Shefqet Meko – Page 2 – Dielli

NJË AMERIKAN NË MINESOTA, NË KËRKIM TË “RRËNJËVE” SHQIPTARE…

February 12, 2013 by dgreca

-Ndërsa shumëkush kërkon “amerkanizim” sa më të shpejtë, një 30 vjeçar në jug të qytetit të Mineapolisit, pas dy gjeneratash, hulumton për paraardhësit e vet shqiptarë….

Nga Shefqet Meko/Minneapolis/
Ishte miku im Ridvan Hajrullahu, një shqiptar i suksesshëm nga Kosova, që në funjdjave më ftoi të pinim një kafe në verilindje të qytetit. “Dikush kërkon të njihet me shqiptarë, të flasë shqip, të mësojë shqip, të diskutojë për shqiptarët…Thotë se është amerikan me gjyshe shqiptare dhe kërkon të pimë një kafe…” do të më dërgontë një mesazh mua dhe Uljan Çobos. Më erdhi mirë nga kjo ftesë e beftë e mikut tim nga Kosova. Ridvani ka vetëm 3 vjet në Minesota, por ka bërë progres më të shpejtë dhe të suksesshëm, se ata që kanë 10 vjet e më shumë. Ky djalosh kosovar, të bën të ndiesh mirë të ulesh e pish kafe me të, sepse thellë thellë është sa shqiptar aq edhe amerikan moderrn me një perceptim realist për hapësirën pa kufi që të ofron Amerika, por edhe “Bateritë e karikuara” shqiptare… E kam njohur për herë të parë në Festën e Pavarësisë, ku me kureshtje të plotë mori librin tim “Unë, Ikanaku shqiptar..” Ai midis ishte midis atyre miqve të mirë që do të komentonte me pasion essen e atij libri per babanë. “Riktheju dhe bëje libër më vete Meko…është unike, është e shkruar plot ndjenjë…Botoje online, përktheje në anglisht. Do kesh sukses…” do të më këshillonte ky djalosh që me pasion e këmbengulje të rrallë, ka krijuar një profil tipik intelektual shqiptar në Minesota. Nxitja dhe sugjerimi i tij ende gëlon brënda meje…
Atë të shtunë, i gjeta të tre miqtë në kafe. Pasi shtrënguam duart si miq e shokë, rufita kafen duke pyetur mysafirin në tavolinë për emrin. “Më quajnë Kesi Kluge…(Gërmëzohet Kasey).Unë e kam gjyshen nga Shqipëria…” do të më thoshte ky djalë i imët rreth të 30ave me një fytyrë pak të hequr, me një shprehimi ekspresive shqiptare. Ishte punë sekondash, që “akulli” i porsanjohjes të shkrihej lehtazi. Uljani dhe Ridvani duket se kishin bërë prezantimet e veta. Qysh në belbëzimin e parë të Kesit, munda të mësoja se “rrënjët” e tij do të ishin diku nga jugu shqiptar. Pak anglisht, pak shqip,ai do të më thoshte se shqipja e tij “ishte e ligë…” Qesha lehtë me këtë përpjekje modeste të bashkëkombasit të saponjohur. Ai e përdori atë shprehjen “e ligë” dhe më zhyti papritmas në disa fjalëza me konotacion krahinor shqiptar. “Duket se rrënjët e tua janë diku në jug të Shqipërisë…E them nga mënyra se si e përdor fjalën “e ligë” i thashë Kesit. “Po, po, unë e kam gjyshen nga Përmeti… Atë e quajnë Margarita… Qysh femijë mi ka mësuar ca fjalë shqip dhe dua shumë të “zbuloj” rrënjët e parardhësve të mi…” thotë qetësisht Kesi Kluge. Na tregon se familja e gjyshes së vet ka ardhur në Amerikë në fillimet e shekullit të 20të, por erdhën përmes Greqisë dhe perdorën mbiemra grekë. Madje edhe pashaporta greke. Por në të vërtetë janë shqiptarë të kulluar. Ata ishin vendosur diku në Miluaki të shtetit Uiskonsin dhe gjyshja ishte martuar me gjyshin e tij gjerman. “Gjyshja ime gjithmonë më ka folur me dashuri për Shqipërinë, bile më ka mësuar edhe të bëj lakror, na tregon Kesi. “Unë gatuaj shumë mirë lakruar shqiptar…Unë do t’u sillja lakror që sot, por gruaja ime, që është me origjinë meksikane, më tha se është herët.Herën tjetër kur të pimë kafe, unë do sjell lakrorin shqiptar…”
