të këqia, e anëve të pamoralshme të shoqërisë. Rrahja në mënyrë të vijueshme e problemeve aktuale, e ka ndihmuar atë që në thelb të karakterit të tij krijues, të ketë mosarratisjen nga aktualiteti, pra luftën për t’i shërbyer së sotmes, kohës kur ai jeton e shkruan. Mesazhet e veprave të tij na ndihmojnë drejtpërsëdrejti për t’u kthjelluar lidhur me kuptimin e dukurive të sotme dhe për të gjetur një zgjidhje më të mirë për nesër.

Si shumica e krijuesve dhe studiuesve të shquar edhe ai është qytetar me ndërgjegje të lartë që ka si parim themelor: Indiferenca është antihumanizëm, është krim, parim ky i cili i bën këta njerëz armiq me qeveritarët, sepse ata përpiqen t’i thonë popullit të vërtetën dhe vetëm të vërtetën, kurse qeveritarët shpesh herë gënjejnë dhe duan vetëm duartrokitje e lavdërime. Qeveritarët dhe politikanët nuk kuptojnë se kritikat konstruktive sado të hidhura të jenë, ato janë shumë më të vlefshme se lajkat e duartrokitjet e servilëve. T’u mbash mëri e të mos i vlerësosh të paktën me një pension të vecantë, krijues dhe studiues si P. Kulla, do të thotë të mos jesh politikan i ekuilibruar, të jesh zemërak e qefmbetës.

Ahmet Zogu, kur i vlerësoi kritikët e kundërshtarët e vet, Faik Konicën e Fan Nolin, duke u propozuar poste të larta si ambasador të parit dhe kryepeshkop të kishës Orthodokse Shqiptare të dytit, u tregua diplomat e politikan i një niveli më të lartë se qeveritarët dhe politikanët tanë të sotëm, të cilët nuk i honepsin kritikat e P. Kullës dhe të kritikëve të tjerë objektivë, të cilët përpiqen t’i lënë mënjanë, pa i vlerësuar. Për të kuptuar këtë lënie në hije dhe mos vlerësim të intelektualëve të shquar si P. Kulla, S. Repishti, L. Pervizi, E. Merlika, M. Korca, Gj. Gjolekaj, Ilir Dardani, I. Karanxha, A. Cefa, K. Trabohini, etj, etj, që punojnë në diasporë pa u servilosur qeveritarëve e as opozitarëve, mjafton të përmendim se asnjë prej tyre nuk merr pension special nga shteti shqiptar, asnjë prej tyre nuk u ftua në manifestimet e 100-vjetorit të shpalljes së pavarësisë dhe as që u përmend në ndonjë nga listat e 100 personave eksellece që shpallën qytetet shqiptare gjatë këtyre manifestimeve.

Për të kuptuar cilësinë e verës së një buti mjafton të pijmë disa gllënjka prej saj, kështu edhe Pëllumb Kulla për të na treguar karakterin pervers të diktaturës shqiptare, dëmet e mëdha që ajo i krijoi popullit tonë në plan moral, ekonomik e politik, ai i jep ato duke treguar shkatërimin e familjes së madhe atdhetare të Kulljave, vëllezërve dhe pasardhësve të Jonuz Kullës, të cilët i kishin shërbyer çështjes kombëtare si mbrojtës me armë në Kongresin e Manastirit, si luftëtarë të çetave kryengritëse kundës zgjedhës osmane, si bashkëpunëtorë të Themistokli Gërmenjit për krijimin e Republikës Shqiptare së Korçës, etj. Shkaku i kësaj rokopuje ishte fakti se intelektuali i shquar Ajdin Kulla, djali i vogël i Jonuzit, kishte qenë shok klase në Normalen e Elbasanit me Nevzat Haznedarin nga Tërova. Ajdini, si nxënës i shkëlqyer kishte ngjallur zilinë e Nevzatit, nxënësit mediokër, njeriut që veshi këmishën e zezë të fashizmit në vitet 1940-1942, kurse më vonë u lidh me forcat komuniste dhe për të fituar besimin e PKSH e të udhëheqësit të saj, bëri gjithfarë vrasjesh e krimesh me një zell të papërmbajtur. Mbas luftës ai u emërua prokuror e më vonë arriti gradën e gjeneralit në Ministrinë e Punëve të Brendshme. Kur ishte në pension ai vijoi të aktivizohej prej Ministrisë së P. B. për të torturuar e pushkatuar ish shokët e te luftës, viktimat e radhës, si Beqir Ballukun me shokë…

