reshat kripa – Page 15 – Dielli

Nje tregim per mikun tim

February 25, 2016 by dgreca

Nga Reshat Kripa/

E njoha shumë vite më parë në kondita të jashtëzakonshme. Isha i burgosur në qelinë nën rampën e shkallës, që të çonte në katin e dytë të godinës së sigurimit. Fare pranë saj, nën shesh pushimin, ndodhej një qeli tjetër, që formonte me qelinë time germen L. Dritaret e vogla me hekura ndodheshin aq pranë njera tjetrës, sa nëpërmjet tyre mund të komunikoje ose shkëmbeje ndonjë send. Atë e prunë një natë vonë. Duhet të kishte kaluar mesi i natës. Dëgjova këmbët e gardianëve që zbrisnion shkallët dhe mendova se mos vinin për të më marrë mua. U ngrita ngadalë dhe pashë nga dritarja. Atë po e binin duke e hequr zvarrë. E kishin torturuar aq shumë, sa nuk mund të qëndronte dot në këmbë. E përplasën në qelinë ngjitur dhe u larguan nga kishin ardhur.

U afrova në dritare dhe i fola me zë të ulët që të mos më dëgjonte roja e brendëshmje që kishte kaluar nga qelitë e tjera:

– Hej, kush jeni? Nga vini?

Asnjë përgjigje. Nga qelia pranë vinte një rënkim i mbytur, por atë nuk e shikoja. E përsërita edhe një here pyetjen. Mbas pak pashë një fytyrë të gjakosur, që u ngrit me vështirësi dhe duke u mbajtur mbas hekurave të dritares

– Ujë! – tha me gjysmë zëri.

Vështrova rreth e rrotull dhe kapa shtëmën e vogël që mbaja me ujë dhe u mundova t’ia jepja, por hekurat nuk e lejonin. Sytë më vajtën te këpucët e mia. Mora njerën, e mbusha me ujë dhe ia dhashë. E piu me një frymë. Ia mbusha përsëri dhe e piu po ashtu deri sa e mbaroi të gjithë shtëmën.

– Faleminderit, nuk do t’ju a harroj kurrë! – më tha.

Mbasi e mori pak veten më tregoi emrin e tij. Ishte një moshatari im, nxënës i vitit të parë të shkollës tregëtare. Biri i një ish tregëtari të njohur të qytetit. Ishin gjashtë veta në familje., dy prindërit, një motër dhe tre vëllezër. Motrat e tjera ishin të martuara. U kishin shtetëzuar gjithçka, fabrikën e vajit, dyqanin, ullinjtë dhe tani jetonin vetëm me rrogën e së motrës apo duke shitur herë mbas here plaçkat e vyera të shtëpisë. Një vit më parë i kishin dënuar edhe njërin nga vëllezërit.

Çfarë krimi kishte kryer që e kishin burgosur? Asgjë më tepër, por vetëm e vetëm se kishte guxuar të shkruante nëpër fleta fletoreje, vargje patriotike të marra nga poetë të ndryshëm, të cilat i ngjiste nëpër muret e qytetit, së bashku me dy shokë të tjerë të moshës së tij. Ja se çfarë shkruante në njerin prej tyre:

“ E dashura mëmëdhe,

Të dua dhe kështu si je,

Por kur të të shoh të lirë,

Do të të dua më mirë! “

Kaluam së bashku në qelitë pranë njëra tjetrës për gjashtë muaj. Pastaj mua më dënuan dhe më hoqën prej andej. Mbas pak kohe u dënua edhe ai, por fati e solli që të endeshim nëpër burgje dhe kampe të ndryshme, por asnjëherë të mos takoheshim së bashku.

U takuam mbas shumë vitesh. Ishte martuar, lindur fëmijë. Punonte si murator në sektorin e investimeve të ndërmarrjes bujqësore “ Vlora “.

Viti 1990. Një erë e re lirie filloi të fryjë mbi vendin tonë. Sytë e mikut tim filluan të

ndriçojnë nga shpresa për të ardhshmen,. U angazhua me përkushtim në Shoqatën e të Përndjekurve Politikë të vendit si antar i forumeve drejtuese të saj. Nuk u angazhua në asnjë prej forcave të reja politike të krijuaranë atë kohë.

Ngjarjet e vitit 1997 e tronditën së tepërmi. U tërhoq nga të gjitha aktivitetet dhe u mbyll brënda vetes së vetë. Vitet e fundit nuk e takova më. Më thanë se kishte shkuar për të banuar në fshatin e gruas së tij.

Vendosa të shkoj për ta takuar. Mora autobuzin e linjës dhe u nisa. Banonte në shtëpinë e vjehrit të tij. Kur u afrova te porta e shtëpisë dëgjova një zë që këndonte një këngë të vjetër. Trokita. Asnjë përgjigje. Trokita për së dyti dhe përsëri asnjë përgjigje. Atëhere hapa portën dhe hyra brënda. Bëra disa hapa dhe qëndrova pranë portës së hapur të njërës nga dhomat e shtëpisë. Aty pashë mikun tim të ulur pranë një tavoline me kokën të futur midis pëllëmbave të duarve të tij. Disa letra të shkruara ishin përhapur mbi tavolinë. Miku po këndonte me një zë të ulët:

“ Në kohën e pleqërisë,

Më zunë hallet e rënda,

Për shkakun e Shqipërisë,

Që s’u bë si ma kish ënda! “

U kollita që ta zgjoja nga ëndrrat ku ishte zhytur. U kthye, më pa me habi dhe u ngrit në këmbë. Për një çast mbetëm, të dy pa folur.

– A pranoni miq! – i fola më në fund.

– Miqtë e mirë në shtëpi të mirë, – u përgjigj duke më përqafuar me mall.

U ulëm dhe filluam të bisedojmë. Sejcili tregonte ngjarjet e veta. Folëm dhe qamë hallet ashtu si nuk i kishim qarë ndonjëherë. Për herë të parë aty mësova disa anë të karakterit të tij që nuk i kisha njohur më parë.

– Kur u lirova nga burgu, – filloi të tregonte miku për veten e tij, – kërkova të vazhdoj shkollën e mesme. Ishte një dëshirë e madhe e imja. Pas shumë pengesash më në fund më lejuan. Por gjatë katër viteve të shkollës ndieja mbas vetes diskriminimin që më bëhej nga një pjesë e mësuesve apo edhe deri nga nxënësit e klasës. Vendosa që kësaj t’i kundërvihesha me rezultate të larta. E mbarova shkollën shkëlqyeshëm.

U ngrit hapi një sirtar dhe nxorri prej andej dëftesën e pjekurisë që e ruante me kujdes të madh. Ma tregoi pa më thënë asnjë fjalë. Kur e hapa një drithtërimë më përshkoi të gjithë trupin. Dëftesa fliste vetë. Pranë çdo lënde ishte shënuar nota “ 10 “ dhe pranë saj shënimi “shumë mirë “.

– Po pastaj? E pyeta pa e ditur edhe vetë përse.

Pastaj? Asgjë. Isha i vetmi i klasës që nuk m’u dha e drejta e studimit për shkollën e lartë. Megjithatë një gjë të tillë e prisja.

Mbasi qëndroi një cope herë pa folur vazhdoi:

– E paharruar do mbetet për mua mbrëmja e maturës. Meqënëse ne, maturantët e shkollës së mbrëmjes, ishim pak, këtë e zhvilluam së bashku me ata të ditës. Kur mbrëmja arriti kulmin e saj, siç ishte zakon në raste të tilla, filloi ndarja e fletëve të nderit. Emri im nuk u dëgjua. Nxënësit filluan të pëshpërisin me zë të ulët. Të gjithë i dinin rezultatet e mia. Unë qëndroja i heshtur në qoshkun ku ndodhesha. Atëhere drejtori i shkollës për të përmbysr këtë gjendje, ndërhyri me shpejtësi dhe propozoi që, sipas dëshirës, të recitohej ndonjë poezi, të tregohej ndonjë anekdote, apo gjëra të tjera të këtij lloji. Për të dhënë shembullin e filloi vetë me një të tillë. Pastaj vazhduan dhe të tjerë. Gjëndja ndryshoi.

Papritmas më lindi idea se duhej të bëja diçka., duhej t’i kundërvihesha këtij diskriminimi. U ngrita dhe thashë se do recitoja diçka. Nuk foli asnjeri. Fillova të recitojë poezinë “ Ultima Verba “ të Viktor Hygoit, strofën e fundit të së cilës e kisha përdorur dikur në traktet e mia:

“ Njëmijë po të mbeten, do mbetem edhe vetë,

Edhe njëqind të bëhen, nuk tundem jo q’aty,

I dhjeti do të jem, po qe se mbeten dhjetë,

E në mbet vetëm një, unë do jem ay! “

Një veprim i tillë nuk e di se si më shpëtoi nga një burgim i dytë. Ndoshta fati im.

U ngrit, hapi një dollap, nxorri dy gota dhe një shishe raki dhe mbasi i mbushi m’u drejtua:

– Gëzuar, le të pimë për këtë takim!

– Për miqësinë tone! – u përgjigja unë.

Biseduam gjatë. I tregova për jetën time. Folëm për shoqatën tonë, për partitë politike, për Shqipërinë.