Gati kërceva përpjetë nga një gëzim që më zgjon ky amerikan me gjak shiptari. Mu kujtua lakrori që gatuante përditë nëna ime në fshat. Ai lakror që e kapërdimin me ndonë gotë dhallë, ishte thuajse ushqimi ynë i përdishëm… Lakror me domate, lakror me gjizë, lakror me hithra…. Ato dy petza të tërhollura nga nënat tona, të shtruara nëpër tepsi e çerepë, të pjekurra në nën saç dhe mbi prush, na rritën në atë varfëri mjerane dhe ajo shije e djeshme duket se na zgjon aq ëndrra dhe nostalgji për sofrat tradicionale shqiptare. “I dashur Kesi, i them. A e di se lakrori ka qënë menuja jonë e përditshme… Shija e atij lakrori edhe tani na bën të na lëngëzojë goja…Do ta provojmë me dëshirë…” Ai qesh dhe nuk e beson se tema e lakrorit na zhyti të gjithëve në një botë të shkuar, por edhe në një traditë gatimi të admirueshme.
Nuk e di se si kaluan më shumë se dy orë biseda. Folëm për këngët, gjuhën, politikën, traditën, të shkuarën dhe të ardhmen shqiptare… Folëm të gjithë dhe dëgjonte secili. E pyes Kesin se çfarë e shtyu të kërkojë “rrënjët” shqiptare. “Kam mbaruar kolegjin dhe një grupi ynë mori një udhëtim studimi dhe njohje në Greqi dhe Turqi…Aty pyeta veten për herë të parë: “Kush jam dhe nga vij…Më erdhën në mendje rrëfimet e gjyshes dhe ndieva emocion… Ishim diku në veri të Greqisë. Pyeta për Shqipërinë dhe dikush më tha: “Ai mali i lartë tutje është mal shqiptar…Përtej është Shqipëri…” Mu kujtua gjyshja ime, vajzë e re, e bukur, me ëndrra…Andej tutje, në ato pllaja malesh mbase ka luajtur si fëmijë…Aty janë rritur prindërit e saj, motrat, vëllezërit, kushërinjtë… Dhe kisha mall, emocion, dëshirë të madhe të shkoja deri atje, por nuk mundja… Atë moment vendosa të kërkoja më shumë për përkatësinë time shqiptare…” Duket se është edhe një arsye tjetër madhore që shtyn amerikanin e ri drejt “rënjëvë” shqiptare. Ai pret të bëhet baba për herë të parë, dhe kjo ndjesi pritje e të qënin prind, duket se e ka zgjuar dëshirën e zbulimit të pjesës së identitetit të tij shqiptar.
Biseda rrëmbehet nga pyetjet dhe diskutimet. Është një “simpozium” miqsh që duan krenarisht Shqipërinë, sikurse çmojnë Amerikën, që u jep shanse të tilla emocionale. Uljan Cobo përpiqet të përshkurajë tipiken mes burrave të jugut dhe të veriut, Ridvani flet për gjuhën dhe shpirtin patriot, për Skënderbeun dhe mbretin, për diktaturen dhe komunizmin. Po tani, është demokraci Shqipëria?- pyet Kesi, njeriu që kërkon rrënjët e veta shqiptare.Secili nga ne jep një gjykim ndërsa unë veçova: “ E keqja e jonë më e madhe janë qeveritë tona…Historikisht ata që vijnë në pushtet dhe qeverisje në shoqërinë shqiptare, nuk e shohin veten si aktorë të përkohshëm të progresit, por duan të diktojnë përjetësi pushteti…Këtë bëri Zogu, Hoxha dhe vetë pushtetmbajtësit e sotëm…Gjithë lufta bëhet si të mbash pushtetin, jo si ti shërbesh pushtetit dhe shoqërisë…” Natyrisht Kesi e ka të vështirë ta perceptojë këtë realitet të hidhur shqiptar dhe bën një pyetje të beftë: “ Çdo të thotë Xhaxhi në shqip?…” Ridvan Hajrullahu drejtohet nga unë dhe më thotë jo pa shaka: “ I thuaj se xhaxhi, dmth Enver….”
Duke qeshur me atë që thotë Ridvan Hajrullahu unë përpiqem të shpjegoj konotacionin e fjalës së pyetur:”Xhaxhi osa Xhaxha përdoret në jug për të respektuar më të rriturit. Dmth një fëmijë nuk mund t’i drejtohet një 30- 40-50 vjeçari direkt me emër, por përdoret “xhaxhi” si respekt moshe. Në fakt gjatë komunizimit (Në vitet e fundit) kur thoshim xhaxhi ( në politikë kuptonim Enver Hoxhën, si njeriun që diktonte çdo gjë…”