Ashtu si e pësuan prej Enver Hoxhës gjithë ata që dinin dobësitë e tij, po ashtu me dënime kapitale e pësuan edhe ata që dinin dobësitë e Nevzat Haznedarit, apo të besnikëve të tjerë të Enverit. Hakmarrës që nuk i kishte parë historia jonë e as ajo botërore, polli sistemi diktatorial komunist. Edhe pse nëna e vet i tha Nevzatit: Ki mëshirë dhe ndihmoi Kullat, se bukën e tyre e kemi akoma nëpër dhëmbët tona, ai dënoi e pushkatoi me dorën e tij shumë prej Kullave, midis të parëve, Ajdinin, yllin e karvanit të Kullave, sepse ai dinte dobësitë e tij. E arrestoi, e gjykoi dhe i dha dënimin me vdekje sepse kishte qenë ballist… koshient i Shqipërisë etnike. (Vlen të nënvizojmë këtu gjestin fisnik të Presidentit Topi, që në prag të lënies së detyrës së tij shtetërore dekoroi Ajdin Jonuz Kullën, me titullin e lartë “Nder i Kombit” duke përmbushur kërkesa të shumta për vlerësimin e këtij martiri të rrallë, i vizatuar në libër me dashuri e përpikmëri).

Për të justifikuar dënimet, njerëzit e krimit komunist krijonin një karakteristikë me pak fjalë për të ngjallur urrejtjen e popullit ndaj familjeve që duheshin persekutuar pambarimisht, në breza. Për Kullat u gjet formula: Ka strehuar Mbretin Zog gjatë largimit për në Greqi kur u sulmua Shqipëria prej Italisë Fashiste. Kjo karakteristikë i ndoqi Kullat brez pas brezi deri në fundosjen e diktaturës, madje edhe vetë autorin e librit…

Për t’i bërë më bindëse dhe më emocionuese ngjarjet dhe faktet, autori riprodhon të gjalla disa nga kujtimet e Kullave, si kujtimet e Sami Kullës, i cili ka qenë dhe nismëtari i kësaj vepre, grindjet e Vedatit me nëpunësin e emigracionit amerikan në Conecticut, etj, madje ai riprodhon dhe pjesë të tëra nga biseda imagjinare e Koço Devoles me Enver Hoxhën që gatitën Pëllumbi me Koçon dhe që e shfaqën me aq sukses këtu në Amerikë, etj. Në shërbim të këtij qëllimi është dhe shfrytëzimi i antitezës midis karakterit të lartë moral e atdhetar të bijve e bijave të Kullave dhe kundërshtarëve të tyre si Haznedari, që nuk rreshti së përndjekuri dhe dënuari Kullat; si dhe sekretarët e partisë në Zëmblak që nuk rreshtën së dërguari letra në qendër për t’i kujtuar partisë se Kullat ishin reaksionarë dhe tradhëtarë, etj.

E veçanta e Pëllumb Kullës, si thamë, është se ai nuk mjaftohet me vënien në dukje të krimeve gjatë kohës së diktaturës, ai shpalos me po aq vërtetësi e mëri edhe padrejtësitë e kohës së sotme, kohës mbas theqafjes së diktaturës, kur pritej përkrahja, rigjenerimi i familjeve të përndjekura, kthimi i dinjitetit të tyre, por forcat politike që erdhën në pushtet mbas 1991-it bënë pak në këtë drejtim…

Riprodhimi në kopertinë të librit i pamjes ballore të shtëpisë së Kullave në Zëmblak, ndërtuar madhështore më 1920, dhe e lënë pa asnjë përmirësim prej pushtetit lokal që e shtetëzoi gjatë diktaturës dhe që e mban edhe sot si një gjysmëgërmadhë, e krahasuar me shtëpitë e reja që kanë ndërtuar Kullajt e shpërngulur në Waterbury CT pranë parkut të këtij qyteti, shërben si një figurë pamore për të dëshmuar se diktatura shkatërroi, por edhe pasdiktatura nuk ndertoi atë që duhej.