– Kur hyra dëgjova që po këndoje një këngë të vjetër, – i thashë.

– Jetuam një gjysmë shekulli në skëterrë dhe kur shkrepi dita e lirisë, menduam se më në fund ajo do të na jepte edhe neve atë dritë që na kishte munguar. Por u zhgënjyem. Me lirinë u spekullua. Ajo u bë pronë e varrmihësve të saj. Ata u bënë papritur ithtarët e saj, kurse ne mbetëm në hije. Lirinë duhet ta administrosh mirë, përndryshe mund ta humbësh në çdo çast. Kështu e pësuam edhe neve.

Më 20 shkurt 1991 rrëzuam monumentin e diktatorit. Atëhere menduam se bashkë me të rrëzuam edhe përbindëshin që na kishte shtypur për gati një gjysëm shekulli. Por koha tregoi se kishim rrëzuar vetëm bronxin e atij monumenti, ndërsa shpirtin e zi të tiranit e kishim lënë të lirë të endej nëpër vendin tonë, për të komplotuar dhe përgatitur katastrofën e madhe kombëtare të vitit 1997. Ndaj më pëlqen shumë ajo këngë e vjetër të cilën e këndoj shpesh herë me veten time.

Më vjen shumë keq, por në këtë valle u futën edhe disa nga njerëzit tanë. Me siguri ata i kishin mbetur borxh diktaturës dhe tani po ia kthenin atë. Edhe njëherë liria pushoi së ekzistuari. Edhe njëherë filloi të shtypet mendimi i lire. Edhe njëherë filloi të sundojë shtypja dhe diskriminimi. U rikthyen përsëri vitet e para të mes shekullit të kaluar. I vetmi ndryshim ishte se ndërsa atëhere flitej me gjuhën e mbrojtjes së fitoreve socialiste, sot flitet me gjuhën e pseudodemokracisë që sundon vendin. Dhe kjo është shumë më e rrezikshme. Sot në Shqipëri mungon nocioni i ligjit dhe ku nuk ka ligj, nuk mund të ketë as shtet.

Miku heshti përsëri. Kthyem gotat e rakisë. Pinim dhe vazhdonim bisedën tonë, e cila sa vinte dhe bëhej më interesante.

– Sot Shqipërinë e sundon dora e zezë. Eshtë po ajo dorë që masakroi mijra qytetarë shqiptarë, që shkatërroi çdo gjë të mirë që kishte ky komb. Hidhe vështrimin nëpër Shqipëri. Rinia po fluturon nga sytë këmbët, për të siguruar një jetë më të mirë, por që shpesh herë gjen vdekjen. Ata që qëndrojnë këtu janë të uritur dhe nuk gjejnë mjet për të shpëtuar nga kjo gjendje. Korrupsioni po futet në çdo qelizë të jetës. Po kryhen vrasje nga më mafiozet. Trafikimi i njerëzve dhe drogës, si dhe prostitucioni janë në rend të ditës. Kjo dorë e zezë duhet prerë.

– E si mund të arrihet kjo simbas teje? – e ngacmova unë.

– Natyrisht jo ashtu si ëndërronte shoferi furgonit të mishit në “ Dimrin e Madh “ të Kadaresë. Më vjen keq që shkrimtari i madh nuk arriti të kuptojë karakterin tonë. E ç’është për ne hakmarrja e vogël kundër spiunëve pa moral, hetuesve të pashpirt apo gjykatësve kukull, karshi përçmimit të madh të kombit kundër sistemit të urryer që e shpërfytyroi nëpërmjet krijimit të të ashtuquajturit njeri të ri socialist?

Heshti sa për të marrë pak frymë, pastaj vazhdoi:

– Kur u emërua komandant i forcave aleate në Gjermani, gjenerali Ajzenhauer i vuri si detyrë të parë vetes denazifikimin e Gjermanisë. Kurse ne nuk e bëmë dekomunistifikimin e Shqipërisë. Për këtë mungonte dëshira sepse njerëz të ndershëm për këtë ka plot. Por ata janë lënë në hije. Vendin e tyre e kanë zënë ata që në vitin 1992 fshiheshin si struci, ndërsa sot kanë veshur petkun luksoz të demokratit.

– Pendë këndezi kunadhja vënë, – e ndërpreva unë duke cituar vargjet e fabulës së

famshme.

– Pikërisht ashtu. Para pak kohe gjatë një ndeshje futbolli në stadiumin e Romës u çfaqën disa parrulla naziste. Kjo mjaftoi që të ngrinte në këmbë opinionin publik dhe bashkë me të edhe qeverinë italiane. Kurse te ne vazhdon të hymnizohet diktatura nëpërmjet gazetave dhe televizioneve, nëpërmjet shkollave dhe konferencave. Në rradhë të parë të kësaj fushate janë vetë pushtetarët.

Padashur vura buzën në gaz. Ai e vuri re, më pa me vëmendje dhe vazhdoi:

– Ata nuk kanë kurajon të pranojnë se ishin dritshkurtër, kur besonin verbërisht në komunizmin e dështuar që në lindjen e tij. Ata nuk kanë kurajon të pranojnë të vërtetën edhe atëhere kur janë të bindur për ekzistencën e saj. Ata janë gati të pranojnë çdo lloj flirti, vetëm e vetëm të mos u preken interesat e tyre të ngushta.

– Po e vërteta? – e pyeta unë.

– Ajo do të dalë kur të vendoset demokracia e vërtetë. Kur të shkrijë dëbora do të zbulohen si lulet edhe plehrat. Kështu është edhe demokracia. Ajo shpërndan mjegullën, ndan të vërtetën nga gënjeshtra, tradhëtinë nga patriotizmi. Ajo ndëshkon fajtorët.

– Çfarë po shkruan ? – e pyeta mikun duke dashur të ndërrojë temën e bisedimeve.

– Jetën time dhe të miqve të mi. Shtrydh kujtesën dhe nxjerr ngjarjet më të rëndësishme që më kanë ndodhur mua, apo m’i kanë treguar miqtë e mi. Janë ngjarje që nuk duhen harruar. Janë një dhuratë për brezat e ardhshëm. Eshtë detyra e jonë t’i shkruajmë, për t’iu a kaluar atyre. Nuk janë kushedi se çfarë, por mendoj se duhen treguar. Por më parë lejomë të të tregoj një ngjarje që më ka ndodhur shumë vjet më parë.

Përplasëm përsëri gotat e rakisë duke uruar njeri tjetrin, pastaj miku vazhdoi:

– Vazhdoja vitin e parë të shkollës së mesme të mbrëmjes. Mësues Milo Duni, mësues i nderuar i letërsisë që, mbas disa vitesh, do provonte edhe ai burgun, po shpërndante fletoret e hartimit. Ishte një temë e lirë mbi fillimin e vitit të ri shkollor. Për habinë time vura re se në fletoren time nuk kishte vënë notë. Në vend të saj ishte shkruar me laps blu:

– Gjuhë dhe stil i sigurtë. Vazhdo të shkruash tregime.

Ndërsa më poshtë vazhdonte të shkruante me laps të kuq të vendosur në thonjëza

“ Po të kesh kohë të lirë! “

Më bëri përshtypje ky detaj. Isha relativisht i ri, pa preokupime të mëdha familjare dhe si rrjedhojë kisha plot kohë të lirë. Ç’donte të thoshte mësuesi me fjalët në thonjëza, shkruar me laps të kuq?

Megjithatë ndoqa këshillën e tij. Shkrova një tregim ku personazhi kryesor ishte një fëmijë jetim, prindërit e të cilit ishin vrarë gjatë një bombardimi në kohën e luftës. E dërgova për botim në gazetën “ Letrari i ri “ që botohej në atë kohë. Mbas disa ditësh mora një përgjigje lakonike ku thuhej se shkrimi im nuk mund të botohej mbasi i mungonin disa kërkesa të kohës.

Atëhere e kuptova se ç’donte të thoshte mësuesi me fjalët në thonjëza E kuptova se për shkrimet e mia do të qëndronte e ndezur drita e kuqe që do ndalonte botimin e tyre. Kështu që nuk shkrova më. Ndoshta bëra gabim. Mund të kisha shkruar dhe t’i ruaja në shtëpi pa i botuar. Por kështu e mendova.

Solla një shembull fare të rëndomtë ku sistemi totalitar mbyste mendimin e lirë që në lindjen e tij. Për t’ia arritur kësaj ai kishte shpikur një formulë po aq totalitare të artit, për t’iu kundërvënë mendimit të lirë, formulën e realizmit socialist, një formulë absurde që ndrydhi talentet e mëdha dhe që krijoi vepra standarte që në me të shumtën e rasteve nuk kishin asnjë vlerë.

Ktheu goten e rakisë dhe e piu të gjithën. Unë e vështroja me vëmendje. Nuk kisha dëshirë të flisja, por rrija dhe dëgjoja atë me një endje të madhe.

– Diktatura përdori të gjitha mjetet për mbytjen e çdo shkëndije të lirisë. Ajo i shpalli luftë inteligjencës së trashëguar nga e kaluara e vendit, duke e eliminuar atë plotësisht. Nuk janë të rralla rastet kur shkencëtari, fillozofi, shkrimtari, gazetari apo artisti dërgoheshin para togave të ekzekutimit. Të tjerë do provonin për vite me rradhë qelitë e errëta të burgjeve, denigrimet e kampeve të internimit, nga ku një pjesë e mirë prej tyre nuk do të ktheheshin më kurrë.