“Unë pyes për fjalën xhaxhi, sepse ajo përdorej shpesh nga gjyshja kur fliste për xhaxhin. Ishte dikush në atë fis që të gjithë i drejtoheshin me “xhaxhi”. Madje ky “xhaxhi” ka përfunduar në Amerikë pa këmbë, dhe gjithë familja i shërbente denjësisht duke e mbajtur në kurris e duke e ngjitur e zbritur në shkallë… Ky rrëfim më është ngulitur si respekti dhe shërbimi më i madh ndaj të moshurave. “Ky është virtut…” kam thënë që në moshë të hershme. Kesi na tregon se ende ka një foto të “Xhaxhit” të vet me mustaqe spice, me veshje tradicionale dhe armë në brez…Është një foto e çmuar familjare që dua ta zbërthej më tej… “ pohon me emocion Kesi. Ridvani ndërhyn duke thënë se “duhet kërkuar ky “xhaxhi” se mund të ketë qënë njeri i infulencës së asaj kohe…Të ishte në gjëndje të kishe foto në funded e shekullit të 19të, do të thotë se ishe dikush…Gërmo për “xhaxhin” se mund të befasohesh nga ato që mund të gjesh” sugjeron Ridvan Hajrullahu.
Po rakija? – pyet Kesi. Si është zakoni se baba më ka thënë se kur shkonin në fundjave tek njerëzit e gjyshes, fillohej e pihej që në mëngjes, dhe në drekë, thuajse gjithkush ishte i dehur, e flitej me zë të lartë, me zë diktues e këndohej në shqip…
Natyrisht folëm edhe për rakinë. Folëm për gjellët dhe këngët, për dollitë dhe gjuhën tonë si gjënë më të çmuar trashëgimore. Ishte një kohë kafe magjepsëse në Verilindje të qytetit. Të nesërmen prisnim stuhinë e borës. Fiollat e para po fillonin të binin qetësisht. “Unë kam shumë dëshirë të shkoj në Shqipëri… Unë do vete në Shqipëri…” bën premtimin e vet amerikani Kesi Kluge. “Por premtimi më i afërt është se herën tjetër do t’u sjell lakruar shqiptar që më ka mësuar gjyshja ime 88 vjeçare”…
Ishte një kafe e paharruar në verilindje të qytetit tim, Mineapolis. U ndamë plot mbresa dhe fill mbas ndarjes ne filluam t’i tekstonim njëri tjetrit: “Mirënjohje Rido që na fale këtë të shtunë të pashlyeshme në këtë ditë shkurti” dhe Ridvani komenton mbresshëm: “…ishte interesante kur shikon dy anët e shqiptarëve, ata të cilët duan të “amerikanizohen” apo “evropianizohen” me çdo kusht, dhe ata që pas dy gjeneratave kërkojnë “rrënjët” shqiptare”.
Kesi Kluge: “Shumë famelinderit që më takuat sot. E çmoj pa masë… Mezi pres të shihemi sërish dhe të hamë lakror shqiptar…” Kjo më bën të besoj se nuk do lakojë shumë kohë kur ne do të mund të shtrëgojmë duart me zonjë Margarita, shqiptaren më të hershme në Mineapolis, që mosha mund tj’a ketë fashitur kujtesën, por jo vetëdijen shqiptare. Margarita nga Përmeti ynë,meriton një vizitë zakoni shqiptar… Ajo mund të jetë “thesar” në Minesota… Më vijnë këto mendime në mendje dhe ja tekstoj Ridos. Ai më përgjigjet: “Si jo bre burrë…është nder për ne si shqiptarë të Minesotës…”
Dëbora vijon e dendësohet…Një furtunë dëbore po afrohet në Mineapolis. Nuk e di pse kjo “përleshje” në hapësirën gri qiellore të flokëve të bardha të borës, më kujton furtunat shqiptare, rrugëkryqin historik shqiptar, mbijetesën tonë triumfale ndaj atyre që kanë predikuar zhdukjen tonë, dhe luftën tonë me vetveten që nuk mbaron dhe nuk duket se do të mbarojë. Në gjithë këtë lëvizje shekullore dhe tragjike, për fatin tonë të madh,“vektorët” e kombit tim gjithsesi kanë pasur një kah pozitiv triumfues…
Minneapolis, 10 shkurt 2013

PËR FLAMURIN TONË: DY RRËFENJËZA!

November 16, 2012 by dgreca

-Në kujtim të tim’ eti që këndonte këngë për flamurin, dhe u varros në Ditën e Flamurit, 10 vjet më parë-/