Pronarët e vjetër të tokave dhe pasurive të tjera që i pati shtetëzuar diktatura, sot kanë marrë shumë pak, ato pasuri sot i kanë ndarë dhe po i gëzojnë komunistët e bijtë e nomenklaturës komuniste. Duke e vënë gishtin pikërisht në kjo plaga e fundit, autori mbërrin në përfundimet e veta të drejta: fitorja mbi diktaturën ishte një fitore e dhuruar, një fitore që nuk erdhi si pasojë e përmbysjes nga forcat e brendshme, shkërmoqjen e saj na e sollën rrethanat ndërkombëtare dhe forcat e jashtme. Në Shqipërinë e sotme nuk gjejnë dot hapësirë jetike forcat politike që vijnë nga radhët e të përndjekurve, ata që përbënin dhe përbëjnë forcat e vërteta opozitare të regjimit komunist. Ata janë degdisur me maryfete të ndryshme në diasporën e re, ose mbahen brenda vendit, por larg prej lojës politike. Në lojën politike pozitë – opozitë bëjnë pjesë vetëm ish komunistë, ish sigurimsa dhe bijtë e tyre, të cilët po e mashtrojnë popullin duke e shpallur veten të përndjekur, të shpronësuar, etj, etj. Me pak fjalë, Shqipërinë e sotme po e gëzojnë po komunistët me pasardhësit e tyre, ashtu si paratha Ramiz Alia, formuluesi i Katovicës shqiptare, para se të fillonin proceset e shpërbërjes së diktaturës.

Mesazhet e thella të veprës të nxitin të mendosh se gjatë Luftës Antifashiste paskej qenë më e lartë të ishe radhitur si antifashist në krahun e nacionalistëve të ndershëm, sepse gjatë asaj lufte dhe sidomos gjatë dhjetëvjeçarëve të sundimit komunist, ish partizanët dhe komunistët e ndershëm u transformuan prej një grushti drejtuesish kriminelë në vegla qorre, në njerëz pa moral që ndiqnin, spiunonin, torturonin e vrisnin njerëz të pafajshëm, shqiptarë, që e donin atdheun po aq sa ata, në mos më shumë. E quajtura luftë e klasave ishte vetëm një parodi kriminale gjatë së cilës besnikët e partisë, të armatosur me pushtet, polici, Sigurim, gjyqe, burgje, kampe internimi, hartim biografish, etj, etj, luftonin për të mbajtur nën zap brez pas brezi njerëzit e paarmatosur, njerëzit që kishin ndonjë lidhje me kundërshtarët e dikurshëm të PKSH-së. E në këtë të quajtur luftë, besnikët e partisë varfëroheshin gjithnjë e më shumë nga tiparet e humanizmit, kurse të dënuarit i forconin këto tipare, për të cilat ka pasur dhe ka aq shumë nevojë shoqëria njerëzore.

Lidhur me të sotmen vepra të nxit të ndërgjegjësohesh, ashtu si është ndërgjegjësuar Pëllumb Kulla, ky ish simpatizant e përkrahës i zjarrtë i djeshëm PD-së dhe sot një kritik objektiv i saj. Qeveritarët e PD-së duhet të kuptojnë se sot nuk është më si në kohën e shpërthimeve romantike, koha e mbështetjes dhe e përkrahjes së tyre me tifozllëk të tepruar e viteve 1991-1997. Sot mbas 20 vjetësh nga shkërmoqja e diktaturës, populli kërkon që qeveritarët dhe politikanët demokratë të veprojnë si forcë e djathtë europiane dhe jo më si e djathtë e dalë prej partisë komuniste, ata duhet të përpiqen seriozisht për t’u shkëputur prej mendësisë së tyre të kaluar dhe të luftojnë për t’ua kthyer pronat pronarëve të vërtetë, kurse vetes dhe qytetarëve t’u japin dinjitetin e merituar, sidomos njerëzve të artit e të shkencës që punojnë në fusha të vështira, ku janë bërë aq shumë shtrembërime nga kalemxhinjtë e diktaturës dhe forcat armiqësore të jashtme.

Qeveritarët dhe politikanët e sotëm të PD-së, duhet të luftojnë seriozisht për t’ua kthyer realisht, jo vetëm në letër, pronat pronarëve të vërtetë, t’ i gjallërojnë dhe afrojnë këta si forcë politike, tu japin qytetarëve, sidomos artistëve e studiuesve, dinjitetin e merituar. Përndryshe ajo gjysma e popullit që i ka votuar, në vend që të shtohet mund të pakësohet…