Por talentet e mëdha i rezistuan çuditërisht shtrëngimeve abstrakte në format nga më të ndryshmet. Ata më stoikët pranuan më mirë plumbat apo prangat e hekurta në vend të nënshtrimit apo lirisë së përdhunuar. Të tjerë heshtën dhe nuk shkruan më. Një pjesë e tretë nuk bënë kurrë art të imponuar, duke marrë me vete edhe pasojat. Arti i tyre kishte të koncentruar brënda vetes një kod të brëndshëm demokratik të lirisë dhe bukurisë njerëzore. Një kategori tjetër zgjodhi një rrugë më të maskuar dhe më pak të rrezikshme. Brënda veprave të tyre që, natyrisht nuk mund të dilnin jashtë suazës në të cilën jetonin, nëpërmjet alegorizimeve apo formave të tjera indirekte, jepnin mesazhe të qarta të domosdoshmërisë së mendimit të lirë.

Veprat e këtyre talenteve patën meritën se mbajtën gjallë ndërgjegjen kombëtare të vendit, qoftë edhe si ushqim i ëndrrave më intime të individit, se një ditë ato do të bëheshin realitet. Ato frymëzonin dashurinë për kombin, që në atë varfëri shpirtërore ku e kishte katandisur sistemi, shqiptarët të gjenin veten duke pasuruar shpirtin me ndjenjën e së bukurës, urtësisë, dijes dhe mendimit të lirë.

Miku im vazhdonte të fliste e të fliste me një pasion të madh dhe unë rrija dhe e dëgjoja.

– Por çudia më e madhe më ndodhi në Marsin e vitit 1991. Ishin krijuar partitë e para opozitare. Kishin filluar të dilnin gazetat e para të djathta. Mendova se kishte ardhur koha e ime. Bëra një shkrim ku flitej për televizionin shqiptar dhe problemin e refugjatëve. E dërgova për botim në njerën prej tyre. Mbas një fare kohe mora përgjigjen e mëposhtme nga kryeredaktori i saj:

“ Ju faleminderit për bashkëpunimin tuaj! Nuk mund ta botojmë për dy arsye. E para ne nuk polemizojmë me televizionin shqiptar dhe e dyta ngjarja kryesore që përballoni në shkrimin tuaj, ajo e refugjatëve, është trajtuar te ne dhe tani mendojmë të trajtojmë probleme të tjera. “

U habita pa masë. Polemizimi i gazetës me televizionin vazhdoi edhe për një kohë të gjatë, ndërsa problemi i refugjatëve, vazhdon të trajtohet edhe në ditët tona. Siç e shihni ishte një përgjigje e ngjashme me atë të shumë viteve më parë. Megjithatë kësaj here nuk hoqa dorë. Shkruaja dhe i botoja në gazeta të ndryshme që tani ishin shumuar, sidomos në gazetën “ Liria “.

Këto tregime i kam shkruar edhe për fëmijtë e mi. Dua që ata ta njohin më mirë periudhën në të cilën ka jetuar babai i tyre dhe të mos gabojnë aty ku unë mund të kem gabuar. Vajzat i kam shumë larg, në Amerikë, ndërsa djali punon në Tiranë. Jeton atje me gruan dhe vajzën. Nguli këmbë që të na mbante edhe ne atje, por unë e kundërshtova. Më ishte mërzitur jeta pa kuptim e qyteteve tona, zhurma e saj e madhe politike. Tani jetoj i qetë këtu, larg gazetave që nuk vinë kurrë, bile edhe lajmet i dëgjoj fare pak në televizor. Kështu shijoj këtë ajër të pastër dhe dëgjoj këtë këngë bilbilash, ku frymëzimi të vjen vetë. Gruaja ka shkuar për të parë vajzat dhe kthehet mbas dy javësh.

Vura re se ishte i kënaqur me këtë lloj jete. Kishte gjetur qetësinë shpirtërore. Në atë kohë ra zilja e celularit.që mbante me vete. I qeshi fytyra dhe filloi të bisedojë me gjallëri.

– Ishin vajzat, – më tha kur mbaroi bisedën. – marrin çdo dy javë. Dje mori edhe djali. Ai merr më shpesh. Ka merak për mua.

U ngrit, hapi një sirtar dhe nxorri prej andej një sërë shkresash të shkruara me makinë shkrimi.

– Janë krijimtaria ime, fjalime, kumtesa, tregime e të tjera të shkruara nga unë.

I mora dhe fillova të lexoj titujt e tyre. Pastaj iu drejtova atij:

– A mund t’i lexoj?

– Po, patjetër, – u përgjegj ai.

Atëhere u hoqa mënjanë dhe fillova të lexoj shkrimet e mikut tim.

Nxjerre nga libri me tregime me te njejtin titull botuar ne vitin 2004

Cili është vendi ku duhet të jem unë?

February 18, 2016 by dgreca

Nga Reshat Kripa /

I kam kaluar të tetëdhjetat. Tashti nuk më mbetet gjë tjetër veçse të ëndërroj. Qysh kur isha fëmi ëndërroja për një botë më të mirë, për një botë ku të sundonte mirësia dhe mendimi i lirë. Ndonse në moshë të njomë, vala më rrëmbeu dhe më hodhi në rreshtat e atyre që dikur quheshin “të mundurit”. Fati e solli që të isha në ndikimin e tyre. Atëherë kuptova se historia e vendit tim nuk ishte ajo që kisha mësuar në bangat e shkollës por një tjetër, që ishte e kundërta e asaj që më kishin treguar mësuesit e mi të atëhershëm. Nëpër kalvarin në të cilin kalova, përveç dhunës dhe shtypjes mizore, mësova se vendi ynë kishte edhe një histori tjetër që sunduesit e atëhershëm e kishin mohuar krejtësisht.

Qysh prej asaj kohe, siç e theksova edhe më lart, endërroja të vinte një ditë kur t’i shprehja lirisht mendimet e mia, kur historia e vërtetë e vendit tim të mësohej nga të gjithë shqiptarët. Prisja që të vinte dita kur thirrjet për një Shqipëri perëndimore të ndiheshin në vendin tonë, kur thirrjet për demokraci dhe liri të buçisnin me të gjithë fuqinë e këtij populli. Për këtë ditë luftuan të rinjë e asaj kohe. Për këtë ditë luftoi ajo pjesë e popullsisë shqiptare që nuk mund të pajtohej me parimet totalitare.

Më kujtohen ato ditë të errëta kur, së bashku me shokët e mi, ashtu si shumë të tjerë, shkruanim nëpër muret e qytetit tonë:

Për Liri, për Shqipëri, për Flamurin Kuq e Zi! Le të sulemi nën flamurin kuq e zi në flakë të luftës, që të na drithtërohet trupi nga dehja e barutit, që të na ndizet shpirti nga zjarri i shenjtë i lirisë dhe le të vdesim duke thërritur: “Rroftë Shqipëria!”

Më kujtohet, kur në qelitë e errëta të sigurimit, i deklaroja hetuesit tim, ashtu si dhe shumë të rinj të tjerë, se:

Rrugën që kam ndjekur duke treguar aktivitet kundër pushtetit e quaj të drejtë, për deri sa gjendja në vendin tonë nuk ka ndryshuar dhe se unë këtë ndryshim e pres nga të arratisurit politikë jashtë shtetit dhe nga aleatët Anglo Amerikanë.

Kjo ditë erdhi. Një komb i tërë u ngrit në këmbë me thirrjet: “E duam Shqipërinë si gjithë Europa” apo “E duam Shqipërinë si Amerika”. Kishim vite që ëndërronim për këtë Shqipëri. Për këtë ishin sakrifikuar me mijra martirë. Ata më stoikët kishin sakrifikuar edhe jetën e tyre. Të tjerë kishin pranuar më mirë prangat e burgut apo telat me gjemba të kampeve të internimit se sa lirinë e dhunuar. Shumë të tjerë prisnin se kur do të vinte dita që të mos bëheshin hipokritë dhe servilë të një pushteti mesjetar barbar.

Dhe dita erdhi, por si erdhi? A ishte ashtu siç e përfytyroja unë? Në ditët e para besoja shumë. U hodha me vrull në rradhët e atyre që u ngritën kundër tiranisë. Por vërejta një gjë. Midis tyre një pjesë e mirë ishin nga ata, zërat e të cilëve ishin ngjirur nga thirrjet për sistemin e përmbysur dhe duart u kishin zënë kallo nga duartrokitjet për diktatorin. Megjithatë u rreshtova edhe unë përkrah tyre. U rreshtova sepse isha i mendimit se kushdo ka të drejtë të reflektojë për të kaluarën e tij. Kushdo ka të drejtë ta hedhë poshtë të keqen e së kaluarës dhe të fillojë një jetë të re. Ndaj u bashkova me ta. Por, prisja një reflektim, prisja një kërkim ndjese. Para syve më dilte dialogu i princ Hamletit me nënën e tij, mbretëreshën Gertrudë, kur i thoshte:

O nënë, hidhe poshtë gjysmën e keqe të zemrës dhe jeto me gjysmën tjetër më të mirë!