Nga Shefqet Meko- Mineapolis/
Babai im i dashur, ishte njeriu i parë të më fliste për Flamurin Shqiptar. Ishte i thekur në dashurinë ndaj këtij simboli domethënës shqiptar. Nuk më jepte ndonjë leksion akademik, thjesht “mëkonte” tek unë dashurinë për simbolin e gjithëpushtetshëm të kombit. Më fliste për historinë aq sa dinte. Mi përsëriste bëmat e patriotëve shqiptarë. Ai burrë, nuk këndontë shumë, por kur kishim mysafirë dhe miq të nderuar, babai im, pasi kishte kthyer ndonjë gotë raki, këndonte këngën e parë për flamurin. Thellë memories sime vjen zëri dhe isoja e asaj kënge: “…39të mos ardhsh kurrë/… Që na rrëzove Flamurë… Ç’ke Falamur o’ që rënkon.. o…Jam plagosur brinjë më brinjë…” Eeeeee, vijonte isoja tradicionale poradecare.
Kjo iso më ka shoqëruar cep më cep të globit. Ka qënë kënga e babait tim për Flamurin, që si një ortek dashurie e përkatësie, ka lëvizur brenda meje e genit tim shqiptar,e me ka dhënë aq fuqi dhe frymëzim, aq pasion e krenari, aq virute e gëzime… Aq e aq gjëra të mira. Mbase, pikërisht kjo dashuri atërore, ky vargan dhimbjesh dhe sakrifica brezash, më ka bërë që edhe udhëtimin tim të parë drejt Shqipërisë 10 vite të shkuara, ta bëja në vigjilje të 90 vjetorit të Pavarësisë. Unë nuk e dija, se në këtë përvjetor të 9 dekadave të pavarësisë, do të përcillja në përjetësi babin tim, Feim Selim Meko. Ai iku atë ditë nëntori për të qënë i përjetshëm në memorien time familjare… Ishte 28 Nëntor 2002. Varrosej babai im që këndonte në çdo sebep këngë për flamurin…

******

Qershor 2012. Udhëtoj drejt Uashington DC. Miku im Sabah Sena (Prof. Dr.) vjen nga Tirana me një grup biznesmenësh për të përfaqësuar Shqipërinë në një Panair Ndërkombëtar. Kur shkoj në DC, bëj shumë plane. Pata dëshirë të takoja Dr. Elez Biberajn, dhe kolegun Fiqiri Shahinllari. Kisha dëshirë të vizitoja Dr.Lefter Dakun dhe Dr.Pavli Mykerezin në Blaksburg, Virxhinia. I telefonova gazetarit amerikan Bob Web për të kaluar disa orë së bashku në DC. Ai më ftoi në Klubin Kombëtar të Shtypit 14th Street NW. Dhe të gjitha planet u realizuan siç desha vetë. Me gazetarin Bob Webb kalojmë së bashku darkën në Klubin Kombëtar të Shtypit. Ai më tregon gjithshka dhe shkojmë tek salloni ku janë gjithë flamujt e kombeve. “Këtu i kemi të gjithë, edhe Falmurin Shqiptar….” më thotë Bob Webb. “Tregoma pak atë shqiptarin…” i them. Kërkojmë e kërkojmë, por nuk e gjejmë dot. “Po këtu ka qënë, Egla Kaloshi nga Kruja më tha se këtu është, unë edhe nuk mbaj mend shumë, por ajo vajza nga Kruja më tha…Dhe e besova. Por nuk qënka. Më fal…” përpiqej të shfajësohej Bob Webb, a thua ishte faji i tij. Natyrisht, më dhembi shumë që një vajzë e re krutane, nuk kishte mundur të njihte flamurin, por për të qënë i saktë kërkova të bisedoja me administratorin e Klubit. Ai erdhi dhe na konfirmoi që “Flamuri shqiptar mungonte…” Më dhembi aq shumë ai moment dhe babai im, që kurrë nuk ëndërroi Uashigntonin, erdhi me këngën e vet: “Ç’ke Flamur o’ që rënkon…o… Jam plagosur brinjë më brinjë…”
U zgjova nga kujtimet e mia dhe e pyeta sërish njëriun që menaxhonte Klubin Kombëtar të Shtypit në DC: “A jeni i sigurt që nuk keni një Flamur Shqiptar në këtë sallë”? “Po, zotni, jam shumë i sigurtë, dhe më vjen keq…” më tha njeriu i pafajshëm në DC. “Ok, i thashë, unë jam shqiptaro-amerikan që jetoj në Minesota. Dua t’u dërgoj një flamur nga Mineapolis ta ruani në këtë sallë, si simbol të një kombi të lashtë të Ballkanit dhe Europës… Do jetë dhurata ime për Klubin Kombëtar të Shtypit”. Bob Webb nuk mund ta mbante do gëzimin dhe kënaqsinë e atij momenti: “Shefket, ky është moment i bekuar nga Zoti… Unë të solla këtu, sepse zëri im i brendshëm më tha. Shiko se çfarë momenti gjetëm….” Me lot në sy falenderova mikun tim.
Shkëmbeva informacion me Peter Hickman në DC dhe i premtova se sapo të kthehesha në Mineapolis, gjëja e parë do ishte ta dërgoja një Flamur Shqiptar në DC. Ai e priti me shumë gëzim këtë gjest dhe u ndamë për t’u takuar sërish përmes Falmurit Shqiptar.