Por kjo nuk ndodhi. Askush nuk kërkoi ndjesë. Megjithatë i pranova si bashkudhëtarë. I pranova se e njihja mirë sistemin e përmbysur. I njihja mirë mjetet e dhunës që ai përdorte për të shkatërruar ndërgjegjen njerëzore nga çdo ndjenjë e mirë. Një pjesë të këtyre mjeteve i kisha provuar mbi shpinën time. Ndaj, në një farë mase, e kuptoja ngurimin e tyre. Por, të paktën, prisja që këtë ta bënin presidentët, kryeministrat, kryetarët e partive që e quanin veten demokratë e të tjerë të këtij lloji, qofshin të djathtë apo të majtë. Doja të ndiqnin shembullin e Papa Gjon Palit të Dytë që kërkoi ndjesë për krimet e kryera nga kisha në periudhën e inkuizicionit. Doja të ndiqnin shembullin e Kancelares Merkel që, në emër të Qeverisë Gjermane, kërkoi ndjesë për krimet e kryera nga nazizmi. Doja, së fundi, të ndiqnin shembullin e qytetarit gjerman që kërkoi ndjesë për krimet e kryera nga i ati në masakrën e Borovës. Por edhe kjo nuk ndodhi. Askush nuk pati kurajo ta bënte një gjë të tillë. Kjo më diziluzionoi dhe nuk arrita të kuptojë përse. Mendoja se një gjë e tillë do t’i ngrinte më lart figurat e tyre, do t’i bënte më të nderuar.

Para disa ditësh isha në një shfaqje filmi që organizonte Ambasada Çeke në ambjentet e Akademisë së Filmit dhe Multimedias “Marubi”. Filmi trajtonte historinë e një mjeku të njohur që në kohën e diktaturës kishte bashkëpunuar me Sigurimin e Shtetit. Pas ndryshimeve demokratike mjeku vazhdon punën e tij humanitare. Për këtë nderohet me çmimin më të madh të vendit. Në çastin e marrjes së çmimit mjeku pati kurajon që të deklaronte para pjesmarrësve të vërtetën e hidhur të jetës së tij në të kaluarën.

Një gjë e tillë në Shqipëri nuk njihet. Madje, ata që në ndërgjegjen e tyre mbajnë krimet e totalitarizmit, jo vetëm nuk kërkojnë ndjesë për to, por synojnë të arrijnë majat më të larta të sistemit të ri. Para syve më del pamja e asaj dite kur para meje, si një fantazëm, u shfaq figura e operativit të sigurimit të kampeve të Shtyllasit dhe Bulqizës ku, me urdhër të tij, në vitin 1954 Sulejman Dizdari u mbulua me dhe i gjallë dhe 17 vjeçari nga Mirdita, dha frymën e fundit i lidhur në shtyllën e elektrikut në natën e acartë të janarit 1955. Me një cinizëm të paparë ky kriminel më tregonte se ishte emëruar drejtor i një drejtorie në Ministrinë e Drejtësisë. Cilën drejtësi do të mbronte ky “kain”? Cilët do të dënonte? Mos vallë veten e tij?

Para disa ditësh lexova në një gazetë të përditëshme një lajm për nxjerrjen para gjyqit në Gjermani të Reinhold Hanning, ish roje i kampit famëkeq të Auschëit-it, 94 vjeç, mbi të cilin rëndonin 170.000 akuza si bashkëfajtor në vrasje nga janari 1943 deri në qershor 1944. Po ashtu John Demjanjak u dënua në vitin 2011 si roje i një kampi nazist, madje pa iu provuar fajësia. Po kriminelët shqiptarë të tipit të operativit të sigurimit të Shtyllasit dhe Bulqizës a do të dënohen ndonjë herë?

Unë nuk e besoj. Shokët e tij sot i gjen deputetë që kryesojnë madje edhe komisionet e Kuvendit. I gjen në qeveri. I gjen në të gjitha shkallët e gjyqësorit dhe prokurorisë, I gjen në partitë politikë. I gjen kudo madje, në shumë raste, të nderuar edhe me tituj dhe dekorata për ”meritat” e së kaluarës. Në komisionet e Dekriminalizimit dhe të Reformës në Drejtësi bëjnë pjesë edhe disa nga këto monstra dhe janë pikërisht këta që me termat e mësipërme kanë arritur të imponojnë pikpamjet e tyre duke konsideruar të inkriminuar vetëm ata që kanë shkelur ligjin pas viteve 90-të. Po kriminelët e para 90-ës ende do të vazhdojnë të jenë në këto komisione? Kanë kaluar 25 vjet nga përmbysja e sistemit të kaluar. A thua nuk paska të rinj që kanë kryer shkollat më dëgjuara të botës së lirë për të zëvendësuar këto mbeturina të diktaturës? Deri kur do t’i dëgjojmë absurditetet e tyre mbi demokracinë perëndimore?

Kjo nuk ndodh me ato figura që i përkasin shtresës së atyre që u sakrifikuan për këtë vend. Në mesin e tyre ka politikanë të njohur, mjek dhe poetë të shquar, inxhinierë dhe pedagogë të afirmuar. Shoqatat e të Përndjekurve Politikë, Instituti Integrimit të Përndjekurve Politikë, madje edhe Ministria e Kulturës, kanë dërguar propozime për nderimin e këtyre figurave, por kërkesat e tyre kanë rënë në vesh të shurdhër. Ndihet një tendencë e theksuar e kalimit në heshtje të së kaluarës. Synohet që ajo të harrohet, sikur nuk ka ndodhur asgjë, sikur nuk ka patur mijra të pushkatuar, të burgosur dhe të internuar. Një shembull i kësaj fryme është edhe debati i zhvilluar për dramën shqipe kur, një personalitet i njohur i kësaj fushe, deklaroi se tashmë nuk duhen më drama me subjekt nga periudha totalitare. Kjo gjë vihet re në shumë fusha. Në kinematografi gjatë këtyre 25 viteve janë prodhuar jo më shumë se 2-3 filma me temën e diktaturës. E njejta gjë vihet re edhe në teatër. Në letërsi për këtë periudhë shkruajnë vetëm ata që e kanë hequr mbi shpinën e tyre atë kohë. Përse? Sepse quhet një temë e dalë jashtë mode. E kundërta ndodh në botën perëndimore. Janë disa herë më të shumtë filmat me atë subjekt se filmat shqiptarë. Po ashtu edhe filmat e prodhuar në vendet ish komuniste të lindjes.

Kanë kaluar mbi 70 vjet nga mbarimi i Luftës së Dytë Botërore, megjithatë filmat me temë holokaustin nazist janë nga më të ndjekurit. Më lejoni t’ju kujtoj filmin “La vita e bella” me aktorin e njohur Roberto Benigni që, për vlerat e tij, fitoi çmimin presticioz “Oskar”. E njejta gjë edhe për degët e tjera të artit dhe kulturës.

Komedia vazhdon. Debate pa fund në kuvend. Debate që zgjasin pambarim a thua se qytetarët qenkan të malluar për këto debate boshe. Çudia qëndron në atë se si ka mundësi që edhe shtypi viziv dhe ai i shkruar u kushtojnë faqe dhe orë të tera. A keni parë ndonjë kanal shtetëror televiziv në botë që për orë dhe orë të tëra të transmetojë punimet e parlamentit në të dy kanalet e tij si ky yni? A keni parë në botë ndonjë kryetar partie apo kryeministër që të qëndrojë në pushtet me vite e vite me rradhë dhe megjithëse ka dështuar në detyrën e tij, vazhdon të qëndrojë dhe refuzon të jap dorëheqjen. Nocioni i dorëheqjes mungon në Shqipëri. Në Shqipëri ekzistoj nocioni i hyjnizimit të drejtuesve të përjetshëm. Një pasqyrë e qartë e vazhdimit të mentalitetit komunist.

I ndodhur në këto pozita pyes veten:

A jam në pozitat e duhura? Cili është vendi ku duhet të jem unë?

Hedh vështrimin në spektrin politik shqiptar. Qysh në ditët e para të përmbysjes së madhe u rreshtova në një pozicion të caktuar. Me të majtën i kisha këputur marrëdhëniet qysh në rininë time, ndaj u pozicionova në të djathtën. Por deri më sot nuk kam mundur të bindem se kush është e djathtë dhe kush e majtë e vërtetë. Një gjë e tillë vjen nga shkaku se shoh gati për çdo ditë ‘kapërxime pindarike” të politikanëve. Shoh të majtë që, pa pritur e pa kujtuar, kalojnë djathtas dhe anasjelltas. Shoh ministra dhe deputetë të së djathtës që kalojnë në ministra dhe deputetë me të majtën dhe anasjelltas. Kjo gjë ndodh në të gjitha sferat e shoqërisë shqiptare. Trafik politikanësh. Ndaj edhe unë nuk e di se kë të zgjedh. Hedh vështrimin por, për fat të keq, nuk shoh asnjë forcë politike që do t’i përshtatej pikpamjeve të mia, karakterit tim. Ndaj e bëra pyetjen e mësipërme.

Megjithatë kam bindjet e mia. Ato më mbajnë gjallë. Këto bindje i shpreh herë pas here nëpër faqet e shtypit të shkruar. Ndodh shpesh herë që organet e ndryshme nuk m’i botojnë. Por sot jemi në shekullin e internetit dhe faqet e tij janë gjithmonë të hapura për të shprehur mendimet. Kështu bëj edhe unë. Njoh shumë intelektualë, ende të panjohur në opinionin publik, që punojnë në heshtje, që duan të qëndrojnë larg lavdeve hipokrite te shoqërisë së sotme. Mendoj se këta janë e ardhmja e atdheut. Këta janë ata që do e çojnë vendin në një demokraci të vërtetë europiane.

Siç e theksova në fillim të këtij shkrim tani i kam kaluar të tetëdhetat. E di që nuk do të

mund ta gëzojë ditën e ëndërruar. Por një gjë e kam të qartë, do largohem nga kjo botë po me atë bindje që kisha në rininë time.

Çuditërisht në këto çaste para syve më dalin vargjet e pavdekshme të të madhit Viktor Hygo që shkruante:

Njëmijë po të mbetën, do mbetem edhe vetë,

Edhe njëqind të bëhen, nuk tundem jo q’aty,

I dhjeti do të jem, po qe se mbeten dhjetë,

E në mbet vetëm një, unë do jem ay!

* Botuar në gazetën “Telegraf” Nr. 38 (3134) datë 18 shkurt 2016. Dërguar, më parë, gazetave “Panorama” dhe “Shqip” të cilat nuk e kuptoj se përse nuk e botuan. Për më tepër, sipas etiketës së një gazete serioze, duhej të më kishin kthyer përgjigje për shkakun, gjë që unë ua kisha kërkuar. Megjithatë zotërinjtë kryeredaktorë të gazetave në fjalë, respektivisht zotërinjtë Robert Rakipllari dhe Urim Bajrami, nuk denjuan. Arsyen e dinë vetëm ata. A mund të quhet shtyp “i lirë” dhe “i pavarur” një shtyp i tillë? Po mundën le të përgjigjen.

Hipokrizia shtetërore

January 27, 2016 by dgreca

Nga Reshat Kripa*/
Një zhurmë e madhe mbuloi vendin tonë këto ditë me rastin e pesëvjetorit të vrasjes së katër qytetarëve gjatë protestës që opozita e atëherëshme socialiste zhvilloi në kryeqytet. Kjo zhurmë filloi me shfaqjen që dha kryeministri shqiptar për familjarët e të rënëve në atë ditë të zezë të 21 janarit 2011 dhe me vendosjen e tufave me lule në pllakat përkujtimore për nder të tyre ku kryeministrit gati sa nuk i “rridhnin lotët” nga dhimbja e madhe që ndiente. Çuditërisht, në atë çast mua m’u kujtua kur ky kryeministër, dikur kryetar bashkie i kryeqytetit, këndonte së bashku me një grup të njohur: “Zhurmë, shumë zhurmë”. Atëherë ai nuk e duronte dot zhurmën kurse tani na qenkësh bërë një zhurmërues i madh. Edhe shoqëruesit e tij nuk ishin më grupet e njohura të këngëtarëve por një numër i mediave të shkruara dhe atyre vizive si dhe një numër i madh personalitetesh dhe analistësh.
E gjithë kjo zhurmë më solli ndër mend fjalët e një epitafi që e kisha lexuar dikur në pllakën e një varri:
Këtu prehet hipokriti,
Gojë mjalt e trup përlyer,
Që s’tha fjalë pa lezet,
Që s’u prish në muhabet,
Dhe s’e ndyri kurrë gojën,
Me ata që kish nevojën!

Duke kujtuar këto vargje mua më dukej sikur hipokrizia e nje individi kishte marrë përmasa të jashtëzakonshme duke u ngritur në sistem dhe duke u shndërruar në hipokrizi shtetërore. A thua u dhimbte aq shumë shpirti këtyre për këta katër fatkeqë që ranë viktimë e një aventure të çmendur të drejtuesve që për vete u fshehën në godinën e një miku dhe vështronin se si vriteshin simpatizantët në vend që të ishin në krye të tyre?
I pushtuar nga këto mendime para syve më dilnin edhe ngjarje të tjera të ngjashme me këtë. Ato kishin ndodhur më parë duke kaluar në heshtje dhe asnjë nuk kujtohet më për to. Më 26 korrik 1996 një dorë e zezë shtiu mbi Drejtorin e Përgjithshëm të Burgjeve të paharruarin Bujar Kaloshi, birin e një familje të madhe patriotike nga Dibra, i lindur dhe rritur në kampet e tmerrshme të internimit nga regjimi totalitar. Kush e vrau? Kanë kaluar pothuajse njëzet vjet dhe autori ende nuk dihet dhe, sipas gjasave, as që ka ndërmend të zbulohet. Përse? Mos vallë pse ishte i përndjekur politikë? A nuk ishte edhe ai bir nëne si këta të 21 janarit?
Vrasja e Bujar Kaloshit ishte preludi i një ngjarje jashtëzakonisht tragjike që do të ndodhte pas gjashtë muajsh, viti i zi 1997. Dhjetra të vrarë pa llogaritur qindra të zhdukurit nëpër valët e Adriatikut apo rrugëve të emigrimit. Më tepër nga të gjithë, përsëri e pësuan të përndjekurit politikë. Më lejoni të përmend emrat e disave prej tyre: Gjergj Mehmeti, Besim Manoli, Gëzim Shabani, Valter Harizi, Lutfi Rapaj, Ridi Hamzaraj së bashku me nënën e vetë Nadjate Hamzaraj e të tjerë dhe këta vetëm nga vendlindja ime, Vlora. Po në krahinat e tjera? Nuk mund të rri pa përmendur emrat e Bashkim Shkurtit në Lushnje dhe Edi Shehut në Gjirokastër. A u krijua ndonjë komision për zbulimin e fajtorëve të kësaj katastrofe? Asnjë. Edhe një komision paralmentar që u ngrit nuk nxorri asnjë përfundim. Po prokuroria a i zbuloi vrasësit e të siperpërmendurve? Deri më sot ato kanë ngelur enigmë.
14 shtatori i vitit 1998 ishte një ngjarje e ngjashme me atë të 21 janarit. Përsëri të shtëna me armë. Përsëri të vrarë. Skënder Kalenja vritet në bulevardin “Dëshmorët e Kombit” me një plumb të ardhur nga Kryeministria, njësoj si kishin vepruar paraardhësit e kriminelëve në ditët e nëntorit 1944 kur i kishin vrarë të atin. Në mbrëmje, jo më shumë se dhjetë metra larg Ministrisë së Brendëshme vritet Adem Shehu i cili lihet i plagosur për minuta të tëra pa i dhënë ndihmën më të vogël. Edhe këtij gjashtëdhjetë vjet më parë komunistët i kishin vrarë të atin, ish komisar i batalionit partizan “Baba Abaz”. Uka nga Macukulli kishte ardhur të shpërndante ftesat e dasmës, por nuk mund të ikte pa marrë pjesë në protestë. Ftesat e dasmës u shndërruan në pluimba që i morën jetën. Përsëri heshtje. Askush nuk u mundua të zbulonte shkaktarët e këtij krimi. Përse? Askush nuk jep përgjigje.
E pra, ja që paska patur edhe ngjarje të tjera kriminale që nuk kanë gjetur zgjidhje. Përse kryeministri nuk kujtohet për to? Përse, si piktor, nuk bënte të paktën një pikturë për nder të Bujar Kaloshit, rënë në krye të detyrës, apo vallë sepse atëherë ai ishte rreshtuar përkrah kundërshtarëve të pushtetit? Përse nuk shkruante dy rreshta për ngjarjet tragjike të vitit 1997 dhe atë të shtatorit 1998 ku edhe të rënët ishin në krye të detyrës? Mos vallë kishte frikë dhe druhesh ta prishte me ata që më vonë do ta thërrisnin nga Franca për ta bërë kryetar bashkie?
Më vjen keq për familjarët e të rënëve që ranë viktimë e hipokrizisë shtetërore. Le ta ruajnë dhimbjen në zemrat e tyre, ashtu si po e ruajnë edhe familjarët e të rënëve të cituar më sipër dhe të mos bien pre e manovrave politikë të demagogëve që kanë pushtuar atdheun.