Kur i tregova këtë histori një mikut im më tha shkurt:” Kot nuk more në telefon Ambasadën, që të kishte çuar 10 flamuj…” Jo, i thashë, një flamur nga Mineapolis në DC ka më shumë kuptim se nje telefonatë në zyrat shurdhe të ambasadës…” Dhe bëra dërgesën më të bukur postare: Një flamur nga Minneapolis në DC. Duke shkruar adresën e marrësit në hollin e Postës në Aeroport, që ka qënë edhe vendi im i parë i punës në SHBA, gjëmonte kënga e babait tim: “Ç’ke Flamur o, që rënkon ooo…Jam plagosur brinjë më brinjë…oooo…39të mos ardhsh kurrë…Që na rrëzove flamurë…. eeeee…oooo”
Në më pak se dy muaj nga DC mora një letër. Zoti Hickman ish-zëvendës president i Klubit Kombëtar të Shtypit, njoftonte ambasadorin Galanxhi në DC se “Zoti Meko na dërgoi një flamur shiptar nga Mineapolis dhe tashmë flamuri shqiptar qëndron përkrah flamujve të tjerë në lobin e këtij Klubi”
Unë u ndieva mirë që Flamuri ynë mbërriti në Klubin Kombëtar të Shtypit në DC. Bashkëqytetari im amerikan më njoftoi dhe falenderoi, por unë nuk dëgjova kurrë ndonjë fjalë nga ambasadori i vendlindjes sime në SHBA. Por kjo nuk ka rëndësi, rëndësi ka që kënga e babait tim për flamurin buçet në qënien time: “39të mos ardhsh kurrë….Që na rrëzove Flamurë…Ç’ke Flamur o që rënkon…Jam plagosur brinjë më brinjë… ooooo…eeeee”

*****************

Këtë shtator që sapo shkoi, së bashku me bashkëshorten time, Alma Meko, njeriu që më ka falur fatet më të mëdha në këtë jetë, vizituam edhe Parisin. Shëtitëm cep më cep. Ime shoqe, kujtonte kohën kur në shtëpinë botuese “8 Nëntori” ku ajo punonte, Elena Kadare kthehej nga Parisi (në ato kohë të mbylljes sonë të madhe e të pashoqe) e u thoshte kolegeve: “Me Kadarenë pimë kafe tek kafe “Odesa”… Parisi është shumë i bukur…” Nuk e di por rastësia bëri të vetën. Ne ishim fqinjë me këtë kafe ku çifti Kadare pinte kafet në kohën e atëhershme të mbylljes sonë mëkatare… Ne shëtitëm dhe tek kafja pranë kopshtit Lukseburg, me dëshirë se mund të shihnim rastësisht çifitn Kadare, që banon aty pranë, por nuk qe e thënë. Nën shoqërinë dhe bujarinë Gjroksatritit-Tropojan, të gazetarit Artan Kutra, gazetar në Radio- Francë, shëtitëm shumë monumente dhe perla parisiane. Diku Tan Kutra na tregoi se një luftëtar i shquar shqiptar, ishte huazuar nga Italia për betejat e Francës, por kishte patur fatin tragjik të vritej. Ishte sherri më i madh mes Francës dhe Italisë, se kush do të varroste këtë luftëtar gjenial me origjinë shqiptare. Italia kërkonte gjithshka, sikurse francezët kërkonin ta mbanin në tokën e tyre. (Ai ishte ushtar legjendar, jo mbret). Së fundmi dy kombet fqinjë ranë dakord në një zgjidhje: Franca mbajti zemrën e luftëtarit, Italia mori trupin. Kështu të dyja palët gjetën qetësi duke nderuar shqiptarin luftëtar të lavdishëm…
Më dhembi dhe ma gjallëroi kjo rrëfenjëz e Artan Kutrës, ndërkohë krejt rastësisht kaluam në një rrugë që na përballi me Ambasadën Shqiptare. “Ja, o shqiptaro-amerikan, kjo është ambasada jonë…Atje në katin lart..Shikoje Flamurin tonë…”. Tek unë në mënyrë elektrike erdhën vargjet e këngës së babit tim: “39të mos ardhsh kurrë…Që na rrëzove Flamurë…. Ç’ke Flamur o që rënkon ooo… Jam plagosur brinjë më brinjë…ooo”
“Tani Kutra, a është ky famuri ynë zyrtar…?” e pyes. “Po ore, a nuk e shikon shqipen me dy krena..”… Më thotë gazetari shqiptar në Francë, Artan Kutra.
Më dhembi aq shumë ajo që pashë. Iu afrova Artan Kutrës dhe i thashë:”Jemi mbretëri apo republikë, o Tan Kutra…Flamuri ka shenjën mbretërore mbi krena… Duket qartë, e retushuar…Duket si njollë…. Të dhemb një flamur me njollë…A e shikon?” Ai nuk mund t’u besonte syve: “Vërtet, ashtu është. Po ku të vajtën sytë xhanëm…Unë kam kaluar 100 herë dhe nuk e kam vënë re…” “Po më ra në sy njolla o Kutra. Një Flamur me njollë të dhemb…” i thashë. “E pse mërzitesh, ja kanë fshirë përkrenaren e Skënderbeut.. Prap flamur është…” “Jo, Tano, nuk është flamur në shtëpi, është flamur në shtëpinë e shtetit. Dhe shteti seriozitetin e parë e ka tek simbolet. Në Amerikë nuk bëjmë shaka me flamurin…” Miku im, duke e ndjerë vete si ambasador u munda të justifikohej se lobi mbretëror është shumë i fortë në Paris e Francë dhe mbase është efekt i kësaj. Por mua më dhembi… Mbase në mes të Parsit ai flamur sërish valvitet i “retushuar” dhe masakruar. Ndaj më elektrizojnë vargjet e këngës së babait tim që u varros në Ditën e Flamurit 10 vjet më parë:” 39të mos ardhsh kurrë…Që na rrëzove Flamurë…Ç’ke Flamur o që rënkon heee…Jam plagosur o brinjë më brinjë…eeee”

******

Këto dy rrrëfenjëza më gufuan nga brenda në këtë vigjilje të 100 vjetorit të Flamurit Shqiptar. Dhe ndërsa kënga e babait tim për Flamurin lodron brenda shpirit tim, më poshtërojnë blegërimat e 1000 qingjave … që dikush do t’i bëjë kurban në Tiranë.
Vijoje atë këngë, babai im i dashur. Këndoje fuqishëm nga thellësia e varrit tënd ku u kalle më 28 Nëtor, 2002:
“…39të mos ardhsh kurrë/
Që na rrëzove Flamurë/
Ç’ke Flamur o që rënkon o..
Jam plagosur o brinjë më brinjë.ooo…”
Këndo babai im i dashur.Këndo në këtë 100 vjetor…Këndo për Flamurin. Unë të mbaj iso përmes lotësh…. Mbase jo vetëm unë..

“…39-të mos ardhsh kurrë,
Që na rrëzove flamurë…”

SHEFQET MEKO
Mineapolis, 17 Nëntor 2012

100 VJET- PAVARËSI: PRITJE NË MINEAPOLIS

November 15, 2012 by dgreca

Festë mes miqsh, dhe ish-armiqsh. Diçka e veçantë: Në këtë pritje i pranishëm një sërbo-amerikan që falenderon dhe uron për festën e shekullit të pavarësisë shqiptare-/

Nga Shefqet Meko-Minesota/

Në Minesota, komuniteti Shqiptaro-Amerkan, është i “shkrirë” ndër liqenet e Minesotës. Këtu nuk ka ndonjë “lagje me shqiptarë”, por ndërkohë shqiptarët i gjen gjithandej, duke filluar nga Universiteti i Minesotës dhe deri tek bizneset e përditshme. Një komunitet i ri, shpërthyes, plot energji dhe këndveshtrime të kthjellëta. Djem të rinj, pa “metastazat” komuniste, të gjallë dhe të shkathët, që kanë kapërcyer oqeanet në moshën e artë. Ata janë një model i ri shqiptari që toleron, që dialogon dhe flet për të ardhmen. Ata janë djem që kanë martuar vajza amerikane, sikurse dhëndurrë nga Minesota që janë martuar me bukoroshe shqiptare. Nuk ka një shtet tjetër që ta “gatuajë” kaq zellshëm një komunitet ku fshatareskët ngelen në Karaborun, apo brigjeve në Vlorë, ose në majë të Korabit, ndërsa njerëzit moderrnë ecin para dhe bëhen pjesë e një shoqërie të avancuar demokratike siç është Minesota.. Kjo është Minesota moderrne, ku vlera e individit ka vlerën e universit…
Në këtë mjedis kaq progresiv, përherë jemi përpjekur të bashkohemi. Kemi afruar vlerat, jo thjesht “meqë jemi shqiptar” por në emër të një të nesërme pa koncpete fshatareske shqiptare. Pa atë xhelozi, cmirë dhe bukëshkalje dibrane, pa atë “grop-gjoksin lab”, pa ato cene të cinizmit idojtkesk vlonjat. Dhimbje, por malokësia ka zbritur deri këtu, e kamufluar, zvarranike, por është e parnishme. Diku e fshehur, pas “filaxhanit të kafese”, e zezë si kafeja në Nokomis, por pa fuqi të ndalë atë vrull shiptarësh në këtë demokraci të lirë. Ne jemi të lirë nga të ligjtë në këtë shtet të “10 mijë liqeneve”.