*Kryetar i Shoqatës Antikomuniste të të Përndjekurve Politikë Demokratë të Shqipërisë

Aroganca e një institucioni shtetëror

December 26, 2015 by dgreca

Nga Reshat Kripa/
Në jetë mund të ndeshesh shpesh herë me shfaqje të arogancës së individëve të ndryshëm, por të ndeshesh me arogancën e nje institucioni shtetëror kjo është e pa pranueshme. Megjithatë kjo ndodh në Shqipërinë e sotme dhe rasti më tipik është ai që më ka ndodhur mua me Operatorin e Shpërndarjes se Energjisë Elektrike, një institucion që pretendon se është krejtësisht në shërbim të qytetarëve shqiptarë.
E kuptoj se, ndoshta, kjo çështje nuk i intereson disa prej atyre që do e lexojnë këtë shkrim, por unë dua ta bëjë të ditur për të kuptuar se ky nuk është fenomeni i vetëm që ndodh në shoqërinë shqiptare. Le të hyjmë në temë.\
Kam qenë banor në qytetin e Vlorës deri më datën 14.01.2000, ku posedoja edhe një shtëpi për të cilën kisha lidhur kontratën për konsumin e energjisë elektrike me nr. FIOA170012016896. Në këtë datë, me rastin e largimit tim nga qyteti i Vlorës, ia shita shtëpinë qytetarit Limoz Alliraj duke lidhur kontratën e shitjes me nr. repertori 29 dhe nr. koleksioni 26 pranë noteres Jetmira Velaj Vlorë. Por, për një pakujdesi timen, nuk bëra ndërrimin e kontratës së energjisë elektrike duke ia besuar këtë blerësit të banesës, gjë që ai jo vetëm nuk e bëri, por vazhdoi me vite me rradhë mospagimin e energjisë elektrike. Aktualisht sot në banesë banon vëllai i blerësit, zoti Festim Alliraj
Për këtë arsye më datën 14.06.2012 më vjen njoftimi nga shoqëria “Shërbimi
Përmbarimor ZIG sh.p.k”. për bllokimin e shumës prej lekë 201.745,34 në bazë të vendimit Nr.230, datë 20.01.2012 të Gjykatës së Rrethit Vlorë për mos likujdim të faturave të energjisë elektrike për periudhën janar 2007-tetor 2011, vendim që mundi të zbatohet me shkreaën Nr. 20254/1, datë 03.12.2012 vetëm për shumën 3.273 lekë, pasi kaq kisha gjendje në llogarinë time në Raiffeisen bank.
Duke filluar nga kjo datë dhe deri më sot u jam drejtuar zyrtarisht me letra, madje i kam takuar edhe personalisht, administratorët e ish Cez-Shpërndarje Vlorë, zotërinjtë Agron Sharra, Sabaudin Abazi dhe Luljan Demaj, Administratorët e Përgjithshëm zotërinjtë Sahit Dollapi dhe Arben Seferaj, madje e kam ngritur çështjen edhe në Gjykatën e Faktit Tiranë, por ky problem nuk gjeti zgjidhje. Kështu kjo çështje kaloi në Gjykatën e Apelit Tiranë.
Me emërimin e zotit Adrian Çela administrator të përgjithshëm të OSHEE, duke u nisur nga vendimet e fundit të qeverisë, më në fund, zoti Festim Alliraj u detyrua të nënshkruante, më datën 06.12.2014, akt marrëveshjen me shoqërinë OSHEE Vlorë, sipas së cilës merrte përsipër detyrimin që figuronte në emrin tim dhe detyrimet pasardhëse duke i shlyer ato brenda 174 kësteve. Duke filluar nga kjo datë ai vazhdon të shlyejë për çdo muaj detyrimin përkatës. Por, çuditërisht, me shkresën Nr. 6438/3, datë 27.03.2015 të OSHEE zyra përmbarimore e mësipërme ka tërhequr për llogari të OSHEE shumën prej lekë 232.345,34, duke e çuar shumën e përgjithshme të tërhequr nga Raiffeisen Bank ku unë i kisha depozituar në 235.618,34 lekë. Një gjë e tillë më habiti pasi si ka mundësi që mua të me bllokohet kjo shumë në një kohë kur konsumatori i vërtetë i saj kishte pranuar detyrimin dhe po vazhdonte ta shlyejë.
Për sa më sipër më datën 08.05.2015 i drejtohem zotit Çela me një letër ku i kërkoja një takim për zgjidhjen e çështjes por çuditërisht nuk mora asnjë përgjigje. Ndërkohë Gjykata e Apelit Tiranë, ku vazhdonte gjykimi i çështjes në fjalë, i kërkoi të dhënat OSHEE-së e cila, nëpërmjet administratorit Ardian Çela, iu përgjigj duke dërguar akt-marrëveshjen e zotit Festim Alliraj me OSHEE Vlorë ku ai merte përsipër likujdimin e faturave të energjisë elektrike në ngarkimin tim si dhe fotokopjen e faturës së pagimit të këstit të parë dhe deklaratën e tij për pranimin e pagesës për periudhën janar 2007-dhjetor 2014. Mbështetur në këtë përgjigje të OSHEE Gjykata e Apelit Tiranë me vendimin Nr. 1448, datë 10.06.2015 mori vendimin e formës së prerë duke më hequr detyrimin si debitor i OSHEE dhe duke ia kaluar këtë blerësit të banesës time. Në të njejtën kohë ajo lëshoi edhe urdhërin e ekzekutimit për këtë çështje. Më datën 14.06.2015 iu drejtova përsëri zotit Çela ku i kërkoja kthimin e shumës së tërhequr padrejtësisht por edhe kësaj here prej tij nuk mora asnjë përgjigje.
Qysh prej kësaj date jam paraqitur disa herë në Drejtorinë Juridike të OSHEE por asnjëherë nuk kam marrë një përgjigje të saktë. Më datën 17.09.2015 kërkova një takim tjetër me këtë drejtori por recepsionisti, pasi bisedoi në telefon, më adresoi në Drejtorinë e Financës. Atje një zonjë më njoftoi se ishte marrë vendimi për të më kthyer 201.745 lekë. I kërkova arsyen përse nuk ishte shuma e plotë e tërhequr prej tyre prej 235.345 lekë. Zonja më tha se për këtë duhej të drejtohesha përsëri në Drejtorinë Juridike. Ashtu bëra, por një zonjë apo zonjushe e kësaj dretorie, me arrogancë, refuzoi të takohej me mua duke pretenduar se më kishte sqaruar më parë. Një veprim aspak i denjë për një punonjëse të administratës publike të një shteti demokratik.
Për këtë, më datën 18.09.2015, iu drejtova përsëri zotit Adrian Çela dhe për dijeni zotit Edi Rama, Kryeministër i Shqipërisë. i cili ia kaloi për kompetencë Ministrit të Energjisë dhe Industrisë, zotit Dasmian Gjiknuri dhe Operatorit të Shpërndarjes së Energjisë Elektrike, zotit Adrian Çela megjithatë prej asnjerit prej tyre nuk mora përgjigje. Atëherë u detyrova që t’i drejtoja një letër tjetër Kryeministrit të Shqipërisë, zotit Edi Rama. Vetëm atëherë OSHEE u detyrua të më kthente një përgjigje, pas dy muaj e gjysmë, nëpërmjet zotit Përparim Nebiaj, Drejtor i Divizionit të Administrimit të Korporatës ku midis të tjerave shkruhej:
Prej nga sa parashtruam më lart, nga ana e OSHEE sh.a në cilësinë e debitorit është ekzekutuar Vendimi Nr. 1448 datë 10.06.2015 i Gjykatës së Apelit Tiranë, por në lidhje me pretendimet tuaja për vlera detyrimi të tjera, ju vemë në dijeni se shoqëria OSHEE sh.a nuk mund të ekzekutojë vlera të cilat nuk janë pjesë e vendimit të gjykatës.
Le të shikojmë dhe Vendimin e Gjykatës së Apelit Tiranë me Nr. 1448 datë 10.06.2015 ku thuhet:
Deklarimin e shuar të detyrimit për paditësin Reshat Kripa sipas titujve ekzekutiv, fatura të konsumit të energjisë elektrike të lëshuar në emër të paditësit, për periudhën janar2007-dhjetor2011, për shkak të zëvendësimit të debitorit me një person tjetër.
Lidhur me sa më sipër u drejtova në zyrat e OSHEE ku kërkova një takim me Administratorin e Përgjithshëm por më thanë se nuk mund të takohem. Kërkova takim me zotin Përparim Nebiaj, por e njëjta përgjigje. M’u paraqit një zonjë apo zonjushe me të cilën isha takuar edhe më parë e cila nuk më sqaroi asgjë. Kaq i vështirë qenka qenka takimi me këta persona? A mos vallë qenkan të pa arritshëm? Kjo gjë më kujtoi një ngjarje të viteve të kaluara kur në Shqipëri ishte ende pushteti totalitar. Porsa kisha dalë nga burgu për një aktivitet antikomunist që përmbante shpërndarje traktesh kundër regjimit. Isha fare i ri. Vazhdova shkollën e mbrëmjes të cilën e përfundova me rezultate të shkëlqyera. Kisha bërë kërkesë për vazhdimin e arsimit të lartë por nuk m’u dha. Kërkova një takim në Ministrinë e Arsimit. Më priti Zëvendës Ministri, Anastas Kondo. Nuk ma zgjidhi çështjen por të paktën më priti dhe më dëgjoi. Kurse drejtuesit e sotëm nuk denjojnë as të presin. Të nderuar zotërinj! Mos kujtoni se duke qenë në ato pozita keni arritur majat e qytetarisë. Mos harroni se në Shqipëri ka edhe plot individë të tjerë me të cilët ju nuk mund të krahasoheni.
Në përfundim dua t’iu drejtoj këtyre zotërinjve disa pyetje të cilave po të kenë kurajo le t’i përgjigjen nëpërmjet shtypit:
1. Përse nuk zbatoni urdhër ekzekutimin e formës së prerë të vendimit të Gjykatës së Apelit të Tiranës për kthimin e plotë të shumës së sekuestruar, por e ktheni atë pjesërisht? Në bazë të kujt vendimi? Përse më keni kthyer vetëm 201.745 lekë kur duhej të më kishit kthyer 235, 618 lekë, duke më mbjatur 33.600 lekë? Ju pretendoni se keni mbajtur shumën për shpenzimet e administrimit të dosjes përmbarimore por, edhe sikur kjo të jetë e vërtetë, sipas shkresës Nr. 08654 datë 11.03.2015 të Shoqërisë Përmbarimore “ZIG”, kjo vleftë është vetëm 6.000 lekë dhe jo 33.600 lekë
1. Për deri sa pronari i ri i ish-banesës sime kishte nënshkruar me ju marrëveshjen për likujdimin e detyrimit me 174 këste dhe qysh nga muaji dhjetor 2014 vazhdon pagesën e kësteve regullisht, atëherë përse urdhëruat Shoqërinë Përmbarimore “ZIG” në muajin mars 2015, me shkresën Nr. 5117 datë 05.03.2015, tërheqjen e shumës së treguar më lart nga llogaria ime në Raiffeisen Bank? Mos donit që ky detyrim të paguhej dy herë? Aq më tepër kur depozita ime ishte krijuar nga këstet e dëmshpërblimit si ish-i burgosur politikë nga regjimi komunist që qeveria shqiptare akordoi këtë vit dhe që ju na i grabitët nga ana tjetër. Përse?
3. Zoti Administrator i Përgjithshëm i OSHEE-së, përse nuk i jeni përgjigjur asnjerës prej katër letrave që ju kam drejtuar? A nuk isha i denjë për një përgjigje qoftë edhe ajo negative në rast se e keni konsideruar të tillë? Ju keni një zyrë për marrëdhëniet me publikun dhe duhej të ishte kjo zyrë, madje edhe juve personalisht që duhej të më ishit përgjigjur. Të njejtën pyetje ia adresoj edhe zotit Përparim Nebiaj.
Kam edhe një pyetje tjetër adresuar Kryeministrit të Shqipërisë: Vallë kjo është administrata shtetërore që ka në dorë fatet e qytetarëve? Po mundët përgjigjuni.

Botuar në gazetën “55” Nr. 6325 datë 26 dhjetor 2015

Këto nuk duhen harruar

December 20, 2015 by dgreca

Në 25 vjetorin e përmbysjes së komunizmit/
Nga Reshat Kripa*/
Njëzetepesë vite pas ngjarjes së madhe të përmbysjes së regjimit totalitar nga rinia shqiptare, më dalin parasysh ata të rinj dhe të reja që pa iu trembur syri u ngritën me parullat “E duam Shqipërinë si gjithë Europa” apo “E duam Shqipërinë si Amerika”. Më kujtohet fëminia dhe rinia ime dhe e bashkëvuajtësve të mij gjashtëdhjetepesè vite më parë kur ngriheshin kundër po kësaj diktature të tmerrshme por me parullën “Për liri, për Shqipëri, për flamurin kuq e zi,”
E pra, ne pranuam më mirë burgun se sa lirinë e cunguar .Pranuam burgun me thirrjen sublime: “Për Liri, për Shqipëri” sepse ky ishte atdheu ynë që lëngonte nën thundrën komuniste dhe ne nuk donim që ky të ishte i tllë. Për këtë qëllim u sakrifikuan mbi 7000 persona që u ekzekutuan apo vdiqën në burgjet e tmerrshme dhe mijra të tjerë që u burgosën apo u internuan dhe kjo luftë vazhdoi për gati një gjysmë shekulli. Ishte revolta e madhe viteve nëntëdhjetë që kurorëzoi këtë përpjekje titanike kundër komunizmit.
Natyrisht, neve që kemi vuajtur më tepër pasojat e regjimit komunist nuk kanë se si të mos na dalin parasysh pamjet e tmerrshme të atyre viteve të errëta. Personalisht mua më shfaqen pamjet e kampit të Shtyllasit në vitin 1954 ku, me urdher të operativit të sigurimit, toger Ademit, Sulejman Dizdari u mbulua me dhe i gjallë dhe ishte vetëm mrekullia e doktor Isuf Hysenbegasit të pa arritshëm që e shpëtoi nga vdekja e sigurtë. Më kujtohet kampi i Bulqizës ku po me urdhër të operativit toger Ademi një djalosh 17 vjeçar nga Mirdita, dha jetën në natën e acartë të janarit 1955 i lidhur në shtyllën e telefonit vetëm e vetën sepse nuk kishte mundur të realizonte normën e lartë të punës së detyruar. E pra, këtë toger Ademin, këtë kriminel, e takova një ditë në vitin 1998. Mendova se do të kërkonte falje për veprat e kryera por kjo nuk ndodhi. Për më tepër, vazhdonte të punonte në Ministrinë e Brendëshme ku drejtonte një nga drejtoritë e saj. Mua m’u errësuan sytë. M’u shfaqën parasysh pamjet e një filmi gjerman, prodhim i pasluftës, që e kam parë në fëmininë time. Ishte historia e një mjeku nazist që në laboratorët e tij eksperimentonte llojet më të tmerrshme të torturave që më vonë ushtroheshin mbi hebrenjtë, robërit e luftës dhe kundërshtarët e regjimit. Me mbarimin e luftës mjeku arrestohet dhe dënohet. I kam harruar sekuencat e atij filmi por më ka mbetur e regjistruar në mendje finalja e tij. Mjeku, i kapur pas hekurave të burgut duke thërritur: Jam i pafajshëm, jam i pafajshëm!” ndërsa prapa tij shfaqeshin dhomat e gazit dhe krimet e tjera të kryera sipas eksperimenteve të tij. Një zgjidhje e përkryer regjizoriale
Filmi kishte një titull shumë kuptimplotë: Vrasësit janë midis nesh” Ndaj unë pyes: Po vrasësit e kohës së përmbysur në vendin tonë ku janë? Duke u nisur nga ndodhitë e fundit të ngjarjeve rezulton se ata janë ende midis nesh, madje, si për ironi, dekorohen nga udhëheqësit e shtetit shqiptar Dhe unë personalisht e ndjej veten mjaft të fyer. E ndjej të fyer sepse shoh kriminelët që na kanë torturuar dhe fyer të ngrihen në majat më të larta të nderimit. Madje jo vetëm kaq por ata i gjen në krye të organeve të Kuvendit të Shqipërisë, në krye të organeve qeveritare, në krye të organeve të drejtësisë. Në këto çaste më vijnë ndër mend fjalët e shprehura nga zoti Benesh, përfaqësues i grupit demokrat çek, në seancën e miratimit të rezolutës së Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Europës:

Nuk ka asnjë vend ku komunizmi ka ardhur në pushtet dhe të ketë qenë demokratik. Nëse nazizmi u dënua vetëm pak muaj pas rënies, nuk u bë e njëjta gjë me komunizmin. Në përfundim të Luftës së Dytë Botërore, dihej saktë kush ishte fitimtari dhe kush i munduri. Ndërsa në përfundim të Luftës së Ftohtë, gjërat ishin të paqarta. Unë nuk kam frikë as nga nazizmi, as nga komunizmi, por nga lakejtë e tyre që i kanë ndihmuar rregjimet ish-komuniste të qëndrojnë në këmbë.