“100 vjet Pavarësi me 10 miq të mirë” ishte një pritje modeste, organizuar nga AAIRC- Instituti Shqiptaro -Amerikan për Marrdhënie dhe Kontribute. Nderim për ata që e bënë të mundur këtë shekull të parë, nderim për ata breza që u flijuan dhe sakfirikuan, për ata breza që dhanë aq shumë në të gjitha planet. Njerëz të thjeshtë, të mëdhenj, bejljerë dhe agallarë, bujq të thjeshtë dhe yzmeqarë me dashuri të madhe për Shqipërinë. Nderim për mbretin, për “afërmbretër” dhe njerëz diku larg, larg mbretërive dhe zyrave lluksoze, aty ku shpalostet jeta e sinqertë dhe tradicionale shqiptare. Nderim për të gjithë që e bënë të mundur shekullin e parë të Pavarësisë…. Nderim për babain tim dhe babain tënd. Nderim për komshiun dhe atë burrë që nuk e njohëm kurrë. Nderim për të gjithë burrat e mirë shiptarë,për të mençurit dhe trimat, për bujarët dhe punëdashësit, për të varfërit dhe të pasuirt patriotë, që ditën ta shpëtonin Shqipërinë përmes “tornedove” ballkanike. Dhe bashkohen në një mjedis të ngrohtë shqiptarë nga Prishtina, Tirana, Pogradeci, Tepelena, Vlora, Elbasani, Tropoja, Lezha, Gjirokastra, Ulqini… Për vite me radhë kjo organiztë ka mbledhur së bashku shqiptarë, por kësaj radhe, ishte një ide ndryshe: Pak dhe saktë! Pa injoruar vlerat e populizmit, në këtë shekull të parë të pavarësisë në Minesota, nuk kemi nevojë për brohorima dhe thirrje joshëse, kemi nevoje të reflektojmë thellësisht në historinë e një kombi shumëshekullor, që dhimbshëm feston shekullin e parë të shtetit të vet të pavarur.Kemi nevojë për një dialog mes vetes dhe jashte vetes. Një dialog mes vetes dhe ish-armiqve. Një dialog moderrn amerikan. Kjo ndodhi këtë radhë në Mineapolis.

Duket se Ismail Qemali dhe Luigj Gurakuqi janë ulur në këtë sofër dialogu. Kanë ardhur aq sa duhet të vijnë: Shqiptarë të mbarë:Xhevat Berisha, Imer balidemaj, Uljan Cobo dhe Zana Cobo,Vilma Topuzi, Bledi Shehu dhe Katlyn Shehu, Ben Tomini, Ridvan Hajrullahu, Altin Niklekaj dhe Randy Niklekaj, Ilir Skendaj dhe miq të tjerë…
Nuk ka fjalime, apo thirrje patriotike. Ka një dialog brezash. Xhevat Berisha nuk rri do pa e ngritur zërin duke thënë: “Ta duani Shqipërinë djema.. Ta duani Atdheun tuaj. Ky është një amanet i brezave që e ka artikulluar qartë doktor Mitrush Kuteli…” Dhe fillon një gumëzhitje. Ca pyetje. Ca debate të rastit… Nga ana tjetër Dr. Imer Balidemaj kërkon të japë shpjegimin e vet. Kështu në këtë pritje, si jo në çdo pritje, bisedat rrëshaqsin tek njëra tjetra. Dialog ballkanik shqiptar, zhurmë ballkanike, përplasje tipike ballkanike që përfundon me “përplasje gotash: “Gëzuar”!. Sepse në atë Balkan të trazuar mbijetuam dhe jetojmë virtutshëm. Aty, ku kulturat dhe kombet kryqëzohen me njëra tjetrën. Aty pimë dolli dhe shëndete.. Aty vajtuam fatkeqsitë tona, dhe ndamë gëzimet tona… Ballkan i trazuar. Ballkan i brengosur nga vetvetja…

Por bukuria e kësaj pritje ishtë një “armik” në festë. Një armik historik, por që erdhi pa asnjë ndrojtje në festën tonë të 100 vjetorit. Një sërbo-amerikan iu bashkua kësaj pritje, pa asnjë lloj ndrojtje. Ai është Aleks Stejmenoviç. Një sërb autentik, por me një këndveshtrim moderrn për fatet e të dy kombeve. Aleksi erdhi në këtë festë të Flamurit Shiptar pa komplekse , pa mëdyshje se aty do të gjente shqiptaro-marikanë që kanë një pikvështrim bashkëkohës për të ardhmen e të dy kombeve drejt Europës së bashkuar. “Ne jemi sa armiq, aq edhe miq…Ne ndajmë të njëjtin fat dhe presim të njëtin fat: T’i bashkohemi Europes…. Nuk jam zëdhënës i asnjë rryme, jam Aleksi, që nuk jam shqiptar, por jam sërbo-amerikan. Por uroj fat të bardhë për fqinjët shqiptarë…Ne kemi vuajtur të njëjtin pushtim për 500 vjet, nën perandorinë Turke..Pra 500 vjet se bashku kemi qënë “një perandori” …Nuk urrej shqiptarët. Kosovën dhe Serbinë dua t’i shoh në BE. Kjo do te jetë “Happy end” për të dyja palët..” Aleks është një përfaqsues i bezit të ri sërb, që vështron larg dhe ndryshe… Ai është nja “ballkanas ndryshe”ose thënë shqip “Ballkanas i amerikanizuar”…
Ai lirshëm futet në bisedë me Xhevat Berishën, nga Prishtina, Imer Balidemaj nga Mali i zi, apo Ridvan Hajrullahu. Është befasuese të dëgjosh bashkëkomabsin tënd të flasë lirshëm Sërbo-kroatisht dhe tjetri të të thotë “Nuk e dalloj do që është kosovar”. Por shokuese është kur audeinca natyrshëm pranon çdo lloj bisede. Në këtë kuptim pritja në Minneapolis ishte një hap përpara në festimet tona të këtij shekulli. Personalisht mendoj se për një shekull, gjithë fajin ua lamë armiqve tanë. Natyrisht ata janë, jo pa faje në vuajtjet tona kombëtare. Ata e kanë bërë të dhimbëshme mbijetesën tonë. Kjo është e vërtetë historike. Por tani nuk ka arsye të kërkojmë fajtorë dhe viktima. Në këtë shekull të mbijtesës kombëtare, është moment të reflektojmë në mënyrë realiste: Cili është “mëkati” ynë? Cila është përgjegjësia jonë? Si mund të fuqizojmë një frymë pozitive breda vetes? Si të jemi kudo dhe kurdoherë njerëz të mirë? Shqiptarë të mirë. Shqiptarë pozitivë dhe progresivë, qytetarë dhe të emancipuar? Kjo është sfida jonë e ardhshme. Boll me “topin në fushë të kundërshtarit”. Shekulli i dytë do jetë sfida e vetvetes.

Ne jemi shqiptarë. Ne kemi pasur historikisht komshinj serbë, grekë, malazezë, bullgarë, italianë… Nuk i injorojmë dot. Nuk e zgjedh dot komshiun. Mund të zgjedhësh mikun, por jo kombin komshi… Ky shekull që iku mabse ishte shekulli i “kungullit në derë të komshiut”, por ky shekull i ri i pavarësisë nuk mund të jetë i tillë. Ky duhet të jetë “shekulli i vetvetes” që do të thotë: Përgjegjesi, qytetari, progres brenda kombit dhe vendit tënd… Moral dhe principe për të gjithë brenda kombit. Barazi dhe qytetari për të gjithë brenda kombit tënd. Respekt dhe qytetari brenda kombit tënd. Ky me sa duket është misioni qytetar ndërsa troksim drejt shekullit të dytë të pavarësisë dhe mëvtesisë shqiptare…
Bisedat në këtë pritje ishin shpërthyese dhe krijuese. Ato kapërcenin “klishtetë” e deritanishme dhe vinin si një risi e shekullit që po trokasim. Dialog me vetveten dhe komshinjtë. Dialog për progres shumëplanësh… Në këtë pritje pati një manifest të brendshëm me mision të qartë: Përpara.Nuk pati thjesht “këngë e valle”, pati biseda të thella, diskutime interesante, dialog që të frymëzon për nesërmen dhe përtej së nesërmes..
Kjo na duhet. Dialogu në këtë shekull. Sado që duam të fajësojmë të tjerët, ne jemi përgjegjës për të ardhmen tonë. Ne nuk mund të ribëjmë kufij, dhe harta, ne mund të ribëjmë veten tonë duke përurar kudo emrin e mirë shqiptar… Ne jemi shqiptraro-amerikanë në Minesota. Ne jemi njerëz të mirë. Pritja në Minneapolis ishte nje model. Të gjitha dialoguan për këtë shekull të parë, duke këndvështruar shekullin që vjen.
Në mbyllje të kësaj pritje, të vjen në mendje ajo thënie e Frashëllinjve shqiptarë: “Lum kush të rrojë, ta shikojë Shqiperinë zonjë..”
Kjo pritje përcolli pikërisht këtë mesazh, duke pasur “mysafir” edhe një “armik” të kombit…Një sërbo-amerikan, me emrin Aleks!
Jetojmë në Amerikë. Festojmë së bashku. Gëzuar 100 vjetroin e Pavarësisë Shqipëri e dashur. Të urojmë nga Minneapolis! Gëzuar dhe paç shekuj të pafund festimesh !

Minesota, 15 Nentor 2012