Me keqardhje deklaroj se sot në Shqipëri tendenca është që periudha e sundimit të diktaturës komuniste të kalohet në heshtje, sikur nuk ka ndodhur asgjë., sikur nuk ka ndodhur asnjë lloj genocidi. Më lejoni ta ilustrojë këtë me fakte.
Në vitin 1996 Asamblea Parlamentare e Këshiilit të Europës miratoi rezolutën Nr. 1096 “Masat për të çrënjosur trashëgiminë e sistemeve totalitare komuniste” rezolutë që në Shqipëri as që u publikua farë, madje një gjë të tillë bëri edhe media e asaj kohe. Përse?
Në vitin 2006 përsëri Asamblea Parlamentare e Këshillit të Europës miratoi një rezolutë tjetër, atë të përmendur më sipër, me Nr. 1481 “Domosdoshmëria për dënimin ndërkombëtar të krimeve të regjimeve totalitare komuniste”. Lidhur më këtë Kuvendi i Shqipërisë miratoi rezolutën “Për Dënimin e Krimeve të Kryera nga Regjimi Komunist në Shqipëri”. Çuditërisht, në këtë miratim, deputetët socialist dolën nga salla dhe nuk e votuan. Përse? Unë nuk e di. Ata po të munden le përgjigjen.
Në vitin 2010 një delegacion i Kombeve të Bashkuara i kërkoi Shqipërisë të dënonte krimet e komunizmit. Çuditërisht lajmi nuk u njoftua nga asnjë burim. Përsëri edhe media heshti. Çdo gjë u mësua vetëm nëpërmjet medias elektronike jashtë atdheut. Më 14 dhjetor 2010 me anën e një letre të nisur nga ana e ministrave të jashtëm të Lituanisë, Letonisë, Bullgarisë, Hungarisë, Rumanisë dhe Çekisë, me nismën e Ministrit të Jashtëm Lituanez, zotit Audronius Azubalis. drejtuar Komisares Europiane për Çështjet e Drejtësisë, zonjës Vivian Reding, kërkohej ngritja e një gjykate ndërkombëtare për dënimin e krimeve të komunizmit.
Do të kishim dashur që krahas firmave të ministrave në fjalë të kishte qenë edhe ajo i ministrit tonë, si përfaqësues i shtetit me përndjekjen më mizore. Por ajo mungoi. Përsëri ky lajm kaloi në heshtje.. Të mos harrojmë se krimet e komunizmit në Shqipëri i kalojnë disa herë atyre të kryera në ish vendet e tjera totalitare. Më lejoni t’u jap vetëm një shembull. Sipas deklaratës së përfaqësuesit sllovak, antarit të kryesisë Dr. Peter Bielek, në Kongresin e XVI-të të Shoqatës Ndërkombëtare të Burgosurve Politikë dhe Viktimave të komunizmit, mbajtur në Tiranë, në Sllovaki dënimi i fundit me vdekje ishte ekzekutuar në vitin 1956, ndërsa te ne në vitin 1988, me varjen në litar të Martirit të Demokracisë, poetit Havzi Nela. Mos harroni! Ky krim u krye kur komunizmi po jepte frymën e tij të fundit. Edhe në çastet e fundit të jetës ai kërkonte gjak . Krahasimin bëjeni vetë, të nderuara zonja dhe zotërinj. Pak më lartë theksova rezolutën e miratuar nga Kuvendi i Shqipërisë qysh në tetorin e vitit 2006. Le të shohim tani se si janë zbatuar disa nga pikat e kësaj rezolute
:
Pika 8. Kuvendi i Shqipërisë dënon diktatorin Enver Hoxha si ideatorin, frymëzuesin,
drejtuesin dhe ekzekutuesin e sistemit më të egër diktatorial komunist në Europën Lindore që çoi në izolimin dhe varfërimin e tejskajshëm të Shqipërisë dhe kërkon heqjen e të gjithë titujve dhe dekoratave të dhënë atij e bashkëpuntorëve të tij njga regjimi komunist.
Çfarë është bërë për këtë pikë/ As lëvizja më e vogël. Diktatori vazhdon të ruajë dekoratat e fituara në kohën e totalitarizmit, gjë që nuk ka ndodhur në vendet e tjera ish-socialiste A është e drejtë që një person i njohur si diktator të ruajë dekoratat e pamerituara?

Pika 10. Kuvendi i Shqipërisë kërkon bërjen publike të të gjitha dokumentave që dëshmojnë krimet e regjimit komunist përfshirë edhe dosjet e krijuara në ish-institucionet e përndjekjes dhe dënimeve politike si Sigurimi i Shtetit, Prokuroritë, Gjykatat dhe Komitetet e Dënim-Internimeve.

A keni dëgjuar, të nderuar zonja dhe zotërinj, të bëhen publike këto dokumenta? Madje as Instituti i Hetimit të Krimeve të Komunizmit i ngritur posaçërisht për këtë qëllim nuk i disponon.

Pika 11. Kuvendi i Shqipërisë kërkon hapjen e dosjeve të ish-bashkëpunëtorëve të Sigurimit të Shtetit për politikanët, drejtuesit e institucioneve kushtetuese, atyre të sistemit të drejtësisë, të administratës publike qëndrore dhe lokale, si dhe të mediave kombëtare audio-vizive apo të shkruar.

Kanë kaluar 25 vjet dhe një ligj i tillë ende nuk është përfunduar. Edhe një i tillë i miratuar disa vite më parë, megjithse gjysmak, u hodh poshtë nga Gjykata Kushtetuese, e përbërë nga gjykatës që prekeshin nga ky ligj. Kur do të përfundojë ky problem në një kohë që ish-vendet e tjera socialiste kanë kohë që e kanë zgjidhur? A do të jetë i dretë formulimi i tij apo përsëri gjysmak si i pari.

Pika 16. Kuvendi i Shqipërisë nxit fillimin e një fushatë kombëtare për ndërgjegjësimin rreth krimeve të kryera në emër të ideologjisë komuniste duke përfshirë rishikimin e librave shkollorë, shpalljen e një dite kombëtare për përkujtimin e viktimave të komunizmit, hapjen e muzeumeve përfshirë dhe kthimin në muze të burgjeve të tmerrshme politike, si dhe ngritjen e memorialeve në nderim të shqiptarëve që u vranë për kundërvënien ndaj regjimit totalitar.

Për fat të keq në librat shkollore pothuajse nuk shkruhet fare pë genocidin komunist në Shqipëri. Ende nuk ka një ditë përkujtimore për viktimat e komunizmit. Nuk është ngritur asnjë muzeum dhe nuk është kthyer në muze asnjë burg apo kamp i periudhës totalitare. Është marrë një vendim i Kuvendit të Shqipërisë për ngritjen e një memoriali në nderim të shqiptarëve që u vranë për kundërvënien ndaj regjimit komunist por, megjithse kanë kaluar disa vite, ende nuk është vënë në zbatim
Me këtë rast dua të falënderoj shkëlqesitë e tyre Ambasadorin e Shteteve të Bashkuara të Amerikës dhe atë të Gjermanisë, për vlerësimin e bërë për të përndjekurit politikë të Shqipërisë duke vizituar kampin famëkeq të Spaçit, veprim që, deri më sot, nuk e ka bërë asnjë pushtetar, asnjë përfaqësues partie, asnjë deputet.
Falënderoj gjithashtu Shkëlqesinë e tij Presidentin e Republikës për dekorimin e martirëve të pushkatuar nga regjimi totalitar në këtë kamp hero dhe që këtë ceremoni e zhvilloi pikërisht në gjurmët e këtij kampi.

Pika 17. Kuvendi i Shqipërisë mbështet organizimin e një konference kombëtare me pjesëmarrjen e përfaqësuesve të parlamentit, qeverisë, partive politike, shoqatave të të persekutuarve,
akademikëve, historianëve si dhe ekspertëve të OJQ-ve, për krimet e kryera nga regjimet totalitare
komuniste.

` Kanë kaluar nëntë vjet nga miratimi i kësaj rezolute dhe ende nuk është gjetur kohë për organizimin e një konference të tillë, në një kohë kur janë organizuar qindra të tjera, deri edhe ato për homoseksualët, shumë herë më pak të rëndësishme se ai i të përndjekurve politikë. A do kenë dëshirën qeveritarët shqiptarë të marrë një nismë të tillë? Ne jemi në pritje.
Këto janë vetëm disa nga pikat e rezolutës në fjalë pasi aty përfshihen edhe rishikimi i datave simbol të sistemit komunist, hartimi i një strategjie kombëtare për eliminimin e pasojave të totalitarizmit, përmbushja e detyrimeve ligjore për zbatimin e statusit të të përndjekurve politikë për integrimin, arsimimin, punësimin, strehimin, dëmshpërblimin e tyre dhe akordimin e një fondi për gjetjen dhe rivarrosjen e të zhdukurve dhe të vrarëve me ose pa gjyq për arsye politike, detyrime që, deri më sot, kanë mbetur vetëm në letër
Para disa muajsh po shetisja me një mikun tim, që ka kryer 29 vjet në burgun komunist, në bulevardin “Bajram Curri” këtu në Tiranë. Kur po arrinim tek vendi ku ky bulevard bashkohet me rrugën e Kavajës, vështroj një pallat të kohës së perënduar me tulla silikate ku në njerën nga fasadat e tij ishte shkruar, që gjatë ndërtimit, me tulla të kuqe: “Rroftë Partia e Punës”. U skandalizova. Si nuk u kishte rënë në sy asnjerit prej kryetarëve të Bashkisë kjo parrullë? Vallë a mund të ketë ndonjë shtet tjetër të Europës Lindore ku mund të ekzistojë parulla të tilla? Unë nuk e besoj. Atë çast mendja më shkoi edhe te raste të tjera të kësaj natyre. Mbi varrezat e dëshmorëve të kombit vazhdon “të ndriçojë” ylli i kuq i komunizmit, a thua se të rënët që prehen aty paskan rënë për këtë yll. Për më tepër aty, nën këmbët e tij prehen edhe eshtrat e 22 martirëve të së ashtuquajturës bombë në legatën sovjetike dhe mua më duket sikur gjembat e atij ylli ende grryejnë eshtrat e martirëve, Në qendër të Tiranës, në fasadën kryesore të Muzeut Historik Kombëtar, një mozaik i madh ku dy të tretat e tij i zenë “luftëtarët e lirisë” me yllin e kuq komunist në ballë dhe ndërtuesit e “Shqipërisë së re Socialiste” me gjokset përpara, ndërsa në një të tretën, paraqiten si liliputë heronjtë e historisë së mëparëshme të këtij kombi A është e denjë për një muze kombëtar një paraqitje e tillë e historisë së tij? Ishin pikërisht këto që më tërhoqën vëmendjen në ato çaste. Ne do të donim që qeveritë shqiptare të zbatonin ligjet dhe vendimet që ata vetë i kanë miratuar në Kuvendin e Shqipërisë dhe në radhë të parë të rezolutës mbi ndëshkimin e krimeve të regjimit komunist. Vetëm atëherë do të kishin plotësuar detyrimin që kanë ndaj shtresës së të përndjekurve politikë.
*Kryetar i Shoqatës Antikomuniste të të Përndjekurve Politikë Demokratë të Tiranës